|
شخصيت و قيام زيد بن على (ع )
سيد ابوفاضل رضوى اردكانى
- پى نوشتها -
- ۲ -
301- ((
بحارالانوار ))
چاپ جديد ج 46 ص 172 و (( مستطرفات
السرائر.
))
302- ((
بحارالانوار ))
ج 47 چاپ جديد حالات امام صادق (عليه السلام ).
303- ((
رياض السالكين ))
در شرح صحيفه سجاديه سيد على خان شيرازى اوائل كتاب .
304- قواعد شهيد - باب امر به معروف و نهى از
منكر.
305- ((
تنقيح المقال مامقانى ، ))
ج 1 ص 469 حرف (زى ).
306- سليمان بن خالد، يكى از شاگردان برجسته
امام صادق است كه در جنگ زيد را يارى داد.
307- شرح استبصار.
308- ((
معجم رجال الحديث ))
ج 7 ص 358 چاپ نجف .
309- ((
بحارالانوار ))
ج 46 ص 198 نقل از (( كفاية الاثر
)) ص 377 و (( تنقيح
المقال )) ج 1
ص 649 حرف (ز).
310- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2 ص 306
خطبه 39 و (( سفينة البحار
)) ج 1 ماده (زى ) (ما تمام اين خطبه را در فصل پيشگوئيها
نقل نموديم ).
311- ((
وقايع الايام ))
شهر صيام ص 64.
312- ((
عيون اخبار الرضا ))
شيخ صدوق - (( سفينة البحار
)) ج 1 حرف (ز) و ((
تنقيح المقال ))
ج 1 ص 446 و (( الغدير
)) ج 3 ص 71.
313- رجال كشى ص 184 -
(( الغدير ))
ج 3 ص 70 چاپ بيروت .
314- اصول كافى باب
(( الحجه - الغدير ))
ج 3 ص 70.
315- ((
عيون اخبار الرضا ))
قسم شرح حال زيد و (( الغدير
)) ج 3 ص 71.
316- ((
مراءة العقول ))
مجلسى ج 1 ص 261.
317- ارشاد مفيد ص 251.
318- ((
تنقيح المقال ))
مامقانى چاپ قديم ج 1 ص 469 حرف (زى ).
319- ((
تنقيح المقال ))
ج 1 حرف (ز) ص 468 چاپ قديم .
320- ((
نكت البيان ، ))
مرحوم سيد عليخان ، (( وقايع الايام
)) خيابانى شهر صيام ص 44.
321- ((
مقتل الحسين ، ))
خوارزمى ج 1 ص 334.
322- تاريخ طبرى ج 5 ص 472 چاپ قديم .
323- ((
بحارالانوار ))
ج 46 طبع جديد ص 206 نقل از: تفسير فرات بن ابراهيم چاپ نجف ص 42.
324- قرآن كريم سوره انعام آيه 124.
325- قرآن كريم سوره فصلت آيه 33.
326- قرآن كريم سوره فصلت آيه 33.
(( بحارالانوار ))
ج 46 ص 206.
327- ثورة زيد ص 46.
328- سعد بن ابراهيم از فرزندان عبدالرحمن بن
عوف است كه در سال 125 ه ق درگذشت .
329- تهذيب تاريخ ابن عساكر ج 6 ص 22.
330- اين اشعار، از عمرو بن مراقه همدانى است
چنانكه در امالى القالى ج 2 ص 122 نقل شده است . و اغانى 21 ص 113 - 114.
331- اين اشعار با تغيير مختصرى در شرح نهج
البلاغه ابن ابى الحديد چاپ جديد ج 3 ص 245 شعر اول منسوب به عمرو بن براقه همدانى
آمده است و شعر دوم و سوم از مالك بن حريم همدانى است ص 251.
332- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 132.
333- ثورة زيد بن على - ناجى حسن ص 47.
334- در بعضى از نقل ها، اين جمله نيز به چشم مى
خورد: كه زيد فرمود: هشام ((
(ان الامهات لايقعدن بالرجال عن الغايات )
)) مادران مانع ترقى فرزندان نيستند.
((
اعلام الورى ))
ص 257.
335- ارشاد مفيد ص 252: (البته اين جملات به
مضامين ديگر نيز نقل شده است .)
(( مجالس المؤ منين ،
)) ج 2 ص 254 - ((
اعلام الورى ))
ص 257 - (( كشف الغمه
)) ج 2 ص 326 - ((
وقايع الايام ))
شهر صيام خيابانى ص 90 - ((
منتهى الامال ))
ج 2 ص 35 - تاريخ يعقوبى ج 2 ص 325.
