صلوات مخصوص امام جواد عليه السلام
عبدالله بن محمد عابد مى گويد: سال 255 هجرى قمرى بود، روزى در شهر و در منزل امام عسكرى عليه السلام بوديم ، از او پرسيدم : اى فرزند رسول خدا! چگونه بر پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام صلوات و درود بفرستيم ؟ آيا ممكن است به من بياموزيد؟
امام عسكرى عليه السلام لب به سخن گشود و صلوات مخصوص پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم و هر يك از امامان معصوم را، يكى پس از ديگرى بيان نمود، و چون مقدار زيادى كاغذ براى نوشتن به همراه داشتم ، همه ى آنها را به طور كامل نوشتم .
صلوات و درود بر امام جواد عليه السلام را چنين بيان فرمود: اللهم صل على محمد بن على بن موسى ، علم التقى ، نور الهدى ، و معدن الوفا، و فرع الازكياء، و خليفة الاوصياء، و امينك على وحيك .
اللهم وكما هديت به من الضلالة ، و استنقذت به من الحيرة ، و اءرشدت به من اهتدى ، وزكيت من تزكى ، فصل عليه اءفضل ما صليت على احد من اوليائك انك عزيز حكيم ...⁽¹⁹⁷⁾.
روز و ساعت مخصوص امام جواد عليه السلام
در برخى از روايات معصومان عليهم السلام هر يك از روزهاى هفته به يك يا چند تن از امامان معصوم عليهم السلام منسوب كرده اند و اعمال و رفتار ويژه اى براى آن روز يا ساعت مشخص نموده اند، مرحوم سيد بن طاووس ‍ اين گونه نقل مى كند: روز چهار شنبه به چهار امام منصوب است : امام موسى بن جعفر، امام رضا، امام جواد، امام هادى عليهم السلام ، و زيارت آنان در آن روز اين گونه است :
اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ يا اَوْلِياَّءَ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ يا حُجَجَ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ يا نُورَ اللّهِ فى ظُلُماتِ الاَْرْضِ اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَعَلى آلِ بَيْتِكُمُ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ بِاَبى اَنْتُمْ وَاُمّى لَقَدْ عَبَدْتُمُ اللّهَ مُخْلِصينَ وَجاهَدْتُمْ فِى اللّهِ حَقَّ جِهادِهِ حَتّى اَتى كُمُ الْيَقينُ فَلَعَنَ اللّهُ اَعْداَّئَكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ اَجَمْعَينَ وَاَنَا اَبْرَءُ يا اَبا اِبْراهيمَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ يا مَوْلاىَ يا اَبَاالْحَسَنِ عَلِىَّ بْنَ مُوسى يا مَوْلاىَ يا اَبا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِي يا مَوْلاىَ يا اَبَا الْحَسَنِ عَلِىَّ بْنَ مُحَمَّدٍ اَنَا مَوْلىً لَكُمْ مُؤْمِنٌ بِسِرِّكُمْ وَجَهْرِكُمْ مُتَضَيِّفٌ بِكُمْ فى يَوْمِكُمْ هذا وَهُوَ يَوْمُ
الاَْرْبَعاَّءِ وَمُسْتَجيرٌ بِكُمْ فَاَضيفُونى وَ اَجيرُونى بِالِ بَيْتِكُمُ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ
مرحوم كفعمى روايت كرده كه دو ساعت پس از وقت فضيلت نماز عصر در هر روز، مخصوص امام جواد عليه السلام است ، و توسل به آن حضرت در آن ساعت و خواندن دعا، بسيار شايسته مى باشد، از جمله دعاهاى خواندنى در آن ساعت ، دعايى است كه در ذيل مى آيد:
يَا مَنْ دَعَاهُ الْمُضْطَرُّونَ فَأَجَابَهُمْ وَ الْتَجَأَ إِلَيْهِ الْخَائِفُونَ فَآمَنَهُمْ وَ عَبَدَهُ الطَّائِعُونَ فَشَكَرَهُمْ وَ شَكَرَهُ الْمُؤْمِنُونَ فَحَبَاهُمْ وَ أَطَاعُوهُ فَعَصَمَهُمْ وَ سَأَلُوهُ فَأَعْطَاهُمْ وَ نَسُوا نِعْمَتَهُ فَلَمْ يُخْلِ شُكْرَهُ مِنْ قُلُوبِهِمْ وَ امْتَنَّ عَلَيْهِمْ فَلَمْ يَجْعَلِ اسْمَهُ مَنْسِيّاً عِنْدَهُمْ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ وَلِيِّكَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ ع حُجَّتِكَ الْبَالِغَةِ وَ نِعْمَتِكَ السَّابِغَةِ وَ مَحَجَّتِكَ الْوَاضِحَةِ وَ أُقَدِّمُهُ بَيْنَ يَدَيْ حَوَائِجِي أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَفْعَلَ بِي كَذَا وَ كَذَا
اللَّهُمَّ يَا خَالِقَ الْأَنْوَارِ وَ مُقَدِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ وَ ((الله يَعْلَمُ ما تَحْمِلُ كُلُّ أُنْثى وَ ما تَغِيضُ الْأَرْحامُ وَ ما تَزْدادُ وَ كُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدارٍ^{(198 )})) إِذَا تَفَاقَمَ أَمْرٌ طُرِحَ عَلَيْكَ وَ إِذَا غُلِّقَتِ الْأَبْوَابُ قُرِعَ بَابُ فَضْلِكَ وَ إِذَا ضَاقَتِ الْحَاجَاتُ فُزِعَ إِلَى سَعَةِ طَوْلِكَ وَ إِذَا انْقَطَعَ الْأَمَلُ مِنَ الْخَلْقِ اتَّصَلَ بِكَ وَ إِذَا وَقَعَ الْيَأْسُ مِنَ النَّاسِ وَقَفَ الرَّجَاءُ عَلَيْكَ أَسْأَلُكَ بِمُحَمَّدٍ النَّبِيِّ الْأَوَّابِ الَّذِي أَنْزَلْتَ عَلَيْهِ الْكِتَابَ وَ نَصَرْتَهُ عَلَى الْأَحْزَابِ وَ هَدَيْتَنَا بِهِ إِلَى دَارِ الْمَآبِ وَ بِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ الْكَرِيمِ النِّصَابِ الْمُتَصَدِّقِ بِخَاتَمِهِ فِي الْمِحْرَابِ وَ بِالْإِمَامِ الْفَاضِلِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الَّذِي سُئِلَ فَوَفَّقْتَهُ لِرَدِّ الْجَوَابِ وَ امْتُحِنَ فَعَضَدْتَهُ بِالتَّوْفِيقِ وَ الصَّوَابِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ الْأَطْهَارِ وَ أَنْ تَجْعَلَ مُوَالَاتِهِمْ وَ مَحَبَّتَهُمْ عِصْمَةً مِنَ النَّارِ وَ مَحَجَّةً إِلَى دَارِ الْقَرَارِ فَقَدْ تَوَسَّلْتُ بِهِمْ إِلَيْكَ وَ قَدَّمْتُهُمْ أَمَامِي وَ بَيْنَ يَدَيْ حَوَائِجِي وَ تَعْصِمَنِي مِنَ التَّعَرُّضِ لِمَوَاقِفِ سَخَطِكَ وَ تُوَفِّقَنِي لِسُلُوكِ مَحَبَّتِكَ وَ مَرْضَاتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ⁽¹⁹⁹⁾
سفارش پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم و توسل به امام جواد عليه السلام
ابوالوفاء شيرازى به دست (فرزند الياس ) حاكم منطقه ى كرمان دستگير شد و مدتّى نه چندان طولانى ، با غل و زنجير در زندان به سر مى برد.
