1-تفسير قرطبى ، جلد 2 ص 370. تفسير
فخررازى ، جلد 2 ص 167، 201، 202. كنز العمال ، جلد 8 ص 239 و 294.
البيان و التبيين جاحظ، جلد 2 ص 223.
2-تفسير قرطبى ، جلد 5 ص 132.
3-صحيح بخارى ، جلد 3 ص 164، باب :
نهى رسول الله صلى الله عليه و آله عن نكاح المتعه اخيرا.
4-المصنف ، عبدالرزاق ، جلد 7 ص 499،
باب المتعه .
5-تفسير قرطبى ، جلد 5 ص 132. تفسير
نيشابورى ، جلد 5 ص 17.
6-تفسير طبرى ، جلد 5 ص 9.
7-تفسير كشاف ، جلد 1 ص 519.
8-مراجعه كنيد: رساله هاى عمليه
فقهاى اماميه و نيز، احكام نكاح المتعه در كتب فقه استدلالى ، مانند:
شرح لمعه ، شرايع و...
9-المصنف ، جلد 7 ص 497 و 498، باب
المتعه ، تاليف : عبدالرزاق بن همام صنعانى متولد 126 و متوفاى 211
هجرى ، نشر مجمع علمى بيروت ، چاپ 1390 - 1392. حديث او را همه صاحبان
صحاح شش گانه روايت كرده اند. شرح حال او را در: الجمع بين رجال
الصحيحين ، تقريب التهذيب و بدايه المجتهد، جلد 2 ص 63 مى يابيد.
10-تفسير طبرى ، جلد 5 ص 9.
11-روايات شماره : (2تا9) از تفسير
طبرى است ، برخى از آنها را خلاصه كرديم .
12-احكام القرآن ، جلد2 ص 147.
13-سنن بيهقى ، جلد 7، ص 205.
14-شرح نووى ، بر صحيح مسلم ، جلد9،
ص 179.
15-تفسير كشاف زمخشرى ، جلد 1 ص 519.
16-تفسير قرطبى ، جلد 5 ص 130.
17-تفسير ابن كثير، جلد 1 ص 474.
18-تفسير سيوطى ، جلد 2 ص 140 - 141.
روايت عطا در مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 497 و بدايه المجتهد ابن رشد،
جلد 2 ص 63.
19-مانند: قاضى ابوبكر اندلسى
(متوفاى 542) در احكام القرآن ، جلد 1 ص 163. بغوى شافعى (متوفاى 510
يا 516) در تفسيرش در حاشيه خازن ، جلد 1 ص 423. الوسى (متوفاى 1279)
در تفسيرش ، جلد 5 ص 5.
20-صحيح مسلم ، كتاب نكاح ، حديث
1404 ص 1022 با سندهاى متعدد. صحيح بخارى ، جلد 3 ص 85 در تفسير سوره
مائده باب :9 و كتاب نكاح جلد 3 ص 159
باب : ما يكره من التبتل با اندكى اختلاف
در عبارت . مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 506 با اندكى اضافه تا آخر حديث .
منصف ابن ابى شبيه ، جلد 4 ص 294. مسند احمد، جلد 1 ص 420 و در حاشيه
آن گويد: ابن مسعود به اين حكم عمل مى كرد و ازدواج موقت را حلال مى
دانست . و در ص 432 فشرده . سنن بيهقى ، جلد 7 ص 200 و 201. تفسير ابن
كثير، جلد 2 ص 87.
21-صحيح مسلم ، ص 1022، حديث 1405.
صحيح بخارى ، جلد 3 ص 164، باب : نهى رسول الله
صلى الله عليه و آله عن المتعه اخرا. در عبارت بخارى گويد:
ما در لشكرى بوديم كه فرستاده رسول خدا صلى الله
عليه و آله نزد ما آمد و.... عبارت مسند احمد جلد 4 ص 51 نيز
چنين است . فشرده آن در ص 47 نيز آمده است . مصنف عبدالرزاق ، جلد 5 ص
498 با اندكى اختلاف .
