رهنمود پيغمبر و اهل بيت ( عليهم السلام )

علاوه بر آنچه بيان شد ، براي كساني كه اهل بيت عصمت و طهارت را مي شناسند و مطابق فرمان قرآن ، اطاعت آن ها را واجب مي دانند ، بهترين رهنمود براي معرفت اوليا و آداب زيارت آنان ، گفته هاي ائمه طاهرين ( عليهم السلام ) است كه در صدها روايت به ما رسيده است . و تفاوت مقامات آنان با افراد معمولي ، از آسمان تا زمين است كه خدا آنان را پاك و مطهر و واليان امر بر مردم معرفي فرموده و حضرت رسول خد ( صلّي الله عليه وآله ) در حديث متواتر « ثقلين » آنان را همتاي قرآن قرار داده و تمسك به آن ها را مثل قرآن تا قيامت واجب اعلام كرده است . ولي برخلاف اين دستور ، عده اي مي خواهند نور خدا را خاموش كنند . ( يُريدون ليطفئوا نور الله . . . ) 1 كوردلان نمي خواهند بفهمند كه مصاديق « نورالله » چه كساني هستند ، با اين كه خداوند متعال در آيه سوره نور آن مصاديق را بيان فرموده است . و در زيارت همه امامان معصوم ( عليهم السلام ) مي خوانيم : « السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا نُورَ اللَّهِ فِي ظُلُمَاتِ الاَْرْض » اين ها بيان نمونه هاي نورالله است كه دشمنان و مخالفان هميشه در صدد بودند كه نور وجودشان را خاموش كنند و مردم را از آن ها جدا سازند .

در حيات آنان به قتل و كشتار آن ها پرداختند و بعد از مرگ ظاهري شان ، سعي بسيار كرده و مي كنند كه كسي به زيارتشان نرود ، تا فراموش شوند و مردم از هدايت آن ها محروم گردند و مطيع طاغوت ها و ظلمه باشند .

براي خنثي كردن برنامه دشمنان ، در روايت ما بسيار سفارش شده كه هر چه مي توانيد به زيارت پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) و ائمه طاهرين برويد .

الزام والي ، مردم را به زيارت پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله )

در بعضي از روايات آمده ، والي ، در مواقعي بايد مردم را به زيارت قبر رسول الله ( صلّي الله عليه وآله ) الزام كند . صدوق ( رحمه الله ) با سند خود از امام صادق ( عليه السلام ) نقل مي كند كه فرمود :

« اگر مردم حج را ترك كنند ، بر حاكم اسلامي واجب است كه كساني را بر حج و بر توقف در كنار كعبه الزام كند . و اگر زيارت پيغمبر را هم ترك كنند ، بر حاكم و والي واجب است كه كساني را بر زيارت آن حضرت و بر ماندن در آن مقام الزام كند ، و در صورت لزوم از بيت المال مسلمانان بر آنان انفاق كند . » 2 

امام صادق ( عليه السلام ) از پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) نقل كرده كه فرمود :

« هر كس به زيارت من بيايد ، من در روز قيامت شفيع او خواهم بود . » 3 

و نيز فرمود :

« . . . هر كس به زيارت من بيايد ، شفاعت من براي او واجب مي شود ، و هر كس شفاعت من برايش واجب شود ، بهشت بر او واجب شده است . . . » 4

و طبق روايات متعدد فرمودند :

« زيارت پيغمبر در حيات يا بعد از مرگ او مانند زيارت خدا در عرش است . » 5

طلب رزق از خدا در آنجا

كسي كه زيارت او ، مثل زيارت خدا در عرش ، است ، حتماً بركاتي از وجود او به زائران مي رسد ؛ زيرا فرمودند ، زيارت آن ها بعد از وفاتشان مثل زيارت آن ها در ايام حياتشان است . همه مسلمانان آگاه مي دانند كه هر كس به زيارت پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) در زمان حيات او مي رفت ، اگر خواسته اي داشت پيامبر او را ردّ نمي كرد از اين رو از حضرت علي ( عليه السلام ) روايت شده كه فرمود :

