مركز تعليمات اسلامي واشنگتن - كتابخانه معارف اسلامی - شبى در برزخ

1- محسن قرائتى ، معاد، ص 97.
2- مرتضى مطهرى ، عدل الهى ، 250.
3- مرتضى مطهرى ، عدل الهى ، 251.
4- هر يك از عناصر چهارگانه آب ، آتش ، باد، خاك ، فرهنگ عميد.
5- عبس (80) آيه 34.
6- مريم (19) آيه 95.
7- در قسمتى از وصيت نامه آموزنده و تاريخى امام خمينى قدس سره خطاب به ملت شريف ايران آمده است :
(( ...با دلى آرام و قلبى مطمئن و روحى شاد و ضميرى اميدوار با فضل خداوند از خدمت خواهران و برادران مرخص و به سوى جايگاه ابدى سفر مى كنم ... ))
8- اسراء (17) آيه 23.
9- اين (آتش عذاب) نتيجه همان (اعمال زشتى) است كه دست هايت از پيش برايت فرستاد، و خداوند هرگز به بندگان ظلم نمى كند.
(( حج (22) آيه 10 )) .
10- منظور كسانى هستند كه بازماندگان براى آنان خيرات مى دهند و براى آمرزش گناهانشان از خداوند طلب مغفرت مى كنند.
11- بلكه ميزان در طول كشيدن عالم قبر و برزخ همين تعلقات (دنيايى) است . هر چه آنها كمتر باشد، برزخ و قبر انسان روشن تر و گشاده تر و مكث انسان در آن كمتر است و لهذا براى اولياى خدا بيشتر از سه روز چنانچه در بعضى روايات است عالم قبر نيست ، آن هم براى همان علاقه طبيعى و تعلق جبلى است .
امام خمينى ، چهل حديث ، ح 6 ص 124 )) .
12- آيا نديدى كه هر كس در آسمان ها و زمين است ، تا مرغ كه در هوا پر گشايد، همه به تسبيح و ثناى خدا مشغولند و همه آنان صلات و تسبيح خود بدانند.
(( نور (24) آيه 41 )) .
13-

چشم دل باز كن كه جان بينى
	آنچه ناديدنى است آن بينى
دل هر ذره را كه بشكافى
	آفتابيش در ميان بينى

هاتف اصفهانى . متوفى 1198 ه‍ ق .
14- كليدهاى غيب نزد او (خدا) است و جز او كسى آن را نمى داند. آنچه را در خشكى و درياست مى داند. هيچ برگى نمى افتد مگر اينكه از آن آگاه است و نه هيچ دانه اى در مخفى گاه زمين و نه هيچ تر و خشكى وجود دارد، جز اين كه در كتاب آشكار (در كتاب علم خدا) ثبت است .
انعام (6) آيه 59 )) .
15- دشوارترين چيز آن جا (قبر و برزخ) بلاى فرود آمدن است در گرمى جهنم و بريان شدن در آتشى كه زبانه زند پى هم و تيز گشتن آن هر دم . نه لختى آسوده بودن و نه راحتى ، تا بدان رنج از دودن . نه نيرويى باز دارنده تا در امان ماند و نه مرگى تا او را از اين بلا (ترس) برهاند و نه خوابى سبك تا آرامشى رساند.
(( نهج البلاغه ، ترجمه دكتر شهيدى ، خطبه 83 )) .
16- اى اهل ايمان مال يكديگر را به ناحق مخوريد، مگر آنكه تجارتى از روى رضا و رغبت كرده (و سودى بريد)...
(( نساء (4) آيه 29 )) .
17- رشوه دهنده و رشوه گيرنده در آتشند.
نهج الفصاحه ، ش 1680 )) .
18- اشاره به مفاد قسمتى از خطبه امام على عليه السلام : دو چيز را بيش از همه براى شما مى ترسم : يكى پيروى هواى نفس و ديگرى آرزوهاى طولانى و بى شمار.
(( نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 42 )) .
19- آنچه (از نعمت ها) به شما داده شده است متاع و زيور و زينت (بى قدر) زندگانى دنياست . آنچه (از نعمت هاى بى پايان و مواهب معنوى) نزد خداست بهتر و ماندگارتر است . آيا انديشه نمى كنيد.
