وفـادارى و اخـلاصـش بـه
امـام عـلى (ع ) مـوجـب شـد كه افتخار عضويت در (شرطة الخميس ) را نصيب
خود سازد.(609)
حبيب يكى از شجاعان بزرگ كوفه بود كه در تمامى جنگ هاى حكومت علوى
افتخار سربازى امام على (ع ) شركت داشت .(610)
حبيب در عصر حسينى (ع )
پـس از شـهادت اميرمؤ منان (ع ) و آغاز سال هاى خفقان امويان ، شيعيان
با رايج ترين شيوه هاى سـيـاسـت مـعاويه ،از قبيل : قتل ، حبس ، تبعيد،
قطع حقوق و اخراج از كار روبرو بودند. حبيب تا آخر عمر لحظه اى از مسير
حق منحرف نشد و در موضعگيرى هاى سياسى و اجتماعى ، تابع حجّت خـدا بود.
او يكى از چهار نفرى است كه نخستين دعوت را از كوفه به سوى امام (ع )
فرستاد و هـمـگـام بـا مـسـلم بـن عـوسـجـه ، از عـنـاصـر اصـلى
نـهـضـت مـسـلم بـن عقيل در كوفه به شمار مى رفت . با تسلط ابن زياد بر
كوفه ، آن دو توانستند در پناه قبيله خود در امان بمانند.(611)
مـاءمـوران ابـن زيـاد راه هـاى كـوفه را بسته بودندتا كسى به امام (ع
) ملحق نشود.ولى حبيب و مـسـلم روزهـا مـخـفـى شـده و شـب هـا بـه
حـركـت خـود ادامـه دادنـدتـا در كـربـلابـه امـام (ع )پيوستند.(612)
حبيب در كربلا
حـبيب كه تنهايى امام (ع ) و انبوه دشمنان را در كربلا ديد، وظيفه خود
دانست كه علاوه بر انجام فـعـاليـت هـاى تـبـليـغـى در مـورد اهداف
امام حسين (ع )، به جذب نيرو براى يارى امام (ع ) نيز بپردازد و با
تمام توان در نابودى مزدوران اموى بجنگد . از اين رو، با اجازه امام (ع
) به نزد قبيله بنى اسد شتافت و همراه با يارانى حدود هفتاد يا نود نفر
عازم كربلا شدند. ابن سعد پس از دريافت گزارش جاسوس خود، با پانصد
اسب سوار شبانه راه را بر آنان بستند. آنان با توجه به تعداد اندكشان ،
به سوى خانه هايشان بازگشتند.(613)
در شـب عـاشـورا، حـبـيـب بـا اطـلاع از خـبـرى كـه نـافـع بـن هلال به
او داد، با يك ندا همه ياران را جمع كرد و با اطمينان از مراتب جانبازى
و شهادت طلبى آنـان ، دسـتـه جـمـعـى به سوى حرم رسول الله (ص ) رفتند
و وفادارى و آمادگى خويش را در حـضـور حـضـرت اباعبدالله (ع ) و حضرت
زينب كبرى (س ) ابراز كردند. امام حسين (ع ) در مقام تشكر به آنان
فرمود :
اصـحـاب مـن ! خـداونـد از سـوى اهـل بـيـت پـيـامـبـرتـان ،
بـهـتـريـن پـاداش را بـه شـمـا بدهد.(614)
صبح عاشورا چهره حبيب در بين چهره هاى اصحاب امام مى درخشيد .
امـام حـسين (ع ) او را به فرماندهى جناح چپ سپاه منصوب كرد. حبيب نيز
از شوق شهادت ، در همه صـحـنـه هـا حضور مى يافت و در دفاع از امامِ
خويش و تقويت جبهه حق با زبان شمشير و زبان خطابه به نبرد پرداخت و در
اين كار لحظه اى درنگ نكرد. او همچنان رجز مى خواند و به نبرد تن به تن
با مزدوران دشمن مى پرداخت و با وجود كهنسالى ، حدود شصت و دو نفر از
يزيديان را كـشـت تـا آنكه با ضربت شمشير بر زمين افتاد و محاسن سپيدش
به خون رنگين شد. داغ اين شهيد بر ياران امام (ع ) بسيار گران بود و
امام (ع ) در شهادت او ، حبيب را (يار غيرتمند و با حميّت خود) خواند و
فرمود :
(جان خود و اصحاب غيرتمندم را به حساب خدا مى گذارم .)(615)
خلاصه درس
در عـصـر حـسـيـنـى (ع ) مـجـاهـدانـى عـابد و ديندارانى آگاه ، حضرت
اباعبدالله الحسين (ع ) را هـمـراهـى كـردنـد كـه نـجـات اسـلام را در
قـيـام بـر ضدّ يزيديان دانستند و براى رهايى آن از چنگال و سلطه
امويان ، تنها راه را در اهداء جان و هستى خود يافتند.
