401 - ان الشيطان ليجرى من ابن آدم مجرى الدم فضيقوا مجاريه بالجوع و العطش.

404 - اشاره‏اى است به آيه شريفه سوره غاشيه: ليس لهم طعام الا من ضريع، لا يسمن و لا يغنى من جوع آنها - اهل جهنم - طعامى جز ضريع ندارند كه نه سير مى‏كند و نه فربه. ضريع در لغت نام گياهى است از تيره گياهان خار دار كه در صحراى حجاز مى‏رويد تا زمانى كه خشك نشده شتر از آن مى‏خورد ولى هنگامى كه خشك شود قابل خوردن نمى‏باشد.

صاحب قاموس قرآن مى‏فرمايد: ضريع در آيه نكره است يعنى ضريع بخصوصى است اين صفت دارد كه نه از گرسنگى سير مى‏كند و نه لاغر را فربه مى‏كند و آنگاه از مجمع نقل مى‏كند كه رسول خدا (صلى‏الله عليه و آله و سلم) فرمود: ضريع چيزى است در آتش دوزخ، خار مانند، تلختر از صبر، بدبوتر از مردار، سوزان‏تر از آتش، خدا آن را ضريع ناميده است.

405 - المعدة بيت الداء و الحمية رأس كل دواء، واعط كل بدن ماعودته.

408 - اى پيامبر! به مؤمنين بگو دامن نگاه‏هاى خويش را برچينند و عفت خويش را حفظ كنند. (سوره نور، آيه 31).

409 - النظرة سهم مسموم من سهام ابليس، فمن تركها خوفاً من الله اعطاه الله ايماناً يجد حلاوتة فى قلبه.

410 - معاشر الشباب عليكم بالباءة فمن لم يستطع فعليه بالصوم فان الصوم له وجاء.

411 - من صمت نجا.

412 - الصمت حكمة و قليل فاعله.

413 - من يتكفل لى بين لحييه و رجليه اتكفل له بالحنة.

414 - من وقى شر قبقبه و ذبذبه و لقلقه فقدوقى.

415 - هل يكب الناس على مناخرهم الاحصائد السنتهم. اين جمله را حضرت در جواب كسى فرمود كه از او پرسيد: آيا ما را به خاطر حرفهايمان مؤاخذه مى‏كنند؟

416 - من كان يؤمن بالله و اليوم الاخر فليقل خيراً اوليصمت.

417 - ان لسان المؤمن وراء قلبه فاذا اراد ان يتكلم بشى‏ء تدبره بقلبه ثم امضاه بلسانه و ان لسان المنافق امام قلبه فاذاهم بشى‏ء امضاه بلسانه و لم يتدبره بقلبه.

418 - من كثر كلامه كثر سقطه و من كثرت سقطه كثرت ذنوبه و من كثرت ذنوبه كانت النار اولى به.

422 - ان شيعتنا الخرس.

423 - النوم راحة للجسد و النطق راحة للروح و السكوت راحة للعقل.

424 - على العاقل ان يكون عارفاً بزمانه مقبلاً على شأنه حافظاً للسانه.

425 - يا بنى ان كنت زعمت ان الكلام من فضة فان السكوت من ذهب.

426 - المرء مخبوء تحت لسانه فزن كلامك و اعرضه على العقل و المعرفة فان كان لله و فى الله فتكلم و ان كان غير ذلك فالسكوت خير منه.

427 - ان الرجل ليتكلم بالكلمة يضحك بها جلساءه يهوى بها ابعد من الثريا.

428 - ما با اهل باطل به بطالت مى‏پرداختيم. (سوره مدثر، آيه 45).

429 - لاتمار اخاك و لا تمازحه و لا تعده موعداً فتخلفه.

430 - من ترك المراء و هو محق بنى له بيت فى اعلا الجنة و من ترك المراء و هو مبطل بنى له بيت فى ربض الجنة.

431 - لا يستكمل عبد حقيقة الايمان حتى يدع المراء و الجدال و ان كان محقاً.

432 - يا بنى لا تجادل العلماء فيمقتوك.

