دانش نامه احاديث پزشكى

محمد محمدى رى شهرى
مترجم : دكتر حسين صابرى

- پى‏نوشت‏ها -
- ۵ -


1- الخصال : ص 514 ح 3.
2- در متن عربى ((اءوكدها)) آمده و در اين باره ، چند تفسير ممكن است : يكى آن كه گفته شود اين حرفه ها، بيش از هر چيز، به چنين ساختار و چنين خلقتى نيازمند است . ديگرى آن كه ضمير ((ها))، به نوع بشر برگردانده شود و واژه ((اءوكد)) نيز فعل ماضى خوانده شده ، چنين معنا شود كه خداوند، اين حرفه ها را به انسان الهام كرد و او را بر آنها بداشت . اين احتمال هم دور نيست كه ضمير ((ها)) به ((اءكف )) برگردانده شود (ر. ك : بحارالانوار: ج 3 ص ‍ 95).
3- بحارالانوار: ج 3 ص 68 تا ص 92.
4- المناقب ، ابن شهر آشوب : ج 4 ص 256.
5- دعائم الاسلام : ج 2 ص 145 ح 511.
6- الكافى : ج 6 ص 306 ح 7.
7- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 88.
8- المحاسن : ج 2 ص 327 ح 2109
9- الكافى : ج 6 ص 358 ح 1.
10- الكافى : ج 6 ص 344 ح 1.
11- الكافى : ج 6 ص 361 ح 1.
12- دعائم الاسلام : ج 2 ص 150 ح 537.
13- الكافى : ج 6 ص 306 ح 9.
14- الكافى ج 6 ص 312 ح 4.
15- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 340 ح 1097.
16- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 136.
17- مستطرفات السرائر: ص 57 ح 18.
18- قصص الانبياء: ص 270 ح 315.
19- الكافى : ج 6 ص 343 ح 4.
20- معناى هليم و روايت هاى آن در ص 623 خواهد آمد.
21- الكافى : ج 6 ص 320 ح 3.
22- در برخى از نسخه هاى طب الامام الرضا (عليه السلام ) و نيز در بحارالانوار، به جاى ((انجير))، واژه ((شير)) آمده است .
23- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 63، بحارالانوار: ج 62 ص 321.
24- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 377 ح 1204.
25- بحارالانوار: ج 61 ص 320 تا ص 327 و ج 3 ص 66 تا ص 75.
26- بقره ، آيه 222.
27- سنن الدار قطنى : ج 1 ص 219 ح 61.
28- تهذيب الاحكام : ج 1 ص 397 ح 1236.
29- مقصود، آن است كه عده ندارد.
30- الكافى : ج 6 ص 85 ح 4.
31- الكافى : ج 3 ص 91 ح 1.
32- انسان ، آيه 2.
33- تاريخ دمشق : ج 16 ص 374 ح 3972.
34- الكافى : ج 3 ص 19 ح 1.
35- المصنف ، ابن ابى شبيه : ج 1 ص 113 ح 2.
36- الكافى : ج 3 ص 39 ح 1.
37- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 1 ص 66 ح 150.
38- تهذيب الاحكام : ج 1 ص 20 ح 48.
39- الكافى : ج 3 ص 108 ح 1.
40- تهذيب الاحكام : ج 8 ص 130 ح 448.
41- الكافى : ج 5 ص 409 ح 16.
42- مقصود، آن است كه آنچه گفته است ، قذف شمرده نمى شود و موجب حد قذف نمى گردد. م .
43- الكافى : ج 7 ص 212 ح 12.
44- در الجعفريات ، واژه ((القفرة )) آمده و صاحب مستدرك الوسائل آن را به ((القفزة (چون ))) تصحيح كرده است .
45- الجعفريات : ص 103، مستدرك الوسائل : ج 15 ص 51 ح 17508.
46- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 35.
47- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 27 و ص 35.
48- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 64.
49- الكافى : ج 6 ص 496 ح 2.
50- ممكن است اين اثر، مربوط به حمام هاى آن دوران باشد.
51- الكافى : ح 6 ص 501 ح 24.
52- تفسير العياشى : ج 1 ص 388 ح 145.
53- الخصال : ص 538 ح 6.
54- دعائم الاسلام : ج 1 ص 124.
55- الخصال : ص 636 ح 10.
56- الكافى : ح 6 ص 36 ح 9.
