نگاه كن ، نگاه كن ! چگونه روده هايش از شمكش بيرون ريخته و زير پاى اهل جهنم له مى شود؟ ⁽¹⁷⁹⁾

با ديدن اين صحنه ، اشك در چشمان آن چشمان آن دو حلقه مى زند و فرياد مى زنند:

حتما ما را هم اين گونه عذاب و شكنجه خواهند كرد!...

هنوز خوف و بيمشان از مشاهده اين صحنه فرو نشسته ، كه نگاهشان متوجه صحنه ديگرى مى سود:

زنانى در آتش جهنم مى سوزند و گوشت بدن خودشان را مى خورند.

و صداى از بالاى سرشان ندا مى دهد:

اينان ، بدن خود را براى مرد اجنبى آرايش مى كردند!

زنان ديگرى هستند كه در همان جا، بدنشان با قيچى بريده مى شود، و باز منادى ندا مى دهند:

اينان كسانى هستند كه خودشان را براى عمل حرام ، به مردمان اجنبى عرضه مى كردند! ⁽¹⁸⁰⁾

يكى از آن دو رفيق ، با دلهره اى كشنده در اين باره مى انديشد و با خود مى گويد:

خدايا! آيا ما هم كه در پى فساد بوديم با اين قيچى ها خواهيم شد؟

نه !...نه !... نه ! نه !

غلط كرديم ، خدايا! بد رفتيم ! توبه مى كنم !

ولى ديگر دير شده است و گناهانش در برابر او مجسم شده اند ⁽¹⁸¹⁾ و سخت آزارش مى دهند، و عده اى نيز اطراف او را محاصره كرده اند و مى گويند:

پروردگار! اين ظالم در دنيا بسيار غيب ما را كرد، ما را هرگز نمى بخشيم !

با اين شهادت دسته جمعى ، ماموران عذاب الهى به طرف او را هجوم مى آورند و با قيچى گوشت بدنش را مى برند و آن گوشت ها را در دهانش ‍ مى گذارند ⁽¹⁸²⁾ و به او مى گويند:

بچش ! كه خود به خويشتن خيانت كرده اى !

و سپس او را به طرف جهنم به حركت در مى آورند و با شرارت و قوت به درون آتش قهر الهى پرتابش مى كنند تا سزاى اعمال و كردار خودش را ببيند.

يوم يدعون الى نار جهنم دعا؛ ⁽¹⁸³⁾

روزى كه آنها (تكذيب كنندگان معاد) با شدت به دوزخ پرتاب مى شوند.

و دوست او كه تا به حال ناظر اين صحنه ها و فريادهاى ديگر جهنميان بود، با دورى رفيقش بيش تر وحشت زده مى گردد و فرياد مى كشد:

خدايا! غلط كردم ! خدايا! پوزش مى طلبم .

خدايا! ديگر اشتباه نمى روم .

خدايا! اينك به خوبى مى فهمم كه در دنيا چقدر اشتباه كرده ام و بر خلاف فرمان تو عمل نموده ام هم اكنون سخن تو را پذيرفتم و قول مى دهم كه براى هميشه انسان با ايمان و با تقوايى باشم (!)

خدايا! اين بار از سر تقصيرات من بگذر و خطاهايم را بپوشان !

... ولى ديگر دير شده است و صداى همسايه محلشان او را متوجه خود مى كند كه مى گويد:

چقدر در دنيا به تو گفتم :

از كارى كه بايد پس از آن پوزش بخواهى دورى كن ، زيرا مومن نه زشتى مى كند و نه پوزش مى طلبد.

و تو همچنان غرق در گناه بودى و اصلا توجهى نداشتى كه من چه مى گويم ! و اكنون هم حق تو همين است كه در آتش قرارگيرى و به خاطر اعمال زشت و ناپسند، بسوزى .

... مذاكره بين اين دو تن ادامه دارد كه نگهبانان جهنم به طرف شخص ‍ گناهكار هجوم برده و او را مانند دوستش به داخل آتش پرتاب مى كنند و با گرزهايى آهنين ⁽¹⁸⁴⁾ بر مغز او مى كوبند و او سخت در آتش پشيمانى مى سوزد، ولى ديگر دير شده است ⁽¹⁸⁵⁾ و هيچ راه نجاتى هم در مقابل چشمانش سوسو نمى كند و بايد تمام اين دشوارى ها و عذاب ها را تحمل كند!

زيرا خود او بود كه بر خويش ستم كرد و اينك بايد اين عذاب الهى را كه براى خود تدارك ديده ، بچشد.

