1- اعراف /29.
2- بحارالنوار
جلد 82، ص 164.
3- حج / 40.
4- اعراف /29
5- مستدرك
الوسائل ، جلد 3، ص 447، باب 54، روايت 20.
6- وسائل
الشيعه ، جلد 3، ص 483، باب 4، حديث 1.
7- توبه /18.
8- من لا يحضره
الفقه ، جلد 1، باب فضل المساجد، ص 235، ش 703.
9- پرنداى كه
جثه او به اندازه كبوتر و شبيه فاخته و قمرى است .
10- وسائل
شيعه ، ج 4 ص 478 روايات 2.
11- بقره
/114.
12- تفسير
نمونه جلد 1 ص 291.
13- طبق نقل
ديگر دحيه كلبى تاجرى بودكه مى رفت شام ،
گندم و آرد و جو و...به مدينه مى آورد و وقتى كاروان او به مدينه مى
آمد، طبل مى كوبيد تا مردم از آمدن كاروان مطلع گردند (نورالثقلين ج 5ص
329)
14- اقتباس از
تفسير كشاف جلد 4 ص 329 (بايد توجه داشت كه هنگام اين جريان ، هنوز
دحيه كلبى مسلمان نشده بود)
15- منتخب
قواميس الدر(ملا حبيب الله كاشانى ) ص 144.
-بايد توجه داشت كه رياكارى ، در روايات اسلامى با تعبير
شرك پنهان عنوان شده است ، و در قرآن در
آيات متعددى دستور به اخلاص داده شده و از رياكارى نهى شده است ، از
جمله در سوره ماعون آيه 4تا 7 مى خوانيم : واى برنمازگزاران ، آنانكه
از نماز غفلت مى كنند، آنانكه ريا مى كنند و زكات مال خود را نمى
پردازند.
16- شرح مكاسب
سيد محمد كلانترى ، جلد 1، صفحه 130.
17- اقتباس با
توضيحى از نگارنده از كتاب منتهى الامال جلد 1 پاورقى صفحه 323.
18- شرح طبرسى
ماجرا در كتاب احتجاج طبرسى جلد 1 ص 59 به بعد آمده است .
19- شرح طبرسى
ماجرا در كتاب احتجاج طبرسى جلد 1 ص 59 به بعد آمده است .
20- شرح اين
ماجرا در كتاب احجاج طبرسى جلد 1 ص 59 بعد آمده است .
21- سرگذشتهاى
ويژه امام خمينى جلد 55.
22- اقتباس از
مجله حوزه شماره 43 44 ص 242.
23- سرگذشتهاى
ويژه امام خمينى قدس سره شريف جلد 1 ص 65.
24- داستانها
و پندها جلد 5 صفحه 133 و درس سخنورى صفحه 34 جلد سوم .
25- مجموعه
ورام ، جلد پ ، ص 2 .
26- اصول كافى
، ط آخوندى ، جلد 1 ص 396.
27- اقتباس از
قصص العلماء، ص 57.
28- گفتارى
معنوى ، ص 156.
29- معراج سبز
ص 81.
30- اقتباس از
ناسخ التواريخ حضرت على عليه السلام جلد 5 ص 220.
31- فروغ كافى
جلد 6 ص 48.
32- نفائس
الاخبار ص 286.
33- حكايات
برگزيده از زندگى علماء با سلاطين ص 74.
34- سرگزشتهاى
ويژه امام خمينى جلد 2 ص 100.
35- صحيح
بخارى ، جلد 5 ص 8 (به نقل از فاطمه زهرا با شخصيت ترين بانوى جهان ) .
36- سوره طه
آيه 25 تا 32.
37- ناسخ
التواريخ حضرت على جلد 1 ص 278 -اين روايت با مختصر تفاوتى از كتب
معتبر شعيه و سنى نقل شده است ، براى اطللاع بيشتر به كتاب احقاق الحق
جلد 2 (ص ) 39 تا 41 و كتاب الغدير جلد دوم مراحعه گردد.
38- اقتباس از
معجم البلدان ، جلد 2، ص 196 (واژه جيان ).
39- خلوتگاه
راز صفحه 203 (راه تكامل جلد 3 (ص 102).
