گلابى
گلابى بخوريد؛ زيرا گلابى قلب را جلا مى دهد و دردهاى اندرون را فرو مى نشاند.
امام صادق (ع )
گلابى معده را دباغى و تقويت مى كند و همان خواصى را دارد كه به نيز داراست . خوردن گـلابـى در حـال سـيـرى سـودمـنـدتـر از خـوردن آن در حـال گـرسنگى است . كسى كه دلش گرفته و اندوهناك است بايد گلابى را بعد از غذا بخورد.
امام صادق (ع )
گلابى داراى مقدار زيادى آب (80 درصد) مواد قندى به جز ساكارز (قند معمولى ) است و به همين جهت براى مبتلايان به بيمارى قند، ميوه بسيار مناسبى است .
از بـرگ درخـت گـلابـى در درمان ورم مثانه و سنگ مجارى ادرار استفاده مى شود، زيرا با مـصرف آن دفع ادرار زياد مى گردد و رنگ آن روشن مى شود. گلابى ميوه اى است بسيار خوش طعم و ادرار آور كه البته در مصرف آن نبايد افراط كرد؛ زيرا معده ضعيف قادر به هضم آن نيست . گلابى پخته سهل الهضمتر و ملين است . گلابى داراى ويتامين هاى C.B و كـمـى A اسـت . در گـلابـى مـقـدارى ، مـنگنز موجود است كه باعث تحرك دياستازهاى بدن انسان مى شود. اگر در هنگام غذا گلابى ميل شود، ادرار فوق العاده زياد خواهد شد.
گوشت
پيغمبر خدا (ص ) فرمود: سرور خوراكى ها در دنيا و آخرت گوشت است .
على (ع )
پيغمبر اكرم (ص ) فرمود: بهترين قاتقهاى بهشت گوشت است .
امام صادق (ع )
هر وقت مسلمان ضعيف شد، بايد گوشت با شير بخورد.
على (ع )
سرور غذاها گوشت است .
امام باقر (ع )
پيغمبر اكرم (ص ) از گوشت ماهيچه دست ، خوشش مى آمد.
امام باقر (ع )
عـبدالاعلى مى گويد: به امام صادق (ع ) عرض كردم براى ما روايت شده كه پيغمبر اكرم (ص ) فرموده است ، خداوند از خانه اى كه در آن ، گوشت بسيار خورده مى شود بدش مى آيـد. امـام صادق فرمود: حديث را خوب نفهميده اند. منظور پيغمبر، خانه اى است كه مردم در آن غيبت مى كنند و غيبت كردن به منزله خوردن گوشت افرادى است كه غيبت آنان را كرده اند. پـدر مـن گـوشـت را دوسـت داشـت و روزى كـه وفات كرد در نزد ماءمور خرج او، سى درهم براى تهيه گوشت بود. پيغمبر خدا (ص ) گوشت را دوست مى داشت .
امام صادق (ع )
يـك زن يـهـودى پيغمبر اكرم (ص ) را به وسيله سمى كه در ماهيچه قرار داده بود، مسموم كـرد، زيـرا پـيـغـمـبـر خدا ماهيچه و شانه را دوست مى داشت و از گوشت ران بدش مى آمد، زيرا نزديك مجراى بول است .
امام صادق (ع )
پـيغمبر از پيغمبران خدا، از ضعف و ناتوانى به خداوند شكايت برد. وحى آمد كه گوشت را با شير طبخ كن و بخور؛ زيرا اين غذا بدن را محكم مى كند.
امام صادق (ع )
آب گوشتى كه با گوشت گاو تهيه شده باشد، پيسى را از بين مى برد.
امام صادق (ع )
گـوشت ، گوشت را مى روياند، و كسى كه يك لقمه پيه در شكم او وارد شده باشد به همان اندازه درد از بدن او بيرون مى رود.
امام موسى كاظم (ع )
به شخص تب دار، گوشت كبك بخورانيد، زيرا گوشت كبك ساقها را قوى مى كند و تب را برطرف مى سازد.
امام موسى كاظم (ع )
اگـر خـداونـد مـتعال گوشتى بهتر از گوشت گوسفند آفريده بود، هر آينه آن را فداى اسماعيل مى كرد.
