باب العناية بالاخوان

توجه به برادران

1-عن ابى عمران الحلبى قال:قال:ابو عبد الله عليه السلام،احق من ذكرت من اخوانك من لا ينساك،و احق من عنيت به من نفعه لك و ضرره على عدوك،و احق من صبرت عليه من لا بد لك

1-امام جعفر صادق عليه السلام فرمود:برادرى كه تو را از ياد نمى برد بيشتر سزاوار است كه از وى ياد آورى،و آنكه تو را سودمند است و به دشمنت زيان بخش شايسته تر است كه به او توجه كنى و آنكه از وى ناگزريرى سزاوارتر است كه در برابرش شكيبا باشى.

باب مصاحفة الاخوان

دست دادن با برادران

1-عن اسحق بن عمار عن ابى عبد الله عليه السلام،قال:ان الله عز و جل لا يقدر احدا قدره و كذلك لا يقدر قدر نبيه،و كذلك لا يقدر قدر المؤمن انه ليلقى اخاه فيصافحه فينظر الله عز و جل اليهما و الذنوب تحاط عن وجوههما حتى يفتر قاكما تحط الريح الشديده الورق عن الشجر.

1-امام صادق عليه السلام فرمود:همانا كسى قدر خدا و پيغمبر را نمى داند و قدر مؤمن را هم نخواهد دانست زيرا مؤمن برادرش را مى بيند و با وى دست مى دهد و خداوند بدانها مى نگرد و تا از هم جدا نشوند گناهان آنها ميريزد چون برگ هائيكه در اثر تند باد از درخت مى ريزد.

2-عن جابر قال:قال رسول الله صلى الله عليه و آله:اذا لقى احدكم اخاه فليصافحه و يسلم عليه،فان الله اكرم بذلك الملائكه فاصنعوا بصنع الملائكه.

2-پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند:اگر كسى از شما برادر خويش را ببيند دست دهد و سلام گويد چه خداوند فرشتگان را به اين خصلت امتياز داد پس عمل آنان را بكار بنديد.

باب ادخال السرور على المؤمن

شاد كردن مؤمن

1-عن خلف بن حماد يرفع الحديث الى احدهما عليه السلام،قال لا يرى احدكم اذ ادخل السرور على اخيه انه ادخله عليه فقط،بل و الله علينا،بل و الله على رسول الله صلى الله عليه و آله.

1-يكى از معصومين عليه السلام فرموده اند:كسى كه مؤمنى را شاد ساخت گمان نبرد كه تنها او را مسرور كرد بلكه بخدا سوگند ما را و بلكه رسول خدا را هم خرسند نمود.

2-عن عبد الله بن الوليد الوصافى،قال:سمعت ابا جعفر عليه السلام يقول فيما ناجاه الله به عبده موسى قال:ان لى عبادا ابيحهم جنتى،و احكمهم فيها،قال:يا رب و من هم هؤلاء،الذين تبيحهم جنتك،و تحكمهم فيها؟قال:من ادخل على مؤمن سرورا.

2-امام باقر عليه السلام فرمود:خداوند متعال با بنده خويش موسى مناجات كرد و از جمله بدو فرمود:مرا بندگانيست كه بهشت را بر آنها روا داشتم و آنان را در بهشت داور قرار خواهم داد موسى پرسيد كيانند؟فرمود:آنانكه مؤمنى را شاد سازند.

3-عن جعفر بن محمد (ع) عن على بن الحسين عليهما السلام،قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله:ان احب الاعمال الى الله تعالى ادخال السرور على المؤمن.

3-امام سجاد عليه السلام فرمودند:رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم:فرمودند:بهترين كارها نزد خدا شاد كردن مومنان است.

4-عن جميل-و غيره عن ابى عبد الله عليه السلام،قال سمعناه يقول:ان من احب الاعمال الى الله تعالى ادخال السرور على المؤمن.

4-امام صادق عليه السلام فرمود:يكى از محبوبترين كارها نزد خدا مسرور ساختن مؤمن است.

5-لوط بن اسحق عن ابى عبد الله (ع) عن ابيه عن جده قال:قال رسول الله صلى الله عليه و آله:ما من عبد يدخل على اهل يت سرور الا خلق الله من ذلك السرور خلقا يجيئه يوم القيامه كلما مرت شديده يقول يا ولى الله لا تخف،فيقول:من انت فلو ان الدنيا كانت لى ما رايتها لك شيئا؟!فيقول:انا السرور الذى ادخلته على آل فلان.