« وقتي به زيارت بيت الله الحرام مي رويد ، حجّتان را با زيارت رسول الله ( صلّي الله عليه وآله ) و زيارت قبوري كه خداوند حق آن ها و زيارت آن ها را بر شما لازم نموده است ، تكميل كنيد و نزد آن ها ( از خدا ) طلب رزق و روزي كنيد . » 6

و در روايت ديگر ، آداب زيارت و دعا در كنار قبر آن حضرت را تعليم فرموده اند . 7

زيارت قبور ائمه مانند پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) است

طبق روايات متعدد فرمودند :

زيارت هر يك از ائمه طاهرين ( عليهم السلام ) مانند زيارت رسول خدا است 8 و زيارت قبور شهدا و مخصوصاً زيارت قبر حضرت امام حسين ( عليه السلام ) معادل حج همراه رسول خد ( صلّي الله عليه وآله ) است . » 9

حمران بن اعين گويد :

« به زيارت قبر حضرت امام حسين ( عليه السلام ) رفتم ، وقتي برگشتم امام باقر ( عليه السلام ) به ديدن من آمد و گفت : مژده باد تو را اي حمران ، هر كس زيارت كند شهداي آل محمد ( صلّي الله عليه وآله ) را براي خدا و براي صله و ارتباط با پيغمبر ، از گناهان بيرون شود ؛ مثل روزي كه از مادر متولد شده بود . » 10

در روايت ديگر رسول خد ( صلّي الله عليه وآله ) فرمود :

« هر كس مرا ، يا يكي از ذريّه مرا زيارت كند ، در قيامت او را زيارت مي كنم و او را از هراس هاي آن روز نجات مي دهم . » 11

مقام اوليا ، مانند مردم نيست

پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) و ائمه ( عليهم السلام ) بعد از وفات نيز از حالات مردم آگاهند . چنانكه در صفحات پيش اشاره كرديم كه آن ها شاهدان و ناظران اعمال اند از اين رو امام كاظم و امام صادق ( عليهم السلام ) فرمودند :

« هر گاه وارد مسجدالنبي شدي بر پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) سلام بگو ، و هر گاه خارج شدي نيز سلام بگو . » 12 

و كراهت دارد كه كسي به مسجد عبور كند ولي به حضرت سلام نگويد .

غسل نيز براي زيارت هر امام مستحب است و آداب خاص دارد و زيارت آن ها به شكل مخصوص وارد شده است . 13 عالم بزرگوار حسن بن محمد طوسي در كتاب امالي ، با سند از محمد بن مسلم نقل مي كند كه گفت :

« شنيدم از امام جعفر بن محمد صادق ( عليهم السلام ) كه فرمود : « البته حسين بن علي ( عليهم السلام ) در نزد پروردگار خويش است ، به جايگاه لشكر خود و شهدايي كه به او ملحق شدند مي نگرد ، ـ و به زائران خود نگاه مي كند و او بهتر از آنگونه كه شما فرزند خود را مي شناسيد ، زائران و اسامي آن ها و اسامي پدران آن ها و درجات و منزلت آنان را در نزد خدا مي شناسد . او مي بيند كسي را كه در مزار او مسكن گرفته ؛ پس استغفار مي كند براي او ـ و از پدران خود مي خواهد كه براي زائر او استغفار كنند . و مي فرمايد : اگر زائر من مي دانست كه خدا چه پاداشي براي او مهيّا كرده است ، البته شادي او از اندوهش بيشتر بود . »

( بعد امام صادق ( عليه السلام ) فرمود ) « و البته زائر امام حسين ( عليه السلام ) باز مي گردد و هيچ گناهي بر او باقي نمانده است . » 14

زيارت و تجديد ميثاق با امامت

تأكيد بسيار پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) بر محبت اهل بيت ( عليهم السلام ) و سفارش به زيارت آنان در صدها روايت ، براي آن است كه ارتباط با ائمه ( عليهم السلام ) برقرار بماند و معرفت آنان سرمايه هدايت باشد و با اطاعت آنان امت صراط مستقيم را ادامه دهد و راه پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) را گم نكند تا هدف پيغمبر و شريعت مقدس عملي گردد ^{( 15 )} بنابراين در بيان روايات ، يكي از فلسفه هاي مهم زيارت آن است كه ، مردم ميثاق با امامت را تجديد و تأكيد كنند و در همه امور زندگي ، الگو و مقتداي خودشان را در نظر داشته باشند .