(( قصص (28) آيه 60 )) .
20- حضرت ابى ذر گويد: گفتم اى رسول چيست غيبت ؟ فرمود: ذكر تو است برادر خود را به چيزى كه مكروه است . گفتم : يا رسول الله ، اگر باشد در او آنچه ذكر شد غيبت است ؟ اگر باشد غيبت است و اگر نباشد تهمت است .
(( امام خمينى ، چهل حديث ، ج 19، ص 301 )) .
21- غيبت از زنا شديدتر است .
(( چهل حديث ، ج 19، ص 302 )) .
22- سر منشاء تمام خطاهاى انسان و رذايل اخلاقى حب نفس است ... و هميشه انسان كارهاى زشت و ناهنجار خود را تاءويل به يك مرتبه از خوبى مى كند. نسبت به خلق خدا بدبين است ، ولى نسبت به خودش خوش بين .
(( امام خمينى (ره)، چهل حديث ، ج 3، ص 71 )) .
23- اى انسان (غافل) چه باعث شد كه به خداى كريم و بزرگوارت مغرور گشتى (و نافرمانى كردى).
(( انفطار (82) آيه 6 )) .
24- انسان حريص و كم طاقت آفريده شده .
(( معارج (70) آيه 101 )) .
25- امّا آن كس كه طغيان كرده و زندگى دنيا را مقدم داشته مسلما دوزخ جايگاه اوست .
(( نازعات (79) آيه 37 39 )) .
26- و آنها (مهاجران) را بر خود مقدم مى دارند هر چند خود (شديدا) به آن نيازمندند.
(( حشر (59) آيه 9 )) .
27- خدايا من راضى ام به آنچه رضاى تو در آن است .
28- خداى تو حكم فرموده كه جز او هيچ كس را نپرستيد و درباره پدر و مادر نيكويى كنيد... زنهار كلمه كه رنجيده خاطر شوند مگوييد و كمترين آزار به آنها مرسانيد و با ايشان با اكرام و احترام سخن گوييد.
(( اسراء (17) آيه 23 )) .
29- آنان مانند چهارپايان بلكه گمراه ترند. آنان همان غافلانند زيرا قوه ادراك و مصلحت و مفسده داشتند، امّا به كار نگرفتند.
(( اعراف (7) آيه 179 )) .
30- مفاد آيه 71 سوره مريم .
31- و غيبت يكديگر را روا مداريد. آيا شما دوست داريد كه گوشت برادر مرده خود را بخوريد؟ بى ترديد از آن كراهت داريد. و از خدا بترسيد (و توبه كنيد كه) خدا بسيار توبه پذير و مهربان است . (( حجرات (49) آيه 12 )) .
32- و پرواضح است كه اين كبيره موبقه (غيبت) اگر رايج شود و در بين جمعيتى ، موجب كينه و حسد و بغض و عداوت شده و ريشه فساد در جمعيت بداوند؛ درخت نفاق و دورويى در آنها ايجاد كنند و برومند نمايد و وحدت و اتحاد جامعه را گسسته كند و...
(( امام خمينى (ره)، چهل حديث ، ج 19، ص 310 )) .
33- و تو هرگز اطاعت مكن احدى از منافقان را دايم (به فروغ) سوگند مى خورند و هميشه عيبجويى و سخن چينى مى كنند و خلق را هر چه بتوانند از خير و سعادت باز مى دارند و به ظالم و بدكارى مى كوشند.
(( قلم (68) آيه 10 12 )) .
34- بترسد از بلايى كه چون آيد، تنها مخصوص ستمكاران نباشد (بلكه همه را فرا گيرد، ستمكار را به كيفر ستم و ستمديده را به جرم ترك امر به معروف و نهى از منكر) و بدانيد كه عقاب خدا بسيار سخت است .
(( انفال (8) آيه 25 )) .
35- و هيچ كس بار گناه ديگرى را بر دوش نگيرد و آن كه بارش سنگين است ، اگر ديگرى را هر چند خويش باشد كمك بر سبكبارى بطلبد، ابدا بارى از دوشش برندازد.