5-پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:بنده اى نيست كه خاندان مؤمنى را شاد كند مگر آنكه خداوند از آن شادى براى وى مخلوقى مى آفريند كه نزدش مى آيد و هر گاه سختى بيند به او مى گويد اى دوست خدا نترس،از وى مى پرسد كيستى؟اگر دنيا از آن من بود آن را سزاوار تو نمى دانستم پاسخ مى دهد من همان شادى هستم كه در دل فلان داخل كردى.

6-عن صفوان بن مهران الجمال،قال:سمعت ابا عبد الله عليه السلام يقول:ان مما يحب الله من الاعمال ادخال السرور على المؤمن.

6-امام صادق عليه السلام فرمودند:يكى از چيزهائى كه خداوند دوست مى دارد شاد كردن مؤمن است.

7-عن الربيع بن صبيح رفع الحديث الى النبى صلى الله عليه و آله:من لقى اخاه بما يسره ليسره سره الله يوم يلقاه،و من لقى اخاه بما يسوؤه ليسؤه اساءه الله و بعده يوم القيمه.

7-رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:كسى كه مؤمنى را ديدار كند تا او را شاد سازد روز قيامت خداوند هم او را مسرور مى كند و اگر براى غمگين كردن او از وى ديدار كند روز قيامت خداوند او را مغموم مى كند و دور مى سازد.

8-عن ابى عبد الله عليه السلام قال:من ادخل على اخيه سرور اوصل ذلك و الله الى رسول الله صلى الله عليه و آله،و من اوصل سرورا الى رسول الله صلى الله عليه و آله اوصله الى الله،و من اوصل و الله الى الله حكمه الله و الله يوم القيمه فى الجنه.

8-امام صادق عليه السلام فرمود:كسى كه برادر خويش را شاد سازد به خدا سوگند پيغمبر خدا را شاد ساخت،و كسى كه پيغمبر را شاد سازد خدا را شاد كرده است و كسى كه خدا را شاد كند بخدا سوگند كه روز قيامت خدا او را در بهشت حكم خواهد ساخت.

9-عن ابى حمزه الثمالى قال:سمعت ابا جعفر (ع) يقول:قال رسول الله صلى الله عليه و آله،من سر مؤمنا فقد سرنى و من سرنى فقد سر الله.

9-رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند:هر كه مؤمنى را شاد كرد مرا مسرور ساخت و هر كه مرا خرسند نمود خدا را شاد ساخت.

10-عن ابى عبد الله عليه السلام من فرح مسلما خلق الله من ذلك الفرح صوره حسنه تقيه آفات الدنيا-و اهوال الاخره تكون معه فى الكفن و الحشر و النشر حتى توقفه بين يدى الله،فيقول له من انت؟فو الله لو اعطيتك الدنيا لما كانت عوضا لما قمت لى به فيقول:انا الفرح الذى ادخلته على اخيك فى دار الدنيا.

10-امام صادق عليه السلام فرمود:كسى كه برادرش را شاد كند خداوند از آن شادى صورتى نيكو بيافريند كه وى را از سختيهاى دنيا و دشواريهاى آخرت نگهدارى كند و با او در گور و حشر و نشر مى باشد تا اينكه وى را نزد پروردگار برساند آنگاه مؤمن به او مى گويد كيستى؟بخدا سوگند اگر دنيا را به تو مى دادم پاداش كمكى كه به من كردى نمى شد پاسخ مى دهد كه من همان شادى هستم كه در دنيا به دل برادر خويش وارد كردى.

باب البخل على الاخوان

بخل بر برادران

1-عن الرضا عليه السلام انه قال:قال على بن الحسين عليهما السلام انى لاستحى من ربى ان ارى الاخ من اخوانى فاسال الله له الجنه و ابخل عليه بالدينار و الدرهم،فاذا كان يوم القيمه قيل:لى لو كانت الجنه لك لكنت بها ابخل و ابخل و ابخل.

1-امام چهارم زين العابدين عليه السلام فرمود:من از خداى خود شرم مى برم كه يكى از برادرانم را ببينم و از خدا براى وى هشت بخواهم ولى از دينار و درهم هم بر وى دريغ كنم روز قيامت كه شود بمن خواهند گفت كه اگر بهشت از آن تو مى بود بيشتر بآن بخل مى ورزيدى.