13. توبه و رستگارى

همچنان خندان ايستاده و منتظر است تا ماموران تا ماموران زيبا روى بهشتى بيايند و او را به سوى بهشت ببرند، تا در جايگاه بلندش قرار گيرد و بر تخت مخصوصش تكيه زند و از انعام الهى بهره مند شود.

و تو به چهره نورانى او خيره شده اى و با تعجب مى پرسى :

خدايا! مگر من و او سال ها با هم نبوديم ؟ چه شد كه او را اين گونه خندان و خوشحال مى بينم ؟ مگر او چه كرده كه در انتظار بهشت نشسته و من غمگين ، در انتظار....؟!

هنوز سخن تو نشده است كه صدايى به تو پاسخ مى گويد:

ما همه گناهكاران را به آتش دوزخ مى افكنيم .

و او چون حق را شناخت ، توبه كرد، از راه باطل برگشت و در راه راست قرار گرفت و ما نيز بدى هايش را به نيكى ها تبديل كرديم ⁽¹⁸⁶⁾ و اكنون وى را به سوى بهشت راهنمايى مى كنيم ، ولى تو هرگز حاضر نشدى حق و حقيقت را قبول كنى و همواره به دنبال شيطان بودى و از او اطاعت مى كردى و اكنون هم بايد دنبال او به آتش قهر الهى وارد شوى و در آن بسوزى !

با شنيدن اين سخن بسيار خشمگين شده و مى گويى :

من مقصر نبودم ! شيطان مرا گمراه كرد، او مرا به اين راه آورد و از راه حقيقت جدايم كرد و باعث بدبختيم شد!...

هنوز سخنت تمام نشده است كه شيطان حاضر مى شود و بانگ مى زند:

ان الله وعدكم وعد الحق و وعدتكم فاخلقكم فاخلقكم و ما كان لى عليكم من سلطان الا افاستجيبم لى فلا تلومونى و لوموا انفسكم ؛ ⁽¹⁸⁷⁾

همانا خدا به شما وعده حق داد و من به شما وعده دادم و خلاف آن عمل كردم و مرا بر شما تسلطى نبود، جز اين كه شما را خواندم و اجابتم كرديد، پس مرا سرزنش نكنيد و خودتان را سرزنش كنيد!

و تو كه خويشتن را محكوم مى بينى ، بر خود شيطان نفرين مى فرستى و باز مى گويى :

پروردگارا مرا مهلت ده تا آدم شوم ! به كج راهه گام نهادم و اكنون مى خواهم توبه كنم و از راه باطل برگردم !

قول مى دهم كه ديگر خطا نكنيم و تسليم شيطان نگردم !

اما جواب مى شنوى :

آيا شما بارها پيش از در دنيا سوگند ياد نمى كرديد كه ما را ابدا زوال و هلاكتى نخواهد بود؟ ⁽¹⁸⁸⁾

چطور شد كه يك مرتبه همه چيز را فراموش كردى و توبه كار شدى ؟!

لا تعتذروا اليوم انما تجزون ما كنتم تعلمون ⁽¹⁸⁹⁾

امروز عذر نياوريد! كيفر شما جز همان كرده هاى شما نيست .

و خيال نمى كردى كه تو را در چنين جايى گرفتار كنند.اما حالا كه ديدى قيامتى هم هست ، به دست و پا افتاده اى و مى خواهى از آن فرار كنى و نجات يابى !

اصلا راه نجاتى ندارى و بايد براى هميشه در آتش دوزخ بمانى و بسوزى !

و تو كه بسيار نااميد شده و گريان در كنارى ايستاده اى ، فرياد مى زنى :

اى دوستان نجاتم دهيد؟ كجاييد؟ به فريادم برسيد!

هلاك شدم ... كجاييد؟.. كجاييد؟..

هر چه زودتر به سراغم بياييد و از اين آتش ترسناك و سوزان بيرون آوريد.

سوختم ، سوختم ، اى خدا نجاتم بده ...!

پدر... مادر... همسر... به فريادم برسيد؟ كجاييد؟ چرا به سراغم نمى آييد؟

و در ميان صدايى بلند مى شود و مى گويد:

فليدع ناديه سندع الزبانيه ؛ ⁽¹⁹⁰⁾

او هر كس را مى خواهد بخواند، ما هم ماموران آتش را مى خوانيم .

و ادامه مى دهد:

اى نگهبان جهنم ! بياييد و او را بگيرد و در داخل آتش بيندازيد!