(( فاطر (35) آيه 18 )) .
36- و آنچه از رنج و مصايب به شما مى رسد، همه از دست اعمال زشت شماست ، در صورتى كه خدا بسيارى از اعمال (بد) را عفو مى كند.
(( شورى (42) آيه 30 )) .
37- زلزله (99) آيه 7.
38- هود (11) آيه 114.
39- پس اگر او (يونس) به تسبيح و ستايش خدا نپرداختى ، تا روز قيامت در شكم ماهى ماندى . (( صافات (37) آيه 143 و 144 )) .
پس هرگاه رشته كارها از هم گسيخت و روزگار سپرى گرديد و انگيختن مردم نزديك شد، خداوند آنان را از ميان قبرها و آشيانه پرندگان ، و لانه درندگان و ميدان هاى جنگ بيرون آورد... .
نهج البلاغه ، خطبه 82 )) .
40- پس جان چون از تن جدا گردد با نيروى خيال دمساز است و تواند كه امور جسمانى محسوس را به حس درونى ادراك نمايد و در اين حال ، تن شخصى خود را بر آن گونه كه در جهان فناپذير و زير كرده اثير، اسير عناصر بود تواند ديد و هم اين كه از تن جداست از باب شدت پيوستگى كه به آن دارد تواند تنى را كه بر آن فنا يافت دوباره به همان صورت بپندارد و درد و اندوه آن را مانند شكنجه هاى حسى ببيند... چنان كه اگر چيزى ملايم جان بيند ثواب قبر و پاداش آن جهانى خوانده مى شود و... (( ملاصدرا شيرازى ، عرشيه ، ترجمه آهنى ، ص 67 )) .
41- به ضم ميم يا كسر آن و سكون لام : آنچه در قبضه و تصرف انسان باشد. زمين يا چيز ديگر كه مال شخص باشد... .
(( ر.ك : فرهنگ عميد، ذيل كلمه ملك )) .
42- از امام صادق عليه السلام سؤ ال شد در مورد كسى كه مى ميرد، روحش در كجاست ؟ حضرت فرمود: ...پس روح مؤمن از جسدش به صورتى ، مانند همين جسد منتقل مى شود و تا روز قيامت از نعمت بهشت دنيايى (برزخ) برخوردار است و كافر نيز روحش از جسدش به (قالب) صورتى او منتقل مى گردد و تا قيامت در آتش (برزخى) گرفتار خواهد بود.
(( بحار الانوار، ج 6 باب القبر و البرزخ )) .
43- هر نفسى در گرو عملى است كه انجام داده است .
(( مدثر (74) آيه 38 )) .
44-

تخير قرينا من فعالك انما
	قرين الفتى فى القبر ما كان يفعل ؛

قرين و همدمى از كارهايت براى خويش برگزين كه بى ترديد همدم انسان در قبر عمل اوست .
بيتى از سروده قيس بن عاصم در محضر رسول خدا صلى الله عليه وآله .
(( بحار به نقل محمدى اشتهاردى ، عالم برزخ ، ص 17 )) .
45- هر نفسى شربت مرگ را خواهد چشيد. آن گاه نزد ما باز خواهند گشت .
(( عنكبوت (29) آيه 57 )) .
46- و همانا آدمى را از گل خاص آفريديم . پس او را نطفه گردانيده و در جاى استوار (صلب و رحم) قرار داديم ، آنگاه نطفه را علقه و علقه را گوشت پاره . باز آن گوشت را استخوان و سپس بر استخوان ها گوشت پوشانديم (و پيكرى كامل كرديم) پس از آن (با دميدن روح مجرد) خلقى ديگر انشا نموديم . آفرين بر قدرت كامل بهترين آفرينندگان .
(( مؤمنون (23) آيه 12 14 )) .
47- امام صادق عليه السلام فرمودند: آنها در حجره هايى از بهشت قرار دارند. از غذاهاى بهشتى مى خورند و از نوشيدنى ها مى نوشند و مى گويند: پروردگارا، هر چه زودتر قيامت را به پا كن و به وعده هايى كه به ما داده اى وفا فرما.