57- الكافى : ح 6 ص 35 ح 1.
58- علامه مجلسى مى گويد: مقصود آن است كه ختنه بر زنان واجب نيست (مرآة العقول : ج 6 ص ‍ 66).
59- الكافى : ح 6 ص 37 ح 1.
60- تهذيب الاحكام : ج 1 ص 209 ح 605.
61- تهذيب الاحكام : ج 1 ص 209 ح 607.
62- علامه مجلسى در شرح عبارت ((يسربل البول ))، چنين مى گويد: ((سربله ))، يعنى شلوار بر او پوشاند. اين معنا با اين جا سازگار نيست ، مگر به مجازگويى و تكلفى بسيار دور. در برخى از نسخه هاى الكافى ، به جاى اين واژه ((يسهل (آسان مى كند))) و در برخى ((يسيل (روان مى كند))) آمده كه اين دو واژه ، درست تر است (بحارالانوار: ج 66 ص ‍ 230).
63- الكافى : ح 6 ص 371 ح 1، بحارالانوار: ج 66 ص 230 ح 1.
64- الكافى : ح 6 ص 371 ح 2.
65- الخصال : ص 443 ح 36.
66- الخصال : ص 443 ح 35.
67- معناى سويق در صفحه 555 خواد آمد.
68- الكافى : ح 6 ص 307 ح 2.
69- الكافى : ح 6 ص 484 ح 6.
70- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 68.
71- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 403 ح 1373.
72- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 551 ح 4899.
73- بقره ، آيه 222.
74- الفقه المنسوب للامام الرضا (عليه السلام ): ص 236.
75- تفسير العياشى : ج 1 ص 110 ح 329.
76- الكافى : ج 5 ص 539 ح 1.
77- الكافى : ج 5 ص 540 ح 2.
78- الكافى : ج 5 ص 538 ح 1.
79- تهذيب الاحكام : ج 7 ص 473 ح 1899.
80- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 1 ص 96 ح 201.
81- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 556 ح 4914.
82- الكافى : ج 8 ص 192 ح 224.
83- طب الامام رضا (عليه السلام ): ص 27.
84- الكافى : ج 5 ص 539 ح 5.
85- ناسور، بيماريى است كه در محاق چشم ، اطراف مقعد و بن دندان ، ظاهر مى شود و موجب جراحتى چركين در موضع بيمارى مى گردد (ر. ك : لغت نامه دهخدا: ج 13 ص 19576 ذيل ((ناسور)) و ((ناصور))).
86- كنز العمال : ج 16 ص 355 ح 44902.
87- در الكافى ، به جاى ((آميزش كردن با شكم پر))، عبارت ((خوردن گوشت خشكيده فاسد)) آمده است .
88- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 555 ح 4904، الكافى ، ج 6 ص 314 ح 6.
89- در بحارالانوار، آمده است : ((... بدون فاصله افكندن ميان آنها به وسيله غسل )).
90- طب الامام رضا (عليه السلام ): ص 28، بحارالانوار: ج 62 ص 321.
91- غررالحكم : ح 4943.
92- شيخ صدوق (رحمه الله ) مى گويد: مقصود از اين نهى ، خواندن سوره هاى داراى سجده واجب است ، نه غير آن .
93- عريف ، به معانى مختلفى آمده است ، از جمله : كارگزار قوم ، و آن كه پايين تر از رئيس است و يا رئيس قوم . به هر حال ، اين واژه در عصر صدور روايت ، منصبى دولتى بوده كه مذموم شمرده شده است و در روايتى آمده است : ((العرفاء فى النار)) (ر. ك : لغت نامه دهخدا: ج 10 ص ‍ 13981)
94- اسرا، آيه 27.
95- امورى كه در اين روايت به عنوان حكمت نهى از آميزش جنسى در اوقات ياد شده ، آمد، به نحو اقتضاست ، نه علت تامه تا موجب شبهه جبر گردد. همچنين است آنچه كه در روايات بعدى ، درباره زمان مناسب آميزش جنسى مى آيد.
96- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 552 ح 4899.
97- الكافى : ج 5 ص 498 ح 1.
98- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 393 ح 1328.
99- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 553 ح 4899.
100- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 64.
101- در الخصال به جاى ((براى مرد))، عبارت ((براى مسلمان )) آمده است .
102- بقره ، آيه 187.
103- الكافى : ج 4 ص 180 ح 3، الخصال : ص 612 ح 10.