زيارت وفاي به عهد است

شيخ صدوق ( رحمه الله ) با اسناد خود ، از حضرت ابوالحسن الرض ( عليه السلام ) نقل كرده كه فرمود :

« البته براي هر امامي عهدي و ميثاقي بر عهده پيروان و شيعيان اوست و از نمادهاي اتمام وفاي به عهدشان ، زيارت قبورشان است ؛ پس هر كس با رغبت و علاقه به زيارتشان و تصديق آنچه به آن علاقه دارند ، آنان را زيارت كند ، ائمه شفيعان او در روز قيامت خواهند بود . » 16 و نيز فرمودند : « زيارت ائمه ( عليهم السلام ) اداي حقي است كه بر شما دارند . » 17

اعلام اطاعت و نصرت

زراره از امام باقر ( عليه السلام ) نقل كرده كه فرمود :

« همانا به مردم امر شده كه به سراغ اين سنگ ها ( كعبه ) آمده و بر آن طواف كنند ، سپس نزد ما آمده ، از ولايتشان نسبت به ما و ياري شان ما را خبر دهند . » 18 

و مثل همين را ابوحمزه ثمالي از آن حضرت نقل كرده است . 19  اما اگر حج گزاران امام را نشناسند ، راه دين را نشناخته و بعد از قرن ها هنوز در چنگ دشمنان اسلام هستند . و لذا فرمودند : ملاقات امام و اعلام اطاعت او ، شرط تماميت حج است ؛ « تَمَامُ الْحَجِّ لِقَاءُ الاِْمَامِ » . 20

زيارت و كسب طهارت

يكي از آرمان هاي زائران ائمه طاهرين ( عليهم السلام ) آن است كه خود را با امام خود هماهنگ كنند . و براي اين هدف سعي مي كنند خود را از هر آلودگي برهانند كه يك نوع آلودگي عميق ، گرايش به جريان هاي مخالف امام است . در اينجا به نكته اي بسيار ظريف و قرآني در روايات توجه داده شده است . قرآن در ضمن بيان تكاليف حج مي فرمايد : ( ثُمّ ليقضوا تَفَثَهُم . . . ) ؛ 21 « سپس بزدايند چرك ها و كثيفي هاي خودشان را . » 22

مطابق روايت كافي از امام صادق ( عليه السلام ) آن حضرت در تفسير آيه فرمود : يعني تراشيدن سر و تميز كردن بدن . و همچنين طبق روايت بزنطي از امام رض ( عليه السلام ) فرمود :

« تفَث » يعني گرفتن ناخن و زدودن كثيفي و خروج از احرام » 23

همچنانكه ملاحظه مي كنيد ، جمله فوق از آيه شريفه را به تحصيل نظافت و زدودن مو و ناخن معني كرده اند . و اين نوعي طهارت و پاكيزگي ظاهري است . و پاكيزگي باطني آن است كه انسان خود را از آلودگي هاي اخلاقي و لغزش هاي اعتقادي و ديني پاك سازد و معيار آن گونه پاكي و راه آن ، دريافت تأييد امام و حجت خداست . لذا ذريح محاربي از امام صادق ( عليه السلام ) سؤال كرد :

مقصود از جمله « ثمّ ليَقضوا تفثهم » چيست ؟ حضرت فرمود : « التفث لقاء الامام ؛ قضاء تفث يعني ملاقات امام . » 24

و حضرت به عبداله بن سنان فرمود :