336- نقل از ((
وقايع الايام ))
ص 91.
337- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 3 ص 286
چاپ جديد.
338- تاريخ يعقوبى ج 2 ص 326 و
(( مروج الذهب ))
مسعودى ج 3 ص 218 و كامل ابن اثير ج 5 ص 931.
339- تهذيب - ابن عساكر ج 6 ص 23.
340- بقره يعنى گاو.
341- ((
اعلام الورى ، ))
ص 257 - (( رياض الاحزان
)) قزوينى ص 183 - شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 3 ص 286
چاپ جديد.
342- ((
الحدائق الوردية فى مناقب ائمة الزيدية ،
)) ج 1 ص 147.
343- ((
الحدائق الوردية ج 1 ص 147.
344- ثورة زيد بن على ص 49.
345- ((
دلائل الامامة - ))
طبرى ص 42، و اصول كافى كلينى ، ج 7 ص 48.
346- ((
معجم البلدان - ))
ياقوت ج 4 ص 712.
347- شرح نهج البلاغه ج 3 ص 287 چاپ جديد.
348- تاريخ طبرى ج 5 ص 485 چاپ قديم .
349- تاريخ طبرى ج 5 ص 485 چاپ مصر و شرح نهج
البلاغه ابن ابى الحديد ج 3 ص 284 چاپ جديد.
350- تاريخ يعقوبى ج 2 ص 325.
351- تاريخ طبرى ج 5 ص 482 و تاريخ ابن اثير ج 5
ص 99 - نقل از (( مقاتل الطالبيين
)) ص 133.
352- قادسيه منزلگاه بين راه عراق و حجاز بود كه
مسافران از كوفه به قصد حجاز و از آنجا به كوفه از قادسيه مى گذشتند.
(( المسالك و الممالك ))
ص 125.
353- تاريخ طبرى ج 5 ص 487، و
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135 - (( وقايع الايام
)) خيابانى ص 96.
354- تاريخ طبرى ، ج 8، ص 488. تاريخ ابن اثير ج
5 ص 93. ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135.
355- اصول كافى ج 1 كتاب حجت حديث 16.
356- تاريخ ابن اثير ج 5 ص 93 و تاريخ طبرى ج 5
ص 489 چاپ قديم .
357- تاريخ ابن اثير ج 5 ص 92، تاريخ طبرى ج 5 ص
490 - ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135.
358- تاريخ ابن اثير ج 5 ص 435 -
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135.
359- تاريخ ابن اثير، ج 5، ص 235 -
((
مقاتل الطالبيين ، ))
ص 135.
360- ((
فقد ثار زيد بن على على الدولة الاموية على النحو الذى ثار عليه من قبل جده الحسين
- الروض النضير ))
ج 1 ص 50، تاريخ طبرى ج 6 ص 200.
361- تاريخ طبرى ، ج 5 ص 489 و تاريخ ابن اثير ج
5 ص 69.
362- تاريخ ابن اثير ج 5 ص 233 (با مختصر تغييرى
در بعضى از كلمات ) و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 3 چاپ جديد ص 287.
363- ((
وقايع الايام ))
شهر صيام - خيابانى ص 95 به نقل از نامه دانشوران .
364- ((
انساب الاشراف ))
بلاذرى ج 3 ص 201.
365- سوره توبه ، آيه 111.
366- حيره شهركى زيبا در نزديكى كوفه واقع بين
راه كوفه - نجف بود، خالد بن وليد، آن را صلحا فتح نمود
(( (المنجد) ))
(حيره ).
367- تاريخ طبرى ج 5 ص 491.
368- تاريخ طبرى ج 5 ص 492.
369- مدرك فوق .
370- تاريخ ابن اثير ج 5 ص 92 - 93.
371- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135.
372- تاريخ طبرى ج 5 ص 491.
373- تاريخ طبرى ج 5 ص 491 چاپ قاهره .
374- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135.
375- رقه يكى از شهرهاى آباد در سواحل فرات بوده
.
376- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 145.
377- مدرك فوق .
378- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 147.
379- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 147.
380- اعمش يكى از شخصيتهاى برجسته كوفه بود و او
مردى عالم و فاضل و ثقه و شيعه بود و برادران اهل سنت هم به او با ديده احترام مى
نگرند و او به علامة الاسلام معروف بود، شرح حال بيشتر وى به كتاب
(( الكنى و الالقاب ))
ج 2 ص 47 كلمه (1 - ع ) مراجعه فرمائيد.
381- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 147.
382- ((
الحدائق الوردية ))
ج 1 ص 152.
383- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 144.
384- ((
الحدائق الورديه ))
ج 1 ص 152.
385- ((
جامع الرواة ))
اردبيلى ج 1 (( باب العين بعده الباء
)) ص 491.
386- ((
المراجعات - ))
سيد شرف الدين ص 91، شرح حال مفصلى دارد.
387- ((
المراجعات - ))
سيد شرف الدين (( باب السين بعده اللام
)) ص 383.
388- ((
المراجعات - ))
سيد شرف الدين (( باب السين بعده اللام
)) ص 377.
389- ((
المراجعات )) ص
123.
390- ((
جامع الرواة ))
ج 2 (( باب الميم بعده النون
)) ص 268.
391- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 145.
392- ((
المعارف )) ص
209.
393- طبقات ج 6 ص 235.
394- ((
الحدائق الوردية ))
ج 1 ص 152.
395- ((
جامع الرواة ))
ج 2 ص 228.
396- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 145.
397- ((
جامع الرواة - ))
اردبيلى ج 2 ص 340.
398- ((
تهذيب التهذيب ))
ج 11 ص 329.
399- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 148.
400- خلاصه علامه و رجال كشى (كلمه قيس ) و
(( جامع الرواة ))
ج 2 ص 24 و
(( حدائق الوردية
)) ج 1 ص 152.
401- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 148.
402- ((
مقاتل الطالبيين ص 146.
403- خلاصه علامه .
404- ((
جامع الرواة ))
ج 2 ص 306.
405- ((
المراجعات )) ص
126.
406- ((
المراجعات )) ص
126.
407- ((
المراجعات )) ص
126.
408- ((
الغدير )) ج 3
ص 94.
409- خلاصه علامه و
(( جامع الرواة ))
اردبيلى ج 2 ص 1.
410- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 148.
411- خلاصه علامه و
(( جامع الرواة ))
اردبيلى ج 2 ص 1.
412- ترجمه جلد 13
(( بحارالانوار ))
ص 237.
413- ((
ميزان الاعتدال فى نقد الرجال ))
ج .... ص 354.
414- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 146.
415- ((
المرجعات )) ص
85.
416- طبقات ابن سعد، ج 7 ص 319.
417- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 146.
418- ((
تهذيب التهذيب ، ))
(كلمه ابوهاشم ).
419- ((
المراجعات - ))
سيد شرف الدين ص 126، (( تهذيب التهذيب
))
ج 11 ص 16 - 17.
420- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 146.
421- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 146، ابن عساكر مى گويد سلمه از زيد جدا شد و به يمامه رفت (تهذيب ج 6 ص 24.)
422- ((
وقايع الايام ))
شهر صيام مرحوم خيابانى ج ... ص 97.
423- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 147.
424- ((
مقاتل الطالبيين ص 147.
425- ((
مقاتل الطالبيين ، ))
ص 147، و (( تهذيب التهذيب
)) عسقلانى ، ج 12، ص 261 - 262.
426- ((
الحدائق الورديه ))
ج 1 ص 152.
427- ((
الحدائق الورديه ))
ج 1 ص 152.
428- نام او نعمان بن ثابت معروف به (فقيه عراق
) (م 150 ه ق ) تاريخ بغداد، ج 13، ص 323.
429- ((
مناقب الامام الاعظم ابى حنيفه - ))
ابن بزار كردى ج 1 ص 255 و ((
الحدائق الوردية ))
ج 1 ص 152.
430- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 147 - و (( سر السلسلة العلوية
)) ص 58.
431- محمّد بن جعفر فرزند امام صادق (عليه
السلام ) است او در زمان حكومت هارون ادعاى خلافت كرد، مردم مدينه با او بيعت
كردند، او مردى فاضل و محترم در خاندانش بود، او از شاگردان برجسته پدرش امام صادق
(عليه السلام ) بود و شاگردانش درس او را مى نوشتند، مردى عابد و پارسا بود و اكثر
روزهاى سال يك روز در ميان روزه مى گرفت ، زيديه براى وى احترام خاصى قائل است او
در زمان حكومت ماءمون درگذشت ، شرح حال مفصل وى در تاريخ بغداد، ج 2 ص 113 و طبرى ج
10 ص 233 و ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 532.
432- تولد او سال 118 ق و وفات او سال 181 بود.
433- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 146.
434- ((
الحور العين ))
ص 186.
435- ((
مجالس المؤ منين ))
ج 2 ص 255.