433 - ان ابغض الرجال الى الله الالد الخصم.

434 - من جادل فى خصومة بغير علم لم يزل فى سخط الله حتى ينزع.

435 - اياكم و الفحش فان الله لا يحب الفحش و لا التفحش.

436 - ليس المؤمن بالطعان و لا اللعان و لا الفحاش و لا البذى.

437 - الجنة حرام على كل فحاش ان يدخلها.

440 - سباب المسلم فسوق و قتاله كفر.

441 - لعنت اگر به غير خدا نسبت داده شود مثل اينكه مى‏گوييم رسول خدا دروغگويان را لعنت كرد به معنى طلب لعنت الهى است و اگر به خدا نسبت داده شود مثل اينكه مى‏گوئيم خدا ظالمان را لعنت كند به معنى دور كردن از خير و رحمت است.

442 - المؤمن ليس بالعان.

443 - لاتلا عنوا بلعنة الله و لا بعضبه.

446 - لعن الله الكاذب ولو كان مازحاً.

447 - و از پليدى كه همان بت‏ها هستند دورى گزينيد و از گفتار باطل بپرهيزيد. (سوره حج، آيه 30).

448 - الغناء عش النفاق.

449 - و پاره‏اى از مردم كسانى هستند كه سخنان لغو و باطل را مى‏خرند (تهيه مى‏كنند) تا به وسيله آن خلق را از راه خدا منحرف كنند. (سوره لقمان، آيه 6).

450 - بدرستى كه بعضى از اشعار حكمت هستند.

451 - و ما به او (پيامبر (صلى‏الله عليه و آله و سلم)) شعر نياموختيم و شاعرى براى او سزاوار نيست، اين كتاب چيزى نيست جز ذكر الهى و قرآن روشن و واضح. (سوره يس، آيه 69).

452 - از شعراء فقط گمراهان پيروى مى‏كنند. (سوره شعراء، آيه 224).

453 - لاتمار اخاك و لا تمازحه.

454 - انى لامزح و لا اقول الا حقاً.

455 - ما آنها را آفريده‏ايم و هميشه آنان را باكره گردانيده‏ايم و شوهر دوست و جوان و همسن هم. (سوره واقعه، آيات 37 - 35).

456 - اى مؤمنين گروهى از شما گروه ديگر را مسخره نكنند چه بسا كه آنها بهتر از ايشان باشند. (سوره حجرات، آيه 11).

457 - اذا حدث الرجل الحديث ثم التفت فهى امانة.

458 - الحديث بينكم امانة.

459 - العدة دين.

460 - ثلاث من كن فيه فهو منافق و ان صام و صلى وزعم انه مسلم اذا حدث كذب واذا وعد اخلف واذا ائتمن خان.

461 - كبر خيانة ان تحدث اخاك حديثاً هو لك مصدق و انت له فيه كاذب.

462 - الكذب ينقص الرزق.

463 - على كل خصلة يطبع او يطوى عليها المؤمن الا الخيانة و الكذب.

464 - اعظم الخطايا عندالله اللسان الكذوب.

465 - ثلاث نفر لايكلمهم الله يوم القيامة و لا ينظر اليهم و لا يزكيهم، المنان بالعطية و المنفق سلعتة بالحلف الفاجر و المسبل ازاره.

466 - ما حلف حالف بالله فادخل فيها مثل جناح بعوضة الا كانت نكتة فى قلبه الى يوم القيامة.

467 - از يكديگر غيبت نكنيد آيا دوست داريد كه گوشت براد مرده برادر خود را بخوريد؟ البته از آن نفرت و كراهت داريد. (سوره حجرات، آيه 12).

468 - من مشى فى غيبة اخيه و كشف عورته كانت اول خطوة خطاها وضعها فى جهنم و كشف الله عورتة على رؤوس الخلائق و من اغتاب مسلماً بطل صومه و نقض وضوؤه فان مات و هو كذلك مات و هو مستحل لما حرم الله.

469 - الغيبة اسرع فى دين الرجل المسلم من الاكلة فى بطنه.