« اين تفسير باطن قرآن است ، و چه كسي مي تواند تحمل كند و دريابد ، آنچه را ذريح درمي يابد ؟ » 25

ملاحظه مي كنيد كه در آن زمان حضرت توجه داده كه هر كس قادر به درك اين معارف بلند نيست ، تا چه رسد به اين زمان و كساني كه سراپاي وجودشان را اغراض و اميال فرا گرفته و چشم بصيرتشان را پوشانده است :

( . . . فَإِنَّها لا تَعْمَي اْلأَبْصارُ وَلكِنْ تَعْمَي الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ ) ؛ 26 « البته گاهي چشم كورنيست ، ليكن دل هاي در سينه ها كور است . »

تأكيد بر زيارت تا حدّ وجوب كفايي

پيشوايان دين ، ائمه طاهرين و مهندسان فرهنگ اصيل قرآن ، در راستاي خنثي كردن همان توطئه خاموش كردن نور خدا ، تا حد وجوب كفايي بر زيارت اوليا و حجج الهي تأكيد فرموده اند . محدث كبير شيخ حرّ عاملي عنوان باب  37  مزار را به اين نكته اختصاص داده : « باب تأكيد بر استحباب زيارت حضرت حسين بن علي ( عليهم السلام ) و وجوب آن به طور كفايي » و چهل و هشت حديث در اين باب آورده است 27 و درباب 38 مي گويد :

« باب كراهت ترك زيارت حسين ( عليه السلام ) . و بيست و يك حديث نيز در آن زمينه آورده است 28 .

وجوب كفايي

محمد بن مسلم از امام باقر ( عليه السلام ) روايت كرده كه فرمود :

« امر كنيد شيعيان ما را به زيارت قبر حسين ( عليه السلام ) زيرا رفتن به زيارت او بر هر مومني كه به امامت حسين ( عليه السلام ) از طرف خدا اقرار دارد فرض است . »

و در چهار روايت ديگر همين مضمون آمده است . 29

تاركان حق رسول الله ( صلّي الله عليه وآله )

ابن قولويه با سند از امام صادق ( عليه السلام ) نقل مي كند كه فرمود :

« هر گاه يكي از شماها تمام عمرش را حج بگذارد و حضرت حسين ( عليه السلام ) را زيارت نكند ، البته حقي از حقوق رسول الله ( صلّي الله عليه وآله ) را ترك كرده است ؛ زيرا حقوق رسول الله ( صلّي الله عليه وآله ) چيزي است كه فريضه از طرف خدا و واجب بر هر مسلمان است . » 30

امام صادق ( عليه السلام ) فرمود :

« حقي است بر عهده توانمند كه در هر سال دو مرتبه و بر عهده فقير كه هر سال يك مرتبه به زيارت حسين ( عليه السلام ) برود . » 31 )

و نيز فرمود :

« زيارت قبور شهداي آل پيغمبر ، صله جستن با پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) است . » 32

تهمت ها به دوستان اهل بيت ( عليهم السلام )

كوردلاني كه از معرفت قرآن و ائمه ( عليهم السلام ) بازمانده اند ، در جزوه ها و كتاب هايي كه شهامت ندارند حتي نام خود را بنويسند و به دروغ به نام فردي مجهول منتشر مي كنند ، ادعا مي كنند كه در كنار زيارت قبور ، 33 كارهاي حرامي انجام مي شود كه يكي از آن ها « انتظار نفع و ضرر » است . وي مي نويسد : اعتقاد داشتن به اين كه شخص مرده نفع و ضرر مي رساند حرام است ؛ زيرا نفع رساننده و ضرر رساننده فقط ذات قادر متعال است . بعد به عنوان دليل ، از سه سوره قرآن آياتي را آورده كه مربوط به عبادت غير خداست . مانند :

( . . . وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً لا يَخْلُقُونَ شَيْئاً وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلا يَمْلِكُونَ لاَِنْفُسِهِمْ ضَرًّا وَلا نَفْعاً وَلا يَمْلِكُونَ مَوْتاً وَلا حَياةً وَلا نُشُوراً ) ؛ 34