22-صحيح مسلم ، كتاب نكاح ، ص 1024،
حديث 1046، سنن بيهقى ، جلد 7 ص 202 و 203. مسند احمد، جلد 3 ص 405.
23-مسند طيالسى ، حديث 1637.
24-مسند احمد، جلد 3 ص 22. مجمع
الزوائد، جلد 4 ص 264.
25-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 458.
26-صحيح مسلم ، كتاب نكاح ، ص 1023
حديث 1405. شرح نووى ، جلد9 ص 183. مسند احمد، جلد3 ص 380 و رجال احمد،
رجال الصحيح . ابوداود در باب الصداق گويد: در عهد رسول خدا صلى الله
عليه و آله و ابوبكر و نيمى از خلافت عمر، ازدواج موقت مى كرديم . سپس
عمر از نهى كرد. و نيز رجوع كنيد: عمده القارى ، جلد 8 ص 310.
27-بدايه المجتهد، ابن رشد، جلد 2 ص
63.
28-صحيح مسلم ، باب نكاح المتعه ، ص
1023، حديث 1405. شرح نووى ، جلد9 ص 183. مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص
500. سنن بيهقى ، جلد 7 ص 237، باب ما يجوزان
يكون مهرا. مسند احمد، جلد 3 ص 304 كه در عبارت آن گويد: تا
آنكه عمر اخيرا ما را از آن نهى كرد. صاحب تهذيب التهذيب نيز فشرده آن
را شرح حال موسى بن مسلم ، جلد 10 ص 371، آورده است . فتح البارى ، جلد
11 ص 76. زاد المعاد،
29-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 496 و
497، باب المتعه .
30-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 500.
فتح البارى ، جلد 11 ص 76 كه در عبارت آن گويد: داستان را از او پرسيد
و عمرو صريحا به آن اعتراف كرد...
31-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 500 و
501. مولف گويد: به نظر من عمرو بن حوشب
اشتباه است و درست آن عمرو بن حريث است ،
همچنين بخشى از كلام عمر بعد از جمله : بر آن
گواه عادل نمى گيرند و آن را آشكار نمى كنند حذف شده است .
32-كنز العمال ، جلد8 ص 294، چاپ
دائره المعارف حيدر آباد دكن 1312 ه .
33-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 503.
مسند شافعى ، ص 132. اصابه ، شرح حال ربيعه بن اميه ، جلد 1 ص 514.
34-موطا مالك ، ص 542 حديث 42، باب
نكاح المتعه . سنن بيهقى ، جلد 7 ص 206 كه در عبارت آن گويد: او را
سنگسار مى كردم . كتاب الام ، شافعى ، جلد 7 ص 219. تفسير سيوطى ، جلد
2 ص 141.
35-اصابه ، جلد 4 ص 324 و جلد 2 ص 61
در شرح حال سلمى .
36-المصنف ، عبدالرزاق ، جلد 7 ص
449.
37-المصنف ، ابن ابى شيبه ، جلد 4 ص
293.
38-تاريخ طبرى ، جلد 2 ص 32 در باب :
بخشى از سيره عمر از از حوداث سال 23 ه .
39-سوره بقره آيه : 235.
40-سوره نساء آيه : 25.
41-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 496 و
497، باب المتعه .
42-همان ، ص 499.
43-همان مرجع ، ص 496.
44-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 500.
45-تفسير طبرى ، جلد 5 ص 17، تفسير
نيشابورى ، جلد 5 ص 17 تفسير فخر رازى ، جلد 3 ص 200. تفسير ابى حيان ،
جلد 3 ص 218. تفسير سيوطى ، جلد 2 ص 40.
46-تفسير قرطبى ، جلد 5 ص 130.
47-احكام القرآن ، جصاص ، جلد 2 ص
147. تفسير سيوطى در تفسير آيه ، جلد 2 ص 141. بدايه المجتهد، جلد 2 ص
63. نهايه اللغه ، جلد 2 ص 229. لسان العرب ، جلد 14 ص 66. تاج العروس
، جلد 10 ص 200. الفائق ، زمخشرى ، جلد 1 ص 331. و نيز رجوع كنيد:
تفسير طبرى ، ثعلبى ، رازى ، ابى حيان ، نيشابورى و كنزالعمال .
