روابط زناشويى و تنظيم خانواده
احكام آميزش
موارد حرمت آميزش
جلوگيرى از حاملگى
سقط جنين
تلقيح مصنوعى
روابط زناشويى و تنظيم خانواده
138- مسأله: زن و شوهر مىتوانند به تمام بدن يكديگر نگاه كنند چه با قصد شهوت
چه بدون قصد آن .
امام: تحرير الوسيله، كتاب نكاح، مسأله 15 و عروة الوثقى، نكاح، مسأله 29.
139- سؤال: آيا زن مى تواند از نگاه شوهر به بدن او ممانعت به عمل آورد؟
جواب: زن بايد براى كليه استمتاعات شوهر مطيع او باشد مگر عذر شرعى داشته باشد.
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
140- مسأله: بر زنان واجب نيست بدن و عورتين خود را از شوهر بپوشانند همانگونه
كه بر مردان واجب نيست خود را از همسرشان بپوشانند.
امام - فاضل - مكارم: با استفاده از عروةالوثقى، ستر و ساتر، ص 549.
141- سؤال: آيا شوهر مىتواند به زن امر كند فلان لباس را در منزل بپوشد؟
جواب: اگر اين درخواست در راستاى استمتاعات باشد ويا ترك آن موجب نفرت شوهر
شود، مىتواند امر كند و بر زن نيز واجب است اطاعت كند.
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
142- مسأله: هر گونه تماس بدنى بين زن و شوهر با هر عضوى باشد، جايز است حتى
اگر براى تلذذ باشد.
امام - فاضل - مكارم: عروة الوثقى، نكاح، مسأله 19 و 29.
143 - مسأله زن و شوهر مىتوانند هر گونه استمتاعى را از يكديگر داشته باشند.
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
زن و شوهر به دو صورت حنب مىشوند:
الف - جماع
ب - خروج منى
144- سؤال: آيا تعريف كردن صحنههاى محرك براى شوهر يا براى زن جايز است؟ اگر
چه قصد تحريك باشد؟
جواب:
تبريزى: اگر مشتمل بر امر حرامى نباشد مانعى ندارد. استفتاء
فاضل در صورتى كه تعريف كننده خود زن يا شوهر باشد به قصد تحريك اشكال ندارد.
استفتاء
145- مسأله: اگر زن و شوهر با يكديگر جماع كنند و به اندازه ختنه گاه يا بيشتر
داخل شود، در قبل باشد يا در دبر، بالغ باشد يا نابالغ، اگر چه منى بيرون
نيايد، هر دو جنب مىشوند.
امام: توضيح المسائل، مسأله 349.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 352.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 355
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 350.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 364.
146- مسأله: اگر شك كنند كه به مقدار ختنه گاه داخل شد يا نه، غسل بر آنها واجب
نيست.
امام: توضيح المسائل، مسأله 350، و عروة الوثقى، فصل فى غسل الجنابة، مسئله 9.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 353.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 356.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 351.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 365.
147- مسأله: اگر از زن يا شوهر چه با اختيار و چه بدون اختيار، منى خارج شود،
اگر چه دخول صورت نگرفته باشد، جنب مىشوند.
امام: توضيح المسائل مسأله 345 و تحريرالوسيله، فصل فى غسل الجنابة، مسأله 1 و
عروةالوثقى، فصل فى غسل الجنابه، شرط دوم.
148- مسأله: اگر منى از جاى خود حركت كند و بيرون نيايد، يا انسان شك كند كه
منى از او خارج شده يا نه، غسل بر او واجب نيست.
امام: توضيح المسائل، مسأله 352 و عروة الوثقى، فصل فى غسل الجنابة، شرط اول .
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 355.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 358.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 353.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 367
149- مسأله: اگر منى مرد از زن خارج گردد، موجب جنابت زن نمىشود، مگر آنكه زن
بداند منى مرد با منى او آميخته شده است .
امام: تحرير الوسيله، فصل فى غسل الجنابه، مسأله 1 و عروةالوثقى، فصل فى غسل
الجنابه، شرط اول.
