سيد جمال الدين اسد آبادي : مصلحي متفکر و سياستمدار

احمد موثقي

- پى‏نوشت‏ها -
- ۱ -


(1) - ناظم الاسلام كرمانى، تاريخ بيدارى ايرانيان، ص 115.
(2) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 130.
(3) - اصغر مهدوى و ايرج افشار، مجموعه اسناد و مدارك چاپ نشده درباره سيدجمال الدين مشهور به افغانى، ص 164.
(4) - همان، ص 153.
(5) - اصغرمهدوى و ايرج افشار، مجموعه اسناد و مدارك چاپ نشده درباره سيدجمال الدين مشهور به افغانى، ص 26 و 27.
(6) - صدر واثقى، سيدجمال الدين حسينى پايه گذار نهضت هاى اسلامى، ص 24.
(7) - مرتضى مدرس چهاردهى، سيد جمال الدين و انديشه هاى او، ج 6، ص 285.
(8) - صفات اللّه جمالى، اسناد و مدارك درباره سيد جمال، ص 218.
(9) - سيد جمال الدين اسدآبادى، مقالات جماليه، مقدمه، ص 11 و 16.
(10) - همان، ص 107.
(11) - همان، ص 110 و 111.
(12) - صدر واثقى، سيدجمال الدين حسينى پايه گذار نهضت هاى اسلامى، ص 44.
(13) - محمّد محيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در بيدارى مشرق زمين، ص 20 و 21.
(14) - همان، ص 4 و 5.
(15) - همان، ص 62.
(16) - همان، ص 39.
(17) - اسماعيل رائين، انجمن هاى سرّى در انقلاب مشروطيت، ص 43.
(18) - سينا واحد، شهيد مطهرى مصلحى بيدار، ص 10 و 11.
(19) - ميرزا لطف اللَّه اسدآبادى، شرح حال و آثار سيد جمال الدين اسدآبادى، ج 3، ص 53؛ سيد هادى خسروشاهى، يادنامه سيد جمال الدين اسدآبادى، ص 52.
(20) - نيكى كدى، تحريم تنباكو در ايران، ص 164 و 165.
(21) - محمد محيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در بيدارى مشرق زمين، ص 36.
(22) - ابراهيم صفايى، اسناد سياسى دوره قاجاريه، ص 269، سند شماره 81 و ص 273، سند شماره 82.
(23) - ابراهيم صفايى، همان، ص 271.
(24) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 83.
(25) - همان جا.
(26) - هما ناطق، مقاله اى در يادنامه سيد جمال الدين اسدآبادى، ص 189.
(27) - همان، ص 190.
(28) - همان، ص 191.
(29) - مرتضى مدرس چهاردهى، سيدجمال الدين و انديشه هاى او، ص 179.
(30) - محمدمحيط طباطبايى،نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در در بيدارى مشرق زمين، ص 38.
(31) - يحيى آرين پور، مقاله اى در يادنامه سيدجمال الدين اسدآبادى، ص 40.
(32) - Lintrasigeant
(33) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 103.
(34) - هما ناطق، مقاله اى در يادنامه سيدجمال الدين اسدآبادى، ص 193 و 194.
(35) - اصغرمهدوى وايرج افشار، مجموعه اسناد ومدارك چاپ نشده درباره سيدجمال الدين مشهوربه افغانى، ص 80.
(36) - مرتضى مدرس چهاردهى، سيدجمال الدين و انديشه هاى او، ص 61 و 62.
(37) - محمدمحيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در بيدارى مشرق زمين، ص 113112.
(38) - همان، ص 115.
(39) - صدر واثقى، سيدجمال الدين حسينى پايه گذار نهضت هاى اسلامى، ص 116.
(40) - همان، ص 108 و 109.
(41) - محمد محيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در بيدارى مشرق زمين، ص 98.
(42) - همان، ص 116 و 117.
(43) - همان، ص 111 و 112.
(44) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 98 و 99، به نقل از آلبرت حورانى.
(45) - محمدمحيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسد آبادى دربيدارى مشرق زمين، ص 112.
(46) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 99.
(47) - محمدمحيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى دربيدارى مشرق زمين، ص 99.
(48) - همان جا.
(49) - اسماعيل رائين، فراموشخانه و فراماسونرى در ايران، ج 1، ص 392.
(50) - ادوارد براون، انقلاب ايران، ترجمه احمد پژوه، ج 2.
(51) - حامد الگار، نقش روحانيت پيشرو در جنبش مشروطيت، ترجمه ابوالقاسم سرّى، ص 274.
(52) - سيدجمال الدين اسدآبادى ومحمدعبده، عروةالوثقى،ترجمه زين العابدين كاظمى خلخالى، ص 64.
(53) - همان، ص 55.
(54) - همان، ص 66.
(55) - همان، ص 67 و 68.
(56) - همان، ص 68.
(57) - محمدرضا حكيمى، بيدارگران اقاليم قبله، ص 52.
(58) - همان، ص 33، به نقل از قصه هاى استاد.