(( تفسير نمونه ، ج 14، مؤمنون (23) ذيل آيه 100 )) .
48- امام صادق عليه السلام فرمود: من جز از حوادث برزخ ترس ديگرى براى شما ندارم ، زيرا در قيامت ما به شما سزاوارتريم و در آن مرحله ما مى توانيم شما را مشمول شفاعت خودمان كنيم .
(( محسن قرائتى ، معاد، ص 173 )) .
49- و هو الذى يتوفكم باليل و يعلم ما جرحتم بالنهار ثم يبعثكم فيه ليقضى اجل مسمى ثم اليه مرجعكم ثم ينبئكم بما كنتم تعلمون .
(( انعام (6) آيه 6 )) .
50- و تو (اى آدمى نادان) از اين روز سخت در غفلت بودى تا آن كه پرده از كار (ديده مادى) تو برانداختيم و چشم بصيرگفتم : بينا گرديد.
(( ق (50) آيه 22 )) .
51- خداوند هر چه را بخواهد محو و هر چه را بخواهد اثبات مى كند و ام الكتاب نزد اوست .
(( رعد (13) آيه 29 )) .
52- منزهى تو اى آن كه نيست معبود بر حقى جز تو، به فرياد رس ، به فرياد رس . خلاص كن ما را از آتش اى پروردگار.
(( مفاتيح الجنان ، دعاى جوشن كبير )) .
53- كافران از تو تعجيل در عذاب مى طلبند، در حالى كه عذاب جهنم (با كفر و اعمال زشتشان) به آنها احاطه دارد.
(( عنكبوت (29) آيه 54 )) .
54- اشاره است به مفاد پايان دعاى يا على يا عظيم (من على بفكاك رقبتى من النار)
55- و من نفس خويش را از تقصير مبرا نمى دانم ، زيرا كه نفس اماره ، انسان را به كارهاى زشت بسيار امر مى كند.
(( يوسف (12) آيه 53 )) .
56- موقعيت بهشت و جهنم در سوره ها و آيه هاى مخلتف قرآن آمده ، اما براى آگاهى جامع حتما به سوره واقعه مراجعه شود.
57- و همه شما (بدون استثنا) وارد جهنم مى شويد. اين امرى است حتمى و فرمانى است قطعى از پروردگارتان .
(( مريم (19) آيه 71 )) .
58- و بشتابيد به سوى آمرزش پروردگارتان و به سوى بهشتى كه پهنايش آسمان ها و زمين را فرا گرفته و براى پرهيزكاران آماده شده است .
(( آل عمران (3) آيه 133 )) .
59- چون صورت هاى برزخى در آن جهان آماده گردند، فتيله استعداد آنها مانند زغال براى افروختن آماده خواهد شد. اما اين صورت ها از از آتش درونى خود افروخته مى گردد و آنچه در كمون آنهاست به نفحه نخستين ، يك باره بروز مى كند. پس صورت هاى برزخى به جان هايى كه در آنها مكمون (نهان شده) است جلوه گرى مى نمايند و بطون خود را ظاهر مى سازند.
(( ملاصدرا شيرازى ، عرشيه ، ترجمه آهنى ، ص 97 )) .
60- (سرانجام) همگى به علت گناهانشان غرق شدند و در آتش دوزخ وارد گشتند.
(( نوح (71) آيه 25 )) .
61- از كبريتى كه آتش مى زنيم تا كوره هاى عظيم كه با چوب يا زغال سنگ مى سوزند هر كدام صحنه اى از رستاخيز انرژى هاست ... قرآن مجيد مردم را به دقت در مظاهر شگفت انگيز رستاخيز دعوت مى كند، از جمله تجديد حيات انرژى هاى به ظاهر مرده است . (((ناصر مكارم شيرازى ، معاد و جهان پس از مرگ ، ص 139))). 62- دانسته مى شود كه آتش دو قسم است : يكى آتش جهان عناصر كه اجسام بدان سوخته مى گردد و ديگرى آتشى كه در جهان جاويد آخرت از دل ها زبانه مى كشد و صورت كردار مردم ناسپاس مى باشد... و پيداست كه آتش جهان فناپذير، بسيط نيست ، بلكه از اجزاى نارى و جز آن تركيب يافته و گواه اين سخن ، آن است كه گاهى به هوا و گاهى به آب و جز اين ها تبديل مى يابد... ولى آتش ‍ محسوس آن جهانى بسيط است و جز بخشايش دادار چيزى آن را خاموش نمى كند.