امام رضا (ع )
گـوشـت ، نـسـوج عـضلانى حيوانات است . به طور كلى سلولها و الياف عضلانى داراى تركيب پيچيده اى از مواد پروتئينى ، ليپيدى ، گلوسيدى ، مواد معدنى و ساير مواد است .
مـقـدار مـس گـوشـت ، فـوق العـاده قـابـل توجه است ؛ بنابراين گوشت خون سازى (Hematopoetigue) قوى است و آهن و مس لازم را براى احيا و توليد گلبولهاى قرمز در دسترس مى گذارد.
در گوشت و ويتامين هاى A ب دو و ب شش ، PP و مقدار كمى ويتامين C.D موجود است .
گـوشـت بـه سـبـب داشـتـن مـقـدار زيـادى پـروتـئيـن ، غـذايـى فـوق العـاده كـامـل اسـت ؛ زيـرا مـواد پروتئينى ، عامل اصلى ساختمان سلولى است و از اجزاى ضرورى ترشحات غدد، آنزيمها و هورمونها محسوب مى شود.
عده اى سعى كرده اند تا انسان به صورت موجود، گياه خوار در آيد، و نه تنها گوشت ، بـلكـه از مـصـرف كـليـه غـذاهـاى حـيـوانـى دورى كـنـد، ولى بـايد گفت كه انسان در عين حـال كـه گـيـاه خـوار است ، بايد از غذاهاى حيوانى نيز حداكثر استفاده را بكند. حقيقت زير احتياج انسان را به غذاهاى حيوانى خيلى روشن مى كند:
احتياج روزانه بدن آدمى به مواد پروتئينى 75/1 گرم براى هر كيلو وزن ، در 24 ساعت اسـت . و اگـر بـخـواهـد ايـن مـقـدار را صـرفـا از غـذاهـاى گـيـاهـى كـسـب كـنـد، بـايـد حـداقـل 25 كـيـلو گـرم از آنـها را در شبانه روز مصرف كند كه طبعا امر محالى است و لذا دچار كمبود مواد پروتئينى خواهد شد.
مـطـلب ديـگـرى كه تذكر آن در اين جا ضرورى است ، مصرف گوشت بدون استخوان است كه متاءسفانه امروزه زياد رايج شده است ، در حالى كه ارزش غذايى آن ، كمتر از گوشت مـعمولى است ، زيرا خود استخوان حاوى مواد متعدى از جمله مقدار زيادى فسفر و كلسيم است كه گوشت بى استخوان فاقد آنهاست .
كباب
مـوسـى پسر بكر مى گويد: در مدينه مبتلا به مرضى شدم كه در اثر آن ضعيف شده بـودم ؛ خـدمـت امـام مـوسـى كاظم (ع ) رسيدم . آن حضرت به من فرمود: مى بينم كه ضعيف شده اى ؟ گفتم آرى فرمود كباب بخور. كباب خوردم و خوب شدم .
مـوسى پسر بكر مى گويد: امام موسى كاظم (ع ) به من فرمود كه چرا رنگ صورت تو زرد شـده اسـت ؟ عرض كردم دچار تب شده بودم . حضرت به من فرمود: گوشت بخور. من گوشت خوردم بعد از يك هفته حضرت مراديد و به من كه همان طور رنگ پريده و زرد رنگ بودم ، فرمود: مگر به تو نگفتم كه گوشت بخورى . عرض كردم از آن وقتى كه به من امر كرده ايد، غير از گوشت چيزى نخورده ام . فرمود چطور گوشت خورده اى ؟ عرض كردم آب پز. حضرت فرمود: نه به صورت كباب بخور. پس من كباب خوردم . بعد از يك هفته حضرت مرا به سوى خود خواند. در حالى كه قرمزى صورت من در اثر خوردن كباب عود كرده بود، آن حضرت فرمود: اكنون حال تو خوب شده است .
مـــاسـت كـسى كه مى خواهد ماست بخورد و ماست به او ضررى نرساند، بايد (زنيان )روى آن بريزد و بعد آن را بخورد.
