(1) - حقيقت اين است كه مردم كوفه در پرستش مظاهر فريبنده مادي و ترك حق تنها نيستند. فقط نبايد آنها را به باد توبيخ و لعنت گرفت. در سائر اعصار نيز مردماني بوده و هستند كه به همان روش اهل كوفه مي‏روند و دين و حاميان دين را تنها مي‏گذارند، رهبران مصلح، هر زمان اگر چه مقام و شخصيت حسين را ندارند ولي هدف و مقصد حسين را سرمشق خويش قرار داده‌اند. امروز علت عمده گرفتاري‏هاي مسلمانان وضعف و سستي آنان و تجزيه كشورها و تفرقه و اختلاف و يكي نبودن حرف‌ها، ترس از زوال منافع مادي، حب دنيا و وحشت از مرگ است. چنانچه پيغمبر اعظم ‏صلّي‏الله عليه و آله وسلّم فرمود: «كَيفَ بِكُمْ اِذا تَداعي عَلَيْكُم وَالاُْمَمُ كَما تَداعي الآكِلةُ عَلَي القِصاعِ قالُوا اَمْ مِن قِلة يَومئذ يا رَسُولَ‌الله قالَ: بَلْ مِنْ كَثْرَةِ وَلكِنَّكُمْ غُثاء كَغُثاءِ السَّبيلِ قَد أَوْهَنَ قُلُوبَكُم حُبُّ الدُّنيا وَ كراهيّةُ ïð المَوت»؛«چگونه خواهيد بود آن زماني كه دشمنان از هر امت و قبيله‌اي، مانند هجوم آوردن خورندگان بر كاسه‌ها، بر شما هجوم آورند؟» عرض كردند: «يا رسول الله! اين به سبب كمي جمعيت ماست؟» فرمود: «بلكه جمعيت شما در آن وقت زياد است، لكن شما چونان گياهان خشكيده‏اي هستيد كه سيل انباشته كرده، دل‌هاي شما را دوستي دنيا و ناخوشايند بودن مرگ، سست نموده است».
(2) - تاريخ طبري، ج 4، ص 290. تذكرة الخواص، ص251.
(3) - ابصار العين، ص 86 ؛ ابوالشهداء، ص 75؛ بطله كربلا، ص 108.
(4) - مقتل خوارزمي، ف8، ص 160.
(5) - مقتل خوارزمي، ف10، ص 218.
(6) - تحف العقول، ص‏249 و250.
(7) - طبري، ج 4، ص 31؛ كامل، ج 3، ص 278.
(8) - تاريخ طبري، ج 4، ص 269؛ كامل، ج 3، ص 276؛ قمقام، ص 334.
(9) - تاريخ طبري، ج 4، ص 292؛ الحسن و الحسين سبطا رسول الله، ص 91 و 92.
(10) - مقتل خوارزمي، ص 191 و 192.
(11) - قمقام زخار، ص 333.
(12) - مقتل خوارزمي، ص 187، ف 9؛ قمقام، ص 263 و 264؛ ترجمه تاريخ ابن اعثم، ص 346.
(13) - قمقام، ص 359؛ نظم درر السمطين، ص 215.
(14) - اينكه مي‏گوييم حسين ‏عليه‌السلام‏ مقصد سياسي نداشت به اين معنا نيست كه مرد خدا بايد در سياست مداخله ننمايد و در جريان امور عامه بي‏نظر و بي طرف و به صلاح و فساد و عزت و ذلت جامعه مسلمين بي اعتنا و ساكت باشد ـ زيرا اين روش چنانچه بعد هم توضيح مي‏دهيم، برخلاف تعاليم اسلام است. در احكام اسلام، حتي عبادات از نماز، جماعت و حج و روزه و شعائر ديگر دين، سياست به اين معني و مبارزه با اهل باطل و كفر و اظهار عظمت و شوكت اسلام و همكاري براي پيشرفت و ترقي مسلمين وارد است و اسلام و مسلماني در هيچ حال و هيچ مكاني از توجه به حُسن جريان امور بر اساس نظام اسلام جدا نيست ـ بلكه غرض اين‌ است كه حسين ‏عليه‌السلام‏ مقصدش از قيام، طلب رياست و تصرف مسند سياست و جاه و مقام نبود.
(15) - تاريخ طبري، ج 4، ص 290؛ تذكره ص 251.
(16) - تاريخ طبري، ج 4، ص 269؛ كامل، ج 3، ص 276؛ قمقام، ص 334.
(17) - كامل، ج 3، ص 275؛ طبري، ج 4، ص 289.
(18) - طبري، ج 4، ص 289؛ كامل، ج 3، ص 276؛ نورالابصار، ص 116؛ پوشيده نماند كه ابن‌زبير از ماندن و توقف امام در مكه كراهت داشت زيرا با وجود امام كسي به او توجهي نمي‏كرد، آنچه را مي‏گفت براي آن بودكه خود را ظاهراً تبرئه نمايد (ابوالشهدا ص100؛ بطلة كربلا، ص93 و94 و95 وكتاب‌هاي ديگر).