436- طبرى ج 8 ص 272.
437- تاريخ طبرى ، ج 8 ص 265.
438- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 135 - تاريخ طبرى ج 8 ص 271. و تاريخ ابن اثير ج 5 ص 96.
439- تاريخ طبرى ص 271 تا 277 و تاريخ ابن اثير
ج 5 ص 97 به بعد و
(( مقاتل الطالبيين
)) ص 135.
440- تاريخ طبرى ج 8.
441- نامه دانشوران حالات زيد بن على و
(( وقايع الايام ))
شهر صيام ص 96.
442- تاريخ طبرى ج 5.
443- تاريخ طبرى ج 5 ص 495 و كامل ابن اثير ج 5
ص 96.
444- تاريخ طبرى ج 5 ص 295.
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 144.
445- ((
مقاتل الطالبيين ص 136 و تاريخ طبرى ج 5 ص 494 و تاريخ ابن اثير ج 5 ص 96.
446- مى توان به عنوان خطبه 27 (جهاد) ص 75 نهج
البلاغه (ترجمه و شرح فيض الاسلام ) و خطبه 29 ص 94 و خطبه 68 ص 154 و خطبه 70 ص
157 و خطبه 118 ص 359 و خطبه 120 ص 363 و خطبات بسيارى از نهج البلاغه را شاهد
آورد.
447- نهج البلاغه نامه دوم .
448- تاريخ طبرى ج 5 ص 485 و تاريخ ابن اثير ج 5
ص 96.
449- تاريخ طبرى ج 5 ص 485 و تاريخ ابن اثير ج 5
ص 96.
450- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 202.
451- تاريخ طبرى ، ج 5 ص 486 و
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 136.
452- مدرك قبل .
453- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 137.
454- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 137.
455- ((
مقاتل الطالبيين ))
چاپ نجف سنه 1353 ه ق ص 100.
456- ((
مقاتل الطالبيين ))
چاپ نجف ص 99.
457- تاريخ طبرى ج 5 ص 496.
458- مدرك قبل و ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 136.
459- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 136.
460- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 136.
461- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 202.
462- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 137.
463- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 40 - 41.
464- ((
الخوارج و الشيعه
)) ص 259.
465- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 203.
466- انباط، كوهى است در عراق ، و ساكنين آن عجم
هاى مستعرب اند، و اهل شام را بدان جهت انباط مى گويند، چون شباهت زيادى از نظر
زبان و لهجه به اين قوم دارند و از فصاحت عربى محرومند و سخن غير فصيح عربى را نبطى
مى گويند. (نهايه ابن اثير ج 4 ص 121.)
467- امالى صدوق ص 349 و
(( بحارالانوار ))
ج 46 ص 171، (( تنقيح المقال
)) حرف (ز) ص 468 چاپ قديم .
468- تهذيب ابن عساكر ج 6 ص 24.
469- ((
تاريخ الدول الاسلامية ، ))
ص 123 و (( عمدة الطالب
)) ص 256.
470- ((
الحدائق الوردية فى مناقب الائمة الزيدية ،
)) ج 1 ص 148.
471- ((
عمدة الطالب ))
ص 207. (( قاموس الرجال
)) ج 4 ص 265.
472- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 203.
473- اين مرد مبارز يكى از افسران بسيار لايق و
عاقل و مورد اعتماد حضرت زيد بن على (عليه السلام ) بود.
474- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 138.
475- تاريخ طبرى ج 5 چاپ قديم .
476- زندگى با خوارى و ذلت سخت و ناگوار و از
زندگى گذشتن و شهادت و مرگ هم ولو با عزت و افتخار سخت و مشكل است امّا راه دوم راه
آزاد مردان است .
477- ((
وقايع الايام ))
خيابانى (شهر صيام ) ص 101.
478- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 202.
479- ((
وقايع الايام - ))
خيابانى ص 101.
480- طبرى ج 8 ص 272.
481- قرآن كريم الا سراء آيه 81.
482- طبرى ص 273.
483- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 138.
484- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 138.
485- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 203.
486- ثورة زيد بن على ص 120.
487- طبرى ج 8 ص 273.
488- ((
خطط الكوفه ))
ص 22.
489- طبرى ج 8 ص 275.
490- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 139.
491- ((
وقايع الايام ))
مرحوم خيابانى شهر صيام ص 101 - 103.
492- طبرى ج 8 ص 274.
493- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 202.
494- طبرى ج 8 ص 274.
495- طبرى ج 8 ص 202.
496- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 202.
497- ((
عمدة الطالب - ))
ابن عنبه ، ص 275.