امام موسى كاظم (ع )
مـاسـت يـا شـير منعقد شده ، در نتيجه اثر مايه بر روى شير، بدست مى آيد. مچنيكف اولين شخصى بود كه ماست را بر ضد تخمير روده اى دستور داد، زيرا ماست بواسطه اسيد و بـاكـتـرى هاى مفيدى كه دارد، از تخمير جلوگيرى مى كند. در بعضى از سوء هاضمه هاى نـاشـى از كـمـى تـرشـح شيره معده ، و در يبوست هاى معمولى ، و در مسموميت هاى خود به خـودى كـه منشاء هاضمه اى دارند، ماست بسيار مؤ ثر و مفيد است . مصرف 300 گرم ماست صبح ناشتا و 300 گرم در وسط روز، تاءثير بسزائى در سلامت دستگاه گوارش ‍ دارد.
خاصيت ماست بيش از شير است ، زيرا در آن يك نوع پروتيد موجود است كه بسرعت هضم و جـذب مـى شـود، بـعـلاوه كـلسـيـم آن براى اشخاص سالخورده بى اندازه مفيد است ، و اين اشـخـاص كـه هـمـيـشه از عفونت روده هاى خود مى نالند، اگر بطور مرتب ماست بخورند، گاز و عفونت روده آنها بكلى زائل خواهد شد.
مشهور است كه مردم بلغارستان كه ماست جزو غذاى روزانه آنهاست ، عمر متوسطى طولانى تر از عمر ساير مردم كره زمين دارند.
مـاست بهترين غذا براى بيماران است ، زيرا معده و روده را شستشو مى دهد و انواع عفونتها و مـيـكـربـهـاى مـضـر آن را دفـع مى كند. بعلاوه باكتريهاى ماست بسيارى از ويتامين هاى گروه B مى سازد و به خون مى فرستد.
ماش
يكى از اصحاب مى گويد : مردى از لك و پيسى به امام موسى كاظم (ع ) شكايت برد. آن حضرت به او امر فرمود: ماش بپز و بخور.
شـخـصـى بـراى لك و پـيـسـى از حـضرت رضا (ع ) درمان خواست حضرت به او فرمود: هنگامى كه ماش تازه بعمل مى آيد، ماش بگير و آن را با برگش بكوب و شيره اش را در مـوقـع گـرسـنـگـى بـخـورد و بـرلك و پـيـس خـود بمال . آن شخص مى گويد اين كار را كردم و شفا يافتم .
دانـه ماش علاوه بر آنكه در درمان آبله و سرخك و بيماريهاى نظير آن تاءثير زياد دارد، ضماد آرد آن براى رفع التهابات سطحى بدن بخصوص لك و پيسى بكار مى رود.
ماش از عدس لطيفتر و نفخ آن از باقلا كمتر است . ماش اشتها آور و خلط آور است .
ماهى
يـكـى از خـادمـان امـام صـادق (ع ) مـى گـويـد: آن حـضـرت خـرمـا طـلبـيـد و مـيـل كرد، و سپس فرمود: من اشتها به خرما نداشتم ولى چون ماهى خورده بودم ، بعد از آن چند دانه خرما خوردم . آنگاه فرمود: كسى كه شب ماهى بخورد و پس از آن چند دانه خرما و يا عسل نخورد، رگ فالج تا صبح بر او مى زند.
هر وقت پيغمبر خدا (ص ) ماهى مى خورد، مى فرمود: پروردگارا ! براى ما در ماهى بركت قرار بده ، و بجاى ماهى بهتر از ماهى نصيب ماكن
امام صادق (ع )
مـعـتـب مـى گـويد كه امام موسى كاظم فرمود: اى معتب ! ماهى هاى تازه براى ما فراهم كن ، زيـرا مـى خـواهـم حـجـامت كنم . سپس من آن قسم ماهى را تهيه كردم و خدمت حضرت آوردم . آن بزرگوار فرمود: مقدارى از آنها را با سر كه بپز و مقدارى را نيز بريان كن . سپس ‍ آن سرور ناهار و شام از آنها ميل فرمود.
مـاهـى بـخـوريـد، زيـرا اگـر آنـرا خـالى (بـدون نان ) بخوريد، غذاى كاملى است و اگر بانان بخوريد براى شما گوارا و سودمند است .