48-المحلى ، ابن حزم ، جلد9 ص 519 و
520، مساله 1854. نووى در شرح بر صحيح مسلم نيز، راى ابن مسعود را در
جلد 11 ص 186، آورده است .
49-تفسير قرطبى ، جلد 5 ص 133.
50-المغنى ، ابن قدامه ، جلد 7 ص
571.
51-مصنف ابن ابى شيبه ، جلد 4 ص 293،
فى نكاح المتعه حرمتها.
52-صحيح مسلم ، ص 1026 حديث 27، باب
نكاح المتعه . سنن بيهقى ، جلد 7 ص 205. احتجاج ابى عمره انصارى در
مصنف عبدالرزاق جلد 7 ص 502 مى باشد.
53-شرح معانى الاثار، طحاوى ، باب
نكاح المتعه ...
54-صحيح مسلم ، ص 1023، حديث 1405،
باب نكاح المتعه . مسند احمد، جلد 1 ص 52، با اندكى اختلاف در عبارت و
جلد 2 ص 325 و 363 فشرده . سنن بيهقى ، جلد 7 ص 206. شرح معانى
الاخبار، ص 401 و كنز العمال ، جلد 8 ص 293 و 294.
55-صحيح مسلم ، ص 885، حديث 145، باب
المتعه بالحج . مسند طيالسى ، ص 247، حديث 1792. احكام القرآن جصاص ،
جلد 2 ص 178. تفسير سيوطى ، جلد1 ص 316. كنز العمال ، جلد 8 ص 294.
تفسير فخررازى ، جلد 3 ص 36.
56-سنن بيهقى ، جلد7 ص 206.
57-مصنف عبدالرزاق ، جلد7 ص 498، باب
المتعه . مقصود ابن عباس از مردى از جمع
اسلمه بن اميه است . در عبارت متن صفوان
آمده كه صحيح آن ابن صفوان است . چنانكه
در در روايت دوم آمده . زيرا، صفوان قبلا در مكه درگذشته بود و مناقشات
ابن عباس درباره متعه در دوران عبدالله بن زبير بوده است .
58-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 499.
59-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 499.
60-چهره انساب ، ابن حزم ، ص 159 و
160.
61-مسند احمد، جلد 2 ص 95، حديث 5694
و جلد 2 ص 104، حديث 5808. مجمع الزوائد، جلد 7 ص 332 و 333. و نيز در
جلد 4 ص 265، از ابن عمر روايت كند كه :
از او درباره متعه پرسيدند، او گفت : حرام است . گفته شد: ابن عباس آن
را بى اشكالى مى داند. او گفت : به خدا سوگند ابن عباس مى داند كه رسول
خدا در فتح خيبر آن را ممنوع كرد، و ما زناكار نبوديم . صاحب مجمع
الزوائد گويد: طبرانى آن را روايت كرده كه در طريق آن
منصور بن دينار ضعيف است . مولف گويد:
آشكار است كه او حديث ابن عمر را تحريف
كرده است .
62-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 502.
63-مصنف ابن ابى شيبه ، جلد 4 ص 293.
تفسير سيوطى جلد 2 ص 104، حديث 5808.
64-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 206.
65-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 205.
66-مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 503.
67-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 205.
68-مغنى ابن قدامه ، جلد 7 ص 573.
69-مراجعه كنيد: مصنف عبدالرزاق ،
جلد 7 ص 496.
70-مراجعه كنيد: تفسير قرطبى ، جلد 5
ص 133.
71-مراجعه كنيد: مغنى ابن قدامه ،
جلد 7 ص 571.
72-مجمع الزوائد، جلد 4 ص 265.
73-تهذيب التهذيب ، جلد 2 ص 196 -
198.
74-سوره مومنون ، آيه 6.
75-ترمذى ، جلد 5 ص 50، باب نكاح
المتعه . سنن بيهقى ، جلد 7 ص 206.
76-تهذيب التهذيب ، جلد 10 ص 356 -
360.
77-اين روايت را به زودى در باب
احاديث صحيح مى آوريم .