با اين صدا، نگهبان جهنم به طرف تو حركت مى كنند تا تو را در آتش ‍ دوزخ اندازند و ندايى بلند مى شود:

ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيد خلون جهنم داخرين ؛ ⁽¹⁹¹⁾

آنان كه از بندگى و پرش من استكبار مى كنند، به زودى با وضعى موهن و ذلت بار به جهنم وارد مى شوند.

و تو مانند مورچه اما به صورت مردى با وضع تحقيرآميز به طرف زندانى در جهنم رانده مى شوى ⁽¹⁹²⁾ و چون به دوزخ مى رسى ، درهاى آن به رويت گشوده است و در كنار آن در، نگهبانى ايستاده كه از تو مى پرسد:

الم يا تكم رسل منكم يتلون عليكم آيات ربكم وينذرونكم لقاء يو مكم هذا؛ ⁽¹⁹³⁾

مگر پيامبرانى از (جنس ) خودتان بين شما نيامدند كه آيات الهى را تلاوت نمايد و خطر اين روز را به شما اعلام دارند؟

و تو جواب مى دهى :

بلى قدجاء نا نذير فكذبنا و قلنا ما نزل الله من شى ء ان انتم الا فى ضلال كبير؛ ⁽¹⁹⁴⁾

آرى بيم دهنده (رسول حق ) آمد، ولى ما تكذيب كرديم و (از جهل و شقاوت ) گفتيم كه خدا چيزى نفرستاده و جز اين كه سما رسولان ( به دعوى دروغ وحى ) سخت در گمراهى و ضلالتيد، هيچ نيست !

و نگهبان گويد:

اى گمراه ! اگر از دستورات خداوند متعال اطاعت مى كردى و به سخنان پيامبران الهى گوش مى دادى ، تسليم شيطان نمى گشتى و انسانى فرشته وحى شده بودى هم اكنون در بهشت بودى ...

نگاه كن ! آن جا جايگاه توست . تو مى بايست در آن جا باشى . ⁽¹⁹⁵⁾

و تو از داخل جهنم به طرف جايگاهت در بهشت خيره مى شوى و سخت حسرت مى خورى كه چرا ايمان نياوردى و در مسير مستقيم الهى ء در راه انبيا، كه همان راه قرآن است ، قرار نگرفتى و بهشتى نشدى .

... و در همان حال رفيق خويش را مى بينى كه نزديكى آن جايگاه بهشتى ات ، شاد و خرم نشسته است و بر تو

مى خندد.

با ديدن اين صحنه حسرت و افسوست بيش تر مى شود و فرياد مى زنى :

ربنا امنتا و اثنتين فاعتر فنا بذنوبنا فهل الى خروج من

پروردگار! ما را دو مرتبه ميراندى و دو مرتبه زنده كردى ؛ ما به گناهان خود اعتراف كرديم ، آيا راهى براى خروج هست ؟

و جواب مى شنوى :

ان الذين كذبوا باياتنا و استكبروا عنها لا تفح لهم ابواب السماء و لا يدخلون الجنة ؛ ⁽¹⁹⁶⁾

همانا آنان كه آيات خدا را تكذيب كنند و از كبر و خوف سر بر آن فرود نياورند، هرگز درهاى آسمان به روى آنان باز نشود و به بهشت درنيايند.

و تو با شنيدن اين صدا فرياد بر مى آورى و آه و ناله اى زار سرمى دهى و مى خروشى و حسرت مى كشى ⁽¹⁹⁷⁾ و به خود لعنت مى فرستى كه چرا در مسير حقيقت قرار نگرفتى و پاك و وارسته نشدى ، تا امروز در اين قيامت سر بلند باشى و در آن جايگاه بلند بهشتى قرار بگيرى و از انعام الهى بهره مند گردى !

و با مشكلات وصف ناپذيرى كه با ديدن اين صحنه ها پديدار گشته است ، آتشى را مشاهده مى كنى كه تمام وجودت را مى سوزاند و يك لحظه آرامت نمى گذارد. تو چاره اى جز سوختن ندارى ؛ زيرا خود بودى كه بر خويشتن ستم كردى .

14 در آستانه بهشت

درب باز است ! اما آن چنان اين درب طلايى تو را مجذوب كرده است كه دستگيره ياقوتى اش را بر آن مى كوبى ! عجبا! اين ديگر صداى چيست ؟ حتما دوباره علمت را تكرار مى كنى تا صداى دلنشين آن دستگيره ، پرده هاى گوشت را نوازش دهد و يك بار ديگر صداى يا على ⁽¹⁹⁸⁾ را بشنوى !

... گويا صاحبخانه اوست كه درب ، نداى يا على را سر مى دهد!