498- ((
مقاتل الطالبيين ))
و (( وقايع الايام
)) خيابانى ص 103 به نقل از نامه دانشوران .
499- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 141.
500- طبرى ج 8 ص 275.
501- سوره آل عمران ، آيه 169.
502- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 203، ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 141 - 142، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 3 ص 287 چاپ جديد.
503- قبلا متذكر شديم ، كه عده اى از شيعيان و
بعضى خشك مقدسان در آن بحبوحه اى كه زيد تمام فرق اسلامى را دور خود جمع كرده بود و
براى جهاد مهيا مى ساخت آمدند گفتند: عقيده ات راجع به عمر و ابوبكر چيست زيد براى
حفظ وحدت مسلمين و بيعت كنندگان و رعايت اصل تقيه طورى به آنان جواب داد كه آنان
خيال كردند زيد (عليه السلام ) طرفدار آن دو مى باشد و آنها بيعت او را شكستند و
رفتند.
504- ((
وقايع الايام ))
(شهر صيام ) مرحوم خيابانى ص 105.
505- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 141.
506- ((
انساب الاشراف ))
ج 3 ص 203.
507- ((
زيد الشهيد ))
ص 143.
508- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 141.
509- طبقات ابن سعد ج 5 ص 240،
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 130.
510- ((
وسائل الشيعه ))
ج 2 ص 167.
511- عباسيه در غرب خزيمة قرار داشت
(( معجم البلدان ))
ج 4 ص 75.
512- تاريخ طبرى ج 8 ص 276.
513- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 142 - و (( انساب الاشراف
)) ج 3 ص 203.
514- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 142.
515- مدرك فوق و طبرى ج 8 ص 276.
516- تاريخ طبرى ج 8 ص 278.
517- تاريخ طبرى ج 8 ص 276 و
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 142 و 143.
518- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 144.
519- ((
منهاج السنة ))
ج 1 ص 8.
520- تهذيب ابن عساكر ج 6 ص 23.
521- تهذيب ابن عساكر ج 6 ص 23.
522- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 147.
523- تاريخ يعقوبى ج 2 ص 236. چاپ بيروت .
524- تاريخ طبرى ج 8 ص 276 و
((
مقاتل الطالبيين ))
ص 142 - 143.
525- ((
تحفة الاخبار ))
ص 114.
526- تاريخ طبرى ج 8 ص 277.
527- شرح نهج البلاغه ج 2 ص 212.
528- ((
عمدة الطالب ))
ص 258.
529- ((
النجوم الزاهرة فى اخبار المصر و القاهره ابن تغرى بردى
)) ج 1 ص 281.
530- ((
الولاة و كتاب القضاة كندى ))
ص 147.
531- ((
زيد الشهيد ))
مرحوم مقرم ص 162 - 165 (( وقايع الايام
))
خيابانى شهر صيام ص 106. (( و قاموس الرجال
)) تسترى ج 4 ص 274.
532- ((
الغدير )) ج 3
ص 75.
533- مناقب ج 3 ص 360 -
(( بحارالانوار ))
ج 46 ص 192.
534- ((
انما جزاؤ الذين يحاربون اللّه و رسوله و يسعون فى الارض فسادا ان يقتلوا او يصلبوا
او تقطع ايديهم و ارجلهم من خلاف ...
)) قرآن سوره مائده آيه 33.
535- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 144.
536- ((
زيد الشهيد ))
ص 163.
537- ((
زيد الشهيد ))
ص 163.
538- ((
زيد الشهيد ))
ص 163.
539- ((
قاموس الرجال ، ))
ج 2 ص 274.
540- ((
زيد الشهيد ))
ص 160.
541- ((
زيد الشهيد ))
ص 160.
542- ((
زيد الشهيد ))
مرحوم مقرم ص 155.
543- ((
مراقد المعارف ))
ج 1 ص 320.
544- عن حمزة بن حمران قال ، دخلت الى الصادق
جعفر بن محمّد (عليه السلام ) فقال لى : يا حمرة بن اين اقبلت ؟ قلت : من الكوفة ،
قال : فبكى عليه السلام حتى بلت دموعه لحيته فقلت له : يابن رسول اللّه مالك اكثرت
البكاء؟ قال : ذكرت عمى زيدا عليه السلام و ما صنع به فبكيت . فقلت له : و ما الذى
ذكرت منه ؟ فقال : ذكرت مقتله و قد اصاب جبينه سهم فجاءه ابنه يحيى فاكب عليه ، و
قال له : ابشر يا ابتاه ، فانك ترد على رسول اللّه و على و فاطمة و الحسن و الحسين
صلوات اللّه عليهم . قال : اجل يا بنى ، ثم دعا بحداد فنزع السهم عن جبينه ، فكانت
نفسه معه ، فجى به الى ساقية تجرى عند بستان زائدة ، فحفر له فيها، فدفن و اجرى
عليه الماء، و كان معهم غلام سندى لبعضهم ، فذهب الى يوسف بن عمر من الغد فاخبره
بدفنهم اياه فاخرجه يوسف بن عمر.