(( ملاصدرا شيرازى ، عرشيه ، ترجمه آهنى ، ص 122 )) .
63- و شما خلايق (در آن روز) سه گروه مى شويد: گروهى اصحاب يمين باشند كه چقدر حالشان نيكوست و گروهى ناراستان ، اصحاب شومى و شقاوتند كه چقدر روزگارشان سخت است و گروهى كه در ايمان بر همه پيشى دارند و آنان مقربان درگاهند.
(( واقعه (56) آيه 7 9 )) .
64- امام صادق عليه السلام فرمود: خداوند نيافريده است امر مسلم و واقعى و يقينى را كه هيچ شكى در آن نيست ، شبيه تر به امر مشكوكى كه گويى هيچ يقين در آن نيست ؛ مانند مرگ .
(( خصال شيخ صدوق به نقل : آيت الله حسينى تهرانى ، معادشناسى ، ج 1، ص 86 )) .
65- گواهى مى دهم كه تو به پاداشى نماز را... و خداى را پرستيدى تا يقين (مرگ تو) به سراغت آمد.
(( قسمتى از زيارتنامه حضرت رضا عليه السلام )) .
66- مردن امرى است حق و يقين ... ولى به اندازه اى شبيه امر مشكوك است كه ... گويى اصلا اساس يقين و ريشه واقعيتى ندارد.
(( امام على عليه السلام بحار به نقل معادشناسى ، آيت الله حسينى تهرانى ، ج 1، ص 86 )) .
67- از حضرت امام محمد باقر عليه السلام مروى است كه از براى متكبران در جهنم و اديى است كه آن را سقر نامند و از شدت حرارت خود به خدا شكايت كرد... و فرمود كه متكبران را در روز قيامت به صورت مورچگان محشور خواهند كرد...
(( معراج السعاده ، ملا احمد نراقى ، ص 302 )) .
68- انى اعلم ما لا تعلمون . (( بقره (2) آيه 30 )) .
69- (شيطان) گفت : من بهتر از اويم ، مرا از آتش و او را از خاك آفريدى .
(( اعراف (7) آيه 12 )) .
70- موضوع اطاعت نكردن ابليس و سرپيچى او از فرمان خدا كه در آيات مختلف قرآن در سوره هاى بقره ، اعراف ، اسراء، كهف ، طه ، و ص آمده و مجادله وى با پروردگار كه از خوى خودخواهى و تكبر و خودبزرگ بينى او مايه مى گرفت درس عبرتى است براى آدم هايى كه به اين خصلت ناپسند گرفتارند.
حال ، ابليس با همه اعتقاد و شناخت و اعتراف به ذات الوجود (با تكبرش) از فرمان حق سر بتافت و براى هميشه از مقام قرب دور و معذب افتاد، چگونه خواهد بود حال آدمى ؟ فاعتبروا يا اولى الابصار!
71- اصحاب حدود، يعنى كسانى كه مستحق جريان حدود الهى هستند، نه از قبيل مؤمنانند و نه از قبيل كافران ... و ايمان ، ادا كردن امانت است و اجتناب كردن از جميع گناهان كبيره است و معرفت خدا و رسول و امام است به قلب و اقرار كردن است به زبان و عمل كردن به فرايض است ... .
(( عيون اخبار الرضا عليه السلام ، ج 2، ص 365 367 )) .
72- و اما عمل هر كس كه سبك وزن است ، جايگاهش در هاويه جهنم است و چگونه تو سختى آن را تصور توانى كرد؟
(( قارعه (101) ايه 8 10 )) .
73- يوسفى همدانى ، مرز جهان ناپيدا يا عالم ارواح ، فصل دوم ، ص 12.