... آن گاه وارد جايى مى شوى كه قرآن مى گفت :

و سار عوالى مغفره من ربكم و جنه عرضها السوات و الارض اعدت للمتقين ؛ ⁽¹⁹⁹⁾

بشتابيد به سوى مغفرت پروردگار خود و به سوى بهشتى كه وسعت آن همه آسمان ها و زمين است و باى پرهيزكاران مهيا شده است .

و تو با كوله بار عمل صالح خويش كه در دنيا فراهم نموده اى وارد اين جايگاه عظيم جايى ! عجب منظره هاى !

قصرى است از لولو و در آن هفتاد خانه از ياقوت سرخ و در هر خانه ، هفتاد فرش از هر رنگ و بر هر فرش حورالعينى مى باشد و در هر حجره ، هفتاد قسم طعام است و در هر حجره اى نيز، هفتاد خادمه مى باشد. ⁽²⁰⁰⁾

و تازه اين ، گوشه اى از آن بهشت جاودانى است كه تو در دنيا به آن وعده داد بودند و تو با يقين به خدا و قيامت ، دست از پا خطا نمى كردى !

و اكنون اين وعده خداست كه تحقيق يافته است .

آرى ، وعده خداى سبحان ، كه در قرآنش مى فرمود:

ان الذين امنواو عملوا الصالحات يهديهم ربهم بايمانهم تجرى من تجتحم الانهار جنات النعيم ؛ ⁽²⁰¹⁾

آنان كه خدا ايمان آورده و عمل صالح انجام دادند، خداوند به سبب همان ايمان ، آن ها را به راه سعادت و طريق بهشت رهبرى كند، تا به نعمت هاى ابدى و هميشگى بهشتى كه نهرها از زير درختانش جارى است ، متنعم گردند.

... منظره هاى زيباى بهشتى ، تو را وا مى دارد تا به طرف جلو حركت كنى ، و تو باز ادامه مى دهى ؛ نهرهاى زيبا و درختان سرسبزى را مى بينى كه تاكنون آن ها را نديده بودى !

ان فى الجنه مالا عين رات و لا اذن سمعت و لا خطر على قلب احد ⁽²⁰²⁾

در بهشت چيزهايى وجود دارد كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه در خاطر كسى گذشته است .

ظرف هاى طلا و نقره روى هم چيده شده است ، متكاها در كنار هم به صورت مخصوصى گذارده شده اند و فرش هاى بسيار عالى و زيبا گسترده شده است .

و جوى هايى پر از شير و شراب ناب و عسل خالص و پاك :

فيها انهار من ماء غير اسن و انار من لبن لم يتغير طعمه و انهار من خمره لذة للشاربين و انهار من عسل مصفى ؛ ⁽²⁰³⁾

در آن ، نهرهايى از آب صاف و خالص است كه بدبو نشده و نهرهايى از شير كه طعم و مزه آن دگرگون نگشته و نهرهايى از شراب كه مايه لذت نوشتگان است ، و نهرهايى از عسل مصفا.

درخت هايى كه شاخه هايش همواره به هم مى خورد و ريشه هاى آن ها در سواحل نهرهاى بهشت درميان خاك هايى آميخته با مشك فرو رفته است و خوشه هايى از مرواريدهاى تركه به شاخه هاى كوچك و بزرگ و محكمش ‍ آويخته شده اند و ميوه هاى گوناگونى كه از درون غلاف هاى خود سر برون كرده اند.

و تو بدون اين كه به خود زحمت چيدن را بدهى ، اراده اى مى كنى و از آن ميوه ها مى خورى !

و سپس دست هاى خود را با طلا و مرواريد مى آرايى و لباس حرير به تن مى كنى ⁽²⁰⁴⁾ و در بهشتى كه از طلا و نقره به وجود آمده است و گل آن مشك خالص و خوشبو و سنگريزه آن از لولو و ياقوت و خاك آن زعفران است ⁽²⁰⁵⁾ به راهت ادامه مى دهى ...⁽²⁰⁶⁾

... آرى ، اين جايگاه توست ! جايگاهى كه از گوشت لذيذ پرندها هر اندازه و از هر نوع و در هر وقت و رد جاى از بهشت كه بخواهى موجود است :

و لحم طير ما يشتعون ؛ ⁽²⁰⁷⁾

و گوشت پرنده هر چه بخواند.

و تو با صورتى درخشان و سفيد و شاداب و زيبا، در آن مكان بزرگ به نعمت هاى الهى چشم مى دوزى و با لب هاى خندان به آن نعمت ها خيره مى شوى و حورى ات را طلب مى كنى ؛ زيرا در آن جا ديگر خستگى و درد سر و رنج و مشقت ، در كار نيست و تو هر چه را كه طلب كنى برايت مهياست .