امام موسى كاظم (ع )
امـيـرالمـؤ منين على (ع ) فرمود: سعى كنيد هميشه گوشت ماهى نخوريد، زيرا بدن را لاغر مى كند
امام صادق (ع )
يـكـى از اصـحـاب بـه امـام حـسـن عسكرى (ع ) نامه اى نوشت و در آن نامه از خون و صفرا شـكـايـت كـرد و مـعـروض داشـت كه اگر حجامت كنم ، صفرا شكايت كرد و معروض داشت كه اگـر حـجـامـت كـنم ، صفرا به هيجان مى آيد، و اگر حجامت نكنم خون مرا اذيت مى كند، نظر شـمـا در ايـن بـاره چيست ؟ امام حسن عسكرى (ع ) در جواب نوشت : حجامت كن و پس از حجامت ، مـاهـى تـازه را بـه صـورت كـبـاب بخور. سؤ ال كننده مى گويد: دوباره همين مسئله را از ايـشـان پـرسـيـدم ، آن حـضـرت مـرقـوم فـرود: حـجامت كن و بعد را از ايشان پرسيدم ، آن حـضرت مرقوم فرمود: حجامت كن و بعد از آن ماهى تازه را كباب كن و با آب نمك بخور. من نيز همين كار را كردم و حالم خوب شد و ماهى به اين ترتيب غذاى من گرديد.
از نظر ارزش غذايى ، گوشت ماهى يكى از بهترين مواد پروتئين دار، فسفر دار و ويتامين دار اسـت بـه ويـژه ويتامين هاى A.D بعلاوه تركيبات شيميايى آن كمتر از گوشت گاو و گـوسـفند نيست ، بلكه از برخى جهات بر آنها برترى دارد. بدين جهت كارشناسان مواد غـذايـى ، گـوشـت مـاهـى را يكى از بهترين و با ارزشترين منابع غذايى براى انسان مى دانـنـد. براى مقايسه ارزش غذايى ماهى كافى است كه تركيب شيميايى دامهاى قصابى و ماهى را يكديگر مقايسه كنيم .
نوع گوشت آب چربى آلبومين
گوشت گاو 5/74 درصد 1/3 درصد 2/22 درصد
گوشت گوسفند 60 درصد 19 درصد 20 درصد
گوشت ماهى 5/63 درصد 74/14 درصد 75/21 درصد
تـركـيـب شـيـمـيـايـى بـدن مـاهـيـهـا مـخـتـلف اسـت ، ولى بـه هـر حـال حـاوى آب ، آلبـومـيـن ، مواد چربى و مواد معدنى است . علاوه بر اين درخاويار مقدارى لسـتـيـن و ويـتـامينهاى A.D موجود است . در كيسه صفراى ماهى مقدار نسبتا زيادى انسولين مـوجـود اسـت ، بـطـورى كـه مـقـدار نـسـبـتـا زيادى انسولين موجود است ، بطورى كه مقدار انـسـوليـنـى كـه از يـك نـوع مـاهـى بـه نـام سـفـره ماهى استخراج مى كنند، برابر مقدار انسولين حاصل از غده لوزالمعده 150 گاو است .
مـقـدار ويـتـامـيـن A مـوجود در يك كيلو ماهى ، برابر ويتامين A موجود در 220 كيلو كره با 6500 عـدد تـخـم مـرغ اسـت . يـك كيلو گوشت ماهى آزاد 2500 كالرى حرارت توليد مى كـنـد. مـاهـى مـخـصـوصـا هـنـگـامـى كـه با سبزى تواءم گردد، باعث افزايش فوق العاده تـرشـحـات شـيـره معدى مى شود. پاولوف فيزيولوژيست معروف شوروى ، اثر گوشت مـاهـى را روى تـرشحات معده سگ آزمايش و ثابت كرد كه در اثر مجاورت گوشت ماهى با مـعـده سـگ ، تـرشـحـات مـعـده ، خـيـلى بـيـشـتـر از زمـانـى است كه سگ گوشت گاو خورده باشد.
مرزه
يكى از اصحاب مى گويد كه حضرت موسى بن جعفر (ع ) فرمود: مرزه داروى اميرالمؤ مـنـيـن عـلى (ع ) بـود و آن حـضـرت مـى فرمود: مرزه در معده پرزهايى مانند پرزهاى حوله ايجاد مى كند.