« آن ها ـ مشركان ـ غير خدا را معبودها و خداياني گزيدند كه خالق چيزي نيستند و آن ها آفريده هاي خدايند و براي خود مالك سود و زياني نبوده و بر مرگ و زندگي و رستاخيز تواني ندارند . »

و بعد آيات ديگري نيز آورده كه نكوهش عبادت غير خداست . 35  و به دنبال آن ، جملات زير را از نهج البلاغه درباره مردگان آورده :

« پس ايشان ( اموات ) همسايگاني اند ، نه خواننده را پاسخ مي دهند ، نه ستمي را باز مي دارند ، و نه به نوحه گري توجه مي كنند . » 36

نه بر كارهاي نيك و حسنات خود مي افزايند ، و نه عذري توانند خواست از كار زشت و ناخوشايند . » 37 

ما به طور قطع مي دانيم كه مقصود اين نويسنده از اين مطالب ، خرده گيري به دوستان اهل بيت ( عليهم السلام ) است كه در كنار قبور ائمه معصومين ( عليهم السلام ) به دعا و مناجات و زيارت مي پردازند . كوردلان بي معرفت به اهل بيت حسد ميورزند كه خداوند به آنان مقام والايي عطا كرده است :

(  أَمْ يَحْسُدُونَ النّاسَ عَلي ما آتاهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ . . . ) . 38

« آيا حسد ميورزند بر مردمي كه خدا از فضل خود به آنان عطا كرده ، مگر غافلند از اين كه ما به آل ابراهيم كتاب و حكمت و ملك عظيم داديم . »

اين ها يا مغرض اند كه نمي توانند حقايق را درك كنند يا جاهل اند كه قدرت درك حقايق را ندارند . چرا كه اين قبيل ديدگاه ها برخلاف آيات قرآن و اين تهمت ها به زائران اهل بيت پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) برخلاف واقعيت و عملكرد دوستانشان است .

پاسخ تهمت ها

در پاسخ اين نابخردان چند مطلب را گوشزد مي كنيم :

اول : اين كه همه كساني كه اهل زيارت هستند ، مي دانند كه الفاظ زيارت ائمه مثل زيارت پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) مأثور است ؛ يعني در روايات آن ها آمده و كسي از پيش خود زيارتنامه درست نكرده است . در تمام اين زيارات ، ما ائمه طاهرين ( عليهم السلام ) را اولياي خدا و خلفاي خدا و حجت هاي پروردگار و بندگان صالح حق مي شناسيم و از خدا مي خواهيم كه به ما توفيق اطاعت خودش و ملحق شدن به صالحان را عنايت كند . وقتي به معناي عبارت ها در زيارات توجه كنيد ، بر شما روشن مي شود كه سخنان اين نويسنده مغرض چه تهمت بزرگي است ! آيا شما كسي را مي شناسيد كه در زيارت ائمه ( عليهم السلام ) آن ها را عبادت كند ؟ آيا زيارت ائمه طاهرين ( عليهم السلام ) بت پرستي است ؟ خدا در قرآن لعنت نموده كساني را كه با تهمت زدن به مؤمنان آن ها را اذيت مي كنند :

( وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِناتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتاناً وَإِثْماً مُبِيناً ) . 39 

« كساني كه اذيت مي كنند مؤمنين و مؤمنات را بدون گناهي كه مرتكب شده باشند ، البته بهتان و گناه آشكاري را براي خود حمل كرده اند . »

دوم : اين كه اين شخص مي گويد : مردگان چيزي نمي فهمند و از كلام حضرت علي ( عليه السلام ) در نهج البلاغه شاهد آورده . ولي نفهميده كه حضرت در آنجا مي گويد :

« با فرا رسيدن مرگ ، پرونده اعمال بسته مي شود ، پس بايد هر چه مي توانيد قبل از مرگ عمل كنيد . »

اين نويسنده چرا سخن ديگر آن حضرت را نديده كه مي فرمايد :

« اي كميل ! جمع كنندگان اموال در حال زنده بودنشان هلاك شده اند » .