150- سؤال: آيا زن بدون عمل آميزش هم جنب مىشود يا نه؟
و در صورت مثبت بودن جواب آيا غسل بر او واجب است ؟
جواب: ممكن است و اگر يقين پيدا كند بر خروج منى، غسل واجب مىشود و تا يقين
پيدا نكند واجب نيست .
استفتائات، ج 1، ص 50، سؤال 89.
151- مسأله: برخى اوقات زن به علت ملاعبه با همسر، تقريباً حالت انزال به او
دست مىدهد و بدنش سست مىشود، به طورى كه فكر مىكند جنب شده است، آيا پس از
اين حالت غسل جنابت واجب است يا نه ؟
جواب: اگر يقين به انزال منى حاصل شود و از مجرا به خارج برسد غسل واجب است.
امام: استفتائات ج 1، ص 53، سؤال 104.
152- سؤال: دفق وفتور بدن را در جنابت زن شرط نمىدانيد فقط شهوت را در خروج
رطوبت منى شرط جنابت فرمودهايد، پس با رطوبتى كه به نام مذى آنهم در موقع شهوت
از مرد يا زن خارج مىشود، چه تفاوتى دارد ؟
جواب: ميزان شهوتى است كه مقارن با آن، منى خارج مىشود و با ساير حالات فرق
دارد.
امام: استفتائات، ج 1، ص 53، سؤال 103.
153- مسأله: اگر انسان در شب بداندكه صبح براى غسل كردن آب پيدا نمىكند، آيا
با اين حال ميتواند با همسر خود نزديكى كند؟
جواب: مانعى ندارد.
امام: استفتائات، ج 1، ص 54،سؤال 106.
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 357.
تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 359.
فاضل: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 354.
مكارم: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 368.
154- مسأله: كسى كه نمىتواند غسل و تيمم كند، بعد از داخل شدن وقت نماز نبايد
با همسر خود نزديكى كند، مگر آنكه بترسد كه به گناه بيفتد.
امام: تحريرالوسيله، فى غسل الجنابه، مسأله 3 و عروةالوثقى، فصل فى غسل
الجنابه، مسأله 80.
155- مسأله: اگر كسى كه نمىتواند غسل و تيمم كند بعد از داخل شدن وقت نماز با
همسر خود آميزش كند بعيد نيست بگوييم بايد از خروج منى خوددارى كند، مگر آنكه
برايش ضرر داشته باشد.
امام: با استفاده از تحريرالوسيله، فصل فى غسل الجنابه، مسأله 3.
156- مسأله: اگر كسى نمىتواند غسل كند اما مىتواند تيمم كند حتى بعد از داخل
شدن وقت نماز نيز مىتواند با همسر خود آميزش كند.
امام تحريرالوسيله، فصل فى غسل الجنابه، مسأله 3 و عروةالوثقى، فصل فى غسل
الجنابه، مسأله 8.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 357 .
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 359.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 354.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 368.
157- سؤال: آيا انسان مىتواند در يك شب چند بار با همسر خود مجامعت كند يا خير
؟
جواب: مانعى ندارد.
امام: استفتائات، ج 1، ص 74، سؤال 177.
بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء.
158- مسأله: آيا در دوران آبستنى و باردارى، مقاربت و نزديكى جايز است يا خير؟
جواب: مقاربت در حال حمل مانع ندارد.
امام: استفتاء به نقل از كتاب رساله نوين، ج 3، ص 48.
توضيح: البته در صورتى مقاربت اشكال ندارد كه اين كار براى زن و فرزند خطر
نداشته باشد و پزشكان زن را از آن منع نكرده باشند، والّا مقاربت جايز نيست .
159- سؤال: آيا مرد مىتواند با زن خود طورى ملاعبه كند كه تمام مقدمات نزديكى
حاصل شود و منى هم از مرد خارج شود، ولى به حد دخول نرسد؟
جواب: مانعى ندارد.
امام: با استفاده از استفتائات، ج 1، ص 74، سؤال 177.
بهجت، تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
مواردى كه آميزش زن و شوهر جايز نيست عبارتند از:
الف - در زمانى كه زن در دوران قاعدگى است .
ب - در زمان استحاضه كثيره يا متوسطه، قبل از غسل.
ج - زمان نفاس .
د - در حال روزه واجب .
