1-مزمّل (73)، آيه 20.
2-اصـول كـافـى ، تـرجـمـه مـصـطـفـوى ، ج 4،
كـتـاب فضل قرآن ، ص 412 ـ 417. (امام صادق عليه السلام در روايتى فرموده است كه
شايسته است هر مسلمانى روزى پنجاه آيه از قرآن بخواند.)
3-مزمّل (73)، آيه 4.
4-النّشر فى القراآت العشر، ابن جزرى ، ج 1، ص
209، دار الكتاب العربى ، بيروت .
5-اصـول كـافـى ، تـرجـمـه سـيـد جـواد
مـصـطـفـوى ، ج 4، ص 419، كـتـاب فضل قرآن ، مكتبة الاسلاميه .
6-ميزان الحكمه ، محمدى رى شهرى ، ج 8، ص 82،
انتشارات دفتر تبليغات اسلامى .
7-ر.ك : توضيح المسائل ، حضرت امام قدس سرّه ،
مساءله 1000، انتشارات اسلامى .
8-قـرائت قـرآن بـه روش (تـحـقـيـق ) آهـسـتـه
تـر از قـرائت (تـرتـيـل ) اسـت كـه بـراى تـعـليم قرائت صحيح قرآن به نوآموزان
استفاده مى شود. در حقيقت براى تمرين دادن به اندامهاى گفتارى و تلفّظ صحيح حروف ،
صداها و رعايت قواعد تجويد بـه كـارگرفته مى شود. در صورتى كه قرآن آموزان با روان
خوانى و صحيح خوانى قرآن آشنا شدند از روش ترتيل نيز مى توان در كلاسها استفاده
نمود.
9-حرف داراى فتحه را مفتوح مى گويند.
10-حرف داراى كسره را مكسور مى گويند.
11-حرف داراى ضمه را مضموم مى گويند.
12-ايـن بـدان عـلّت اسـت كـه الف مـدّى از نـظـر
حـالت ، هـمـيـشـه تـابـع حـرف مـا قـبـل است ، حروفى كه نازك و كم حجم تلفّظ مى
گردند، الف مدّى بعد از آنها نيز نازك و كم حـجـم ادا مـى شـود و حـروفـى كه درشت و
پر حجم تلفّظ مى گردند، الف مدّى بعداز آنها نيز درشت و پر حجم ادا مى شود. جزئيات
آن ، به يارى خداوند در بحث تجويد خواهد آمد.
13-در بـعضى از قرآنها براى نشان دادن حرف ساكن
از راءس الميم استفاده مى كنند كه از حرف اوّل كلمه مسكَّن گرفته شده است ( ـ م ـ
مسكّن ).
14-اين مطلب و مطالب مشابه از كتاب (دليل الحيران
على مورد الظمان ) استفاده شده است .
15-اين علامت (ـْ) از صفر اهل حساب گرفته شده است
. صفر در علم رياضى ، دلالت بر عدم عـدد و در عـلم قـرائت دلالت بـر عـدم تـلفـّظ
مـى كـنـد. لازم بـه يـادآورى اسـت كه عده اى از اين شـكل براى نشان دادن حرف ساكن
استفاده مى كنند. اين گروه اين علامت را (ـْ) به معناى عدم حركت و يا (از راءس
الميم ) به معناى مسكّن گرفته اند.
16-دربـاره عـلت نـامـگـذارى هـمـزه وصـل گـفـتـه
انـد: (تـَوَصُّلاً لِلنُّطـْقِ بـِهـا)، (تـوصـّل در ايـنـجـا بـه مـعـنـاى
امـكـان پـذيـر شـدن مـى بـاشـد)، بـا آوردن هـمـزه وصل ، نطق به ساكن امكان پذير
مى شود.
17-به اين مطلب در درس چهارم ، اشاره شده است .
18-لازم به توضيح است كه براى تلفّظ صحيح حروف
هنگام تلاوت قرآن ، دانستن و به كـاربـردن مـخـارج و صـفـات حـروف ، ضـرورى اسـت
(مـخـارج حـروف ؛ يـعـنـى ، مـحـل تـلفّظ حروف ؛ و صفات حروف يعنى كيفيّتها و حالات
مختلفى كه در تلفّظ حروف پديد مـى آيد، مانند سختى و سستى ، روانى و كندى ، بلندى و
آهستگى و ...) ولى چون مدّت اين طرح آموزشى محدود است ناگزير تنها به توضيح حروفى
بسنده شده كه تلفّظ آنها با فارسى فـرق دارد و از مـيـان صـفـات حـروف نـيـز بـه
بـيـان چـنـد صـفـت مـهـم (اسـتـعـلا، اسـتـفـال ، قـلقـله ، ليـن و غـنـّه ) اكتفا
كرديم . به يارى خداوند رحمان در فرصتهاى بعدى با مخارج و صفات حروف ، بيشتر آشنا
خواهيم شد.
19-مربيان محترم مراقب باشند حروفى كه اداى فارسى
و عربى آنها يكسان است (مانند: ق ـ س ـ ز) از سوى متربّيان اشتباه تلفّظ نشود.
20-بـراى درشـت و پـرحـجـم ادا شـدن آن ، زبـان
گـود شـده و بـه طـرف بـالا متمايل مى شود و اين حالت در مورد سه حرف (ص ، ض ، ط)
نيز پيش مى آيد.
21-تغليظ ، همان تفخيم است كه در مورد (لام ) به
كار مى رود.
22-اعراف (7)، آيه 176 و هود (11)، آيه 42.
23-مرسلات (77)، آيه 20.
24-بـراى بـيان مقدار مدّ، بعضى از زمان تلفّظ
الف و برخى ديگر از زمان بستن يا باز كـردن انـگـشـتـان دسـت استفاده مى كنند كه
براى تقريب به ذهن خواهد بود. معيار اساسى ، همان حـركـت اسـت يـعـنـى زمـان تلفّظ
يك حرف متحرّك ، و اين زمان بر اساس انواع قرائتها (تحقيق ، تدوير، تحدير) متفاوت
خواهد بود. هر كس بايد قرائت خود را معيار قرار دهد.
25-در جزوه روخوانى ، با رموز سجاوندى آشنا شديد.
26-ادغـام كـبـيـر آن اسـت كـه مـُدغـَم مـتحرك
باشد و چنانچه در حرف بعدى ادغام شود، بايد اول سـاكـن گردد، بدين جهت آن را ادغام
كبير نامند و اگر مدغم ساكن باشد آن را ادغام صغير مى نـامـند كه خود بر سه نوع است
: متماثلين ، متقاربين و متجانِسين كه شرح آنها در درس چهاردهم گذشت .
