260- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :و كان اذا اتى مريضا - قال اذهب الوسواس و الباءس برب الناس اشف و انت الشافى لاشفاء الاشفاؤ ك .
فرمود: هر وقت رسول خدا صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم به عيادت بيمارى مى رفت ، براى شفاى او دعاى فوق و كلام بالا را ذكر مى فرمود، دعا نيز مانند صدقه ، يكى از وسايل مهم شفا و درمان است و چه بسا ديده شده كه امراض صعب العلاج در اثر دعا و توسل بهبودى يافته است .
261- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :تخنب الدواء ما احتمل بدنك الداء فاذا لم يحتمل الداء فالدواء.
فرمود: از دارو بپرهيزيد تا وقتى كه بدن درد را تحمل مى كند و هرگاه درد را تحمل نكرد آن گاه درد را با دارو درمان كن .
262- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :خير الاءدام فى الدّنيا و الآخرة اللحم و لا اءحرمه .
فرمود: بهترين خوراكى ها، در دو جهان گ وشت است ، من خوردنش را حرام نمى كنم .
مقصود گوشت هايى است كه در اسلام خوردن آن ها حلال است .
263- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لا يطولن احدكم شاربه و لا عانته و لا شعرابطه فانّ الشيطان اءتخذها مخنئا يستتربها.
فرمود: احدى از شما شارب و موى عانه و موى زير بغل را بلند نكند، چه همانا، در وقتى كه بلند باشد، شيطان ( ميكروب ها) در آن جاى گرفته ، و در ميان موها پنهان مى گردد.
264- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :العجووة من الجنة و هو شفاء من السّم .
فرمود: عجوه از ميوه هاى بهشت و درمان سم است .
265- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ترك الخلال و هم الاءسنان .
فرمود: ترك كردن خلال باعث سستى و بى پايگى دندان است .
266- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :السّواك شطر الوضوء والوضوءشطر الايمان .
فرمود: مسواك كردن جزئى از وضو و وضوگرفتن جزئى از ايمان است .
267- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :عليكم بالخلبة و لوبيع وزنها ذهبا.
فرمود: بر شما است خوردن خلبه اگرچه به قيمت طلا فروخته شود.
خلبه نوعى از شنبليله است كه طبيعت آن گرم و خشك مى باشد.
268- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :العسل شفاء يطرد الريح و الحمى .
فرمود: خوردن عسل درمان است و از بدن باد و تب را دور مى كند.
269- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :نبات الشعر فى الانف اءمان من الجذام .
فرمود: روييدن مو در داخل بينى حافظ شخص است از مرض ‍ خوره .
270- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :غطّو الاءناء و اوكثوالسباء فانّ السنة ليلة تنزل فيها الوباء لايمرباناء ليس عليه غطا او سقا ليس عليه و كا الّا اءن ينزل فيه من ذلك الوباء.
فرمود: درب كوزه هاى آب را بپوشانيد و نيز دهانه ى مشك هاى آب را ببنديد چه در سال شبى فرارسد و ميكروب وبا شيوع يابد و موجب آلودگى آب شده و از اين راه بيمارى وَبا تسرّى پيدا كند.
271- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :بيت الشيطان من بيوتكم بيت العنكبوت .
فرمود: خانه ى شياطين (ميكروب ها) در خانه هاى شما لانه ى عنكبوت است .
272- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لاتووا منديل اللحم فى البيت فانّه مربض الشيطان .
فرمود: دستمال گوشت را در اطاق نگذاريد چه آن خوابگاه شيطان است .
بديهى است كه موادگوشتى چون با خون همراه است مخزن خوبى براى رشد ميكروب ها مى باشد.
273- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لا خير فيمن لا يضيف .
فرمود: آن كه مهمان نپذيردخيرى در او نيست .
274- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لا يتكلّفن اءحد لضيفة مالايقدر.
فرمود: هيچ كس نبايد آن چه را قدرت ندارد به تكلف براى مهمان فراهم كند.
275- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ فى تمركم هذا تسع خصال : يخبل الشيطان ، و يقوى الظّهر و يزيد فى المجامعة ، و يزيد فى السمع و البصر، و يقرب من اللّه ، و يباعد من الشيطان ، و يهضم الطعام و يذهب بالداء و يطيب النّكهة .
فرمود: در خرما نُه خاصيت است :
1- از ميكروب جلوگيرى مى نمايد.
2- پشت را قوى كند.
3- قوه ى باه را زياد مى كند.
4- قوه بينايى و شنوايى را تقويت مى نمايد.
5 و 6- انسان را به خدا نزديك و از شيطان دور مى كند.
7- سبب هضم غذا است .
8- دردها را نابود مى سازد.
9- دهان را خوش بو مى نمايد.
276- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :اءطعموا المرئة فى شهرها الذى تلد فيه التمر فانّ ولدها يكون حليما نقّيا.
فرمود: به زن باردار در آخرين ماه حاملگى خرما بدهيد، زيرا كودك او بردبار و پاكيزه خواهد شد.
277- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من اءكل الهندباء و نام عليه لم يحرك فيه سم و لاءسحر و لم يقربّه شى من الدواب حيّة و لاءعقرب .