470 - كسانى كه دوست دارند فحشاء در بين مؤمنين شايع شود بر ايشان عذابى دردناك خواهد بود. (سوره نور، آيه 19).

471 - من روى على مؤمن رواية يريد بها شينه و هدم مروته ليسقط عن اعين الناس اخرجه الله من ولايته الى ولاية الشيطان فلا يقبله الشيطان.

472 - الغيبة حرام على كل مسلم وانها لتأكل الحسنات كما تأكل النار الحطب.

473 - ذكرك اخاك بما يكره.

474 - ان كان فيه ما تقول فقد اغتبته فان لم يكن فيه ما تقول فقد بهته.

475 - هو ان تقول لاخيك فى دينه ما لم يفعل و تبث عليه امراً قد ستره الله عليه.

476 - تشفى خاطر در عرف محاوره، دل خنك كردن است.

477 - علل سه گانه اخير اولاً مربوط به خواص هستند به اين معنى كه هركس با ديدن منكرات غمگين يا غضبناك نمى‏شود و گرفتاريهاى ديگران او را افسرده و ناراحت نمى‏كند. ثانياً: بايد توجه داشت كه اگر تعجب و غضب از منكرات و هم و غم بخاطر گرفتاريهاى ديگران حقيقت داشته باشند، منشأ خيرات خواهند بود، يعنى اين، براى بنده درجه بلندى است كه درد ديگران را در خود احساس كند و انجام منكرات او را خشمگين سازد. و حتماً خداوند متعال، در مقابل آنها ثواب و پاداش مى‏دهد. و لذا شيطان براى اينكه دست بنده را از اين همه خيرات خالى كند سعى مى‏كند كه آن نيت خالص را خدشه دار كند و با ذكر نام و غيبت ديگران اجر و ثوابش را ضايع سازد.

بنابراين اگر كسى واقعاً داراى چنين حالاتى شد بر او لازم است كه به حملات شيطان توجه كامل داشته باشد و از ذكر نام ديگران خوددارى كند.

478 - ان لجهنم باباً لا يدخله الا من شفى غيظه بمعصية الله.

479 - خدا دوست نمى‏دارد كه سخن زشت آشكار شود، مگر در مورد كسى كه ظلمى ديده. (سوره نساء، آيه 148).

480 - لصاحب الحق مقال.

481 - مطل الغنى ظلم.

482 - لى الواجد ظلم يحل عرضه و عقوبته. دو حديث شماره 3 و 4 در صدد اثبات اين هستند كه اينگونه برخوردها ظلم هستند و بيان آنها در نزد قاضى يا كسى كه مى‏تواند حق او را بگيرد جايز است.

483 - جرح در اصطلاح فقه عبارت است از ذكر دلائل فسق.

484 - اذا جاهر الفاسق بفسقه فلا حرمة له و لا غيبتة له.

485 - ثلاثة ليس لهم حرمة صاحب هوى مبتدع و الامام الجائر و الفاسق المعلن بالفسق.

488 - ليس لفاسق غيبة. اعرج: كسى است كه به علت نقص پا در هنگام راه رفتن به چپ و راست متمايل مى‏شود.

اعمش: كسى كه چشمش ضعيف است و غالباً اشك مى‏كند.

اشتر: كسى كه لب پائينش شكافته است، كسى كه پلك چشمش برگشته يا شكافته شده يا به پائين آويزان است.

489 - جاءت زينب العطارة الحولاء الى نساء النبى (صلى‏الله عليه و آله و سلم).... حولاء: زنى كه چشمش لوچ (چپ) است. از اينكه امام (عليه السلام) زينب عطاره را با اين لقب ياد كرده است استفاده مى‏شود كه ذكر اينگونه القاب حرام نيست.

490 - زيرا جواز غيبت در ادله استثنا منوط به فايده يا عدم احترام غيبت شونده شده است و در اين مورد هيچ يك از اين دو مناط وجود ندارد. از طرفى در بعضى از ادله حرمت، غيبت به افشاء امر مستور معنى شد و اين عنوان در اينجا صادق نيست.