40- به نقل از
تهذيب الاحكام 3/258.
41- اقتباس از
تفاسير به خصوص مجمع البيان جلد 5 صفحه 72 و الميزان جلد ص 419.
42- مروج جلد
4 ص 158.
43- مقاتل
الطالبين ص 464.
44- داستان
دوستان جلد سوم ص 42 .
45- بهداشت
مسجد ص 24.
46- بهداشت
مسجد ص 24.
47- اقتباس از
زندگانى آيت الله برجردى ، ص 173 - 167.
48- بحار ط
قديم جلد ص 746.
49- وسائل
الشيعه ، جلد 5 ص 378.
50- گلزار
اكبرى و لاله زار منبرى ، گلشن هشتاد و نهم ص 526.
51- اقتباس از
كتاب اسره المجدد الشيرازى ص 60 تا 64.
52- اقتباس از
كتاب اسره المجدد الشيرازى (ص 60 تا 64.
53- اقتباس و
نقل از حضرت آيت الله حسين نورى .
54- از لابلاى
گفته ها ص 267.
55- از لابلاى
نكته ها ص 365.
56- كشكول
ممتاز ص 179.
57- داستان و
راستان ص 69 (وسائل ج 2 ص 494.
58- حكايتهاى
شنيدنى جلد 1 ص 143.
59- در سايه
آفتاب ص 47.
60- در سايه
آفتاب ص 17.
61- هماى
سعادت جلد 2، صفحه 86.
62- نماز از
ديدگاه قرآن و حديث ص 131.
63- داستانهاى
شگفت ، ص 77 و 78.
64- روزنامه
رسالت دوم آبان 1372.
65- در سايه
آفتاب ص 57
66- سفينه
البحار جلد 1 ص 161.
67- پيشانى
سوخته ص 52
68- سرگذشتهاى
ويژه از زندگى امام خمينى قدس سره شريف جلد ص 65.
69- داستانهاو
حكايتهاى نماز ص 160.
70- احتجاج
طبرسى جلد 1 ص 145.
71- برادر على
رضا يعقوبيان - تيپ يكم ، لشكر 27 حضرت رسول صلى الله عليه وآله -
پيشانى سوخته ص 55 .
72- سوز
سحرگاهى ص 13 و سيماى فرزانگان ص 171 و مجموعه مقالات ص 156.
73- نجوم
السماء ص 408.
74- سيماى
فرزانگان ص 169.
75- شنيدنيهاى
ص 13 .
76- نمونه
هايى از تاءثير و نفوذ قرآن ص 186.
77- سيماى
فرزانگان ص 164 ( آقا بزرگ (ص 7).
78- محجة
البيضاء، جلد 8، ص 275 - 275.
79- بهلول
عاقل جلد 3 ص 57.
80- ارشاد
مرحوم مفيد، طبح قديم ص 32 تا 34.
81- جامع
النورين ص 237.
82- چنانكه
مطابق روايات امام معصوم فرمود: دعاء اسلحه مؤ
من است .پ
83- من لا
يحضره الفقيه جلد 4، ص 70، حديث 20.
84- استعداذه
شهيد دستغيب ص 143
85- همان مدرك
ص 54.
86- تتمه
المنتهى ص 57.
87- تتمه
المنتهى ص 57.
88- قرآن سوره
اعراف آيه 31.
89- وسائل
شيعه جلد 3 (ابواب احكام الملابس )
90- نفائس
الاخبار ص 57.
91- مجموعه
ورام جلد 2 ص 230.
92- داستان و
راستان جلد 1 (ص 144.
93- شرح نهج
البلاغه ابن ابى الحديد جلد 6 - ص 113.
94- منتهى
الامال جلد د.م ص 587.
95- هزار و يك
دليل ص 772.
96- اقتباس از
تفسير ابوالفتوح رازى جلد 5 ص 299.
97- احجاج
طبرسى جلد 1 ص 307، 308 -الغدير جلد 7 ص 178.
98- از لابلاى
گفته ها ص 56.
99- فضيلتهاى
فراموش شده ص 124.
100-
داستانهاى شگفت انگيز ص 43.
101-
داستانهاى عبرت انگيز ص 233.
