اصول و مبانى مداحى

ابوالفضل هادى منش

- پى‏نوشت‏ها -

1- نساء 148.
2- كامل الزيارات /290.
3- همان /294.
4- همان /322.
5- كامل الزيارات /323.
6- همان /335.
7- همان /333.
8- نهضت هاى اسلامى صد ساله اخير، مرتضى مطهرى /89.
9- صحيفه نور13/154.
10- قيام و انقلاب مهدى (عج ) به ضميمه شهيد مرتضى مطهرى /121 125.
11- بسيار گريه كنندگان .
12- مناقب 4/180.
13- همان .
14- همان .
15- همان .
16- مصباح المجتهد/713.
17- كامل الزيارات /174.
18- بحار/45/208.
19- تاريخ النياحة على الحسين /157.
20- بحار44/282.
21- بحار4/291.
22- امالى صدوق مجلس 27.
23- بحار45/257.
24- مقاتل الطالبين /478.
25- حماسه غدير/298.
26- قصص العلما/202.
27- داستانهاى شگفت /323.
28- سيماى فرزانگان /190.
29- همان /186.
30- مطالب ذيل به نقل از مرحوم سيد احمد خمينى ، آقاى كوثرى ، آقاى توسلى ، خانم مصطفوى و اقتباس از كتاب ((سيره امام خمينى )) مى باشد.
31- قسمت جلوى عمامه كه موقع نماز باز مى گذارند.
32- بحار9/330.
33- وسائل الشيعه 10/392.
34- كامل الزيارات /105.
35- لهوف /10؛هر كس بگريد و يا يك نفر را بگرياند، بهشت بر او واجب است و هر كس تباكى نمايد نيز بهشت بر او واجب مى شود.
36- مستدرك حاكم نيشابورى 3/582.
37- مجمع البيان 7/208.
38- مستدرك احمد بن حنبل 3/456.
39- الغدير2/8.
40- مستدرك حاكم 3/477.
41- الغدير2/7.
42- اسد الغابة 3/125.
43- امالى شيخ طوسى /46.
44- پاداش .
45- الغدير2/20.
46- سرودن .
47- همان /203.
48- الغدير2/203.
49- سخنرانى مورخ 12/11/71.
50- سخنرانى 12/11/71.
51- سخنرانى مورخ 11/2/66.
52- سخنرانى مورخ 4/3/74.
53- مورخ 11/4/1371.
54- سخنرانى مورخ 21/3/73.
55- مورخه 25/7/1367.
56- سخنرانى مورخ 25/7/1367.
57- مورخ 22/3/73.
58- بيانات مقام معظم رهبرى در جمع مداحان سراسر كشور در تاريخ ‌هاى 22/12/63، 30/11/65، 28/10/68 و 17/10/69.
59- بدانيد كه شما قادر برآن نيستيد. نهج البلاغه نامه 45.
60- بدانيد كه پيشواى تان از دنيايش به دو جامه فرسوده و دو قرص نان بسنده كرده است ./همان .
61- بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار با مداحان 28/10/68.
62- ديدار مقام معظم رهبرى با مداحان تهران ، قم و كرج به مناسبت ولادت حضرت زهرا(س ).
63- و در عين تنگدستى ديگران را بر خود بر مى گزينند./حشر 9.
64- در راه راست از كمى تعداد بيم نكنيد./نهج البلاغه خطبه 201.
65- محجة البيضاء8/126.
66- همان .
67- بقره 286.
68- احياءالعلوم 2/264.
69- از مادحين و شعراى تهران .
70- بيانات مقام معظم رهبرى در ديدار با مداحان قم ، تهران و كرج 17/10/69.
71- بحار75/120.
72- شعرا 215.
73- بحار75/117.
74- تاءملى در باب مداحى /92 .
75- ديدار با جامعه مداحان 22/13/63.
76- همان .
77- به دليل حفظ شئون اساتيد بزرگوار نام آنها برده نمى شود.
78- حالتى كه مستمع ، با گفتن بعضى جملات كوتاه مداح را كمك كرده و از بقيه نيز اشك مى گيرد كه اوج حظ بردن از شعر مداح است .
79- شعرى است كه در آن از كلمات محاوره اى استفاده شده باشد مثل :