491 - نظر به اينكه مرحوم مؤلف اين بخش را خيلى مختصر و تا حدى فنى مطرح كرده بود در ترجمه ناچار شديم مقصود ايشان را با كمى توضيح بيان كنيم و لذا عين عبارات از آن مرحوم نيست.

492 - سئل النبى (صلى‏الله عليه و آله و سلم): ما كفارة الاغتياب؟ قال: تستغفر الله لمن اغتبته كلما ذكرته.

494 - ان اغتبت فبلغ المغتاب فاستحل منه و ان لم يلحقه فاستغفر الله.

495 - و دائم عيبجوئى و سخن چينى مى‏كنند و هرچه بتوانند خلق را از خير و سعادت باز مى‏دارند و به ظلم و بدكارى مى‏كوشند و با اين همه متكبرند و خشن با آنكه حرامزاده و بى‏اصل و نسبند. (سوره قلم، آيات 13 - 11).

496 - واى بر هر عيبجوى هرزه زبان. (سوره همزه، آيه 15).

497 - لا يدخل الجنة نمام.

498 - شراركم المشاؤون بالنميمة المفرقون بين الاحبة، المبتغون للبراء المعايب.

499 - الجنة محرمة على المغتابين و المشائين بالنميمة.

500 - اگر فاسقى براى شما خبرى آورد درباره خبرش تحقيق كنيد. (سوره حجرات، آيه 6).

501 - امر به معروف كن و از منكر بازدار. (سوره لقمان، آيه 17).

502 - از بسيارى از گمانها اجتناب كنيد كه بعضى از گمانها گناه است و تجسس نكنيد. (سوره حجرات، آيه 12).

503 - از بسيارى از گمانها اجتناب كنيد كه بعضى از گمانها گناه است و تجسس نكنيد. (سوره حجرات، آيه 12).

504 - به نظر مى‏رسد كه منظور حضرت از اينكه فرمود: درباره گفته‏ات تحقيق مى‏كنيم، اين بود شخص سخن چين را به زشتى عملش متوجه سازد وگرنه همانطور كه گذشت وظيفه انسان اين است كه درباره گفته سخن چين تحقيق نكند.

505 - در مقابل اين حالت، قسم ديگرى از دو زبانى هست كه يكى از صفات پسنديده به شمار مى‏رود. توضيح: اينكه انسان هنگامى كه بين دو نفر مخالف قرار مى‏گيرد موظف است با هر كدام از آنها به گونه‏اى صحبت كند كه كينه‏اش از طرف مقابل زائل شده قلبش با او مهربان گردد، البته اين صفت را در اصطلاح دو زبانى نمى‏نامند.

506 - يعنى مطلب از مقوله‏اى نيست كه بتوان از آن مطلع شد.

507 - ان الله ليغضب اذا مدح الفاسق.

508 - قابل ذكر است كه مدح ائمه و معصومين هيچ يك از اين آفات را ندارد و مداح معصومين از ثواب فراوانى برخوردار مى‏باشد.

509 - احثوا التراب فى وجوه المداحين.

510 - (پيروان پيامبر اسلام) بر كافران سخت و شديدند. (سوره فتح، آيه 29).

511 - اى پيامبر با كفار و منافقين مبارزه كن و بر آنها سخت بگير. (سوره توبه، آيه 73).

512 - الغضب يفسد الايمان كما يفسد الخل العسل.

513 - الغضب مفتاح كل شر.

514 - من كف غضبه ستر الله عورته.

515 - من لم يملك غضبه لم يملك عقله.

516 - يا موسى امسك غضبك عمن ملكتك عليه اكف عنك غضبى.

517 - و آنان كه خشم خود را فرو مى‏برند. (سوره آل عمران، آيه 134).

518 - اذا غضب احدكم فليتوضأ و ليغتسل فان الغضب من النار.

519 - من كف غضبه كف الله عنه عذابه و من اعتذر الى ربه قبل الله عذره و من خزن لسانه ستر الله عورته.

520 - اشدكم من ملك نفسه عند الغضب و احلمكم من عفا عند القدرة.