فصلبه فى الكناسة اربع سنين ثم قال امر به فاحرق بالنار و ذرى فى الرياح ، فلعن
اللّه قاتله و خاذلة والى اللّه جل اسمه اشكوما نزل بنا اهل بيت نبيه بعد موته و به
نستعين على عدونا و هو خير مستعان (و عن الصدوق مثله )
)) امالى صدوق ص 392. بحار ج 46 ص 172. امالى طوسى ص 477.
((
تنقيح المقال ))
(حرف زى ).
545- ((
عن الفضيل قال : انتهيت الى زيد بن على عليه السلام صبيحة يوم خرج بالكوفه فسمعته
يقول : من يعيننى منكم على قتال انباط اهل الشام ، فوالذى بعث محمدا بالحق بشيرا و
نذير الايعيننى منكم على قتالهم احدا لااخذت بيده يوم القيامه فادخلته الجنة باذن
اللّه . ))
قال : فلما قتل اكتريت راحلة و توجهت نحو المدينة ، فدخلت على الصادق جعفر بن محمّد
(عليه السلام ) فقلت فى نفسى : لااخبرته بقتل زيد بن على فيجزع عليه ، فلما دخلت
قال لى : يا فضيل ما فعل عمى زيد؟
قال : فخنقتنى العبرة ، فقال لى : قلت اى و اللّه قتلوه قال : فصلبوه ؟ قلت اى و
اللّه صلبوه .
فاقبل يبكى و دموعه تنحدر على ديباجتى خده كانها الجمان .(((جمان
) يعنى لؤ لؤ (قاموس ج 4 ص 210))) ثم قال : يا فضيل
شهدت مع عمى قتال اهل الشام ؟ قلت نعم ، قال : فكم قتلت منهم ؟ قلت : ستة
قال : فلعلك شاك فى دمائهم ، قال ، فقلت : لو كنت شاكا ما قتلتهم قال : فسمعته و هو
يقول : اشركنى اللّه فى تلك الدماء مضى واللّه عمى و اصحابه شهداء، مثل ما مضى عليه
على بن ابى طالب و اصحابه .
بحارالانوار ))
ج 46 ص 171. امالى صدوق ص 349. (( تنقيح
المقال )) حرف
(ز) ص 468.
546- عن عبيداللّه بن سيابة ، قال : خرجنا و نحن
سبعة نفر، فاتينا المدينه ، فدخلنا على ابى عبداللّه (عليه السلام ) فقال : اعندكم
خير عمى زيد؟ فقلنا: قد خرج او هو خارج ، قال : فان اتاكم خبر فاخبرونى ، فمكثنا
اياما فاتى رسول بسام الصير فى بكتاب فيه : امّا بعد فان زيدا خرج يوم الاربعا غرة
صفر فمكث الاربعاء و الخميس ، و قتل يوم الجمعة .
و قتل معه فلان و فلان ، فدخلنا على الصادق عليه السلام و دفعنا اليه الكتاب فقرا و
بكى ، ثم قال : انا للّه و انا اليه راجعون ، عنداللّه احتسب عمى انه كان نعم العم
، ان عمى كان رجلا لدنيانا و آخرتنا مضى و اللّه عمى شهيدا كشهداء استشهدوا مع رسول
اللّه و على و الحسن و الحسين صلوات اللّه عليهم .
بحارالانوار ))
ج 46 ص 175. (( نفس المصدر
)) ج 1 ص 252.
547- سليمان ابى خالد از شاگردان برجسته امام
صادق بود و او از رزمندگان و مجاهدين همراه زيد (عليه السلام ) بود يوسف بن عمر، به
جرم طرفدارى وى ، انگشتانش را شخصا قطع كرد، او به اذن امام به نهضت زيد پيوست .
(( جامع الرواة حرف (س ).