104- الجعفريات : ص 96.
105- تهذيب الاحكام : ج 7 ص 414 ح 1655.
106- الخصال : ص 100 ح 51.
107- صحيح البخارى : ج 5 ص 1982 ح 4870.
108- الخصال : ص 637 ح 10.
109- الكافى : ج 6 ص 10 ح 12.
110- الكافى : ج 6 ص 8 ح 3.
111- المناقب ، ابن شهر آشوب : ج 2 ص 53.
112- كمال الدين : ص 314 ح 1.
113- قرب الاسناد: ص 160 ح 583.
114- در بحارالانوار: اين افزوده هم وجود دارد: ((و بسيار با او بازى كنى )).
115- در برخى از نسخه هاى طب الامام الرضا (عليه السلام ) و همچنين در بحارالانوار چنين آمده است : ((... زيرا آب زن از پستانش بر مى خيزد و شهوت از چهره و چشمانش پيدا مى شود)).
116- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 65، بحارالانوار: ج 62 ص 327.
117- الكافى : ج 5 ص 567 ح 48.
118- الكافى : ج 5 ص 497 ح 2.
119- مسند اءبى يعلى : ج 4 ص 183 ح 4186.
120- كنزالعمال : ج 16 ص 344 ح 44840.
121- در علل الشرائع ، عبارت آغازين روايت ، چنين است : ((اى على ! در هنگام آميزششش ، زياد سخن مگوى ...)).
122- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 552 ح 4899، علل الشرائع : ص 515 ح 5.
123- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 556 ح 4914.
124- تهذيب الاحكام : ج 7 ص 413 ح 1653.
125- صحيح ابن حبان : ج 4 ص 12 ح 1211
126- تهذيب الاحكام : ج 7 ص 412 ح 1646.
127- الجعفريات : ص 21.
128- بحارالانوار: ج 62 ص 327.
129- السنن الكبرى : ج 7 ص 311 ح 14090.
130- الاحتجاج : ج 2 ص 239 ح 223.
131- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 1 ص 76 ح 171.
132- بحارالانوار: ج 62 ص 327.
133- الكافى : ج 6 ص 372 ح 2.
134- الكافى : ج 6 ص 372 ح 1.
135- براى ديدن متن كامل روايت ، ر. ك : ص 480 ح 1604 (خواس خرما).
136- المحاسن : ج 1 ص 76 ح 37.
137- المحاسن : ج 2 ص 345 ح 2189.
138- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 377 ح 1254.
139- طب النبى (صلى الله عليه و آله و سلم ): ص 8.
140- الكافى : ج 6 ص 374 ح 3.
141- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 130.
142- الكافى : ج 6 ص 325 ح 4.
143- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 425 ح 1452.
144- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 425 ح 1451.
145- الكافى : ج 6 ص 324 ح 2.
146- دعائم الاسلام : ج 2 ص 145 ح 511.
147- الكافى : ج 6 ص 325 ح 3.
148- الكافى : ج 6 ص 313 ح 6.
149- الكافى : ج 6 ص 319 ح 2.
150- سويق ، آرد گندم و جو بو داده است . توضيح بيشتر درباره سويق ، در ص 555 خواهد آمد.
151- الكافى : ج 6 ص 306 ح 7.
152- علامه مجلسى مى گويد: در قاموس آمده است : ((حليب ، يعنى شير دوشيده شده ، يا شيرى كه هنوز مزه اش تغيير نيافته است )). و ديگرگون شدن آب كمر، كنايه از عدم انعقاد نطفه فرزند از آن است (بحارالانوار: ج 66 ص 102).
153- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 358 ح 1164، بحارالانوار: ج 66 ص 290 ح 2.
154- الكافى : ج 6 ص 379 ح 4.
155- در قرب الاسناد به جاى ((قلب ))، ((صلب )) آمده است .
156- الكافى : ج 6 ص 510 ح 3، قرب الاسناد: ص 167 ح 610.
157- السرائر: ج 3 ص 141.
158- الكافى : ج 6 ص 489 ح 6.
159- الكافى : ج 6 ص 494 ح 8.
160- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 109 ح 233.
161- صحيفة الامام الرضا (عليه السلام ): ص 277 ح 24.
162- الكافى : ج 6 ص 481 ح 6.
163- تاريخ دمشق : ج 43 ص 566 ح 9412.
164- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 130.
165- مستطرفات السرائر: ص 57 ح 18.
166- صحيح البخارى : ج 2 ص 673 ح 1806.
167- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 472 ج 4649.
168- الكافى : ج 6 ص 564 ح 36.
169- المعجم الكبير: ج 11 ص 116 ح 11304.
170- در الخصال و ثواب الاعمال به جاى ((جلد مى دهد))، عبارت ((تيز مى كند)) آمده است .
171- الكافى : ج 6 ص 465 ج 2، الخصال : ص 99 ج 50، ثواب الاعمال : ص 43 ج 1.
172- مومنون ، آيه 12 - 14.
173- حج ، آيه 5.
174- غافر، آيه 67.
175- فاطر، آيه 11.
176- انسان ، آيه 2.
177- الكافى : ج 6 ص 402 ح 12.
178- بحارالانوار: ج 3 ص 68.
179- تاريخ دمشق : ج 16 ص 374 ح 3972، كنزالعمال : ج 13 ص 387 ح 37043.
180- بحارالانوار: ج 60 ص 377 ح 98 و ج 3 ص 62.
181- مستدرك الوسائل : ج 4 ص 485 ح 5230.
182- كتاب من لا يحضر الفقيه : ج 1 ص 91 ح 197.
183- المناقب ، ابن شهر آشوب : ج 4 ص 252.
184- الكافى : ج 6 ص 23 ح 6.
185- شورا، آيه 49 و 50.
186- صحيح مسلم : ح 1 ص 252 ح 34.
187- در طب الائمة (عليهم السلام )، به جاى واژه ((فرزند))، ((رنگ )) آمده است .
188- الكافى : ج 6 ص 363 ح 6، طب الائمة (عليهم السلام ): ص 130.
189- مسند ابن حنبل : ج 10 ص 204 ح 26693.
190- كنز العمال : ج 16 ص 483 ح 45564.
191- صحيح مسلم : ج 1 ص 250 ح 30.
192- در عوالى اللالى به جاى جمله آخر روايت ، چنين آمده است : ((...چرا كه دايى ، يكى از همخوابان است )).
193- تاريخ دمشق : ج 52 ص 362 ح 11068، عوالى اللالى : ج 1 ص 259 ح 32.
194- قصص الانبياء: ص 296 ح 396.
195- الكافى : ج 5 ص 561 ج 23.
196- الاحتجاج : ج 1 ص 90 ح 26.
197- علل الشرائع : ص 2 ح 1.
198- مسند ابن حنبل : ج 1 ص 589 ح 2483.
199- الكافى : ج 5 ص 566 ح 46.
200- قصص الانبياء: ص 230 ح 274.
201- احقاف ، آيه 15.
202- الكافى : ج 6 ص 52 ح 3.
203- احقاف ، آيه 15.
204- بقره ، آيه 233.
205- المناقب ، ابن شهر آشوب : ج 2 ص 365.
206- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 4 ص 171 ح 5394.
207- الكافى : ج 7 ص 345 ح 10.
208- الكافى : ج 3 ص 40 ح 2.
209- الكافى : ج 6 ص 23 ح 2.
210- ام صبيان ، يعنى بادى كه بر اشخا ص ، عارض شود و گاه نيز به سبب آن از هوش بروند. همچنين گفته شدم كه ام صبيان ، نوعى جن است كه كودكان را مى آزارد. در فارسى ، ام صبيان ، برابر نهاده مادر ديو و همچنين ديوزدگى دانسته شده است (واژه ياب : ج 1 ص 216). م .
211- الكافى : ج 6 ص 23 ح 1.
212- الكافى : ج 6 ص 24 ح 5.
213- الكافى : ج 6 ص 24 ح 3 و 4.
214- كتاب من لا يحضره الفقيه : ج 3 ص 489 ح 4728.
215- الكافى : ج 6 ص 28 ح 5.
216- الفردوس : ج 4 ص 85 ح 6264.
217- مريم ، آيه 25.
218- در تهذيب الاحكام ، به جاى (((پسرى بردبار))) و (((دخترى بردبار)))، عبارت هاى (((پسر با حكمت ))) و (((دختر با حكمت ))) آمده است . 219- الكافى : ج 6 ص 4، تهذيب الاحكام : ج 7 ص 440 ح 1757.
220- الكافى : ج 6 ص 40 ح 1.