102- پيكار
اسلام با اسراف ، ص 133. پ
103- الغارات
جلد 1 ص 89.
104-
سرگذشتهاى ويژه زندگى امام خمينى قدس سره شريف ص 125.
105- حاج آقا
محقق - نمايندگى ولى فقيه در دانشكده دافوس سپاه - پيشانى سوخته ص 139.
106- از
لابلاى نكته ها ص 270.
107- ترجمه
كشكول شيخ بهايى ، ص 7.
108-
داستانها و پندها، جلد 10 ص 139.
109- من لا
يحضره الفقيه ط جديد، جلد 1، ص 132 (احكام الاموات حديث 347)
110- اصول
كافى ، جلد 2، ص 140 - كتاب الايمان و الكفر باب الكفاف .
111- تاريخ
طبرسى ، جلد 6، ص 2238.تاريخ كانل
112- ص
428.(تحقيق محمد ابولفضل ابراهيم ، ط دالمعارف مصر).
113-
داستانها و پندها، جلد 1، ص 87.
114-
داستانها و پندها، جلد9 ص 58.
115- تفسير
روح المعانى ، جلد 28، ص 25.
116-
عنالصادص عليه السلام : من رضى بدون الشرف من المجلس لم مزل الله عز و
جل و ملائكته يصلون عليه حتى يقوم ( تفسير الفرقان ، جلد 27، ص 207، به
نقل از كافى ).
117-
داستانها و پندها، جلد 3، ص 60.
118- ترجمه
الغدير 7/294 - 295، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 1/13.
119-
نورالبصار شبلنچى ، ص 179، احقاق الحق جلد 12، ص 424.
120- لثانى
الا خبار، صفحه 330.
121- سوره
حجرات ، آيه 6.
122- سفينة
البحار، جلد 2، ص 688.
123- يك صد
داستان خواندنى ص 50.
124-
داستانهايى از زندگى علماء ص 44.
125- ارشاد
مفيد، ص 304 اعلام الورى ، ص 332. احقاق الحق ، جلد 12، ص 427. الفصول
المهمه ، ص 289.
126- ترجمه
الغدير 16/131 به نقل از شرح ابن ابى الحديد 1/241.
127- ترجمه
الغدير 16/131 به نقل از شرح ابن ابى الحديد 1/241.
128- سوره
احزاب ، آيه 59.
129- به نقل
از تفسير الميزان ، جلد 16، ص 344.
130- همان
منبع به نقل از الدر المنثور.
131- وسائل
الشيعة ، جلد 5، ص 413، باب 23 از باب صلاة ،روايت 11 .
132-
سرگذشتهاى ويژه امام خمينى قدس سره شريف ، جلد 1 ص 38.
133- ايمان ،
جلد 1، ص 20.
134-
الاحتجاج ، جلد 1 ص 134.
135- آينه
داران خورشيد، ص 137.
136-
بحارالنوار
137-
سرگذشتهاى ويژه زندگى امام خمينى قدس سره شريف ص 136.
138- آيا
شاهان و رؤ ساء جمهوريهاى جهان عاملان حريق مسجد القصى قبله اول
مسلمانان و مسببان قتل هزاران نفر مسلمان راسياست و تنبيه خواهند
نمود؟!
139- گلزار
اكبرى و لاله زار منبرى تاءليف مرحوم نهاوندى گلشن هفتاد و پنجم ص 465
- 466 با دوباره نويسى و حك و اصلاح ما.
140- سرزمين
و مردم تركيه ترجمه على اصغر بهرام بيگى ص 76 - اين مسجد يكى از مساجد
معروف در جهان اسلام است واز احترام خاصى در نزد مسلمانان برخوردار است
زيرا نشانه و يادگارى از دوران عظمت اسلام و مسلمانان مى باشد، ولى با
كمال تاسف كمال آتاترك بنيانگزار تركيه نو كه مغزى شستشو ديده از نوع
مغزهاى شستشو ديده غربى داشت اين مسجد را تبديل به موزه نمود تا بجاى
نمازگزاران پاك و مسلمان ، مسيحيان و جهانگردان آلوده جسم و آلوده روح
و آلوده فكر در درون آن به گردش و تماشا بپردازند؛ ولى اخيرا در يكى از
جرايد خبرى ديدم كه باعث خوشوقتى و اميدوارى من شد از اين كه جوانان
دست راستى تركيه تظاهرات عظيمى بر پا داشت و از دولت وقت تقاضا نموده
اند كه موزه مزبور مجددا به مسجد تبديل شود.