548- ((
عن سليمان بن خالد قال : قال لى ابوعبداللّه عليه السلام : كيف صنعتم بعمى زيد؟ قلت
: انهم كانوا يحرسونه ، فلما شف الناس ، اخذنا خشبته فدفناه فى جرف على شاطى ء
الفرات ، فلما اصبحوا جائت الخيل يطلبونه ، فوجدوه فاحرقوه ، فقال : افلا او قرتموه
حديدا، و القيتموه فى الفرات صلى اللّه عليه و لعن اللّه قاتله .
بحارالانوار ))
ج 46 ص 205 - (( نفس المصدر
)) ج 8 ص 161.
549- ((
كشف الغمه )) ج
2 ص 442. (( بحارالانوار
)) ج 46 ص 194.
550- عن مهزم بن ابى بدرة الاسدى قال : دخلت
المدينة حدثان صلب زيد رضى اللّه عنه ، قال : فدخلت على ابى عبداللّه (عليه السلام
) فساعة رآنى قال : يا مهزم ما فعل زيد؟ قال : قلت : صلب . قال : اين ؟ قلت : فى
كناسة بنى اسد قال : انت راءيته مصلوبا فى كناسة بنى اسد؟ قال : قلت نعم . قال :
فبكى حتى بكت النساء خلف الستور، ثم قال : امّا و اللّه لقد بقى لهم عنده طلبة ما
اخذوها منه بعد، قال : فجعلت افكر و اقول : اى شى ء طلبتهم بعد القتل و الصلب ؟ قال
: فودعته و انصرفت ، حتى انتهيت الى الكناسة فاذا انا بجماعة فاشرقت عليهم ، فاذا
زيد قد انزلوه من خشبته ، يريدون ان يحرقوه ، قال : قلت : هذه الطلبة التى قال لى .
))
551- امالى اين شيخ ص 46 -
(( بحارالانوار ))
ج 46 ص 201.
552- ((
عن عبداللّه ابان قال : دخلنا على ابى عبداللّه (عليه السلام ) فساءلنا افيكم احد
عنده علم عمى زيد بن على ؟؟ فقال رجل من القوم : انا عندى علم من علم عمك ، كنا
عنده ذات ليلة فى دار معاوية بن اسحق الانصارى ، اذ قال : انطلقوا بنا نصلى فى مسجد
السهلة فقال ابوعبداللّه (عليه السلام ): و فعل ؟ فقال لا جائه امر فشغله عن الذهاب
، فقال : امّا واللّه لو عاذاللّه به حولا لاعاذه امّا علمت انه موضع بيت ادريس
النبى الذى كان يخيط فيه .
و منه سار ابراهيم الى اليمن بالعمالقة ، و منه سار داوود الى جالوت و ان فيه لصخرة
خضراء، فيها مثال كل نبى ، و من تحت تلك الصخرة اخذت طينة كل نبى ، و انه لمناخ
الراكب ، قيل : و من الراكب ؟ قال : الخضراء (عليه السلام ).
))
553- فروع كافى ج 3 ص 494 -
(( بحارالانوار ))
ج 46 ص 207.
554- ((
عن ابى هاشم الجعفر قال : ساءلت الرضا (عليه السلام ) عن المصلوب . فقال : امّا
عملت ان جدى عليه السلام صلى على عمه .
بحارالانوار ج 46 ص 205. نفس المصدر
)) ج 3 ص 215.
555- ((
وسائل الشيعه ))
ج 2 ص 812 باب 35 چاپ جديد.
و فروع كافى ص 59 و تهذيب ج 1 ص 345 و عيون ص 141.
556- ((
وقايع الايام ))
خيابانى شهر صيام ص 112 نقل از مقتل خوارزمى .
557- ((
وقايع الايام ))
خيابانى شهر صيام ص 112 نقل از مقتل خوارزمى .
558- ((
وقايع الايام ))
خيابانى شهر صيام ص 112 نقل از (( عيون
الاخبار. ))
559- رجال كشى ص 127.
(( بحارالانوار ))
ج 46 ص 194.
560- ثورة زيد بن على .
561- ثورة زيد بن على .
562- ((
الكنى و الالقاب ))
ج 1 ص 156 (ابوالمستهل ).
563- يوسف بن عمر قاتل زيد و استاندار هشام در
كوفه بود.
564- ((
الغدير )) ج 3
ص 71.
565- نام معروف او (سيد) و وى از بنى هاشم نبوده
است .
566- ((
الكنى و الالقاب ))
محدث قمى ج 2 ص 337. سيد حميرى .
567- خراش بن حوشب ، كسى بود كه جسد مقدس زيد
(عليه السلام ) را از قبرش بيرون آورد.