فرمود: هركس كاسنى بخورد و بعد از آن بخوابد، هيچ گونه سم يا سِحر در او تحريك نمى گردد. هم چنين مار و عقرب به او نزديك نمى شوند (اشاره ايست به خاصيت سم زدايى كاسنى ).
278- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّه يورث النعاس و يهضم الطعام .
فرمود: كاهو خواب آور و هضم كننده ى غذا است .
279- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ولكن ان اءكل منه ... فلايخرج الى مسجد كراهية اذاء على من يجالسه .
فرمود: اگر كسى تره بخورد نبايد به مسجد برود، براى آن كه ديگران ناراحت نشوند.
280- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :عليكم بالزيت فانه يكشف المرة و يذهب البلغم و يشد العصب و يحسن الخلق و يطيب النفس ‍ و يذهب بالغم .
فرمود: روغن زيتون برطرف مى كند بلغم را و مقوى اعصاب و نيكو كننده ى اخلاق و باعث پاكى نفس و از بين برنده ى غم و اندوه است .
281- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ذانك الاءطيبان التمر و اللبن .
فرمود: دو چيز گوارايند، خرما و شير.
282- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :اذا اءكل الاسم اءقل من شرب الماء و يقول هو اءمرء لطعامى .
فرمود: وقتى غذاى چرب مى خورند آب كمتر مى نوشيدند و مى فرمود: آب كمتر براى غذاى من گواراتر است .
283- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :نهى انّ يشرب الماء كرعا كما يشرب البهايم انّ لايشرب من عند عروته و لا من كسر انّ كان فيه .
فرمود: از كناره ى دست گيره ى ظرف و جاى شكستگى آن آب نبايد آشاميد.
284- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من قل طعمه صح بدنه و صفا قلبه و من كثر طعمه سقم بدنه و قسى قلبه .
فرمود: كسى كه كمتر غذا بخورد بدنش سالم و قلبش باصفا است ، و افراد پرخور بدنى مريض و قلبى با قساوت دارند.
285- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ الاءسنان و هى جوهرة صافية يتلوث بصحبة مضغ الطعام فيغيربها و عادت الى اءصلها.
فرمود: دندان ها كه صاف و زيبايند و به واسطه ى جويدن غذا كثيف و آلوده مى شوند و كم كم بوى دهان تغيير مى يابد و ايجاد فساد در قواى دماغيه مى نمايد. وقتى كه انسان مسواك نمايد فساد از بين مى رود، و دندان دو مرتبه تميز و پاكيزه مى گردد.
286- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ من حق الضيف اءن يعدله له خلالا.
فرمود: يكى از حقوقى كه مهمان به گردن ميزبان دارد اين است كه ميزبان براى او چوب خلال را در وقت غذا خوردن آماده كند.
287- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :نهى انّ يؤ كل اللحم غريضا و - قال انما ياءكله السباع .
پيامبر صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم نهى مى فرمود از خوردن گوشت نيمه خام و مى فرمود: آن غذاى درندگان است .
288- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لحم البقر بالسلق ينفع من البرص .
فرمود: گوشت گاو با چغندر براى بيمارى پيسى وبرص مفيد است .
289- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :لحم القطاة لليرقان و لحم الحبارى للبواسير و وجع الظهر و لحم الدراج لتسكين الغم و الكرب .
فرمود:گوشت قطاة ( مرغى است بزرگ تر از مرغ خانگى ، گردنى بلند و بال هاى زرد دارد )براى يرقان و گوشت حبارى (پرنده ى است از كبوتر بزرگ تر به آن سنگ خواره مى گويند )براى بواسير (هموروئيد) و كمر درد، و گوشت دراج (پرنده اى شبيه كبك ) سبب تسكين غم و اندوه است .
290- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الطبيب اللّه و لعلك ترفق باءشياء تخرق بها غيرك .
فرمود طبيب حقيقى خداست شايد چيزهايى براى تو مناسب است كه براى غير تو مناسب نيست .
291- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :ثلاث حق على كل مسلم : الغسل يوم الجمعه و السواك و الطيّب .
فرمود: سه چيز است كه ار هر مسلمانى لازم است : غسل جمعه و مسواك زدن و استعمال بوى خوش .
292- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ اللّه لا يؤ اخذ المزاح الصادق فى مزاحه .
فرمود: خداوند شوخى را كه در شوخى خود راست گو باشد مؤ اخذه نمى كند.
293- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :حجّوا تستغنواوسافرواتصحوا.
فرمود: به حج رويد تا بى نياز شويد و سفر كنيد تا سالم بمانيد.
294- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من فقه الرجل رفقه فى معيشته .
فرمود: مدارا در معاش از دانش مرد است .
295- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :من فقه الرجل انّ يصلح معيشته و ليس من حب الدنيا طلب ما يصلحك .
فرمود: اصلاح معيشت از دانش مرد است و جست وجوى چيزى كه معاش ‍ تو را به اصلاح آورد، دنياپرستى نيست .
296- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الشعر الحسن اءحد الجمالين يكسوه اللّه المرء المسلم .