او مى گويد: با گذشت زمان متوجه شدم ، توطئه ى كشتن مرا طرح ريزى مى كنند، نگران شدم كه براى نجات و رهايى از اين توطئه چه كنم ؟ يكى از شبها با حال تضرع و ناله در درگاه خداوند، به امام زين العابدين عليه السلام متوسل شده و رهايى خويش را طلب نمودم در همان حال ، خواب به چشمانم را ربود و در عالم خواب پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم را ديدم ، كه فرمود: به من و دخترم فاطمه ، و حسن و حسين و... متوسل مشو، بلكه براى طلب رزق و روزى ، و رفع مشكلات خود به فرزندم جواد عليه السلام متوسل شد، كه خداوند به سبب او حاجتت را برمى آورد⁽²⁰⁰⁾.
بخش سوم : رفتارهاى عملى امام جواد عليه السلام
آشنايى با شيوه ى زندگى و اخلاق و رفتار پيامبر و اهل بيت عليهم السلام از مسائل مورد علاقه ى همه ى دوستان و پيروان آن بزرگواران است ، و همه مى خواهند بدانند كه پيشواى دينى آنان به مردم ، اعضاى خانواده ، و با دوست و دشمن ، و يا حكومت زمانشان چه رفتارى داشته ، و حتى آداب دينى و روش بندگى آنان چگونه بوده است .
تاريخ اگر چه بخشهاى كوچكى از زيبائيهاى عبادى و رفتارى اءسوه هاى فضيلت را به نمايش گذاشته و به تمام حوادث و اتفاقات پيش آمده در زندگى آنان نپرداخته است ، و از اين جهت هم ظلم بزرگى به بشريت تحميل كرده است ، ولى با همه ى اين ها به نمونه هايى زيبا از رفتار و كردار، و برخوردهاى انسانى ، و نيايشهاى عملى آنان اعتراف ، و هر صاحب فكر و انديشه را به تامل و اعجاب وادار كرده است .
امام جواد عليه السلام در عمر كوتاه و با همه ى محدوديتى كه از طرف حكومت هاى زمانش داشت ، به مردم ، و گروه ها و طيفهاى وسيعى از جامعه به گونه اى رفتار نمود كه نويسندگان عامل شهادت را ترس معتصم به جهت از دست دادن حكومتش به دست امام جواد عليه السلام دانسته اند، زيرا موقعيت علمى و محبوبيت بيش از حد، سبب گرايش و توجه مردم به آن حضرت شده بود⁽²⁰¹⁾.
فصل اول : زيباييهاى رفتارى و شخصى
لباس امام جواد عليه السلام
مطابق آن چه از روايات استفاده مى شود، امام جواد عليه السلام نيز مانند ساير مردم ، از گونه هاى مختلف لباس و پوشاك به مناسبت هاى گوناگون استفاده مى كرده است ، به طور نمونه در حالت عادى پيراهن كتانى و روپوش كتانى و كفش سفيد مى پوشيد، و عمامه اى به سر مى گذاشت ⁽²⁰²⁾؛ ولى اين لباسها گاهى به مناسبت هاى مختلف تغيير مى كرد و يا رنگ آنها عوض مى شد، مثلا امام در روز شهادت پدر بزرگوارش امام رضا عليه السلام روپوش سفيد بر تن و عمامه اى سياه بر سر داشت ⁽²⁰³⁾، و گاهى اصحاب آن حضرت ، او را مى ديدند كه دو پيراهن بر تن و يك لنگ همانند لنگ احرام بر كمر بسته و عمامه اى كه داراى دو تحت الحنك ، يكى از جلو و يكى از پشت مى باشد، بر سر گذارده است ⁽²⁰⁴⁾.
انگشتر موروثى
يكى از خدمتگذاران امام رضا و امام جواد عليها السلام كه به طور دائم در خدمت آنها بوده و حتى امام جواد عليه السلام را در سنين كودكى ، در محضر پدرش ، روى گردن خويش سوار نموده و به دور خانه خدا طوافش ‍ مى داد، شخصى به نام موفق است .