521 - من احب السبيل الى الله تعالى جرعتان جرعة غيظ تردها بحلم و جرعة مصيبة تردها بصير.

522 - ما احب ان لى بذل نفسى حمر النعم، و ما تجرعت جرعة احب الى من جرعة غيظ لا اكافى بها صاحبها. در حاشيه كتاب محجة البيضاء در ذيل حديث اين چنين آمده: از ذكر اين دو جمله با هم استفاده مى‏شود كه فرونشاندن غيظ عزت است و انتقام ذلت.

523 - من كظم غيظاً و هو يقدر على امضائه حشا الله قلبه امنا و ايماناً يوم القيامة.

524 - نعم الجرعة الغيظ لمن صبر عليها فان عظيم الاجر لمن عظم البلاء و ما احب الله قوماً الا ابتلاهم.

525 - ما من عبد كظم غيظاً الا زاده الله تعالى عزا فى الدنيا و عزاً فى الاخرة.

526 - من كظم غيظاً و لوشاء ان يمضيه امضاه ملا الله قلبه يوم القيامة رضاه.

527 - ما اعز الله بجهل قط ولا اذل بحلم قط منظور از جهل اعمال غضب و انتقام جويى است.

528 - المؤمن ليس بحقود.

529 - (اى پيامبر) با امت به شيوه عفو و بخشش رفتار كن و به نيكوكارى امر فرما... (سوره اعراف، آيه 199).

530 - و اگر عفو كنيد و درگذريد به تقوى و پرهيزكارى نزديكتر است. (سوره بقره، آيه 237).

531 - الا اخبركم بخير خلائق الدنيا و الاخرة؟ العفو عمن ظلمك و تصل من قطعك و الاحسان الى من اساء اليك و اعطاء من حرمك.

532 - عليكم بالعفو، فان العفو لا يزيد العبد الا عزا فتعافوا يعزكم الله.

533 - الرفق نصف العيش.

534 - ان الحسد ليأكل الايمان كما يأكل النار الحطب.

535 - آفه الدين الحسد و العجب والفخر.

536 - اتقوا الله و لا يحسد بعضكم بعضاً.

537 - المؤمن يبغط و الكافر يحسد.

538 - و رقابت كنندگان بايد بر چنين چيزى (بهشت و نعمتهاى آن)رقابت كنند. (سوره مطففين، آيه 26).

539 - اگر خيرى به شما (مؤمنان) برسد آنها (كفار) بد حال و غمگين مى‏شوند و اگر حادثه ناگوارى برايتان پيش آيد شادمان مى‏شوند. (سوره آل عمران، آيه 120).

540 - بسيارى از اهل كتاب دوست دارند كه شما را بعد از ايمان به كفر برگردانند به خاطر رشك و حسدى كه در جان خويش دارند. (سوره بقره، آيه 109).

541 - و (انصار) در درون خود نسبت به غنائم بنى‏نضير كه به مهاجرين داده شد هيچ حاجتى (بخل و حسد) احساس نمى‏كنند. (سوره حشر، آيه 9).

542 - (كفار و منافقين) دوست مى‏دارند كه شما نيز مانند آنها كفر بورزيد تا با هم يكسان باشيد. (سوره نساء، آيه 89).

543 - وضع عن امتى تسع خصال، الخطأ، والنسيان، و مالا يعلمون، و مالا يطيقون، و ما اضطروا اليه و ما استكرهوا عليه و الطيرة و الوسوسة فى التفكير فى الخلق و الحسد ما لم يظهر بلسان اويد. اين حديث شريف كه با اسناد و متون مختلف روايت شده در اصطلاح حديث رفع نام دارد و در علم اصول يكى از ادله اصل برائت مى‏باشد.

هدف اصلى اين حديث رفع اضطراب و نگرانى انسان نسبت به ارتكاب امور غير اختيارى است، امورى كه در محدوده تكليف نمى‏گنجند، يكى از موارد بارز اين امور - در مورد نفوس غير مهذب - حالات نفسانى كنترل نشده مى‏باشد و حسد درونى يكى از اين حالات است.