بعضى وقتا كه دلم به سيم آخر مى زنه

مثِ كفترات مى شه تو حرمت پر مى زنه

80- بدليل حفظ شاءن اساتيد بزرگوار و واسطه مندى بعضى نقل قول ها، از بردن نام آنها صرف نظر مى نمائيم .
81- ديدار مقام معظم رهبرى در ديدار با مداحان 22/11/63.
82- براى تقريب به ذهن و آشنائى بيشتر با مطالب ، سعى مى شود از اشعارى كه بيشتر با آنها آشنائى داريد استفاده كنيم .
83- مياندار كسى است كه وسط صف سينه زنان براى هماهنگى بيشتر مى ايستد.
84- حافظ بن حسين بيهقى از على بن الحسين و آن حضرت از اسماء بنت عميس روايت مى كند كه گفت : ((من در ولادت حسن و حسين قابله جده ات فاطمه زهرا بودم . وقتى حسين به دنيا آمد رسول خدا به سراغ من آمد و فرمود: ((اى اسماء فرزندم را بياور!)). حسين را در پارچه سفيدى قنداق كرده و به دست آن حضرت دادم . در گوش راست اذان و در گوش چپ او اقامه گفتند، آنگاه او را در دامن خود گذاشته و گريستند. عرض كردم : ((پدر و مادرم به فدايت چرا گريه مى كنيد)) فرمود: ((بر اين پسرم !)) گفتم : ((او كه هم اكنون متولد شده است و بايد شاد باشيد)) فرمود: ((اى اسماء ! پسرم را گروه ستمكاران خواهند كشت ، خداوند شفاعتم را به ايشان نرساند!)). آنگاه فرمود: ((اسماء! اين مطلب را براى فاطمه ام مگو، زيرا تازه بچه دار شده و خوشحال است )).مقتل خوارزمى 1/88.
85- هيچ مصيبتى چون عاشوراى تو نيست . امالى صدوق /116، بحار45/218.
86- امالى صدوق /137، بحار44/284.
87- بحار44/287.
88- نابينا
89- گريبان .
90- ديوان سازگار (نخل ميثم ).
91- كافى 2/207.
92- ياسمن .
93- كافى 2/165.
94- خصال صدوق /196.
95- همان .
96- به دليل حفظ شئون اساتيد بزرگوار، و واسطه مند بودن بعضى از نقل قول ها، نام آنها را ذكر نمى كنيم .
97- مورخه 4/3/74.
98- مورخه 22/3/73.
99- كامل الزيارات /67.
100- همان /27.
101- العواصم من القواصم ، القاهره ، 1387،/233 231.
102- مقدمه ابن خلدون 1/265.
103- مقدمه ابن خلدون 1/404.
104- همان /426.
105- انديشه سياسى در اسلام معاصر، دكتر حميد عنايت /325.
106-ُُُ نوشته دكتر على شريعتى .
107- حماسه حسينى /309 307.
108- حميد پارسانيا، محقق مركز تحقيقاتى اِسراء و كارشناس جامعه شناسى .
109- از مادحين بزرگ تهران .
110- همان .
111- ابن شهر آشوب دركتاب مناقب از ماءمون رقى روايت مى كند كه گفت : ((من در حضور صادق آل محمد بودم كه سهل بن حسن خراسانى به خدمت آن بزرگوار وارد شد پس از سلام ،عرض كرد: يابن رسول الله شما صاحب راءفت و رحمت هستيد شما خاندان رسول الله هستيد چرا براى احقاق حق خود قيام نمى كنيد؟ چرا در راه گرفتن حق خود كوتاهى مى كنيد؟ در حالى كه هم اكنون يكصد هزار نفر مرد شيعه با شمشيرهاى از ميان بركشيده حاضرند شما را يارى كنند. حضرت فرمود: اى مرد خراسانى بنشين . آنگاه رو به كنيز خود ((حنيفه )) كرده فرمود: تنور را روشن كن . حنيفه تنور را روشن كرده و آن قدر آن را شعله ور ساخت تا سرخ شد. بعد رو به آن مرد خراسانى كرده ، فرمود: برخيز و داخل اين تنور شو! سهل در جواب عرض كرد: يا بن رسول الله مرا به وسيله اين آتش مؤ ذب مفرماييد. از من در گذريد كه اميدوارم خدا هم از شما بگذرد و امام صادق فرمود: از تو گذشتم . در همين موقع هارون مكى به حضور آن بزرگوار مشرف شد در حالى كه نعلين هاى خويش را به انگشت سبابه گرفته بود گفت :((السلام عليك يابن رسول الله )) حضرت جواب سلام او را داد و به وى فرمود: نعلين خود را بينداز و داخل اين تنور شو. او فوراً كفش ها را به زمين انداخت و داخل تنور شعله ور گرديد. بعد رو به سهل كرد و مانند كسى كه خراسان را مشاهده كرده باشد راجع به آن سرزمين مدتى با سهل مشغول گفتگو شد. پس از مدتى امام به آن شخص خراسانى فرمود: برخيز و داخل تنور را نگاه كن . آن مرد خراسانى به من گفت : وقتى برخاستم و در ميان تنور را نظر كردم هارون مكى را ديدم كه آسوده خيال به صورت چهار زانو نشسته است آنگاه به دستور امام از تنور خارج شد و بر ما سلام كرد. پس از آن حضرت فرمود:اى سهل خراسانى ! آيا در خراسان چند نفر مانند هارون مكى وجود دارد كه داخل تنور پر از آتش شود؟ سهل گفت : به خدا قسم حتى يك نفر مانند چنين فردى وجود ندارد. حضرت فرمود: تا زمانى كه تو پنج نفر از چنين افرادى در بين شيعيان ما نبينى خروج نخواهيم كرد زيرا ما خودمان زمان خروج را بهتر از هر كسى مى دانيم .
112- تاءملى در باب مداحى ، رنجبر گل محمدى /233.