74- و تو (اى آدمى) از اين رو، سخت در غفلت بودى تا آن كه پرده از (مقابل چشمان) تو برداشتيم و چشم بصيرگفتم : بينا گردد.
(( ق (50) آيه 22 )) .
75- بر اساس گزارش خبرگزارى هاى جهانى ، يك سال بعد از حادثه انفجار كارخانه شيميايىunioncarbaide (يونيان كاربايد) در بهوپال هند در سال 1984 (1363) تعدادى از مادران ساكن شهر مزبور نوزادان ناقص الخلقه با صورت هاى كج و معوج و مجهول به دنيا آوردند. وقتى مواد شيميايى يا سمومات هسته اى روى جنين تاءثير مى گذارد و شكل انسان را عوض مى كند، وقتى هر ساله تعداد زيادى كودك معلول بر اثر اشتباه يا خيانت والدين از طريق بيمارى مقاربتى و يا ازدواج فاميلى به دنيا مى آيند، آيا نبايد باور كرد تاءثير انفجار برخى از گناهان كمتر از انفجار كارخانه شيميايى يا آلودگى هاى مقاربتى جنسى نيست ؟ فاعتبروا يا اولى الابصار!
76- هر كس به عمد نماز را ترك كند از مرز اسلام خارج شده و به كفر رسيده است .
(( محسن قرائتى ، آشنايى با نماز، ص 27 )) .
77- پس واى بر آن نماز گزاران كه دل از ياد خدا غافلند.
(( ماعون (107) آيه 4 و 5 )) .
78- شما را چه عملى به عذاب (سقر) افكند؟ جواب دهند كه ما از نمازگزاران نبوديم .
(( مدثر (74) آيه 43 و 44 )) .
79- پس واى بر آنان كه از شقاوت و قساوت ، دل هايشان خدا را از ياد برده ! آنان (آگاهانه) در گمراهى آشكار به سر مى برند.
(( زمر (39) آيه 22 )) .
80- پس مرا به يگانگى بپرست و نماز را به قصد و مخصوص ما به پادار.
(( طه (20) آيه 16 )) .
81- واى بر كم فروشان ، آنان كه چون به كيل چيزى از مردم بستانند تمام مى ستانند و چون چيزى بدهند در كيل و وزن به مردم كم دهند. آيا آنها گمان ندارند كه روزى برانگيخته مى شوند؟
(( مطففين (83) آيه 1-4 )) .
82- تا آن گاه كه وقت مرگ هر يك فرا رسد، گويد خدا يا مرا به دنيا باز گردان تا شايد به تدارك گذشته عملى صالح به جا آورم . (به او خطاب شود) كه هرگز نخواهد شد... از عقب آنها برزخ است تا روزى كه برانگيخته شوند.
(( مؤمنون (23) آيه 99 و 100 )) .
83- هر كس به قدر ذره اى كار زشت مرتكب شده كيفرش را خواهد ديد.
(( زلزله (99) آيه 8 )) .
84- به امام باقر عرض كردم : نزد ما گروهى هستند كه مى گويند هرگاه كسى به لا اله الا الله و محمد رسول الله شهادت دهد مؤمن است ... فرمود: پس چرا كسى كه واجبات را انكار كند كافر است ؟
(( ترجمه اصول كافى ، ج 3، ص 55، ش 55 )) .
85- امام صادق عليه السلام فرمود: هرگونه ريايى شرك است . هر كه براى مردم كار كند پاداشش به عهده مردم است و هر كه براى خدا كار كند ثوابش بر خداست .
(( ترجمه اصول كافى ، ج 3، ص 401، ش 3 )) .
86- ... و در اثر اين بغض و عداوت ، چنان سختى و فشار و ظلمت و عذابى براى او حاصل شود كه جز ذات مقدس حق كسى نمى تواند اندازه آن را بفهمد و اين براى اشخاصى است كه در اين عالم ، جاحد و منافق و دشمن خدا و اولياى او بودند.
(( امام خمينى ، چهل حديث ، ح 28، ص 461 )) .
87- سوگند به عصر! همه انسان ها در خسران و زيانند، مگر آنها كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته كردند و به درستى و پايدارى در دين يكديگر را سفارش كردند.
