برگزيده تفسير نمونه جلد اول تفسير سوره هاى : فاتحة الكتاب (حمد)، بقره، آل عمران، نسا، مائده، انعام
زير نظر: آية اللّه مكارم شيرازى تحقيق و تنظيم :احمد على بابائى
- فهرست -
پيشگفتار . سوره فاتحة الكتاب (حمد) . ويژگيهاى سوره حمد : محتواى سوره حمد: در فضيلت اين سوره . چرا نام اين سوره فاتحة الكتاب است ؟ . و در پاسخ اين سؤال . نكته ها : آيا بسم اللّه جز سوره است ؟ . اللّه جامعترين نام خداست : رحمت عام و خاص خدا: چرا صفات ديگر خدا در ((بسم اللّه )) نيامده است ؟ . دومين اصل مهم اسلام . و در پاسخ اين سؤال . انسان در پيشگاه خدا: صراط مستقيم چيست ؟ . دو خط انحرافى ! . ســوره بـقــره . محتوا و فضيلت سوره بقره : در فضيلت اين سوره . تحقيق در باره حروف مقطعه قرآن : عصر طلائى ادبيات عرب : هدايت چيست ؟ . چرا هدايت قرآن ويژه پرهيزكاران است ؟ . آثار تقوا در روح و جسم انسان ! . 1ـ . ارتباط با خدا: ارتباط با انسانها: ويژگى چهارم پرهيزكاران . ويژگى پنجم : ايمان به رستاخيز, . حقيقت تقوا چيست ؟ . نكته ها: 1ـ آيا سلب قدرت تشخيص , دليل بر جبر نيست ؟ . 2ـ مهرنهادن بر دلها! . 3ـ مقصود از ((قلب )) در قرآن : گروه سوم (منافقان ) . وسعت معنى نفاق . فريب دادن وجدان . دو مثال جالب براى ترسيم حال منافقان . لزوم شناخت منافقين در هرجامعه : اينچنين خدائى را بپرستيد! . نعمت زمين و آسمان : بت پرستى در شكلهاى مختلف . قرآن معجزه جاويدان : چرا پيامبران به معجزه نياز دارند؟ . قرآن معجزه جاودانى پيامبر اسلام (ص ) . جاودانى و جهانى بودن : ويژگى نعمتهاى بهشتى ! . همسران پاك : نعمتهاى مادى و معنوى در بهشت . تفسير: آيا خدا هم مثال مى زند؟! . هدايت و اضلال الهى . زيانكاران واقعى ! . اين پيمان كجا و چگونه بسته شد؟ . اهميت صله رحم در اسلام . نعمت اسرار آميز حيات ! . آسمانهاى هفت گانه . انسان نماينده خدا در زمين ! . فرشتگان در بوته آزمايش ! . آدم در بهشت . چرا ابليس مخالفت كرد؟ . بهشت آدم كدام بهشت بود؟ . خدا چرا شيطان را آفريد؟ . بازگشت آدم به سوى خدا! . ياد نعمتهاى خدا! . چرا يهوديان را بنى اسرائيل مى گويند؟ . تفسير: سودپرستى يهود . به ديگران توصيه مى كنيد اما خودتان چرا؟! . ((لقااللّه )) چيست ؟ . راه پيروزى بر مشكلات ! . تفسير: خيالهاى باطل يهود . قرآن و مساله شفاعت . شرايط گوناگون شفاعت . نعمت آزادى ! . بردگى دختران در آن روز و امروز . نجات از چنگال فرعونيان ! . بزرگترين انحراف بنى اسرائيل ! . گناه عظيم و توبه بى سابقه . تقاضاى عجيب ! . نعمتهاى گوناگون ! . ((من و ((سلوى )) چيست ؟ . لجاجت شديد بنى اسرائيل . جوشيدن چشمه آب در بيابان ! . تمناى غذاهاى رنگارنگ ! . آيا تنوع طلبى جز طبيعت انسان نيست ؟ . قانون كلى نجات ! . يك سؤال مهم . آيات خدا را با قوت بگيريد! . چگونه كوه بالاى سر بنى اسرائيل قرار گرفت ؟ . پيمان اجبارى چه سودى دارد؟ . عصيانگران روز شنبه ! . ماجراى گاو بنى اسرائيل ! . نكات آموزنده اين داستان ـ . انتظار بيجا ! . نقشه هاى يهود براى استثمار عوام ! . بلندپروازى و ادعاهاى توخالى ! . نژادپرستى يهودـ . پيمان شكنان ! . دلهايى كه در غلاف است ! . روح القدس چيست ؟ . دلهاى بى خبر و مستور! . تعصبهاى نژادى يهود! . تفسير: گروه از خود راضى ـ . ملت بهانه جو! . پيمان شكنان يهودـ . سليمان و ساحران بابل ! . هيچ كس بدون اذن خدا قادر بر كارى نيست . دستاويز به دشمن ندهيد؟ . هدف از نسخ . بهانه هاى بى اساس ـ . حسودان لجوج ! . انحصارطلبان بهشت ! . تضادهاى ناشى از انحصارطلبى ـ . ستمكارترين مردم ـ . به هر سو رو كنيد خدا آنجاست ! . خرافات يهود و نصارى و مشركان ! . دلايل نفى فرزند . بهانه ديگر: چرا خدا با ما سخن نمى گويد؟! . جلب رضايت اين گروه ممكن نيست ـ . جلب رضايت دشمن , حسابى دارد . حق تلاوت چيست ؟ . ((امامت )) اوج افتخار ابراهيم (ع ) . منظور از ((كلمات )) چيست ؟ . فرق نبوت و امامت و رسالت : مقام نبوت . مقام رسالت . مقام امامت ـ . امامت يا آخرين سيرتكاملى ابراهيم ـ . عظمت خانه خدا! . چرا خانه خدا! . ابراهيم خانه كعبه را بنا مى كند! . پيامبرى از ميان خود آنها . ابراهيم انسان نمونه ! . همه مسؤول اعمال خويشندـ . تنها ما بر حقيم ! . رنگهاى غير خدايى را بشوييد! . آغاز جز دوم قرآن مجيد . ماجراى تغيير قبيله ! . امت وسطـ . اسرار تغيير قبله . همه جا رو به سوى كعبه كنيد! . هر امتى قبله اى دارد! . تنها از خدا بترس ! . كوتاه شدن زبان مخالفان ! . برنامه هاى رسول اللّه ! . ذكر خدا چيست ؟ . استقامت و توجه به خدا! . شهيدان زنده اند! . جهان صحنه آزمايش الهى است ! . چرا خدا مردم را آزمايش مى كند؟ . رمز آزمايشهاى الهى ! . آزمايش خدا همگانى است ـ . رمز پيروزى در امتحان ـ . اعمال جاهلان نبايد مانع كار مثبت گرددـ . صفا و مروه . جنبه تاريخى صفا و مروه ـ . كتمان حق ممنوع ! . كتمان حق در احاديث اسلامى . آنها كه كافر مى ميرند! . جلوه هاى ذات پاك او در پهنه هستى ! . بيزارى پيشوايان كفر از پيروان خود! . گامهاى شيطان ! . انحرافات تدريجى . تقليد كوركورانه از نياكان ! . طيبات و خبائث ! . باز هم نكوهش از كتمان حق ـ . ريشه و اساس همه نيكيها . قصاص مايه حيات شماست ! . آيا خون مرد رنگينتر است ؟ . وصيتهاى شايسته ! . فلسفه وصيت : عدالت در وصيت : روزه سرچشمه تقواـ . اثرات تربيتى , اجتماعى و بهداشتى روزه . اثر بهداشتى و درمانى روزه ـ . وزه در امتهاى پيشين . امتياز ماه مبارك رمضان ـ . سلاحى به نام دعا و نيايش . توسعه اى در حكم روزه . آغاز و پايان , تقواست . رشوه خوارى بلاى بزرگ جامعه ها! . سؤالات مختلف از شخص پيامبر . مساله جهاد در اسلام : جهاد براى خاموش كردن فتنه ها . جهاد دفاعى . جهاد براى محو شرك و بت پرستى . جهاد براى حمايت از مظلومان . انفاق سبب پيشگيرى از هلاكت جامعه است ! . قسمتى از احكام مهم حج ! . اهميت حج در ميان وظايف اسلامى ! . اقسام حج : نخستين موقف حج . مشعرالحرام : دومين موقف حج . صلح جهانى تنها در سايه ايمان ! . باز هم محدوديتهاى ديگر طلاق ! . شكستن يكى ديگر از زنجيرهاى اسارت ـ . هفت دستور در باره شير دادن نوزادان ! . خرافاتى كه زنان را بيچاره مى كرد! . اهميت نماز, مخصوصا نماز وسطى ـ . چرا تعبير به قرض ؟ . يك ماجراى عبرت انگيز! . آغاز جز سوم قرآن مجيد . نقش پيامبران در زندگى انسانها! . انفاق يكى از مهمترين اسباب نجات در قيامت ! . ((آية الكرسى )) يكى ا ز مهمترين آيات قرآن ! . ابراهيم در برابر طاغوت زمان خود نمرود! . صحنه ديگرى از معاد در اين دنيا ! . آغاز آيات انفاق ! . انفاق يكى از مهمترين طرق حل مشكل فاصله طبقاتى . چه انفاقى با ارزش است ؟ . دو مثال جالب در باره انگيزه هاى انفاق ! . يك مثال جالب ديگر! . از چه اموالى بايد انفاق كرد؟ . مبارزه با موانع انفاق ! . برترين نعمت الهى ! . چگونگى انفاقها! . نفاق بر غير مسلمانان ؟ـ . بهترين مورد انفاق ـ . سؤال كردن بدون حاجت حرام است ـ . انفاق به هر شكل و صورت ـ . بلاى رباخوارى ! . رباخوارى يك گناه بى نظيرـ . تنظيم اسناد تجارى در طولانى ترين آيه قرآن . تكميلى بر بحث گذشته . همه چيز از آن اوست ! . راه و رسم ايمان ـ . سوره آل عمران . محتواى سوره : محكم و متشابه در قرآن ـ . رهايى از لغزشها! . روح دين همان تسليم در برابر حق است ! . همه چيز به دست اوست . پيوند با بيگانگان ممنوع ! . محبت واقعى ـ . ((حواريون )) . دعوت به سوى وحدت ! . توطئه هاى كهن ! . خائنان و امينان ـ . پيمان مقدس ! . برترين آيين الهى ! . توبه بى فايده ـ . آغاز جز چهارم قرآن مجيد . نفوذ آيات قرآن در دلهاى مسلمانان . تهمت يهود بر پيغمبر خداـ . نخستين خانه مردم ! . نفاق افكنان ـ . دعوت به تقوى ـ . دعوت به سوى اتحاد! . دعوت به حق و مبارزه با فساد! . چهره هاى نورانى و تاريك ! . باز هم مبارزه با فساد و دعوت به حق ! . روح حق جويى اسلام ـ . بيگانگان را محرم اسرار خود نسازيدـ . تحريم رباخوارى ! . مسابقه در مسير سعادت ! . سيماى پرهيزكاران ! . بررسى تاريخ گذشتگان ! . نتايج جنگ احدـ . فردپرستى ممنوع ـ . مجاهدان پيشين ! . اخطارهاى مكرر! . شكست پس از پيروزى ! . گناه سرچشمه گناه ديگر است ! . بهره بردارى منافقان ! . فرمان عفو عمومى ! . نتيجه توكل ! . هرگونه خيانتى ممنوع ! . آنها كه در جهاد شركت نكردند! . بزرگترين نعمت خداوند! . بررسى ديگرى روى جنگ احد! . بايد صفوف مشخص شود! . گفته هاى بى اساس منافقان ! . زندگان