78-مجمع الزوائد، جلد 4 ص 264. فتح
البارى ، جلد 11 ص 34.
79-قول احمد و مسلم را از شرح حال
صدقه در تهذيب
التهذيب جلد 4 ص 416، آورديم
80-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 207. مجمع
الزوائد: جلد 4 ص 264. فتح البارى ، جلد 11 ص 73.
81-تهذيب التهذيب ، جلد 19 ص 380 -
381.
82-مراجعه كنيد: معجم البلدان ، ماده
: ثنيه الوداع .
83-مراجعه كنيد: الروض المعطار،
حميرى ، ماده : ثنيه الوداع .
84-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 207.
85-تهذيب التهذيب ، شرح حال
موسى بن ايوب جلد 1 ص 336.
86-مراجعه كنيد: تقريب التهذيب ، جلد
1 ص 192 و 459.
87-به بخش :
آنان كه بعد از عمر بر حليت متعه پاى . فشردند مراجعه نمائيد.
88-مجمع الزوائد، جلد 4 ص 266.
89-همان مرجع .
90-همان مرجع .
91-همان مرجع .
92-تهذيب التهذيب ، جلد 1 ص 240 در
شرح حال اسحاق .
93-مجمع الزوائد، جلد 4 ص 266 همراه
با نام راوى .
94-تهذيب التهذيب ، جلد 11 ص 183 و
184 در شرح حال يحيى بن انيسه .
95-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 206.
96-الجرح و التعديل رازى ، جلد 4
قسمت اول ص 171. ميزان الاعتدال ، جلد4 ص 184. لسان الميزان ، جلد 6 ص
95.
97-عبارت متن از مصنف است .
98-صحيح مسلم ، ص 1027 باب نكاح
المتعه . سنن نسائى ، باب تحريم المتعه . سنن بيهقى ، جلد 7 ص 201.
مصنف عبدالرزاق ، جلد 7 ص 501. مجمع الزوائد، جلد 4 ص 265.
99-صحيح بخارى ، جلد 3 ص 36 باب غزوه
خيبر و جلد 3 ص 164 باب نهى رسول الله عن نكاح المتعه اخيرا، و باب :
لحوم الحمر الانسيه ، جلد 3 ص 208 و جلد 4 ص 135، باب : الحيله فى
النكاح . سنن ابى داود، جلد 2 ص 90. سنن ابن ماجه ، جلد 13 حديث 1961.
سنن ترمذى ، جلد 5 ص 48 و 49. موطا مالك ، ص 542 حديث 42، از باب :
نكاح المتعه . مصنف ابن ابى شيبه ، جلد 4 ص 292. سنن دارمى ، جلد 2 ص
140. مسند طيالسى ، حديث 111. مسند احمد، جلد 1 ص 79 و 130 و 142 و فتح
البارى ، در باب هاى ياد شده .
100-سنن بيهقى ، جلد 7 ص 207.
101-همان مرجع .
102-صحيح مسلم ، ص 1024، باب نكاح
المتعه . مجمع الزوائد، جلد 4 ص 264. سنن بيهقى ، جلد 7 ص 202.
103-صحيح مسلم ، ص 1025 سنن دارمى ،
جلد 2 ص 140. سنن ابن ماجه ، ص 631 حديث 1962. طبقات ابن سعد، جلد 4 ص
345.
104-صحيح مسلم ، ص 1025. مصنف ابن
ابى شيبه ، جلد4 ص 292.
105-صحيح مسلم ، ص 1025. سنن بيهقى ،
جلد 7 ص 202 و 204.
106-صحيح مسلم ، ص 1027، سنن بيهقى
جلد 7 ص 205.
107-صحيح مسلم ، ص 1028. مصنف ابن
ابى شيبه ، جلد4 ص 294.
108-صحيح مسلم ، ص 1027 و با شرح
بيشتر در مصنف عبدالرزاق ، جلد7 ص 506. سنن بيهقى ، جلد 7 ص 203.
109-سنن ابى داود، جلد 2 ص 227، باب
نكاح المتعه . سنن بيهقى جلد 7 ص 204 و 205. طبقات ابن سعد، جلد 4 ص
348.