544 - ثلاث لا ينجو منهن احد الظن و الطيرة و الحسد و ساحد ثكم بالمخرج من ذلك اذا ظننت فلا تحقق و اذا تطرت فامض و اذا حسدت فلا تبغ.

545 - واى بر حال نمازگزارانى كه از نماز خويش غافلند آنانكه رياء مى‏كنند و احسان و نيكى به فقراء را منع مى‏كنند. (سوره ماعون، آيه 7 - 4).

546 - منافقين... با مردم ريا مى‏ورزند و خدا را جز اندكى ياد نمى‏كنند. (سوره نساء، آيه 142).

547 - مانند كسى كه مالش را براى ريا انفاق مى‏كند. (صدقات خويش را با منت و آزار تباه نسازند) (سوره بقره، آيه 264).

548 - (اى رسول ما به امت بگو من...) پس هركس به ديدار پروردگار خويش اميدوار است عمل صالح انجام دهد و در پرستش خداى خويش كسى را با او شريك نكند. (سوره كهف، آيه 110).

549 - من عمل عملاً اشرك فيه غيرى فهو له كله و انامنه برى‏ء و انا اغنى الاغنياء عن الشرك.

550 - لا يقبل الله عملاً فيه مقدار ذرة من رياء.

551 - ان ادنى الرياء شرك.

552 - انا خير شريك من اشرك معى غيرى فى عمل عمله لم اقبله الا ما كان لى خالصاً.

553 - ان الملك يصعد بعمل العبد مبتهجاًبه فاذا صعد بحسناته يقول الله اجعلوها فى سجين انه ليس اياى اراد به. قرآن كريم مى‏فرمايد: كلا ان كتاب الفجار لفى سجين و ما ادراك ما سجين كتاب مرقوم. چنين نيست نامه عمل بدكاران در سجين قرار دارد و تو چه مى‏دانى سجين چيست؟ كتابى است نگاشته شده، سجين از ماده سجن به معنى زندان است و مراد از آن در اين آيه شريفه و احاديث، جهنم است كه تجسم عمل و نامه ممثل زندگى بدكاران مى‏باشد.

555 - اخشوا الله خشية ليست بتعذير و اعملوا فى غير رياء و لا سمعة فانه من عمل لغير الله و كله الله الى عمله.

556 - اجعلوا امركم هذا لله و لا تجعلوه للناس فانه ما كان لله فهو لله و ما كان للناس فلا يصعد الى الله.

557 - كل رياء شرك انه من عمل للناس كان ثوابه على الناس و من عمل لله كان ثوابه على الله.

558 - (سوره كهف، آيه 110).

559 - بلكه انسان بر نفس خويش آگاه است. (سوره قيامت، آيه 14).

560 - منظور اين است كه اگر باطن از شرك و رياء پاك شد اعضاء و جوارح به تبعيت تصميم قلب براى عبادت خدا نيرومند مى‏شوند ولى در صورتى كه در قلب ريا و سمعه باشد اعضا دچار رخوت و كسالت مى‏شوند و نشاط عبادت از انسان سلب مى‏شود.

561 - (سوره كهف، آيه 110).

562 - يكسل فى الخلوة وينشط عند الناس.

563 - طبق اين تقسيمات ريا داراى 72 درجه مى‏باشد كه از ضرب چهار مرتبه قصد ريا در شش درجه وسائل ريا و ضرب حاصل آن در سه مرتبه اهداف ريا به دست مى‏آيد. بدترين و شديدترين درجات، ريائى است كه شخص بدون هيچ‏گونه محرك و انگيزه الهى براى بدست آوردن فرصت معصيت و سوء استفاده اظهار ايمان كند و ضعيف‏ترين درجه اين است كه قصد ريا باعث نشاط بيشتر او در التزام به اوصاف خارجى عبادات از قبيل حضور در جماعت مى‏شود به اين خاطر كه مردم او را به ديده نقص و حقارت ننگرند.

البته اين 72 درجه، درجات و مراتب رئيسه ريا به حساب مى‏آيد كه در بين هر مرتبه تا مرتبه بعدى درجات و مراتبى غير قابل حصر وجود دارد.