(59) - محمد محيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در بيدارى مشرق زمين، مقدمه، ص 9.
(60) - ابوالحسن جمالى اسدآبادى، نامه هاى سيدجمال الدين اسدآبادى، ص 60، به نقل از: نيكى كدى، تحريم تنباكو در ايران) - متن اين نامه ها در تحريم تنباكو، كتاب نامه هاى سيدجمال آمده است.
(61) - سيد جمال الدين اسدآبادى، رساله نيچريه، ص 5.
(62) - همان، ص 21 و 22.
(63) - به نقل از: مرتضى مدرسى چهاردهى، سيدجمال الدين وانديشه هاى او، ص 505 - 507.
(64) - به نقل از: همان، ص 508.
(65) - همان جا.
(66) - همان، ص 509.
(67) - همان، ص 510.
(68) - همان، ص 510 و 511.
(69) - همان، ص 518.
(70) - همان، ص 519.
(71) - همان، ص 519.
(72) - همان، ص 520.
(73) - همان، ص 520 و 521.
(74) - همان، ص 522.
(75) - همان، ص 522.
(76) - همان، ص 523.
(77) - همان، ص 523.
(78) - همان، ص 524.
(79) - رعد (13) آيه 11.
(80) - مرتضى مدرسى چهاردهى، سيد جمال الدين و انديشه هاى او، ص 524.
(81) - صدر واثقى، سيدجمال الدين حسينى پايه گذار نهضت هاى اسلامى، ص 118؛ سيد هادى خسروشاهى، اسلام و علم، ص 30 - 32.
(82) - الى كدورى به نقل از: حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 108؛ نيكى كدى، پاسخ اسلامى به امپرياليزم، به نقل از: مرتضى مدرسى چهاردهى، سيدجمال الدين وانديشه هاى او، ص 14.
(83) - حامد الگار، نقش روحانيت پيشرو در جنبش مشروطيت، ص 274؛ هما ناطق، مقاله اى در يادنامه سيدجمال الدين اسد آبادى، به قلم گروهى از دانشمندان، ص 195.
(84) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 109 - 110.
(85) - سيدهادى خسروشاهى، اسلام و علم، ص 16 و 17.
(86) - هما ناطق، مقاله اى دريادنامه سيدجمال الدين اسدآبادى، به قلم گروهى از دانشمندان، ص 199198.
(87) - سيد هادى خسروشاهى، اسلام و علم، ص 22 - 25.
(88) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 108.
(89) - سيد هادى خسروشاهى؛ اسلام و علم، ص 26.
(90) - همان، ص 27.
(91) - همان، ص 27 - 31.
(92) - همان، ص 31.
(93) - حميد عنايت، سيرى در انديشه سياسى عرب، ص 109.
(94) - نيكى كدى، تحريم تنباكو در ايران، ص 20 و 21.
(95) - كدى، به نقل از: مرتضى مدرسى چهاردهى، سيدجمال الدين و انديشه هاى او، ص 14.
(96) - حامد الگار، نقش روحانيت پيشرو در جنبش مشروطيت، ترجمه ابوالقاسم سرّى، ص 275274.
(97) - همان، ص 275.
(98) - همان جا.
(99) - اصغرمهدوى وايرج افشار، مجموعه اسناد ومدارك چاپ نشده درباره سيدجمال الدين مشهوربه افغانى، ص 66، سند شماره 22.
(100) - سيد هادى خسروشاهى، اسلام و علم، ص 47 و 48.
(101) - همان، ص 59.
(102) - همان، ص 71 و 72.
(103) - همان، ص 72 و 73.
(104) - چند نويسنده خارجى، نهضت بيدارگرى در جهان اسلام، ترجمه سيد محمد مهدى جعفرى، ص 40 و 41.
(105) - سيدهادى خسروشاهى، اسلام و علم، ص 95، به نقل از: زعماء الاصلاح.
(106) - .P.37 ,An Islamic Response to Imperialism ,Nikkie Keddie
(107 ) - همان، ص 116 و 117، به نقل از: گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب.
(108) - همان، ص 95 و 96.
(109) - محمدرضا حكيمى، بيدارگران اقاليم قبله، ص 43 و 44، به نقل از: زعماء الاصلاح.
(110) - ر) - ك: سيد احمد موثقى، استراتژى وحدت در انديشه سياسى اسلام، ج 1، فصل 3.
(111) - حامد الگار، نقش روحانيت پيشرو در جنبش مشروطيت، ترجمه ابوالقاسم سرّى، ص 282.
(112) - همان، ص 316.
(113) - همان، ص 318 و 319، از اسناد وزارت خارجه انگليس.
(114) - همان جا.
(115) - اسماعيل رائين، انجمن هاى سرّى در انقلاب مشروطيت، ص 49.
(116) - همان، ص 51 و 52.
(117) - محمد محيط طباطبايى، نقش سيدجمال الدين اسدآبادى در بيدارى مشرق زمين، ص 106.
(118) - همان جا.
(119) - همان جا.
(120) - همان، ص 113 و 114.
(121) - همان، ص 122.
(122) - صفات اللّه جمالى، اسناد و مدارك درباره سيدجمال، ص 117.
(123) - همان، ص 112.
(124) - اصغر مهدوى و ايرج افشار، مجموعه اسناد و مدارك چاپ نشده درباره سيدجمال مشهور به افغانى، ص 93، تصوير 182 و 183.
(125) - همان، ص 93، تصوير 185 - 187.