(( عصر (103) آيه 1 3 )) .
88- پس امروز (اى كافران) عذاب را به كيفر غفلت و فراموشى از ملاقات امروزتان بچشيد كه ما هم شما را فراموش كرديم .
(( سجده (32) آيه 14 )) .
89- آنان را دل هايى است كه با آن نمى فهمند و داراى چشم هايى اند كه با آن نمى بينند و براى آنها گوش هايى است كه با آن گوش ها نمى شنوند. آنان مانند چهارپايند، بلكه بسى گمراه ترند (و با آن كه همه امكانات هدايت را دارند) آنها از غافلانند.
(( اعراف (7) آيه 179 )) .
90- آيا كسى كه وعده عذاب خدا بر او محقق و حتمى است ، تو (به پند) مى توانى (وى را) از آتش قهرش برهانى (هرگز).
(( زمر (39) آيه 16 )) .
91- امام صادق عليه السلام فرمود: هرگاه انسان گناهى كند، در دلش نقطه سياهى برآيد، پى اگر توبه كند محو شود و اگر بر گناه بيفزايد، آن سياهى افزايش يابد تا بر دلش غالب شود. سپس هرگز رستگار نشود.
(( ترجمه اصول كافى ، باب الايمان و الكفر، ص 373 و ش 13 )) .
92- امام صادق عليه السلام فرمود:... هر كه به دين خدا اقرار كند مسلم است و كسى كه به امر خداى عزوجل عمل كند مؤمن است .
(( ترجمه اصول كافى ، باب الايمان و الكفر، ص 63، ش 4 )) .
93- ... پس جزاى كسى كه اين عمل (تبعيض در احكام و قوانين خدا) را انجام مى دهد، جز رسوايى در اين جهان و بازگشت به شديدترين عذابها در رستاخيز چيز ديگرى هست ؟
(( بقره (2) آيه 85 )) .
94- به زنان با ايمان بگو چشم هاى خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گيرند و دامان خويش را حفظ كنند و زينت خود را جز آن مقدار كه ظاهر است آشكار ننمايند. و بايد سينه و بر دوش خود را با مقنعه بپوشانند... هنگام راه رفتن پاهاى خود را آن طور به زمين نزنند كه زينت پنهانشان آشكار شود...
(( نور (24) آيه 31 )) .
95- نيت اساس كار است . (( فهرست غرورالحكم به نقل محسن قرائتى ، آشنايى با نماز )) .
96- نوعى ديگر عطش روحى آن است كه به صورت حرص و آز در مى آيد كه از شئون حس تملك است و يا آميخته اى است از دو غريزه پايان ناپذير شهوت جنسى و حس تملك . آن همان است كه در صاحبان حرمسراهاى قديم و در اغلب پولداران و غير پولداران عصر ما وجود دارد... اين نوع از عطش كه هوس ناميده مى شود ارضا شدنى نيست ... حالت جهنم را دارد كه هر چه به آن داده شود باز هم به دنبال زيادتر است .
(( مرتضى مطهرى ، مسئله حجاب ، ص 102 )) .
97- هنگامى كه صداى مهيب (صيحه رستاخيز) بيايد، در آن روز ايشان از برادر خود فرار مى كند و از مادر و پدرش و زن و فرزندش .
(( عبس (80) آيات 34 36 )) .
98- اى مردم از پروردگارتان بترسيد كه زلزله قيامت امر عظيمى است ! روزى كه مى بينى مادران شيرده (از وحشت) كودكان شير خوارشان را فراموش مى كنند.
(( حج (22) آيه 1 و 2 )) .
99- آثارى كه بعد از مرگ باقى مانده ، اعم از سنت نيك و بد كه در ميان مردم گذشته و به آن عمل مى كنند و حسنات و سيئاتش به او مى رسد.
(( تفسير نمونه ، ج 25، ذيل آيه 13 سوره قيامت )) .
100- در آن روز قيامت ، مردم از قبرها پراكنده بيرون آيند تا (پاداش نيك و بد) اعمال خود را (در حساب ميزان حق) ببينند.
(( زلزله (99) آيه 6 )) .