موى نيكو داشتن يكى از دو زيبايى است كه خدا به مرد مسلمان دهد.
297- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :غير و الشب و لاتشبهوا باليهود.
فرمود: موى سپيد را رنگ كنيد و چون يهوديان مشويد.
298- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :اءطيب اءطيب المسك .
بهترين عطرها، عطر مشك است .
299- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :انّ خيار عباداللّه المؤ فون المطيبون .
فرمود: بهترين بندگان خدا، آن هايى هستند كه به وعده وفا كنند و بوى خوش به كار برند.
300- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :حبب الى من دنياكم النساء و الطيب و جعلت قرّة عينى فى الصّلاة .
فرمود: من از دنياى شما دو چيز را دوست دارم ؛زن و بوى خوش و روشنى چشم من در نماز است .
روايت 301 تا 309
301- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :خير طيب الرجال ماظهر ريحه و خفى لونه و خير طيب النساء ماظهر لونه و خفى ريحه .
فرمود: بهترين عطر مردان آن است كه بويش عيان و رنگش نهان باشد و بهترين عطر زنان آن است كه رنگش عيان و بويش نهان باشد.
يعنى براى مردان آرايش پسنديده نيست و حال آن كه آرايش براى زنان شايسته است ، منتهى فقط براى شوهر خويش ، نه براى تظاهر و خودنمايى و تجلى در حضور ديگران .
302- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الحمى رائد الموت و سجن اللّه فى الاءرض .
فرمود: تب پيشاهنگ مرگ و زندان خداوند در روى زمين است .
303- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الدواء من القدر و قدينفع باذن اللّه تعالى .
فرمود: دوا از وسايل تقدير است و به فرمان خدا فايده مى دهد.
304- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :جبلت القلوب على حب من اءحسن اءليها و بغض من اءساء اءليها.
فرمود: دل ها را به اقتضاى فطرت ، آن كس را كه به آن ها نيكى كند، دوست دارند. و آن كس را كه به آن ها بدى كند، دشمن دارند.
305- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :روّحوا القلوب ساعة بساعة .
فرمود: قلب هاى خويش را ساعت به ساعت استراحت دهيد.
306- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :شرّ الامور محدثاتها و شرّالعمى عمى القلب و شرّالمعذورة حين يحضر الموت و شرّالنّدامة يوم القيامة و شرّالماكل اءكل مال اليتيم و شرّالمكاسب كسب الرباء.
فرمود: بدترين چيزها، تازه هاى آن است و بدترين كورى ها، كورى قلب است . بدترين توبه ها، توبه هنگام مرگ است . بدترين پشيمانى ها، پشيمانى روز قيامت است . بدترين خوردنى ها، خوردن مال يتيم است و بدترين كسب ها، كسب رباست .
307- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الضحك ضحكان ضحك يحبّه اللّه و ضحك يمقة اللّه فامّا الضحك اءلّذى يحبّه اللّه فالرجل يكشر فى وجه اخيه شوقا الى رويته ، و اما الضحك اءلّذى يمقته اللّه تعالى فالرجل يتكلم بالكلمة الجفاء و الباطل ليضحك اءو يضحك يهوى بها فى جهنم سبعين خريفا.
فرمود: خنده دو قسم است خنده اى است كه خدا آن را دوست دارد و خنده اى است كه خدا آن را دشمن دارد، اما خنده اى كه خدا آن را دوست دارد، آن است كه مرد به روى برادر خويش از شوق ديدار وى لبخند زند. اما خنده اى كه خداى والا آن را دشمن دارد آن است كه مرد سخن ناشايست گويد كه بخندد يا بخنداند و به سبب آن هفتاد پاييز در جهنم سرنگون رود.
از اين كه خنده موهبتى است ، الهى در آن شكى نيست اما خنده بايد حاكى از نشاط درونى و انبساط قلب انسان باشد نه خنده بى جا و بى مورد كه فقط صداى قهقهه باشد اما از شادى قلب خبرى نباشد. كسانى هستند به ظاهر خندان و مضحكه آميز، كه چنين افرادى در جامعه غالبا با دوستان و رفقاى خود بگو و بخند دارند، اما به محض اين كه به خانواده ى خود مى رسند افسرده دل و ناراحتند. اين نوع انسان ها نشاط قلبى ندارند. خنده شان از روى عادت و تنها با اذيّت ديگران آميخته است . در واقع نشاط روحى غير از خنده ى بى جااست .خنده ى بى جا را اسلام منع كرده است .
308- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الضّيافة ثلاثة اءيّام فما زاد فهو صدقة وعلى الضيّف ان يتحوّل بعد ثلاثة اءيّام .
فرمود: مهمانى سه روز است و هرچه بيش تر شد صدقه است و مهمان بايد پس از سه روز تغيير جادهد.
309- قال رسول اللّه صلّى اللّه و عليه و آله و سلّم :الضيّف ياءتى برزقه و يرتحل بذنوب القوم ، يمحّص عنهم ذنوبهم .
فرمود: مهمان روزى خويش بيارد، گناهان كسان ببرد و گناهان آن ها را پاك كند.