مسلم بن عوسجه ، زهير بن قين و حبيب بن مظاهر سه تن از اين سرداران
جبهه ها و شب زنده داران محراب عبادت بودند كه دو تن از آنان از اصحاب
پيامبر گرامى اسلام (ص ) و نيز از خواص و حواريون حضرت اميرمؤ منان (ع
) و ياران امام مجتبى (ع ) به شمار مى آمدند. آنان بدون كمترين
تـرديـدى در حـقـانـيـت ابـاعبدالله (ع )، براى تقويت جبهه حق تلاش
كردند و با مزدوران يزيد نبرد كردند و مشتاقانه در ركاب امام حسين (ع
)به فيض عظيم شهادت در راه خدا رسيدند.
پرسش
1 ـ چگونگى پيوستن مسلم بن عوسجه و حبيب بن مظاهر را به كاروان حسينى
توضيح دهيد.
2 ـ زهير چگونه كربلايى شد؟
3 ـ كمالات و فضايل حبيب بن مظاهر را توضيح دهيد.
4 ـ تاكتيك عملياتى زهير و حرّ را توضيح دهيد.
5 ـ مسؤ وليت هاى نظامى سرداران اين درس را نام ببريد.
قرآن .
نهج البلاغه ، فيض الاسلام .
التاريخ الطبرى ، جرير الطبرى ، مصر .
الاختصاص / شيخ مفيد / بيروت .
الامامة و السياسة / الدينورى ، بيروت .
اعيان الشيعه / سيد محمد امين / ط . بيروت .
الاعلام / الزركلى / بيروت .
الاصابه / العسقلانى / بيروت .
الاستيعاب / يوسف بن عبدالله / ط. بيروت .
انساب الاشراف / ابى الحسن البلاذرى / بيروت .
اخبار الطَوّال / دينورى / نشرنى .
الارشاد / شيخ مفيد / بصيرتى .
ابصار العين / محمد سماوى / بصيرتى .
انصار الحسين / محمد مهدى شمس الدين / بيروت .
بحارالانوار/ علامه مجلسى / بيروت .
البداية و النهايه / ابن كثير الدمشقى / بيروت .
تذكرة الشهداء/ الكاشانى / نسخه خطى .
تنقيح المقال / مامقانى / نجف .
جامع احاديث الشيعه / آيت الله بروجردى / علميه .
جمل / شيخ مفيد / داورى .
حياة الصحابه / محمد يوسف الكاندهلوى / بيروت .
خصال / شيخ صدوق / اسلاميه .
رياحين الشريعه / محلاتى / الاسلاميه .
رجال طوسى / شيخ طوسى / حيدريه .
سفينة البحار / شيخ عباس قمى / بيروت .
السيرة النبويّه / ابن هشام / بيروت .
سيره حلبيه / على بن برهان الدين / بيروت .
شرح نهج البلاغه / ابن ابى الحديد/ بيروت .
الطبقات الكبرى / ابن سعد / بيروت .
العباس / مقرم .
العقد الفريد / ابن عبدربه الاندلسى / بيروت .
غرر الحكم / آمدى / علمى .
الغارات / ابراهيم بن محمد ثقفى كوفى / انجمن آثار ملى .
الغدير / علامه امينى / بيروت .
غرر الخصائص
فروغ ابديت / سبحانى / دفتر تبيليغات اسلامى .
الفصول المهمه / الحر العاملى / بصيرتى .
فتوح الشام / الواقدى / دارالجبل .
فرسان الهيجاء / محلاتى / نشر كتاب .
قاموس الرجال / محمد تقى التسترى / مؤ سسه النشر الاسلامى .
الكامل / ابن اثير / بيروت .
كنز العمال / حسام الدين الهندى / حيدرآباد.
معجم رجال الحديث / الخويى / بيروت .
المغازى / واقدى / بيروت .
مناقب / المازندرانى / انتشارات علامه .
مقتل الطالبين / ابى الفرج الاصفهانى / دارالمعرفة بيروت .
مستدرك الوسايل / النورى الطبرسى / اسماعيليان .
مستدرك الصحيحين / النيشابورى / بيروت .
معادن الحكمة فى مكاتيب الائمه / كاشانى / مركز نشراسلامى .
مروج الذهب / المسعودى / دار الهجرة .
المعيار و الموازنه / ابى جعفر الاسكافى / بيروت .
مسلم بن عقيل / مقرم / منشورات الشريف الرضى .
مقتل الحسين / خوارزمى / مفيد.
معالى السبطين / محمد مهدى حائرى / شريف رضى .
ناسخ التواريخ / سپهر / اسلاميه .