110-صحيح مسلم ، ص 1023، حديث 1405.
مصنف ابن ابى شيبه ، جلد4 ص 292. مسند احمد، جلد 4 ص 55. سنن بيهقى ،
جلد7 ص 204. فتح البارى ، جلد 11 ص 73.
111-زاد المعاد، جلد 2 ص 158، فصل :
فى بحث زمن تحريم المتعه .
112-زاد المعاد، جلد 2 ص 204، فصل :
فى اباحه متعه النساء ثم تحريمها.
113-فتح البارى ، جلد9 ص 22.
114-فتح البارى ، جلد 11 ص 72.
115-فتح البارى ، جلد 11 ص 74.
116-فتح البارى ، جلد 12 ص 70، باب
لحوم الخيل .
117-صحيح بخارى ، باب : لحوم الخيل .
شرح فتح البارى ، جلد9 ص 22.
118-ابونجيح ، عرباض بن ساريه سلمى ،
از طريق وى (31) حديث از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت كرده اند
كه صاحبان صحاح - غير از بخارى و مسلم - آنها را آورده اند. در سال 75
هجرى يا در فتنه ابن زبير وفات يافت . مراجعه كنيد: اسدالغابه ، جلد3 ص
399. جوامع السيره ، ص 281. تقريب التهذيب ، جلد2 ص 17.
119-سنن ابى داود، جلد2 ص 64.
120-سنن ابى داود، جلد 3 ص 66. باب :
فى النهى عن النهبى .
121-مصادر آن را در گذشته آورديم .
122-تفسير ابن كثير، جلد1 ص 474، در
تفسير آيه فمااستمتعتم به ....
123-سخنان مشروح او مى آيد.
124-تفسير كشاف ، جلد 1 ص 519.
125-ابن رشد در بدايه المجتهد، جلد 2
ص 63. گويد: پنج بار واقع شده .
126-تفسير قرطبى ، جلد 5 ص 130 و
131.
127-زاد المعاد، جلد 2 ص 204.
128-شرح ترمذى ، جلد 5 ص 48 - 51.
129-مصادر اين روايت در اول بحث
متعه حج و متعه نساء گذشت و نيز، مراجعه
كنيد: زاد المعاد، جلد 2 ص 205.
130-مصادر اين روايات در بحث
سبب تحريم عمر از متعه نساء گذشت .
131-تقريب النواوى ، از آن حافظ محى
الدين نواوى است .
132-تديب الراوى در شرح نواوى ،
سيوطى ، جلد1 ص 282.
133-ابن حجر در فتح البارى ، جلد 11
ص 73، بدين گونه آن را سلسله وار آورده است .
134-ابو محمد، يحيى بن اكثم مروزى ،
از فرزندان اكثم بن صيفى اسدى بود كه متوكل او را مقام
قاضى القضات بخشيده و اداره امور مملكت
اسلامى را بدو سپرد. منسوب به عمل قوم لوط بوده و شاعر درباره او گفته
است :
متب تصلح الدينا و يصلح اهلها
|
و قاضى القضات المسلمين يلوط
|
چه وقت دنيا و اهل دنيا اصلاح مى گردند، در حالى كه قاضى القضات مسلمين
لواط مى كند. و ديگرى درباره او گفته است : قاضى اى كه زنا را موجب حد
شرعى مى داند، ولى بر لواط كار نزد او باكى نيست . وى در سال 142 ه
وفات كرد. وفيات الاعيان ، جلد 5 ص 197 - 213.
135-قبلا گذشت كه در مكتب اهل بيت
عليهم السلام اولاد متعه (= ازدواج موقت ) با اولاد
ازدواج دائم از همه جهات يكسانند.
136-وفيات الاعيان ، جلد 5 ص 199 و
200. نشر
مكتبه النهضه المصريه چاپ مكتبه
السعاده ، سال 1949 ميلادى .
137-به شرح نهج البلاغه ، ابن ابى
الحديد معتزلى ، جلد 3 ص 363 در جواب طعن هشتم مراجعه نمائيد.