ولي درباره علما مي فرمايد :

« الْعُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِيَ الدَّهْرُ أَعْيَانُهُمْ مَفْقُودَةٌ وَأَمْثَالُهُمْ فِي الْقُلُوبِ مَوْجُودَةٌ »

« علما در طول روزگار باقي هستند ، جسم هايشان مفقود شده و به خاك رفته ، اما شخصيت آن ها در دل ها موجود است . »

آنگاه حضرت در ادامه ، انسان هاي پست و والا را معرفي مي كند . و ضرورت وجود حجت هاي خدا را در زمين بيان مي كند و فوق العادگي آن ها را شرح مي دهد كه با مردمان ديگر تفاوت بسيار دارند . و در آخر مي فرمايد : « آه ، آه ! چه قدر اشتياق ديدارشان را دارم . » 40

اين ها چگونه مردگاني هستند كه حضرت شوق ديدارشان را دارد ؟ آيا او شوق ديدار مردگاني را دارد كه چيزي نمي فهمند ؟ درباره آگاهي ارواح مردگان از حال زائران و چيزهايي كه مي فهمند ، قبلاً روايات چندي آورديم ، آن ها را مرور كنيد . 41 ) در صفحات گذشته دانستيد كه پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) چگونه با كشتگان بدر صحبت كرد و فرمود : « شما بهتر از آن ها كلام مرا درك نمي كنيد . »

سوم : اين كه اينگونه اشخاص بي اطلاع و دور از معارف قرآن و اهل بيت ، خيال مي كنند ، همه مردگان و اموات يكسانند ، ليكن ما قبلاً شرح داديم كه اين پندار برخلاف آيات و معارف بلند اسلامي است . 42

چهارم : اين كه اين ها براي پايبندي به توحيد مي گويند : « غير خدا نفع و ضرري نمي رساند . » بايد بدانيم كه نفع و ضرر رساندن غير خدا دو گونه تصوّر مي شود :

يكي اين كه كسي معتقد باشد كه غير از خدا ، كساني با استقلال مي توانند نفع و ضرري برسانند كه اين غلط و شرك و كفر است و هيچ مسلمان آگاهي چنين عقيده اي ندارد . ديگر اين كه كساني غير خدا ، با اذن خدا و عطاي او منشأ نفع و ضرر باشند ، كه اين هيچ منافاتي با توحيد ندارد ، بلكه در آيات بيشمار قرآن آمده است كه فرشتگان مأمور از طرف خدا و همچنين انبيا و حجج الهي ، كارهاي بزرگي را كه خارق عادت بوده و شكل معجزه و كرامت داشته ، انجام مي دادند و اين نويسنده گويا از هيچ يك آن ها خبري ندارد ، آيا آن ها نفعي نمي رساندند ؟

نمونه هايي از اين آيات

1 . « فرشته ( جبرائيل ) گفت : من رسول پروردگار تو هستم ، براي آن كه پسر با رشدي را به تو هديه كنم . » 43 

2 . عيسي گفت : من بنده خدا هستم ، به من كتاب آسماني عطا كرده و مرا پيغمبر گردانيده ، و مرا مبارك و منشأ بركات ساخته ، در هر جا باشم . » 44 سيوطي در الدّرالمنثور از ارباب كتب از ابي هريره از پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) نقل كرده كه در تفسير جمله ( جَعَلَني مُبارَكَاً ) فرمود : يعني « جَعَلني نفّاعاً للناس » ؛ « خدا مرا بسيار نفع رسان به مردم قرار داده است . » 45

امام صادق ( عليه السلام ) در تفسير ( جَعَلَني مُبارَكَاً ) فرمودند : « أي جعلني نفّاعاً » ؛ يعني بسيار نفع رسان قرار داده است . 46

3 . حضرت عيسي بن مريم به بني اسرائيل گفت :