او مى گويد: روزى در محضر امام جواد عليه السلام بودم ، انگشترى را كه در انگشت مبارك داشت به من نشان داده و فرمود: اين انگشتر را مى شناسى ؟
گفتم : آرى ، نقش آن را مى شناسم ، اما شكل و صورتش برايم آشنا نيست !
با دقت بيشتر متوجه شدم ، همه ى اجزإ انگشتر از جنس نقره است و نگين گردى كه روى آن جمله ى ((حسبى الله )) حكّاكى شده ، در قسمت فوقانى آن خود نمايى مى كند.
گفتم : انگشتر كيست ؟ امام عليه السلام فرمود: انگشتر پدرم امام رضا عليه السلام است !
گفتم : چگونه به دست شما رسيده است ؟ فرمود: چنان كه زمان وفات پدرم فرا رسيد آن را به من داده و فرمود: فرزندم ! هيچ گاه اين انگشتر را از دست خود بيرون نياور، تا آن را به دست فرزندت و امام پس از خودت ((على ))(امام هادى عليه السلام ) برسانى ⁽²⁰⁵⁾.
انگشتر سليمان
حسين فرزند امام كاظم عليه السلام و عموى امام جواد عليه السلام مى گويد: انگشترى نقره اى در انگشت و دست امام جواد عليه السلام ديدم ، گفتم : شخصيتى مانند شما انگشترى اين چنين به دست مى كند؟
فرمود: تعجب نكن ، اين انگشتر حضرت سليمان است ⁽²⁰⁶⁾.
در برخى از روايات ، گونه هاى ديگرى از نقش انگشتر براى امام عليه السلام نقل شده است :
حسين بن خالد روايت مى كند كه نقش انگشتر امام عليه السلام ((حسبى الله حافظى )) بوده است ⁽²⁰⁷⁾. برخى نقش انگشتر امام عليه السلام را مانند نقش انگشتر پدرش ((العزّة لله ))،⁽²⁰⁸⁾ و برخى ((نعم القادر الله ))⁽²⁰⁹⁾ ذكر كرده اند.
مركب سوارى امام
براى امام جواد عليه السلام دو نوع مركب سوارى نقل شده است ، برخى گفته اند: دراز گوشى داشت كه بر آن سوار مى شد⁽²¹⁰⁾، و برخى گفته اند: قاطرى داشت و بر آن سوار مى شد⁽²¹¹⁾.
مسواك ، حجامت ، خضاب
از جمله خصوصيات همه ى معصومان و الگوهاى رفتارى بزرگان دين ، توجه به مسايل بهداشتى مى باشد، امام جواد عليه السلام به مساله ى مسواك كردن دندان ها بسيار اهميت مى داد.
راوى مى گويد: به محضر امام وارد شدم ، و آن را ديدم كه در حال نشسته مشغول مسواك كردن دندان هايش مى باشد⁽²¹²⁾.
در روايت آمده است كه امام عليه السلام در زمان مامون ، به دنبال شخصى حجامتگر فرستاد و از او خواست تا بدن وى را آنگونه كه او مى گويد حجامت كند، حجامتگر نيز به فرموده ى امام عمل كرد⁽²¹³⁾.
احمد بن عبدوس بن ابراهيم مى گويد: امام جواد عليه السلام را در حال خروج از حمام ديدم كه از فرق سر تا پاى وى ، مانند گل به رنگ حنا در آمده كه از خضاب كردن وى حكايت مى كرد⁽²¹⁴⁾.