جاويد! . غزوه حمرا الا سد . تسليت به پيامبر(ص ) . سنگين بارها! . مسلمانان تصفيه مى شوند! . طوق سنگين اسارت ! . بهانه جويى يهود . قانون عمومى مرگ ! . از مقاومت خسته نشويدـ . از خود راضيهاـ . روشن ترين راه خداشناسى ! . سوره نسا . محتواى سوره : فضيلت تلاوت اين سوره : مبارزه با تبعيضها! . خيانت در اموال يتيمان ممنوع ـ . مهر زنان ! . ((مهر)) يك پشتوانه اجتماعى براى زن . سفيه كيست ؟ . گام ديگرى براى حفظ حقوق زن ـ . يك حكم اخلاقى ! . جلب عواطف به سوى يتيمان ! . چهره باطنى اعمال ما! . سهام ارث ـ . چرا ارث مرد دو برابر زن مى باشد؟ . سهم ارث همسران از يكديگر! . باز هم دفاع از حقوق زنان ـ . تحريم ازدواج با محارم ! . آغاز جز پنجم قرآن مجيد . ازدواج موقت يك ضرورت اجتماعى . با اين وضع چه بايد كرد؟ . ازدواج با كنيزان ! . اين محدوديتها براى چيست ؟ . بستگى سلامت اجتماع به سلامت اقتصاد! . گناهان كبيره و صغيره ! . سرپرستى در نظام خانواده . محكمه صلح خانوادگى ! . محكمه صلح خانوادگى . انفاقهاى ريايى و الهى ! . چرا خداوند ظلم نمى كند ؟! . چند حكم فقهى ! . باطل بودن نماز در حال مستى : باطل بودن نماز در حال جنابت : تيمم براى معذورين ـ . گوشه ديگرى از اعمال يهود! . سرنوشت افراد لجوج ! . اميدبخش ترين آيات قرآن ! . اسباب بخشودگى گناهان . خودستايى ـ . سازشكاران ـ . امانت و عدالت در اسلام ـ . ((اولى الا مر)) چه كسانى هستند؟ . حكومت طاغوت ـ . نتيجه داورى طاغوت . تسليم در برابر حق ـ . دوستان بهشتى ـ . ماده باش دائمى ! . آماده ساختن مؤمنان براى جهاد . استمداد از عواطف انسانى . آنها كه مرد سخنندـ . سنت پيامبر همچون وحى الهى است ! . سند زنده اى بر اعجاز قرآن ! . پخس شايعات ! . زيانهاى شايعه سازى و نشر شايعات . هر كس مسؤول وظيفه خويش است ـ . تشويق كار نيك يا بد! . هرگونه محبتى را پاسخ گوييد! . استقبال از پيشنهاد صلح ـ . سزاى آنها كه دو دوزه بازى مى كنند! . احكام قتل خطاـ . مجازات قتل عمدـ . مستضعف كيست ؟ . هجرت يك دستور سازنده اسلامى ! . نماز مسافر . اهميت فريضه نماز! . از خائنان حمايت نكنيدـ . جنابت تهمت . سخنان درگوشى ! . شرك گناه نابخشودنى ! . نقشه هاى شيطان ! . امتيازات واقعى و دروغين ـ . باز هم حقوق زنان ! . صلح بهتر است ! . عدالت شرط تعدد همسر! . عدالت اجتماعى ! . سرنوشت منافقان لجوج ! . در مجلس گناه ننشينيدـ . صفات منافقان ! . مجازاتهاى خدا انتقامى نيست ! . آغاز جز ششم قرآن مجيد . ميان پيامبران تبعيض نيست ! . بهانه جويى يهودـ . گوشه ديگرى از خلافكاريهاى يهود! . سرنوشت صالحان و ناصالحان يهود! . تثليث موهوم است ! . مسيح بنده خدا بودـ . نور آشكار! . سـوره مـائـده . محتواى سوره : لزوم وفا به عهد و پيمان ! . هشت دستور در يك آيه ! . اعتدال