و فيها ما تشتهيه الانفس و تلذ الا عين ؛ ⁽²⁰⁸⁾

هر چه را كه انسان ميل و اراده كند و از هر چه كه چشم لذت ببرد ، در آن جا هست .

و همسر زيباى تو حورالعين كه هفتاد حله پوشيده و هر حله بوى جداگانه اى دارد، با بدنى لطيف و نورانى به كنار تو مى آيد و با تبسمش ‍ قصرت را روشن مى كند...

... و تو بى گمان با او به كنار تخت سلطنت خويش كه طول آن يك ميليون و عرضش دو هزار زرع و ميخ ‌هاى جواهرنشان است ، مى روى و آن تخت هم از خوشحالى از ارتفاعى كه پانصد سال فاصله است به سرعت پايين مى آيد و شما دو تن بر آن قرار مى گيرد.

و آن گاه است كه حور تو را در بر مى گيرد و مى گويد:

به خدا سوگند كه كسى از تو زيباتر سراغ ندارم ! سپاس خداى را كه چنين همسرى را نصيب من گردانيد. ⁽²⁰⁹⁾

و تو حيرانى كه به او چه بگويى !

و در آن جا به ياد سخن رسول خدا (ص ) مى افتى كه مى گفت :

لو ان امراة من نساء الجنه اشرفت الى الارض لملات الارض منن ريح السك و لا ذهبت ضوء الشمس و القمر؛⁽²¹⁰⁾

اگر زنى از زنان بهشت بر زمين را از بوى مشك پر كند و نور خورشيد و ماه را در پرتو نور خود محو سازد.

... و تو شكر خدايت را به جا مى آورى كه نعمت هاى بى شمارى به تو ارزانى داشت و غم و اندوهت را از ميان برد و سپاسگزار قرآن مى شوى كه در دنيا تو را به راست هدايت نمود و تو را به ايمان و عمل دعوت كرد تا به اين جا بيايى و از نعمت هاى الهى بهره مند گردى .

قرآنى كه پياپى در بسيارى از آيه هاى خود ⁽²¹¹⁾تو را به ايمان و عمل دعوت كرد و به ايفاى مسئوليت و تلاش در راه آن واداشت و نتيجه آن را بهشت جاويد دانست !

و از خود نيز خشنود مى گردى و با پروردگارت زمزمه مى كنى كه :

خدايا! سپاس تو را، كه توانستم در مسير تو و مسير رسول تو و مسير ائمه تو، گام بردارم و براى تو باشم و جانم را راى تو فدا كنم !

... در حال زمزمه و راز و نياز با خود و سپاس گزارى از پروردگارت به سر مى برى كه جمع ملائك ، نگاهت را به سوى خود جلب مى نمايند.

آن ها آمده اند تا از تو اجازه ملاقات بگيرد و به تماشاى جمال زيباى تو بنشيند، و تو به آن ها اجازه مى دهى و آنان فوج فوج به ديدارت مى شتابند و بر تو درود مى فرستند و تهنيت مى گويند. ⁽²¹²⁾

زيرا تو با پرسيدن خدايت به مقامى رسيده اى كه افراد كمى به آن دست يافته اند و به جاى آمده اى كه نه خورشيدى مى بينى كه از گرمى آن ناراحت شوى و نه سرمايى وجود دارد و نه خستگى و رنج و ملالت و دلزدگى حس ‍ خواهى كرد و نه با بيمارى و پيرى و مرگ رو به رو خواهى شد، بلكه پيوسته در ميان انبوه نعمت ها خواهى زيست و از اين جايگاه خوشايند كه سر منزل مقصود تلاش هاى گذشته توست ، بيرون نخواهى رفت .

آرى ! جاى هميشگى و ابدى تو اين جاست ، هم اكنون تو با عمل صالح و تقواى خود به مقامى رسيده اى كه جهنمى ها در حسرت از دست دادن آن در سوز و گدازند و از تو طلب شفاعت دارند، و تو مى گويى : خداوند سبحان اين نعمت هاى زيبا و لذيذ را براى شما حرام كرده است !

... و تو آسوده خاطره و با خيالى راحت از آن نعمت ها استفاده مى كنى و براى هميشه از رنج و مشقت كارهاى فرساينده و تلاش معاش و مجاهدت شبانه روزى در راه اداى تكليف ، آسوده اى .

آن چه كه هست ، عشق است و عشق ،

ياد خدا و تسبيح او،

و همواره بودن با پيامبر (ص ) و على (ع )،

و همگام بودن با شيعيان على (ع )...