141- از
لابلاى گفته ها ص 81.
142- از لابه
لاى گفته ها ص 156.
143-
حكايتهاى امر به معروف و نهى از منكر ص 88.
144-
سرگذشتهاى ويژه از زندگى استاد مطهرى قدس سره شريف ص 88.
145- قصص
العلماء
146- الغدير،
جلد 1، 260 - القعد الفريد جلد 2 ص 301.
147- نفس
المهوم ، صفحه 284.
148- در اين
باره مراة الاحوال و روضات الجنات و خانواده در اسلام مراجعه شود.
149- اقتباس
از مجالس المؤ منين ، جلد 1، ص 203 -تنقيح المقال .
150- اثناه
الهداة جلد 7 ص 101 - در اينجا اين سؤ ال پيش مى آيد كه : با كشته شدن
شيطان ، ديگر آزادى اراده نيست و بشر همچون فرشتگان مجبور به اطاعت
خواهد بود.در پاسخ اين سؤ ال بعضى گفته اند: منظور از كشته شدن شيطان
اين است كه : هنگام ظهور امام زمان (ع ) ديگر حناى شيطان رنگ ندارد، او
و بچه هايش در برابر امام زمان (ع ) و ياران مخلص ديگرش ، همچون شب
پرده هايى در برابر تابش خورشيد عالمتابند.در اين صورت حقيقتا مرگ
شيطان فرا رسيده است .
151- ابن
هشام 1/494 بعضى گفته اند چارده شب در قبا مانده اند. ( مجلسى ،
بحارالانوار، 16/106).
152- در مورد
اين مسجد رجوع كنيد به كتب تاريخى .
153- سمهودى
، 1/256-257؛ ابن قيم جوزى ، زاد المعاد فى هدى خير العباد، 2/143.
154- ابو
ايوب انصارى يكى از ياران باوفاى رسول خدا صلى الله عليه وآله بود.
155- ابن
هشام ، 1/495؛ابن نجار، اخبار، اخبار مدينة الرسول ، ص 25؛ابن قيم جوزى
، 2/145؛بيهقى ، دلائل النبوه ، 2/187.
156- ابن
هشام 1/498 .
157- مجلسى ،
19/116؛جعفر مرتضى العاملى ، 3/10.
158- مقدسى ،
البدء و التاريخ ، 4/178.
159- هر ذرع
برابر با 33/49 سانتى متر (ذرع هاشمى ) محاسبه كرده ايم .
160- ابن
هشام ، 33/496 سانتى متر (ذرع هاشمى ) محاسبه كرده ايم .
161- ابن
هشام ، ابن قيم جوزى ، 3/145؛ابن سعد، 1/240 با عبارت فاغفر لا نصار و
المهاجرة ؛بخارايى در صحيح خود چنين آورده است : اللهم لا خير لا خير
الاخره فاغفر الانصار و المهاجره (صحيح ، جزء، اول ، كتاب الصلوه ،
حديث 293-292)
162- ابن
هشام ، 1/497؛ متقى الهندى ، كنز العمال ، 16، ص 137.
163- بخاراى
، صحيح (جزء اول كتاب الصلوه ، حديث 408)، ص 203.
164- ابن
هشام ، 1/497، جعفر مرتضى در الصحيح من سيرة النبى الاعظم اشاره دارد
كه اين واقعه در توسعه دوم مسجد به دست پيامبر صلى الله عليه وآله صورت
گرفته است چرا كه در آن زمان عثمان در حبشه بوده و هنوز به مدينه
نيامده بوده است .(همان 3/23-25)
165- ابن قى
جوزى ، 2/146؛ابن سعد، 1/240.
166- امر
الابواب على (ابن حجر عسلانى ، الاصابه ، 2/502؛ابن جوزى ، ص 24.