باب الشكوى الى الاخوان

شكايت بردن پيش برادران

1-عن الحسن بن راشد،قال:قال لى ابو عبد الله عليه السلام:يا حسن اذا نزلت بك نازله فلا تشكها الى احد من اهل الخلاف،فانك ان فعلت ذلك شكوت ربك،و لكن اذكرها لبعض اخوانك،فانك لن تعدم خصله من اربع:اما تقويه بمال و اما معونه بجاه،و اما مشوره براى،و اما دعوه مستجابه،يا حسن اذا سالت مؤمنا حاجه فهى ء له المعاذير قبل ان يعذر،فان اعتذر فاقبل عذره،و ان ظننت ان الامور على خلاف ما قال:و اذا ساءلت منافقا حاجه فلا تقبل عذره و ان عرفت عذره.

1-امام صادق عليه السلام به حسن بن راشد فرمود:اى حسن:اگر تو را مشكلى پيش آمد نزد مخالفان به شكايت مرو چه اگر چنين كنى از خدا شكايت كرده اى بلكه درد خود را به يكى از برادرانت بگو زيرا از چهار خصلت بيرون نخواهى بود يا اينكه به مال تو را كمك مى كنند،يا به جاه و مقام تو را يارى مى كنند و يا به مشورت درباره تو راى مى دهند،و يا دعائى خواهند كرد كه بر آوردنى است.اى حسن هر گاه از مؤمن حاجتى خواستى پيش از آنكه بهانه بياورد،براى وى بهانه هائى بينديش و اگر پوزش خواست از وى بپذير و اگر چه گمان كنى كه امر بر خلاف گفته او است و اگر به منافق حاجتى بردى عذرش را نپذير اگر چه بهانه او را تصديق كنى.

باب لقاء الاخوان بما يسومهم

ديدار برادران و رنجاندن آنها

1-عن الربيع بن صبيح رفع الحديث الى النبى صلى الله عليه و آله،قال:من لقى اخاه بما يسوؤه ليسؤه اساءه بعد ما يلقاه.

1-رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:هر كه برادر خود را ديدار كند تا وى را رنجه سازد از او بدى خواهد ديد.

باب ثواب اقالة الاخ اخا له

ثواب به هم زدن معامله به در خواست برادر مسلمان

1-عن ابى عبد الله عليه السلام،قال:ايما مسلم اقال مسلما ندامه فى بيع،اقاله الله عثرته يوم القيمه.

1-امام صادق عليه السلام فرمودند:اگر مسلمانى در خريد پشيمان شود و از برادر مسلمان خود فسخ كردن آن معامله را بخواهد و او هم بپذيرد خداوند از لغزشش در روز قيامت در مى گذرد.

باب اختبار الاخوان

آزمايش برادران

1-عن ابى عبد الله عليه السلام،قال:لاتسم الرجل صديقا و سمه معرفه حتى تخبره،بثلث خصال،حتى تغضبه فتنظر غضبه يخرجه من حق الى باطل و تسافر معه،و تخبره بالدينار و الدرهم.

1-امام صادق عليه السلام فرمود:كسى را دوست مشمار بلكه آشنايش بنام مگر اينكه وى را با سه خصلت بيازمائى كه او را به خشم بياورى و بنگرى آيا خشم او را از حق به باطل مى برد؟و با او سفر كنى،و او را با درهم و دينار بيازمائى.

باب الثقة بالاخوان و صدق الاخاء

صداقت در برادرى و اطمينان به برادران

1-عن ابى عبد الله عليه السلام قال:من كان الرهن عنده اوثق من اخيه فالله منه برى.

1-كسى كه به گروه بيشتر اعتماد كند تا به برادر،خداوند از وى بيزار است.

2-عن السكونى عن ابى جعفر عن ابيه عليهما السلام قال:قال رسول الله صلى الله عليه و آله،اذا احب احدكم اخاه المسلم،فليساءله عن اسمعه و اسم ابيه و قبيلته و عشيرته،فاءنه من حق الواجب و صدق الاخاء ان يساءله عن ذلك،و الا فهى معرفه حمقاء.

2-رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرمود:اگر كسى برادر مسلمان خويش را دوست بدارد از نام او و نام پدر و قبيله و عشيره او بايد بپرسد زيرا اينگونه پرسش از حقوق واجب است و لازمه صداقت در برادرى است و اگر نه آشنائى احمقانه خواهد بود.

3-عن على بن الحكم عن بعض اصحابنا قال:قال ابو عبد الله عليه السلام من مشى مع قوم فى حاجه فلم يناصحهم،فقد خان الله و رسوله.

3-امام صادق عليه السلام فرمود:كسى كه با گروهى براى حاجتى همراه شود ولى صداقت بخرج ندهد با خداى و رسول خيانت كرده است.

4-عن ابى عبد الله عليه السلام،قال:من سعى فى حاجه اخيه بغير نيه فهو لا يبالى فضيت ام لم تقض فقد تبواء مقعده من النار.