طريقت‏بجز خدمت‏خلق نيست به تسبيح و سجاده و دلق ⁽⁹⁾

نيست‏ره نيك مردان آزاده گير چو استاده‏اى دست افتاده گير

حضرت رسول - صلى الله عليه و آله - فرموده كه: «هر كه يك حاجت‏برادر خود رابر آورد، چنان است كه در همه عمر خود خدا را خدمت كرده است‏» . ⁽¹⁰⁾

و فرمود: «هر كه راه رود به جهت‏حاجت‏برادر خود در يك ساعت از شب يا روز،خواه آن را بر آورد يا نه بهتر است از براى او از اعتكاف دو ماه‏» . ⁽¹¹⁾

و از حضرت امام محمد باقر - عليه السلام - مروى است كه: «هر كه برود در پى‏بر آوردن حاجت‏برادر مسلم خود، خداى - تعالى - هفتاد و پنج هزار ملك را امرمى‏فرمايد كه او را سايه بيندازند.و هيچ قدمى بر نمى‏دارد مگر اين كه خدا از براى اوحسنه مى‏نويسد و سيئه را محو مى‏كند.و درجه او را بلند مى‏گرداند.و چون از حاجت‏او فارغ شد ثواب حج و عمره از براى او ثبت مى‏كند» . ⁽¹²⁾

و فرمود: «هر كه برادر او حاجتى به نزد او بياورد و او نتواند روا كند و دل او مشغول‏شود به اينكه اگر مى‏توانست روا كند روا مى‏كرد خداى - تعالى - به اين جهت او را داخل بهشت مى‏كند» . ⁽¹³⁾

و از حضرت امام جعفر صادق - عليه السلام - مروى است كه: «هر كه بر آورد حاجتى‏از برادر مؤمن خود را، خداى - تعالى - در روز قيامت صد هزار حاجت او رابر مى‏آورد، كه يكى از آنها داخل كردن اوست‏به بهشت.و يكى ديگر آن است كه: خويشان و برادران و آشنايان او را داخل بهشت مى‏كند، اگر دشمن اهل بيت نباشند» . ⁽¹⁴⁾

يكى خار پاى يتيمى بكند به خواب اندرش ديد صدر خجند ⁽¹⁵⁾

همى گفت و در روضه‏ها ⁽¹⁶⁾ مى‏چميد ⁽¹⁷⁾ كزان خار بر من چه گلها دميد

و فرمود: «بر آوردن حاجت‏برادر مؤمن، بهتر است از آزاد كردن هزار بنده.و سواركردن هزار پياده، كه در راه خدا جهاد كنند» . ⁽¹⁸⁾

و فرمود كه: «برآوردن حاجت‏برادر مؤمنى محبوب‏تر است در نزد خدا از بيست‏حج، كه صاحب آن در هر حجى صد هزار دينار در راه خدا انفاق كرده باشد» . ⁽¹⁹⁾

و فرمود: «هر كه اين خانه را يك طواف كند، شش هزار حسنه از براى او نوشته‏مى‏شود.و شش هزار سيئه از او محو مى‏شود.و شش هزار درجه بلند مى‏شود.وشش هزار حاجت او برآورده مى‏شود.و چون به نزديك «ملتزم‏» ، - كه موضعى است ازديوار خانه - رسد هفت در بهشت‏بر او گشوده مى‏شود.

راوى گويد عرض كردم كه: فداى تو شوم، اين فضيلت همه در طواف است؟ فرمودبلى.و خبر دهم ترا به بهتر از اين، بر آوردن حاجت مسلمانى افضل است از ده طواف‏» . ⁽²⁰⁾

و فرمود: «هر مؤمنى كه حاجتى به نزد برادر خود آورد، پس به درستى كه اين‏رحمتى است كه خدا به سوى او رانده و از براى او سبب ساخته است.پس اگر آن‏حاجت را بر آورد، رحمت را قبول كرده است.و اگر آن حاجت را رد كند - با وجودقدرت او بر قضاى آن - از خود رد كرده است رحمتى را كه خدا به سوى او فرستاده‏بود» . ⁽²¹⁾

و فرمود: «هر كه راه رود در پى بر آوردن حاجت‏برادر مؤمن خود، از براى خدا تا آن را بر آورد، خداى - تعالى - ثواب حج و عمره مقبول، و روزه دو ماه از ماههاى‏حرام، و اعتكاف دو ماه در مسجد الحرام به جهت او مى‏نويسد.و كسى كه برود در پى‏روا كردن حاجت‏برادر خود و آن حاجت‏برآورده نشود، ثواب يك حج مقبول خدا به‏جهت او مى‏نويسد» . ⁽²²⁾

و حضرت موسى بن جعفر - عليه السلام - فرمود كه: «از براى خدا در روى زمين‏بندگانى است كه سعى مى‏كنند در حاجات مردم، ايشان‏اند كه در روز قيامت از هرخوف و ترسى ايمن‏اند.و هر كه سرورى در دل مؤمنى داخل كند، خدا در روز قيامت‏دل او را شاد مى‏گرداند» . ⁽²³⁾

كسى نيك بيند به هر دو سراى كه نيكى رساند به خلق خداى

خدا را بر آن بنده بخشايش است كه خلق از وجودش در آسايش است

و اخبار بر اين مضامين بسيار است، كه شرح دادن همه آنها ممكن نيست.و خود اين‏مطلب چندان ظاهر است كه احتياج به بيان ندارد، زيرا همه مردمان، بندگان خداوندمنان‏اند، و هر كه با بنده كسى نيكى كند همانا با او كرده است.بلكه بسا باشد كه مولا ازنيكى كردن به بنده او خشنودتر مى‏شود از نيكى كردن به خود او.پس كسى كه رضاى‏خدا را جويد، در كارگذارى بندگان او نهايت اهتمام را به جا مى‏آورد.

غم جمله خور در هواى يكى مراعات صد كن براى يكى

و هر كه را حق - سبحانه و تعالى - اقتدار آن داد كه كار مسلمانى را بسازد، بايد به‏شكرانه آن، به «طى امر» ⁽²⁴⁾ آن پردازد.

چو خود را قوى حال بينى و خوش به شكرانه، بار ضعيفان بكش

ثواب اعانت‏بر مسلمين و برآوردن حاجات ايشان

و شكى نيست كه: برآوردن حاجات برادران دينى موجب سرور و خوشحالى ايشان‏مى‏گردد.و ثواب مسرور كردن برادر ايمانى نيز از حد و نهايت‏بيرون است.شاد كردن‏دلى بهتر از آباد كردن كشورى است.دلهاى غمناك، خانه خداوند پاك است.پس‏كسى كه آن را به شادى مرمت كند خانه خدا را مرمت كرده است.و هر كسى را نسبت‏بندگى خداست، و هر كه بنده كسى را شاد كند، مولاى او را شاد كرده است.