568- ((
الغدير )) ج 3
ص 72 - طبرى ج 8 ص 278.
569- اين قصيده مجموعا 54 بيت است كه 25 بيت آن
را علامه امينى (رحمه اللّه ) در
(( الغدير
)) ج 2 ص 221 چاپ سوم نقل مى كند.
570- اسماعيل نام سيد حميرى شاعر است .
571- ((
الغدير )) ج 2
ص 221 اين قصيده را هم (رجال كشى ) ص 184 با مختصر فرقى آورده است و ابوالفرج در
(اغانى ) ج 7 ص 251 و 279 نقل كرده است .
572- مقصودش سيد حميرى شاعر آزاده اهل بيت بود.
573- اغانى ج 7 ص 252.
574- ((
الغدير )) ج 3
ص 72.
575- مهراس : نام آبى در كوه احد و مقصود از
كشته جانب مهراس حضرت حمزه سيدالشهداء عموى پيامبر اسلام است كه در جنگ احد به مقام
شهادت رسيد (پاورقى ((
الغدير )) ج 3
ص 72).
576- ((
مقاتل الطالبيين ))
ص 101 و (( اعيان الشيعه
)) جلد 33 ص 128.
577- اى ديده اشك ببار و آب ديده خود را هديه
فرست ، و خشك مشو كه اينك وقت خشك شدن نيست .
578- هنگامى كه فرزند پيامبر يعنى (ابوالحسين
زيد)، در كناسه كوفه به فراز چوبه دار رفت .
579- بالاى دار صبح و شام بر او مى گذرد، و به
جانم قسم كه شخصيت بزرگى بالاى دار است .
580- كافر ستمگر درباره او كار از حد گذرانيد، و
او را از قبر بيرون آورد.
581- قبرش را شكافتند و جسد مقدس اباحسين را، كه
به خون آغشته و رنگين بود بيرون آوردند.
582- زمانى دراز از روى سركشى آن جسد نازنين
بازيچه دست خويش قرار دادند، ولى به روح مقدس او دسترسى نداشتند.
583- و در بهشت همنشين فرزندان پدرش ، و اجدادش
كه بهترين پدران بودند.
584- مقام شهادت براى زيد تازه نبود چه بسيار
پدران ، و عموهايى كه از آن جناب به شهادت رسيده بودند.
585- و چه عموزادگان محترمى داشت ، كه هنگام
ورود او به بهشت از آن جناب ديدار كنند.
586- همانا مردى كه با پدرش حسين (عليه السلام )
پس از آن همه ، محكم كارى در عهد پيمان شكنى كردند.
587- پس وى به سوى همان مردم رهسپار گرديد، و
آنها به عهد خويش وفا نكردند.
588- چگونه ممكن است ديده ام از ريختن اشك
خوددارى كند، و چگونه پس از زيد طمع خفتن دارد.
589- چسان ممكن است به خواب رود يا اينكه هنوز
(روز انتقام ) را نديده است ، كه اسبان تك رو و سبك خيز شيران را در افكند.
590- و هم صفوف فشرده معد و قحطان را، در حلقه
هاى زره هاى محكم ديدار نكرده ام .
591- سپاهيانى كه هرگاه كشته اى بر زمين افكنند،
فرياد زنند. هان به سوى دشمن باز خواهيم گشت .
592- شمشيرهاى پهن و تيزى در دست دارند، كه از
عهد هود به دستشان رسيده .
593- و انتقام خويش را مى گيريم و مزه شمشير را
به آنها مى چشانيم موقعى آنها را ملاقات كنيم و هر ستمگرى را خواهيم كشت .
594- و ميان فرزندان حكم (مروانيان ) كه بر ما
بزرگى گرفتند، حكم كنيد و آنها را با اين شمشيرها درو كنيم .
595- و به جنگ دو دسته از فرزندان ابى معيط
(يعنى ) فرزندان عماره و وليد برويم .
596- گرچه انقلابات روزگار به شما فرصت داده ،
ليكن هر روز چيز تازه اى پيش آيد.
597- ما كيفر كارهاى شما را خواهيم داد، و شما
را قصاص خواهيم كرد و بلكه بيش از آن انتقام بگيريم .
598- لاشه كشته اجساد بيجان ترا در سرزمين شام ،
بر زمين خواهيم افكند.
599- تا طعمه گرگها و كفتاران بيابان و پرندگان
، گوشتخوار، سياه رنگ و يا غير آن گرديد.
600- و من نااميد نيستم از اينكه ، شماها به
صورت خوكها و ميمونها در آئيد.
| 