غذاها و آداب غذا خوردن
امام جواد عليه السلام نيز مانند ساير انسان ها از نعمت هايى كه خداوند براى انسان آفريده است ، استفاده مى نمود، البته بايد توجه داشتم باشيم كه خوب است آدمى مراقب غذاهاى خود و فرزندانش باشد، مطابق آن كه روايت شده امام رضا عليه السلام بسيار مراقب غذا خوردن فرزندش امام جواد بود، و در كودكى موز را از پوستش جدا مى كرد، و مغزش را به او مى خوراند⁽²¹⁵⁾، و زمانى كه به خراسان مسافرت نمود و فرزندش در مدينه بود، براى اصحاب و يارانش نامه مى نوشت و به آنان نسبت به كيفيت تغذيه ى فرزند خويش ، توصيه هاى لازم را بيان مى فرمود^{(216 )}.
از جمله آدابى كه در زندگى بسيارى از امامان معصوم به چشم مى آيد، همراهى و هم نشينى آنان با اصحاب و يارانش مى باشد، على بن مهزيار مى گويد: روزى به همراه امام جواد عليه السلام غذا مى خورديم ، كه پرنده ى بريانى را براى ما آوردند و ما هم خورديم ، و امام فرمود: غذاى مباركى بود⁽²¹⁷⁾.
در نقلى ديگر نيز آمده كه امام جواد عليه السلام در ميان ميوه ها به انگور رازقى بسيار علاقه مند بود⁽²¹⁸⁾.
روايت شده است : روزى كه امام جواد عليه السلام به مدينه آمد، با گروهى از اصحاب و يارانش هم سفره شده و با آنان غذا مى خورد، و پس از غذا دستان مباركش را كه چرب شده بود شست ، سپس پيش از آنكه دستانش را با حوله خشك كند، سر و صورت خود را مسح نمود و اين دعا را خواند: ((اللهم اجعلنى ممّن لا يرهق وجهه قتر ولا ذلّة ))⁽²¹⁹⁾.
يكى از زيباييهاى اخلاق اجتماعى ، پذيرش دعوت ديگران است ، امام جواد عليه السلام نيز چنان چه با دعوت ديگران مواجه مى شد و براى وى محذورى ايجاد نمى كرد، مى پذيرفت ؛ روايت شده كه روزى معتصم عباسى از امام جواد دعوت نمود تا به مجلس وى برود، ولى ابتدا با ممانعت امام مواجه شد.
گفت : من شما را به صرف غذا دعوت نمودم و دوست دارم به منزل من وارد شويد، پاى بر فرش خانه ى من بگذاريد تا بدين وسيله ، زندگى من متبرك شود.
اگر چه پر واضح است كه اين گونه سخن پراكنى خليفه ى عباسى حاكى از نقشه هاى شوم وى دارد، نه از قصد قربت وى ، ولى امام عليه السلام چون با اصرار وى مواجه شد پذيرفت و دعوت او را اجابت نمود⁽²²⁰⁾.
فصل دوم : رفتارهاى عبادتى
نماز مخصوص امام جواد عليه السلام
براى بسيارى از امامان معصوم نمازهاى مخصوصى روايت شده است كه بعضى را خودشان مى خوانند و بعضى ديگر توصيه شده كه بخوانند و پاداش آن را به آنان هديه كنند.
براى امام جواد عليه السلام نيز گونه هاى مختلفى از نماز نقل شده است .
مرحوم سيد بن طاووس مى نويسد: نماز امام جواد عليه السلام دو ركعت است كه در هر ركعت آن يك بار سوره ى حمد و هفتاد مرتبه سوره ى اخلاص خوانده مى شود⁽²²¹⁾.
مرحوم راوندى مى نويسد: نماز امام چهار ركعت است و در هر ركعت يك بار سوره ى حمد و چهار بار سوره ى اخلاص ، و پس از نماز، يكصد بار صلوات بر محمد و آل محمد عليهم السلام مى فرستى ، و سپس حاجت خود را طلب مى كنى ⁽²²²⁾.