شـخـصـى از رطـوبـت ، خـدمت حضرت موسى بن جعفر شكوه كرد. حضرت به او دستور داد مرزه را بكوبد و ناشتا از آن بخورد.
سـرشـاخـه گـلدار مـرزه ، مـعـطـر و نـيـرو دهـنـده اسـت . مـرزه عـمـل هـضم را آسان مى كند و بعلاوه مقوى معده ، مدر و بادشكن نيز هست . در سوء هاضمه ، زردى ، حـالات بـحـرانـى آسـم و نـفـخ ، اثـر مـعـجزه آسايى دارد. لوسيون (آب حاوى ماده دارويـى ) آن در زخـمـهـاى ديـر علاج ، و جوشانده آن در رفع دردهاى روماتيسمى ، دردهاى عـصـبـى ، و نـيـز تـقويت جسمانى كودكان ضعيف و يا مبتلا به راشيتيم (نرمى استخوآنها) بكار برده مى شود.
مـرزه طـبق تحقيقات شولتزيك اثرى قاطع در رفع اسهالهاى حاد و مزمن دارد. دم كرده يك درصـد آن در رفـع اسـهـالهـاى عـفـونـى و سـبـك ، و نيز و رم و التهاب معده و روده ، اثر درمـانـى زيـادى دارد. پـرورش مـرزه در نـواحـى مـخـتـلف معمول است .
موز
يحيى صنعانى مى گويد: در مكه خدمت حضرت رضا (ع ) رسيدم . ديدم آن حضرت موزى را پوست مى كند و به امام محمد تقى (ع ) مى خوراند. عرض كردم : فدايت شوم اين مولود مبارك است . حضرت فرمود: آرى اى يحيى ، اين مولودى است كه در اسلام پربركتتر از او براى شيعيان نيست .
ابـى اسـامه مى گويد: نزد امام صادق (ع ) رفتم . حضرت درنايت مهربانى موزى به من مرحمت فرمود و من آن را گرفتم و خوردم .
موز ميوه اى بسيار خوش طعم و مطبوع است كه براى همه كسى و در هر رژيم غذايى ، حتى كـسانى كه جهاز هاضمه ضعيف دارند مفيد است . موز بعنوان ملين در سوء هاضمه و يبوست مـصـرف مـى شـود. بـراى ازديـان مـقـاومـت بـدن قـبـل و بـعـد از عـمـل جـراحى بسيار سودمند است . بعلاوه بعلت داشتن مقدار زيادى ويتامينهاى گروه B در تـقـويـت اعصاب اثر زيادى دارد. نيروى بدن مادر را افزايش ‍ مى دهد و مانع از سقط جنين مـى گـردد. مـوز داراى مـقـدار زيـادى فـسـفـر اسـت كـه در افـزايش هوش و حافظه كودكان تاءثير بسزايى دارد.
دكـتـر لابـه رئيـس آزمـايـشگاه دانشكده پزشكى پاريس ، معتقد است كه يك عدد موز تازه و رسيده ، به اندازه يك كيلو گوشت ارزش ‍ غذايى دارد.
در 100 گرم موز، مواد زير يافته مى شود:
پروتيد 87/1 گرم
گلوسيد 05/23 گرم
ليپيد 53/0 گرم
آب 1/73 گرم
مواد معدنى 6/1 گرم
مواد معدنى موز شامل پتاسيم ، كسليم ، فسفر، آهن ، منيزيم و روى است .
مويز
مـويـز بـخوريد؛ زيرا مويز صفرا و بلعم را از بين مى برد، اعصاب را قوى مى كند، خستگى و اندوه را برطرف مى نمايد و انسان را خوش اخلاق مى كند.
پيامبر اكرم (ص )
على (ع ) فرمود: كسى كه صبح ناشنابيست و يك دانه مويز سرخ بخورد، مريض نخواهد شد.
امام صادق (ع )
مويز اعصاب را قوى مى كند، رنج و خستگى را از بين مى برد و نفس را نيكو مى نمايد.
امام صادق (ع )
وقتى كه دچار قحطى و گرسنگى شديد، از مويز بجاى نان استفاده كنيد و خود را با آن راضى نگهداريد.
امام صادق (ع )
مـويز، انگور رسيده اى است كه به درخت خشك شده باشد، و فرق آن باكشمش در اين است كـه كـشـمـش از انـگـورهـاى كـوچـك و مـويـز از انـگـور درشـت حاصل مى شود.