221- الكافى : ج 6 ص 44 ح 10.
222- الكافى : ج 6 ص 44 ح 12.
223- الكافى : ج 6 ص 44 ح 8.
224- عيون اءخبار الرضا (عليه السلام ): ج 2 ص 34 ح 67.
225- الكافى : ج 6 ص 43 ح 8.
226- الكافى : ج 6 ص 43 ح 9.
227- الكافى : ج 6 ص 42 ح 1.
228- الخصال : ص 614 ح 10.
229- الكافى : ج 6 ص 40 ح 2.
230- بقره ، آيه 233.
231- الكافى : ج 6 ص 40 ح 3.
232- الكافى : ج 6 ص 103 ح 3.
233- الكافى : ج 6 ص 41 ح 8.
234- المعجم الاوسط: ج 5 ص 229 ح 5165.
235- تنبيه الخواطر: ج 2 ص 116.
236- شرح نهج البلاغة : ج 20 ص 333 ح 824.
237- شرح نهج البلاغة : ج 20 ص 272 ح 149.
238- المواعظ العددية : ص 213.
239- غررالحكم : ح 6768.
240- غررالحكم : ح 2336.
241- غررالحكم : ح 8409.
242- غررالحكم : ح 6819.
243- غررالحكم : ح 8803.
244- تحف العقول : ص 172.
245- مكارم الاخلاق : ج 2 ص 180 ح 2466.
246- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 13.
247- طب الامام الرضا (عليه السلام ): ص 13.
248- المواعظ العددية : ص 71.
249- غررالحكم : ح 8462.
250- الفردوس : ج 1 ص 290 ح 1138.
251- الفردوس : ج 3 ص 536 ح 5672.
252- تنبيه الخواطر: ج 2 ص 122.
253- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 252 ح 750.
254- تنبيه الخواطر: ج 1 ص 100.
255- تنبيه لخواطر: ج 2 ص 119.
256- كنز العمال : ج 15 ص 261 ح 40869.
257- در المحاسن ج 2 ص 231 ح 1707، به جاى ((سبك ))، واژه ((خالى )) آمده است .
258- تنبيه الخواطر: ج 2 ص 229.
259- غررالحكم : ح 6153.
260- مصباح الشريعة : ص 237.
261- الكافى : ج 8 ص 291 ح 443.
262- عيون اءخبار الرضا (عليه السلام ): ج 1 ص 309 ح 72.
263- الفقه المنسوب للامام الرضا (عليه السلام ): ص 340.
264- الكافى : ج 8 ص 273 ح 409.
265- الدعوات : ص 81 ح 202.
266- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 2.
267- الاحكام النبوية : ج 2 ص 7.
268- در مكارم الاخلاق ، به همين مضمون ، با اين تفاوت كه در اين منبع جمله آخر متن ، وجود ندارد.
269- الدعوات : ص 77 ح 186. مكارم الاخلاق : ج 2 ص 180 ح 2468.
270- الخصال : ص 512 ح 3.
271- غررالحكم : ح 9210.
272- غررالحكم : ح 5793.
273- غررالحكم : ح 10605.
274- علامه مجلسى مى گويد: در اين جا، نسخه ها اختلاف بسيار دارند: در برخى ، دال و باء (دبق ) آمده ، در برخى ديگر به جاى دال ، ياء (يبق ) آمده ، و در برخى ، راء و سپس باء (ربق ) آمده است . در طب الائمة (عليهم السلام ) نيز ((دين )) آمده است . در هيچ يك از منابعى كه ما در اختيار داريم ، هيچ كدام از اين واژه ها به اين معنا در زبان عربى به كار نرفته است و اين ، يك واژه رومى (لاتينى ) است (بحارالانوار: ج 62 ص 141).
275- معناى الاخبار: ص 238 ح 1.
276- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 59.
277- الكافى : ج 8 ص 291 ح 442.
278- بحارالانوار: ج 62 ص 142.
279- تنبيه الخواطر: ج 1 ص 100.
280- الجعفريات : ص 165.
281- تنبيه الخواطر: ج 1 ص 102.
282- غررالحكم : ح 9918.
283- تنبيه الخواطر: ج 1 ص 101.
284- الدعوات : ص 76 ح 179.
285- شعب الايمان : ج 3 ص 412 ح 3923.
286- غررالحكم : ح 1683.
287- غررالحكم : ح 903.
288- غررالحكم : ح 10569.