مطابق نقل مرحوم كفعمى نماز امام جواد دو ركعت است كه در هر ركعت يك بار سوره ى حمد و چهل بار سوره ى توحيد خوانده مى شود و يكصد بار سلام و صلوات بر محمد و آل محمد عليهم السلام مى فرستد.
مرحوم راوندى نقل مى كند كه شايسته است ، انسان در روز دوشنبه چهار ركعت نماز به خواند و به امام جواد عليه السلام هديه كند⁽²²³⁾.
احمد بن عبدالله بجلى روايت مى كند، هر كسى نماز بخواند و پاداش آن را نه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم و امير مؤ منان عليه السلام و اوصياى بعد از وى هديه كند، خداوند چند برابر آن را به وى پاداش خواهد داد، و پيش از آن كه جانرا به جان آفرين تسليم كند به وى گفته مى شود: اى فلانى ! هديه و پاداش نماز تو به ما رسيد، و امروز وقت جبران آن فرا رسيده است ، پس خوشحال باش كه چشمت به آن چه خدا برايت مهيا ساخته ، روشن خواهد شد، گوارا باد بر تو، آن چه در پيش دارى .
راوى مى گويد: گفتم : چگونه نمازم را به آنان هديه كنم ؟
فرمود: نيت مى كنى كه پاداش نمازت براى آنان باشد، و نمازت را همانند نماز واجب با هفت تكبير و يا سه تكبير و يا يك تكبير در هر ركعت آغاز مى كنى ، و در ركوع و سجده پس از ذكر واجب ، اين جمله را سه بار مى گويى : صلى الله على محمد و آله الطيبين الطاهرين .
و پس از تشهد و سلام مى گويى : اللهم اءنت السلام و منك اسلام ، يا ذاالجلال والاكرام ، صل على محمد الطيبين الطاهرين الاءخيار، و اءبلغهم منى اءفضل التحية و السلام ....
و سپس چنان چه خواستى پاداش نمازت را به امام جواد عليه السلام هديه كنى سه بار بگو: اللهم ان هاتين الركعتين هدية منى الى عبدك و ابن عبدك ، ووليك و ابن وليك ، سبط نبيك فى اءرضك ، و حجتك على خلقك ، يا ولى المؤ منين ⁽²²⁴⁾.
نماز اول هر ماه
حسن بن على وشا مى گويد: امام جواد عليه السلام روز اول هر ماه دو نماز مخصوص مى خواند، كه در ركعت اول سوره توحيد را سى بار به عدد روزهاى ماه ، و در ركعت دوم نيز سوره ى قدر را به همان صورت مى خواند، و سپس صدقه مى داد تا سلامت خود را در تمام ماه تضمين كند.
مرحوم سيد بن طاووس پس از نقل اين حديث مى نويسد: در روايتى ديگر آمده كه شايسته است پس از فراغت از نماز اين دعا را بخواند:
بسم الله الرحمن الرحيم
((و ما من دابة فى الاءرض الا على الله رزقها و يعلم مستقرها ومستودعها كل فى كتاب مبين ))⁽²²⁵⁾ ((و ان يمسسك الله بضر فلا كاشف له الا هو وان يمسسك بخير فهو على كل شى قدير))⁽²²⁶⁾.
بسم الله الرحمن الرحيم
سيجعل الله بعد عسر يسرا))⁽²²⁷⁾ ((ما شإ الله لاقوة الا بالله ))⁽²²⁸⁾ (( حسبنا الله ونعم الوكيل ))⁽²²⁹⁾ (( و اءفوض اءمرى الى الله ان الله بصير بالعباد))⁽²³⁰⁾ ((لا اله الا اءنت سبحانك انى كنت من الظالمين ))^{(231 )} ((رب انى لما اءنزلت الى من خير فقير))⁽²³²⁾ ((رب لاتذرنى فردا و اءنت خير الوارثين ^(233)(234).