(19) - قمقام، ص 353؛ كتابهاي ديگر با اندك اختلاف لفظي، مثل ذخائر العقبي، ص150؛ الاتحاف، ص25؛ درر السمطين، ص 316؛ حلية الاولياء، ج 2، ص 39؛ الحسن والحسين سبطا رسول الله، ص 160.
(20) - قمقام، ص 354.
(21) - ابصار العين، ص 48؛ بطلة كربلا، ص 104؛ كامل، ج 3، ص 278.
(22) - ابصار العين، ص9؛ قمقام، ص382؛ ابوالشهدا، ص156؛ الحسن والحسين سبطا رسول الله، ص120؛ طبري، ج 4، ص 217؛ بطلة كربلا، ص 113.
(23) - ابصار العين، ص 9؛ قمقام زخار، ص 383؛ ابوالشهدا، ص 157؛ الحسن و الحسين سبطا رسول‏الله، ص 121 و 122؛ الحق آن اصحاب با وفا به آنچه گفتند عمل كردند و روز عاشورا فداكاري و ثبات قدم و ايماني از خود نشان دادند كه دوست و دشمن از وفا و پايداري و استقامت و محبتشان به خاندان پيغمبر ‏صلّي‏الله عليه و آله وسلّم‏ متحير شدند.
(24) - مقتل مقرم، ص146
(25) - «وَ كَلِمَةُ اللهِ هِي الْعُلْيا»، توبه، آيه52.
(26) - ابوالشهدا، ص 130 و 131.
(27) - حضرت مسلم براي مخارج خود هفتصد درهم در كوفه قرض كرد كه در هنگام شهادت وصيت به پرداخت كرد (ابوالشهدا، ص 146 و سائر كتب مقتل).
(28) - سورة انفال، آية 42؛
(29) - سورة نساء، آية 163.
(30) - كامل ابن اثير، ج 3، ص 317.
(31) - الامامة و السياسة، ج 1، ص 53.
(32) - سورة بقره، آية 195؛ خودتان را به هلاكت نيندازيد.
(33) - القاي نفس در تهلكه يعني خود را در كاري انداختن كه آن كار، موجب هلاكت مي‌گردد.
(34) - سوره بروج.
(35) - از جمله‌كتابي است كه علامه شيخ راضي آل يس، به نام «صلح الحسن» در 400 صفحه نگاشته است.
(36) - مروج الذهب، ج 2، ص 274.
(37) - مروج الذهب، ج 2.
(38) - تاريخ يعقوبي، ج 2، ص 159.
(39) - الشيعة و الحاكمون، ص 62.
(40) - اسد الغابه، ج 2، ص 13 و 14.
(41) - الشيعة و الحاكمون، ص 62 و 63.
(42) - مناقب، ج 3، ص 394.
(43) - المجالس الحسينيه، ص19.
(44) - حضرت رضا عليه‌السلام: به درستي كه روز حسين عليه‌السلام چشمان ما را مجروح ساخت و اشك‌هاي ما را جاري كرد ... تا هميشه غم و اندوه را ارثية ما قرار داد. پس اشك ريختن گريه كنندگان بر مانند حسين عليه‌السلام گناهان كبيره را از بين مي‌برد.
(45) - اگر شمشير آتشبار و تيراندازي آنان نبود گوش‌ها هرگز صداي تكبير را نمي‌شنيدند؛ طعن نيزه‌ها همه جوارح آنها را تغيير داد جز مكرمت‌هاي آنان كه از هر تغييري در امان بود.
(46) - شهادت مي‌دهم كه او، حسين عليه‌السلام خون خويش را در راه خدا بذل كرد تا خواهان آن باشد كه بندگان خدا از جهالت و سرگرداني در گمراهي نجات يابند.
(47) - چيست اين پيش‌آمد بزرگ؟
(48) - اين كاش آسمان بر زمين مي‌چسبيد و اي كاش كوه‌ها بر دشت‌ها خرد مي‌شد.
(49) - پاسخ به سوالي پيرامون عاشورا، سوم ذي الحجه الحرام 1426 هـ ق.
(50) - سوره مجادله، آية22؛ هيچ قومي را كه ايمان به خدا و روز رستاخيز دارند نمي‌‏يابي كه با دشمنان خدا و رسولش دوستى كنند، هر چند پدران يا فرزندان يا برادران يا خويشاوندانشان باشند; آنان كساني هستند كه خدا ايمان را بر صفحه دل‌هايشان نوشته است.
(51) - اين حديث را علامه مجلسي قدس سره از محاسن در بحار ج 79 ص 84 باب التعزية والمآتم ح 24 روايت فرموده است.
(52) - پاسخ به استفتايي در تاريخ 8 ذي الحجه 1415