101- هرگز روز قيامت ، خويشان و فرزندان شما براى شما سودى ندارند (چرا) كه در آن روز ميان شما به كلى جدايى افكنند و خدا به هر چه (از نيك و بد) كنيد آگاه است .
(( ممتحنه (60) آيه 3 )) .
102- هشت آيه سوره زلزله و برخى ديگر از آيات قرآن گوياى اين حقيقت است .
103- قرآن خصوصا در سوره هاى تكوير، واقعه ، مرسلات ، نباء، انفطار، حاقه ، معارج ، قارعه ، عبس ، انشقاق ، زلزله ، قيامت ، قمر، نازعات و آيات 48 تا 51 ابراهيم به صراحت هشدار مى دهد كه تغييرات بسيار شگرفى در كاينات و كهكشان ها روى مى دهد و قيامت كبرى در پى حادثه فرو ريختگى و به هم خوردگى زمين و زمان پيش مى آيد.
104- رجوع شود به آيات مستند و متعدد قرآن كريم ، خاصه آيات سوره هاى قمر و عبس .
105- پرسش هاى شگفت گونه گوژپشت ، اشاره به مفاد آياتى است كه در قرآن در مورد مرگ و معاد و حادثه قيامت آمده است .
106- جميعت در بيست و پنج سال آينده ، نزديك به نود ميليون نفر در هرسال به تعدا مردم دنيا افزوده مى شود. اين رقم بالاترين ميزان رشد سالانه جمعيت در طول تاريخ است . (( روزنامه قدس ، 2 آبان 75 )) .
107- سازمان محيط زيست سازمان ملل اعلام كرد، آلودگى هوا، باران هاى اسيدى و كمبود آب آشاميدنى در بسيارى از بخش هاى جهان در حال افزايش است ... مدير اجرايى اين سازمان : اين امر غير قابل درك است كه بگوييم جهان صنعتى دنيا را به عنوان چاه فاضلاب مورد مصرف قرار داده است ... دانشمندان تخمين مى زنند بين 150 تا 200 گونه گياهى و حيوانى در هر 24 ساعت منقرض ‍ مى شوند... جنگل هاى جهان به ميزان هشدار دهنده اى در حال نابودى است ...
(( روزنامه قدس ، 2 مهر 75 )) .
108- آيا در پيش نفوس خود تفكر نكردند (تا بدين حكمت پى برند) كه خدا آسمانها و زمين و هر چه در بين آنهاست ، همه را جز به حق (و براى حكمت و مصلحت) و (تا) به وقت و مدت معين نيافريده است .
(( روم (30) آيه 8 )) .
109- امام صادق عليه السلام فرمود: خدا خوددارى و امتناع فرموده كه كارها را بدون اسباب فراهم آورد، پس براى هر چيزى سبب و وسيله اى قرار داد...
(( اصول كافى ، ج 1، ص 159 )) .
110- حسد، كارهاى نيك را مى خورد، چنان كه آتش هيزم را مى خورد.
(( نهج الفصاحه ، ش 1410 )) .
111- بقره (2) آيه 264.
112- آيا انسان گمان مى كند كه بيهوده و بى هدف رها مى شود؟
(( قيامت (75) آيه 26 )) .
113- آنها كسانى هستند كه هدايت را با گمراهى معاوضه كرده اند و (اين) تجارت براى آنها سودى ندارد و هدايت نيافته اند.
(( بقره (2) آيه 16 )) .
114- ما شما را عذاب نزديكى بيم مى دهيم . اين عذاب در روزى خواهد بود كه انسان آنچه را از قبل با دست هاى خود فرستاده مى بيند و كافر ميگويد: اى كاش من خاك بودم !
(( نباء (78) آيه 40 )) .
115- جهنم كمينگاهى است بزرگ محل بازگشتى براى طغيانگران (كه) قرن ها و مدت هاى طولانى در آن مى مانند. و عذاب مى كشند.
(( نباء (78) آيه 21 23 )) .
116- و هر كه خدا و رسولش را نافرمانى كند، البته كيفر او آتش دوزخ است كه در آن تا ابد مخلد خواهد بود.
(( جن (72) آيه 33 )) .