مويز اشتهاآور، خلط آور و ملين است . محركى قوى براى دستگاه تناسلى نيز هست .
نان
پـيـغـمـبـر اكـرم (ص ) فـرمـود: نـان را گـرامـى بـداريـد. عـرض كـردنـد يـا رسـول الله چـگـونه آن را گرامى داريم ؟ فرمود: هر وقت كه نان جلو شما گذاشته شد، انتظار غذاى ديگرى را نكشيد.
امام صادق (ع )
نان را هرگز زير كاسه و بشقاب نگذاريد.
امام صادق (ع )
پيغمبر اكرم (ص ) فرمود نان را با دست تكه كنيد.
امام صادق (ع )
خداوند ! براى ما در نان بركت قرار ده و بين ما و نان جدايى مينداز؛ زيرا اگر نان نبود، نيروى نماز خواندن ، روزه گرفتن و اداى واجبات پروردگارمان را نداشيم .
پيغمبر اكرم (ص )
پـيـغـمـبـر اكرم فرمود: نان را بو مكشيد، همچنان كه درندگان آن را بو مى كشند. چه نان مـبـارك اسـت و خـداونـد بـه سـبـب نـان ، بـاران را از آسـمـان نـازل فـرمـود و زمـيـن را رويـانـيد. به وسيله نان است كه شما نماز مى خوانيد و روزه مى گيريد و حج خانه پروردگارتان را به جاى مى آوريد.
امام صادق (ع )
پـيـغـمـبـر اكـرم (ص ) فـرمـود: وقـتـى كـه نـام و گـوشـت براى شما آوردند، ابتدا شدت گرسنگى خود را با نان برطرف كنيد، آنگاه گوشت بخوريد.
امام صادق (ع )
پيغمبر اكرم به خانه عايشه وارد شد. ديد عايشه نان ها را مى شمرد. حضرت فرمود: اى عايشه نانها را مشمر كه بر تو شمرده مى شود (حساب مى شود).
امام صادق (ع )
كسى كه تكه نانى بيابد و آن را بخورد، حسنه اى براى او خواهد بود، و كسى كه تكه نانى در كثافت ببيند و آن را بشويد و بردارد، هفتاد حسنه براى او خواهد بود.
پيغمبر اكرم (ص )
پـيـغـمبر اكرم (ص ) به خانه عايشه رفت . تكه نانى افتاده ديد كه نزديك بود عايشه پـا روى آن بـنـهـد. حـضرت آنرا برداشت و خورد و سپس فرمود: اى حميرا ! (لقب عايشه ) نـعمتهاى خداوند را گرامى بدار. نان جو، غذاى پيغمبران و خوراك نيكان است و خداوند روا ندانسته است كه خوراك پيغمبران را چيزى جز نان جو قرار دهد.
امام رضا (ع )
در شكم آدم مسلول ، غذايى سودمندتر از نان برنج وارد نمى شود.
امام رضا (ع )
بـه شـخـصى مبتلا به اسهال ، نان برنج بخورانيد، زيرا نان برنج معده را دباغى مى كند و مرض را آسان برطرف مى كند.
امام صادق (ع )
مـواد تـشـكـيـل دهـنـده نـان در حـقـيـقـت هـمـانـهـايـى هـسـتـنـد كـه آرد را تـشـكـيـل مـى دهـنـد، و سـهـم اعـظم تركيبات آرد عبارتند از: آب ، مواد ازته (گلوتن )، مواد چـربـى ، نشاسته و قند، سلولز و مواد معدنى ؛ ولى بايد توجه داشت كه بعضى از اين مواد ضمن پختن ، تغييرات مختلف و گاهى نسبتا عميق مى كنند. مثلا نشاسته در اثر حرارت به درجات متعدد تجزيه مى شود.
نـان حاوى مقدارى ويتامين هاى A.B و دياستازى است كه حاوى منگنز است . نان گندم براى كـسـانـى كـه غـذاهاى كلسيم دار مصرف مى كنند، بسيار مفيد است ؛ زيرا كليسم كهنه را از بـيـن مـى بـرد و كـلسـيـم تـازه و جـانـشـيـن آن مـى كـنـد؛ و بـه هـمـيـن دليل است كه خوردن زياد نان گندم ، باعث مى شود كه شخصى دچار كمبود كلسيم گردد، از اين رو حداكثر مقدار خوراك روزانه نان ، نبايد از 200 گرم تجاوز كند.