564 - اى پيامبر به مردم بگو كه شما بايد فقط به فضل و رحمت خداوند شادمان باشيد. (سوره يونس، آيه 58).

565 - ما ستر الله على عبد فى الدنيا الا ستر عليه فى الاخرة.

566 - ان الله يحب من العبد ان يتزين لاخوانه اذا خرج اليهم.

567 - ليتزين احدكم لاخيه المسلم كما يتزين للغريب الذى يحب ان يراه فى احسن الهيئة.

568 - الثوب النقى يكبت العدو.

569 - آنانكه در راه ما جهاد كنند ايشان را به راه خويش هدايت مى‏كنيم و خدا پاداش نيكوكاران را ضايع نمى‏كند. (سوره عنكبوت، آيه 69).

570 - ادلال به معنى ناز و كرشمه و نترسيدن از خدا به خاطر اعتمادى كه بر اعمال و عبادت براى انسان حاصل مى‏شود چنانچه گويى او را بر خدا حقى است كه با وجود آن جاى هيچ خوف و هراسى نيست.

571 - از عقاب الهى غافل نمى‏شوند مگر زيانكاران. (سوره اعراف، آيه 99).

572 - و روز حنين كه فريفته و مغرور كثرت خود شديد. (سوره توبه، آيه 25).

573 - آنها گمان مى‏كردند حصارهايشان ايشان را در مقابل خدا حفظ خواهد كرد ولى خدا از جانبى به سراغشان آمد كه آنها گمان نمى‏كردند. (سوره حشر، آيه 2).

574 - زيانكارترين مردم كسانى هستند كه كوشش آنها در راه زندگى دنيا تباه شده ولى گمان مى‏كنند كه نيكوكارى مى‏كنند. (سوره كهف، آيه 104).

575 - آيا كسى كه كردار زشتش در نظرش زينت داده شده و آن را نيكو پنداشته است؟ (سوره فاطر، آيه 8).

576 - ثلاث مهلكات شح مطاع و هوى متبع و اعجاب المرء بنفسه.

577 - لولم تذببوا لخشيت عليكم ما هو اكبر من ذلك العجب العجب.

578 - ان الله تعالى علم ان الذنب خير للمؤمن من العجب و لولا ذلك ما ابتلى مؤمناً بذنب ابداً.

579 - من دخله العجب هلك.

580 - قوم عاد گفتند: كيست از ما نيرومندتر؟ (سوره فصلت، آيه 15).

581 - گفتند: ما داراى اموال و فرزندان بيشترى هستيم. (سوره سبا، آيه 35).

582 - چه بسا گروههاى كوچكى كه با اذن خدا بر طوائف بزرگ غالب شده‏اند. (سوره بقره، آيه 249).

585 - آيا كسى كه عمل زشتش را در نظر او زينت داده شده و آن را نيكو مى‏بيند. (سوره فاطر، آيه 8).

586 - و آنها گمان مى‏كنند كه نيكوكارى مى‏كنند. (سوره كهف، آيه 104).

587 - من آنان را كه به ناحق در زمين تكبر مى‏ورزند از آيات و نشانه‏هاى خود روى گردان خواهم كرد. (سوره اعراف، آيه 146).

588 - اينگونه خدا بر قلب هر متكبر ستمكارى مهر شقاوت مى‏زند. (سوره مؤمن، آيه 35).

589 - رسولان ما به فتح و پيروزى خواهند رسيد و هر ستمگر متكبرى نااميد و محروم خواهد شد. (سوره ابراهيم، آيه 15).

590 - بدرستى كه خداوند مستكبرين را دوست ندارد. (سوره نحل، آيه 23).

591 - لايدخل الجنة من كان فى قلبه مثقال حبة من خردل من كبر و لايدخل النار جل فى قلبه مثقال حبة من ايمان.

592 - الكبر ياءردائى و العظمة ازارى فمن نازعنى واحداً منهما القيته فى جهنم.

597 - الكبر ان تغمص الناس و تسفه الحق.