قرإ ت امام جواد عليه السلام در نماز
امام جواد عليه السلام مانند ساير امامان معصوم عليهم السلام در قرإ ت نمازهاى خود، سوره هاى مخصوصى را مى خواند، مطابق آن چه روايت شده است ، ركعت اول نماز مغرب را با سوره ((حمد)) و ((اذا جإ نصر الله )) آغاز مى نمود، و ركعت دوم را با قرإ ت سوره ى ((حمد)) و ((قل هو الله احد)) ادامه مى داد⁽²³⁵⁾.
و در ركعت دوم از نافله ى مغرب ، ركعت اول آن را با ((حمد)) و اول سوره ((حديد)) تا آيه ى (( عليم بذات الصدور))، آغاز مى كرد، و ركعت پايانى آن را با ((حمد)) و آخر سوره ى ((حشر)) ادامه مى داد⁽²³⁶⁾.
نماز حرز امام جواد عليه السلام
دعاى مخصوصى از امام جواد عليه السلام روايت شده است كه براى ماءمون عباسى نوشت ، و آثار و بركاتى نيز براى آن نقل نموده اند، و از ناحيه ى آن حضرت توصيه شده كه پس از دعاى حرز، چهار ركعت نماز بخواند و در هر ركعت آن ، يك با سوره ى ((حمد)) و هفت بار ((آية الكرسى )) و هفت بار آيه ى ((شهد الله ))⁽²³⁷⁾ و هفت بار ((والشمس و ضحيها)) و هفت بار ((والليل و اذا يغشى )) و هفت بار ((قل هو الله احد)) قرإ ت شود⁽²³⁸⁾.
روزه ى امام جواد عليه السلام
ريان بن صلت روايت مى كند كه امام جواد عليه السلام ، مادامى كه در بغداد به سر مى برد، روزهاى نيمه و 25 ماه رجب را روزه مى گرفت و همه ى خانواده و خادمان را نيز به روزه ى آن روز توصيه مى كرد⁽²³⁹⁾.
حج خانه ى خدا
مطابق آنچه در كتابها و منابع سيره و تاريخ نقل شده است ، امام جواد عليه السلام چندين بار به سفر معنوى خانه ى خدا مبادرت ورزيده است ، يك بار امية بن على كه همراه امام رضا عليه السلام در سفر حج بود، مى بيند كه موفق خادم امام رضا عليه السلام به دستور وى ، فرزند بزرگوارش را روى گردون نهاده و او را به دور خانه ى خدا طواف مى دهد⁽²⁴⁰⁾. بار ديگر در سال 212 هجرى قمرى ، احمد بن محمد بن ابى نصر، امام جواد را مى بيند كه وارد مكه شده ، به محضر او رفته و مى پرسد: فدايت شوم ! به چه نيت وارد مكه شدى ؟ به نيت حج تمتع و يا حج افراد؟
امام عليه السلام كه در آن زمان ساكن بغداد بود و وظيفه اش نيز حج تمتع بوده است ، فرمود: به نيت حج تمتع وارد شدم ⁽²⁴¹⁾. و بار ديگر شخصى از اهل بست و سجستان در زمان حكومت عباسى با امام جواد عليه السلام هم سفر حج مى شود⁽²⁴²⁾.
يكى ديگر از ياران امام عليه السلام به نام محمد علا نيز در شبى آن حضرت را مشاهده مى كند كه بدون توشه و مركب براى سفر حج و زيارت خانه ى خدا به راه مى افتد، و صبحدم نيز باز مى گردد⁽²⁴³⁾.
خواننده ى محترم به اين نكته توجه دارد كه سفر شبانه و بدون توشه و مركب فقط با استمداد از قدرت معنوى امامت امكان پذير خواهد بود.
بسيارى از ياران و دوستان امام ، را در زمان هاى مختلف و در حال انجام برخى مناسك حج و يا عمره مانند احرام ، طواف ، وداع با خانه ى خدا، استلام ركن يمانى ، طواف نسإ ، و رمى جمرات ، مشاهده كرده اند⁽²⁴⁴⁾.