289- نزهة الناظر: ص 141 ح 18.
290- در عيون الحكم و المواعظ، به جاى ((گرسنگى كشيدن ))، واژه ((قناعت كردن )) آمده است .
291- غررالحكم : ح 9923، عيون الحكم و المواعظ: ص 493 ح 9103.
292- غررالحكم : ح 9942.
293- الديوان المنسوب الى الامام على (عليه السلام ): ص 344 ح 269.
294- عوالى اللالى : ج 1 ص 273 ح 97 و 325 ح 66.
295- ارشاد القلوب : ص 199 و 200.
296- تنبيه الخواطر: ج 2 ص 119.
297- كنزالعمال : ج )) ص 37 ح 24818.
298- عوالى اللالى : ج 4 ص 61 ح 11.
299- عدة الداعى : ص 166.
300- نگارنده مى گويد: اين كونه توصيه ها، اشاره به رياضت شرعى در خوردن و پوشيدن لباس است و مجوزى براى رياضت هاى نامشروع نيست .
301- مشكاة الانوار: ص 448 ح 1503.
302- المحجة البيضاء: ج 5 ص 148.
303- اتحاف السادة المتقين : ج 7 ص 388.
304- الكافى : ج 6 ص 269 ح 2.
305- سنن ابن ماجة : ج 2 ص 1111 ح 3349.
306- الكافى : ج 6 ص 268 ح 1.
307- در كنز العمال ، به جاى ((كافر))، واژه ((منافق )) آمده است .
308- صحيح البخارى : ج 5 ص 2061 ح 5078، كنز العمال : ج 1 ص 156 ج 780.
309- مسند ابن حنبل : ج 10 ص 350 ح 27295.
310- المستدرك على الصحيحين : 4 ص 135 ح 7141.
311- غررالحكم : ح 7110.
312- ارشاد القلوب : ص 199 و 201.
313- مداينى مى گويد: عرب ها با غذاهاى رنگارنگ ، آشنايى نداشتيند و خوراكشان قدرى گوشت بود كه با آب و نمك پخته مى شد، تا آن كه روزگار معاويه فرا رسيد. او از غذاهاى رنگارنگ استفاده كرد و غذا را زينت داد. البته وى به رغم همه رنگارنگى خوراكش ، هرگز سير نشد تا زمانى كه مرد؛ چرا كه پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) او را نفرين كرده و فرموده بود: خداوند، هرگز شكمت را سير نكند! (تنبيه الخواطر: ج 1 ص 48).
314- الامالى ، طوسى : ص 538 ح 1162.
315- المعجم الكبير: ج 8 ص 107 ح 7512 و ح 7513.
316- المستدرك على الصحيحين : ج 3 ص 657 ح 6418.
317- الكافى : ج 6 ص 317 ح 8.
318- غررالحكم : ح 9219.
319- غررالحكم : ح 1363
320- غررالحكم : ح 6814.
321- غررالحكم : ح 912.
322- غررالحكم : ح 2681.
323- غررالحكم : ح 6749.
324- نهج البلاغه : حكمت 171.
325- الكافى : ج 6 ص 269 ح 8.
326- غررالحكم : ح 8903.
327- مائة كلمة ، جاحظ: ص 32 ح 16.
328- غررالحكم : ح 10570.
329- مستدرك الوسائل : ج 16 ص 213 ح 19632.
330- غررالحكم : ح 6121.
331- الكافى : ج 6 ص 269 ح 3.
332- غررالحكم : ح 9922.
333- غررالحكم : ح 659.
334- غررالحكم : ح 1364.
335- غررالحكم : ح 4408.
336- الكافى : ج 6 ص 270 ح 10.
337- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 320 ج 1025.
338- عدة الداعى : ص 294.
339- طب الائمة (عليهم السلام ): ص 5.
340- غررالحكم : ح 7120.
341- غررالحكم : ح 8458 و 8459.
342- غررالحكم : ح 10528.
343- غررالحكم : ح 652 و 345.
344- غررالحكم : ح 10572.
345- مكارم الاخلاق : ج 1 ص 320 ح 1026.
346- شرح نهج البلاغه : ج 20 ص 325 ح 723.
347- غررالحكم : ح 4139.
348- غررالحكم : ح 2639.
349- غررالحكم : ح 10568.
350- مستدرك الوسائل : ج 6 ص 340 ح 6955.