در استفاده از گوشت . روز اكمال دين كدام روز است . صيد حلال ـ . خوردن غذاى اهل كتاب و ازدواج با آنان ! . ازدواج با زنان غيرمسلمان ـ . پاك سازى جسم و جان ! . پيمانهاى الهى ! . دعوت اكيد به عدالت ! . دشمنان جاويدان ! . چگونه ممكن است مسيح , خدا باشد! . بنى اسرائيل و سرزمين مقدس ! . نخستين قتل در روى زمين ! . پرده پوشى بر جنايت ! . پيوند انسانها! . كيفر آنها كه به جان و مال مردم حمله مى برندـ . حقيقت توسل ! . مجازات دزدان ! . داورى ميان دوست و دشمن ـ . قصاص و گذشت ! . آنها كه به قانون خدا حكم نمى كنند! . انتخاب جانشين نقطه پايان رسالت ! . خلاصه جريان غديرـ . نخستين مهاجران اسلام ! . كينه توزى يهود و نرمش نصارى ! . آغاز جز هفتم قرآن مجيد . از حد تجاوز نكنيد! . سوگند و كفاره سوگند! . حكم قطعى در باره شراب و مراحل تدريجى آن ـ . احكام صيد در حال احرام ـ . فلسفه تحريم صيد در حال احرام . اكثريت دليل ((پاكى )) نيست ! . سؤالات بيجا! . هركس مسؤول كار خويش است ! . مواهب الهى بر مسيح ! . داستان نزول مائده بر حواريون ! . بيزارى مسيح از شرك پيروانش ! . رستگارى بزرگ ! . سوره انعام . سوره مبارزه با انواع شرك و بت پرستى . محتواى سوره : سرنوشت طغيانگران ! . آخرين درجه لجاجت ! . بهانه جوييها! . پناهگاهى غير از خدا نيست ! . قدرت قاهره پروردگار! . بالاترين شاهد! . بزرگترين ظلم ! . نفوذناپذيران ! . بيدارى زودگذر و بى اثر! . همواره در راه مصلحان مشكلات بوده ! . مردگان زنده نما! . آيا رستاخيز براى حيوانات هم وجود دارد؟ . كر و لالها! . توحيد فطرى ! . سرانجام زندگى اندرز ناپذيران ! . بخشنده نعمتها را بشناسيد! . آگاهى از غيب ! . مبارزه با فكر طبقاتى ـ . يك امتياز بزرگ اسلام ـ . اصرار بيجا! . اسرار غيب ! . نورى كه در تاريكى مى درخشد! . عذابهاى رنگارنگ ! . دورى از مجالس اهل باطل ! . آنها كه دين حق را به بازى گرفته اند! . دلايل توحيد در آسمانها! . سه امتياز مهم ! . خدانشناسان ! . اهميت نمازـ . گمشده هاـ . شكافنده صبح ! . خالق همه اشيا اوست ! . چشمها, خدا را نمى بيند! . وظيفه تو اجبار كردن نيست ! . آغاز جز هشتم قرآن مجيد . چرا افراد لجوج به راه نمى آيند؟ . تمام آثار شرك بايد برچيده شود! . ايمان و روشن بينى ـ . انتخاب پيامبر به دست خداست ـ . امدادهاى الهى ! . اتمام حجت ! . يك درس بزرگ توحيد! . بخشى از حيوانات حرام . محرمات بر يهود . فرار از مسؤوليت به بهانه ((جبر))! . فرمانهاى دهگانه ! . اهميت نيكى به پدر و مادر! . قتل فرزندان به خاطر گرسنگى ! . پاسخ قاطع به بهانه جويان ـ . انتظارات بيجا و محال ! . بيگانگى از نفاق افكنان ! . پاداش بيشتر, مجازات كمتر: اين است راه مستقيم من ! . تفاوت در ميان انسانها و اصل عدالت . خلافت انسان در روى زمين :