در مـيـان نانها بهتر از همه نان سنگ است كه در موقع پختن صدمه زيادى به مواد آن نمى رسـد. نـان و پـنير غذاى بسيار مطبوعى است كه از نظر داشتن پروتئين بسيار غنى است ؛ زيـرا نـان گندم كه مقدار ليزين (يكى از اسيدهاى آمينه توليد كننده مواد پروتئينى ) آن خـيـلى كـم اسـت ، مـخـلوط بـا پـنـيـر كـه ليـزيـن تـقـريـبـا مـكـفـى دارد، غـذايـى را تـشـكـيـل مى دهد كه نياز روزانه بدن را به اسيدهاى آمينه به مقياس وسيعى تاءمين خواهد كرد.
نخود
نخود براى درد سينه مفيد است .
امام صادق (ع )
نـادر خـادم حـضـرت موسى بن جعفر مى گويد: امام موسى كاظم (ع ) هميشه نخود پخته را پيش از غذا و بعد از غذا ميل مى فرمود.
بـزنـطـى مى گويد: حضرت رضا (ع ) فرمود: نخود براى درد پشت خوب است . و هميشه خود آن حضرت پيش و بعد از طعام دستور مى داد تا براى او نخود بياورند.
نخود با همه ارزش غذايى زيادى كه دارد، دير هضم و مولد نفخ است ، ولى از قديم الايام چـنين شهرت دارد كه مدر، قاعده آور و ضد كرم است . سابقا آن را براى رفع قولنج هاى كليوى ، دفع سنگ هاى ادرارى و زردى به كار مى بردند.
در استعمال خارجى باز كننده زخمهاى چركين و التيام دهنده است .
در هر 100 گرم نخود مواد زير يافته مى شود:
پروتيد 20 گرم
گلوسيد 60 گرم
ليپيد 2 گرم
و نـيـز حاوى مقدارى فسفر، كلسيم ، آهن و ويتامين هاى B.C.E است . اين مقدار نخود توليد 350 كالرى حرارت مى كند.
نمك
يا على ! پيش از غذا و بعد از غذا نمك بخور؛ زيرا هر كس اين كار را بكند، خداوند هفتاد و دو مرض را كه از جمله آنها جذام ، جنون و برص است ، از او دور مى كند.
پيغمبر اكرم (ص )
امـام رضـا (ع ) در مـيان جمعى از اصحاب سؤ ال فرمود: كدام قاتق لذيذتر است ؟ بعضى گـفـتـنـد گـوشت ، و بعضى جواب دادند روغن و شير، عده اى ديگر نيز نمك را نام بردند. خـود آن حـضـرت نـمـك را لذيـذتـريـن و گـواراترين قاتقها دانست و در تاءييد اين مطلب فرمود: ما براى گردش به بيرون شهر رفته بوديم . يكى از خدمتكاران فراموش كرده بـود كـه نـمـك هـمـراه بـيـاورد. فربه ترين گوسفندها را براى ما كشتند؛ ولى چون نمك نبود، از آن استفاده اى نكرديم تا برگشتيم .
عـقربى پيغمبر اكرم را نيش زد. حضرت نمك طلبيد و بر موضع درد پاشيد و آن را آنقدر فـشـار داد تـا زهـر از آن مـوضـع خـارج شـد. سـپـس فـرمـود: اگر مردم فرمود: اگر مردم فوايدى را كه در نمك است بدانند، محتاج به هيچ ضد سمى نخواهند بود.
امام صادق (ع )
غـذاى سـفـره اى كـه نـمـك در آن نـبـاشـد، گوارا نيست ، و براى بدن بهتر آن است كه غذا خوردن با نمك شروع شود.
امام صادق (ع )
خـداونـد به موسى بن عمران وحى كرد كه قوم خود را امر كن تا با نمك غذاى خود را آغاز كـنـنـد و بـا نـمـك نيز آن را پايان دهند، و اگر چنين نكردند و به بيمارى مبتلا شدند، جز خودشان كس ديگرى را سرزنش نكنند.