167- ابن
هشام 1/505؛ابن سعد، 3/22؛ابن جوزى ، ص 14 - جعفر مرتضى بيش از شصت
منبع از منابع اهل سنت وشيعه را كه حديث مواخاة بين پيامبر صلى الله
عليه وآله و على عليه السلام را نقل كرده اند ذكر نموده است .(الصحيح
من سيرة النبى الاعظم 3/61-63.)
168- ابن ابى
احديد، شرح نهج البلاغه ، 5/167؛سيد هاشم بحيرانى ، غايه المرام فى الد
الخصام من طريق العام و الخاص ، 564.
169- واقعه
غدير خم را 120 راوى از صحابه ، 84 نفر از تابعين و 360 نف از علماء و
مورخين سنى و شيعه نقل كرده اند.
170- بلاذرى
، انساب الاشراف ، 2/108؛ابن شهر آشوب ، المناقب /20، 3 الى 44، شيخ
مفيد، الرشاد، ص 83.
171- مائده
67.
172- حاكم
حسكانى حسكانى نيشابورى تشواهدالتنزيل فى قواعد التفضيل ، 1/187 و
1/190.
173- سمهودى
، وفاء باخبار دار المصطفى ، 1018ب كمونه حسينى ، ص 147.
174- محسن
الامين ، مفتاح الجنات فى الادعيه و الاعمال و الصلوات و الزيارات
2/36.
175- ملاقات
با امام زمان عليه السلام ، ص 18 تا 22.
176- ملاقات
با امام زمان عليه السلام ، ص 24 - 33.
177- بعضى از
خانه ها تعلق به شاهزادكگان قاجاريهداشت .در يكى از آنهاتصوير فرزندان
فتحعليشاه و ديوار گچى با رنگ و روغن به طرز ماهرانه ، درقدمهاى بلند
نقاشى شده بود.اين تصويرها را با گچ از ديوار جدا ساختند و درموزه حضرت
معصومه به يادگار گذارند.
178- زندگانى
آيه الله بروجردى ، ص 213.
179- اقتباس
از منتهى الامال ، جلد 2، ص 190.
180-
حكايتهاى شنيدنى ، جلد 5، ص 30
181- آن را
بدين علت ناميده اند كه شمر بن الجوشن بن ذى الجوشن سر مبارك امام حسين
عليه السلام را بر اين بپه گذاشته بود
182- ابراهيم
نصرالله ، حلب و التشيع ، ص 31.
183- تاريخ و
اماكن سياحتى و زيارتى سوريه ، ص 272.
184- ابن
جبير الجامع اموى ، تحقيق مطيع الحافظ، ص 13.
185- تاريخ
اماكن سياحتى و زيارتى سوريه ، ص 79.
186- تاريخ
يعقوبى ، جلد 2، ص 50؛پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله دكتر آيتى ، ص
328.
187- سوره
توبه ، آيه 108. ظاهر برخى از نقلها نيز آن است كه اين آيه شريفه ناظر
بر مسجد النبى صلى الله عليه وآله است .
188- وسائل
الشيعه ، جلد 10، ص 278، باب 12 از ابواب المزار، حديث 5.
189- مغازى و
اقدى ، ترجمه محمود مهدوى دامغانى ، جلد 1، ص 219.
190- وسائل
الشيعه ، جلد 10، ص 276، باب 12 ار ابواب المزار، روايت 2.
191- ابن
عسقلانى ، فتح البارى بشرح صحيح البخارى 7/144 148-؛عده اى گويند اين
واقعه
192- فاسى
الملكى ، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام 1/36.
193- فاكهى ،
اخبار مكه ، 4/20-24، ابن هشام ، سيرة النبويه ، 1/421-422، ابن كثير،
البدايه
والنهار و النهايه 3/137، ابن حجر عسقلانى ، فتح البارى بشرح صحيح
البخارى 7/125
194- بقره
142 و 143.
195- احمد
ياسين الختيارى ، صفحه 138-139، رفعت پاشا، 1/414.
196- صدوق
2/436؛ياقوت حموى 1/412.
197- فاكهى ،
4/266؛صدوق ، من لا يحضره الفقيه ، 2/136؛ابن حجره عسقلانى ، المطالب
العاليه بزوائد المساتيد الثمانيه 1/374.
