 |
|
داستانهاى كودكى بزرگان تاريخ جلد ۴ احمد صادقى اردستانى - ۱۱ - محمد تقى مدرس رضوى به سال 1314 هجرى قمرى در مشهد مقدس چشم به جهان گشود. مادرش به اندازهاى سواد داشت، كه مىتوانست، قرآن و ساير كتابهاى معمول آن زمان را بخواند، اما پدرش يكى از علماى بزرگ خراسان، مدرس آستان قدس رضوى عليه السلام و صاحب تاليفات زيادى بود. محمد تقى تا سن پنج سالگى نزد پدرش درس مىخواند، سپس به مكتب خانه رفت و قرآن، كتاب ((صد كلمه)) از امام على عليه السلام مولاى متقيان و ترجمه آن، صرف، و نحو و جامع المقدمات را كه جزء كتابهاى درسى آن زمان بود، فرا گرفت و آنگاه پدرش او را در مدرسه ((رحيميه)) ثبت نام كرد و پس از امتحان، او را به كلاس چهارم پذيرفتند. محمد تقى در حالى كه كلاس چهارم، پنجم و ششم را مىخواند، در كلاسهاى پائينتر تدريس هم مىنمود و در غياب معلمان، كلاسهاى درس فارسى و صرف و نحو را به خوبى و شايستگى اداره مىكرد. بالاترين كلاس مدرسه رحيميه، كلاس هفتم بود و استادان اين كلاس، از فضلاء و ادبا بودند. محمد تقى با خواندن كلاس هفتم، وارد حوزه علميه شد و كتابهاى ((مغنى)) در علم نحو ((مطول)) در علم معانى بيان، ((شرح منظومه)) در علم منطق و ((بيست مقاله)) از مقامات حريرى، را نزد ميرزا عبد الجواد اديب نيشابورى آموخت. نخستين كتابى كه محمد تقى تاليف كرد، كتاب ((علم عروض)) بود، كه آن را به آستان قدس رضوى اهداء نمود و هم اكنون اين كتاب، در كتابخانه آستانه وجود دارد. او با تشويق پدرش به آموختن رياضيات شامل جبر، هندسه و مقابله پرداخت، سپس به فراگيرى كتابهاى: تحرير اقليدس، تشريح الافلاك، خلاصة الحساب، شرح لمعه در علم فقه و قوانين در علم اصول مشغول گشت. بعد زبان فرانسه آموخت و براى تكميل تحصيلات خود عازم تهران شد و ضمن ادامه تحصيلات خود، نزد علماء و اساتيد بزرگ، كتابهاى متعددى را دست نويسى كرد، كه مىتوان به كتاب ((بصائر نصيرية در منطق))، ((ديوان سنائى))، تعدادى از كتابهاى بوعلى سينا و برخى از كتابهاى مدرسه سپهسالار اشاره كرد. علاوه بر اين كتاب ((حديقه سنائى)) را تاليف نمود. محمد تقى مدرس رضوى بعد از طى مراحل فوق، در مدرسه ((آلبانس فرانسه)) در تهران ثبت نام كرد و زبان فرانسه و مكالمه آن را تكميل نمود و به مشهد عزيمت كرد. با درگذشت پدرش به سال 1342 هجرى قمرى، مسئوليت امرار معاش خانواده، به عهده وى محول شد. مدتى بعد او را به جاى پدرش در آستان قدس رضوى منصوب نمودند و او تدريس طلاب علوم دينى آستان را به عهده گرفت. مدت چهار سال در آستان قدس تدريس داشت، سپس در سال 1310 او را به تهران دعوت كردند و امور آموزشى مدرسه عالى سپهسالار ((((مدرسه عالى شهيد مطهرى فعلى)))) را به او محول نمودند. در اين موقع، آيت الله سيد حسن مدرس نيز در مدرسه عالى سپهسالار بود و علاوه بر نيابت توليت مدرسه، تدريس هم مىكرد و چندين سال محمد تقى با او همكارى نزديك داشت. محمد تقى مدرس رضوى بعدها به عنوان معلم و ناظم مدرسه عالى سپهسالار منصوب شد، علاوه بر اين در دارالفنون، مدرسه علميه معرفت و شرافت نيز تدريس مىكرد. در سال 1317 استاد محمد تقى به سمت مدير داخلى و استادى دانشكده علوم معقول و منقول منصوب گرديد و حدود 2 سال با علامه دهخدا براى تنظيم لغت نامه همكارى داشت. در سال 1326 مديريت دانشكده ادبيات دانشگاه تهران را پذيرفت و در اين سمت فعاليت داشت، تا اينكه در سال 1344 شمسى بازنشسته شد. پس از دو سال مجددا او را به دانشكده الهيات دعوت كردند. اما به علت بيمارى نتوانست بيش از دو سال در اين دانشكده تدريس نمايد، بدين جهت تدريس را رها كرد. از خصوصيات اخلاقى استاد محمد تقى مدرس رضوى، پشت كار زياد، مناعت طبع، روح بزرگوارى و زندگى با حقوق ناچيز تدريس در مدارس و دانشگاهها بود، و براى گرفتن مدرك و سمتهاى بالاى آموزشى هم، ديگران براى او اقدام مىكردند. اين پرورش يافته حوزههاى علمى و دانشگاهى، كه سال 1363 هجرى شمسى 90 سال داشته است، پس از پرورش صدها شاگرد در مراكز آموزشى، آن گاه كه در اثر بيمارى تدريس را رها كرد، براى احياى آثار كهن تاريخى و علمى دانشمندان بزرگ مسلمان، به تاليف و تحقيق و تصحيح 24 جلد كتاب پرداخت، كه تعدادى از آنها عبارت است از: 1- المعجم فى معايير اشعار العجم. 2- تاريخ بخارا. 3- تصحيح اساس الاقتباس خواجه نصير طوسى. 4- حديقة الحقيقه، از سنائى. 5- تعليقات حديقه الحقيقه. 6- احوال و آثار خواجه نصير طوسى. 7- تصحيح ديوان انورى. 8- تصحيح ديوان سيد حسن غزنوى. 9- تصحيح ديوان سنائى غزنوى. 10- ترجمه ميزان الحكمه، از عبد الرحمن خازنى. 11- مثنويهاى حكيم سنائى. 12- رساله آثار علوى. 13- مجمل التواريخ. 14- تنسوخ نامه ايلخانى. 15 تاريخ مشهد رضوى عليه السلام. 16 تاريخ رجال خراسان. 17- شجره طيبه. 18- كارنامه بلخ. 19- بيست باب اسطرلاب خواجه نصير.
|