امام محمد باقر (ع )
كـسـى كـه بر روى اولين لقمه غذاى خود نمك بپاشد، لك و پيس و كك و مك صورت او را برطرف مى شود.
امام صادق (ع )
نمك طعام از جمله موادى است كه نمى تواند از راه خوراكيهاى گياهى و يا حيوانى وارد بدن گردد. نمك كه نام شيميايى آن كلرور سديم است . اشتها را زياد مى كند و اين امر مربوط به كلر آن است . بعلاوه مصرف متعادل آن باعث چاقى مى شود.
نمك در ازدياد مقاومت بدن در برابر گرما بسيار مؤ ثر است ، به همين جهت كسانى كه در گـرمـاى زيـاد مجبورند ساعتهاى متمادى كار كنند، روزانه چند قرص نمك مى خورند، زيرا نـمـك مـصـرف شـده ، تـرشـح عـرق را افـزون مى كند و عرق نيز براى تبخير، مقدارى از حرارت بدن را مى گيرد.
نمك باعث سفت و سخت شده قسمت سطحى پوست بدن مى شود.
شنا كردن در آبهاى نمك دار باعث سست شدن پياز مو و ريزش آن مى شود.
اشـخـاصـى كـه كـليه هاى ناسالم دارند، بايد در مصرف نمك احتياط كنند و حتى آن را از رژيـم غـذائى خود حذف كنند؛ زيرا با مصرف نمك مقدار آبى كه بايد از بدن دفع شود، زياد مى شود و اين امر و مستلزم انجام دادن كار اضافى براى كليه هاست .
هويج
هويج انسان را از قولنج و بواسير ايمن مى كند و قواى جنسى را افزايش مى دهد.
امام صادق (ع )
داود مـى گويد، شنيدم امام موسى كاظم (ع ) فرمود: خوردن هويج كليه ها را گرم و قواى جنسى را تقويت مى كند. عرض كردم : فدايت شوم من كه دندان ندارم چطور هويج بخورم ؟ حضرت فرمود: دستور بده آن را براى تو بپزند و پخته آن را بخور.
وجـود ويـتـامـيـنهاى A.B.C.D و نيز مقدارى و ويتامين E كه در افزايش قواى جنسى مؤ ثر است ، باعث گرديده كه ريشه هويج در رديف مهمترين مواد خوراكى قرار گيرد، و به علت وجـود هـمـين مواد ضرورى است كه در رفع بيمارى هاى ناشى از كمبود ويتامينC در بدن ، بـى مـيـلى جـنـسـى ، كـم خـونـى زمان بلوغ ، آب آوردن بافتها، عدم دفع ادرار، تحريك و التـهـاب مـجارى هاضمه و تنفسى ، سرفه هاى مقاوم ، آسم ، اخلاط خونى و حتى در رفع كرم اطفال نيز آن را مفيد مى دانند.
له شـده هـويـج اثـر تـسـكـيـن دهـنده گى بر روى زخمها و قرحه ها دارد، بعلاوه در درمان بيماريهاى جلدى مختلف نظير خارش اگزما و سوختگيها نيز بسيار سودمند است .
هـويـج پـخـته نيز داراى مواد مشابه هويج خام است با اين تفاوت كه ويتامين C آن در اثر پـخـتـه شـدن بـه مـقدار زياد كاهش مى يابد. ذكر اين نكته ضرورى است كه ويتامين A در هـويـج بـه صـورت كـاروتـن اسـت و ايـن وظـيـفـه كـبـد اسـت كـه كاروتن را به ويتامين A تبديل كند، بنابر اين اشخاصى كه به بيمارى هاى كبدى مبتلا هستند نبايد در مصرف آن افراط كنند، زيرا كبد ضعيف آنها قدرت چنين تبديلى را ندارد.
در 100 گرم هويج مواد زير يافته مى شود:
پروتيد 2/1 گرم
گلوسيد 6 تا 9 گرم
ليپيد 2/0 گرم
آب 88 گرم
و نـيـز حـاوى مـقـدارى پتاسيم ، منيزيم ، كلسيم ، آهن و ويتامين هاى C و B و B2، PP و K است . 100 گرم هويج توليد 48 كالرى حرارت مى كند.