198- فاكهى ،
4/268.
199- عيثومه
به معناى كندر و اسپنج است .
200- فيروز
آبادى ، المغانم المطابه فى معالم المطابه ، ص 199؛بخاراى ، صحيح (كتاب
الصلواة )، ص 322، حديث 441.
201- حديث
441
202- رسالة
فى وصف المدينه ، ص 8-16.
203- سمهودى
، وفاء الوفا باخبار دار المصطفى ، 3/1002؛احمد بن حنبل ، المسند
339و1/324.
204- ابن
هشام سيرة النبويه صلى الله عليه وآله ، 244 و 3/355؛المعارف ، ص
70؛ابن طبقاتت الكرى 1/871 و 124 و 2/172 /
205- سمهودى
همان 3/1002.
206- رفعت
پاشا در مراة الحرمين 1/393-393 سير ترميم و تعمير آن را دقيقا شرح
داده است .
207- احمد
ياسين الختيارى ، همان ص 137.
208- احمد
ياسين الختيارى ، تاريخ الماصم المدينه المنوره ، ص 125.
209- سمهودى
، 3/822؛حديث رد الشمس مور فرقين است و كسانى چون ماوردى در اعلام
النبوه ، ص 79؛بيهقى در دلائل النبوه ، ابن سبع در شفاء الصدور، سيوطى
در جمع الجوامع 5/277 و خصائص الكبرى 183 حافظ قاضى در الشفاء، ابن حجر
عسلانى در فتح البارى 2/1688، گنجى شافعى در كفاية الطالب ، ص 237؛ابن
هيثمى در الصواعق المحرقه ، ص 76 آنرا مستند و موثق دانسته اند.
210- آن دو
خواسته كه اجابت كرد اين بود كه خواستم خداوند امت مرا به دو چيز نابود
نكند: 1- گرسنگى ، 2- غرق شدن و خداوند مستحبات فرمود. (احمد بن حنبل ،
5/243؛رفعت پاشا، 1/417.) پ
211- آيات
مباهله در قرآن كريم آمده است : قل تعالوا ندع انبائنا و انبائكم ...
212- ابن
هشام ، همان 3/214-223؛ ابن حجر عسلانى ، فتح البارى بشرح صحيح
البخارائى 7/214 الى 320.
213- ابن
هشام ، همان 3/220 طول خندق 10 كيلومتر بوده است كه در حفر آن سه هزار
مرد شركت داشتند، هر ده نفر نقطه اى را حفر مى كردند و در نقاط مختلف
به طور همزمان كار خود را آغاز كردند؛اين خندق در ظرف بيست روز آماده
شد، پيامبر صلى الله عليه وآله به شخصه بر آن اشراف كامل و همكارى
داشته اند.(عمر فروغ ، تاريخ صدور السلام و الدوله الامويه ، ص 67.)
214- فاكهى ،
همان 4/18.
215- الرحله
، همان ص 132.
216- ازرقى ،
2/442.
217- رفعت
پاشا.
218- رفعت
پاشا، 1/326.
219- الرحله
، ص 122.
220- بخارائى
، صحيح ، باب الوقوف بعرفة ، 2/175.
221- فتح
/18.
222- اين نام
را جعرانه نيز خوانده اند.
223- فاكهى ،
5/62-63.
224- در
ادوار بعدى نيز مورد ترميم و توسعه قرار گرفت و اكنون نيز مساحت آن
افزايش يافته است .
225- فاكهى ،
اخبار مكه 5 / 60 - 59.
226- ازرقى ،
اخبار مكه ، 2/470.
227- رفعت
پاشا، مرآة الحرمين ، 2/342-343.
228- براى
اطلاع از فتح مكه و ورود نيروهاى اسلام ر.ك . الكيرى الشافعى ، الدوة
المكلله فى فتح مكة المشرفة المجله .
229- فاسى
الملكى 1/28؛فاكهى ، 4/19؛نهروان الملكى ، الاعلام با علام بيت الله
الحرام ، ص 453.
230- فاسى
الملكى ، 1/28؛فاكهى ، 4/19؛ نهروانى المكى ، ص 453.
231- فاكهى
7/27-30.