« البته من از طرف پروردگارتان آيه و علامتي براي شما آورده ام ، از گل به شكل پرنده اي درست مي كنم و در آن مي دمم ، پس پرنده اي جاندار مي شود به اذن خدا ، و كور مادر زاد و مبتلاي به پيسي را شفا مي دهم به اذن خدا ، و مردگان را زنده مي كنم به اذن خدا ، و به شما ( از غيب ) خبر مي دهم كه در خانه هاي تان چه مي خوريد و چه ذخيره مي كنيد . اين معجزات براي شما حجت و نشانه ( حقانيت من ) است ؛ اگر اهل ايمان هستيد . » 47 )

آيا اين پيغمبر نفعي نمي رسانيد ؟

4 . خدا مي فرمايد : « . . . و عيسي بن مريم را به واسطه روح القدس توانايي بخشيديم . » 48

آيا اين روح القدس و اين پيغمبر ، هيچ نفعي نمي رساندند ؟

5 . خداوند به پيغمبر ( صلّي الله عليه وآله ) مي فرمايد :

« اوست كه به نصرت خود و به واسطه مؤمنان تو را ياري و تأييد كرد . » 49 )

آيا اين مؤمنان نفعي نرساندند ؟

6 . خداوند درباره جنگ حنين مي فرمايد :

« . . . و لشكرهايي كه شما نمي ديديد ( فرشتگان ) را به مدد شما فرستاد و كافران شكست خورده را به عذاب و ذلت افكند . . . » 50 )

7 . و در رابطه با هنگام هجرت و رفتن به غار مي فرمايد :

« . . . و او را با لشكرياني كه شما آنان را نديديد ، ياري كرد و طرح كافران را به پستي و شكست كشاند . . . » 51 )

آيا اين لشكريان ناديده ، نفعي نداشتند ؟

8 . سليمان بن داود گفت :

« . . . ما لشكري بي شمار كه توان مقاومت با آن را ندارند ، به سوي آنان خواهيم برد و آنان را با ذلت و خواري از آن سرزمين بيرون خواهيم كرد . » 52 )

آيا اين لشكريان منشأ نفع و ضرري نبودند ؟

9 . قرآن مي فرمايد :

« اگر خداوند بعضي از مردم را به بعضي دفع نمي كرد ، البته زمين به فساد كشيده مي شد . . . » 53 حال آن مردمي كه عامل فساد مي شوند و آن مردمي كه فساد را دفع مي كنند ، اين ها منشأ نفع و ضرري نيستند ؟

10 . ما انسان ها درك مي كنيم و در قرآن هم توجه داده شده كه كارهاي خوب مانند انفاق بايد انجام گردد ، 54 و از كارهاي بد مانند فتنه و قتل 55 و شرابخواري 56 و قمار بايد جلوگيري شود . آيا اين ها موجب نفع و ضرري نخواهد بود ؟ با مطالعه نوشته اين نويسنده مغرض درمي يابيم كه ظاهراً كسي به او مطالبي القا نموده و او هم بدون آن كه بفهمد و بسنجد نوشته و پنداشته كه ديگران هم بدون فكر مي پذيرند . در صورتي كه پذيرش بدون فكر و سنجيدن ، مطابق منطق اسلام و قرآن نيست . قرآن مي فرمايد :

« مژده دهيد ، بندگان مرا ، آنانكه سخن را مي شنوند و سپس از بهترين آن تبعيت مي كنند ، آنانند كه خدا هدايتشان نموده و آنانند كه صاحبان عقل و خرداند . » 57

خلاصه سخن :

با توجه به همه آيات و روايات ، درمي يابيم كه خداوند با قدرت خود ، عواملي قرار داده كه در خدمت منافع و مصالح بندگان كار مي كنند و البته كه هيچ كس به طور مستقل نفع و ضرري نمي تواند برساند . 58

والسّلام علي من اتبع الهدي
تهران ـ عباسعلي اختري

پى‏نوشتها:‌