ه - در حال بيمارى اى كه آميزش براى آنها ضرر داشته باشد.
و - زمانى كه نتوان غسل يا تيمم كرد. بعد از داخل شدن وقت نماز.
ز - در حال اعتكاف.
ح - در زمانى كه زن كمتر از نه سال داشته باشد .
ط - در حال احرام.
ى - در صورت عدم بجا آوردن طواف و نماز نساء در حج.
160- سؤال: اگر مرد يا زن قسم بخورند كه با همسرش نزديكى نكند، آيا اين قسم
صحيح است؟
جواب: تبريزى: نمىتواند قسم بخورد مادامى كه مرجحى بر ترك نباشد. استفتاء
توضيح: يعنى در صورتى كه با حق هيچكدام از زن و شوهر منافات نداشته باشد و
داراى مرجحى عقلايى باشد مىتوانند قسم بخورند والا نمىتوانند.
فاضل، صحيح نيست. استفتاء
الف - در زمانى كه زن در دوران قاعدگى است
161- مسأله: آميزش در فرج در زمان حيض، هم براى مرد و هم براى زن حرام است. اگر
چه به مقدار ختنه گاه باشد و منى هم بيرون نيايد. بلكه احتياط واجب آن است كه
به مقدار كمتر از ختنه گاه نيز آميزش صورت نگيرد.
امام: توضيح المسائل، مسأله 450.
امام - فاضل: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 426.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 456.
فاضل :توضيح المسائل، مسأله 451.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 438.
162- مسأله :اگر در هنگام آميزش، زن حائض شود، مرد بايد بلافاصله از او كناره
بگيرد و اگر جدايى نكرد بنابر احتياط واجب بايد كفاره بدهد.
امام - فاضل :عروة الوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5 و 15.
امام: تحريرالوسيله، فى احكام الحائض، قبل از مسأله 1 و مسأله 5 و توضيح
المسائل، مسأله 459.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 459.
تبريزى - مكارم: (26)
163- مسأله: آميزش در روزهايى كه حيض زن قطعى نيست ولى شرعاً بايد براى خود حيض
قرار دهد، هم بر مرد و هم بر زن حرام است.
امام: فاضل - مكارم: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5.
امام: توضيح المسائل، مسأله 451
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 427.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 457.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 452.
در نتيجه: به طور مثال زنى كه بيشتر از ده روز خون مىبيند و بايد به دستورى كه
گفته شده است، روزهاى عادت خويشان خود را حيض قرار دهد، شوهرش نمىتواند در آن
روزها با او نزديكى كند.
164- مسأله: اگر همسر انسان بگويد حائض هستم يا از حيض پاك شدهام، بايد سخن او
را قبول كرد مگر خلاف آن ثابت شود.
امام - فاضل - مكارم: عروة الوثقى، فى احكام الحائض، مسائل 4 و 16.
امام: توضيح المسائل، مسأله 436.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 430.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 469.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 463.
در نتيجه: اگر زن هر گاه كه مايل باشد ادعا كند از حيض پاك شده است، ولى مرد
بفهمد زن حائض است ؛ و يا عكس آن، اگر زن دائماً ادعا كند حائض است، ولى مرد
بداند كه زن دروغ مىگويد مثلاً بيش از ده روز ادعاى حائض بودن مىكند، حرف زن
مسموع نيست .
165- مسأله: زن و شوهر مىتوانند در زمان حيض زن به استثناء دخول، ساير
استمتاعات را از يكديگر داشته باشند اگر چه منجر به انزال منى گردد.
امام - فاضل - مكارم: عروة الوثقى، فى احكام الحائض، شرط هفتم .
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 459.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 441.
166- مسأله: كاميابى و لذت بردن از ناف تا زانوى حائض، بر مرد مكروه است، مگر
آنكه از روى لباس باشد.
امام - فاضل - مكارم: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، شرط هفتم .
167- مسأله: در هر زمانى كه زن محكوم به حيض باشد و يا موظف به تروك حائض باشد(
يعنى چه ملزم به تروك حائض و اعمال مستحاضه باشد و چه ملزم به تروك حائض و
اعمال طاهر باشد) آميزش بر مرد و زن حرام است .
امام - فاضل - مكارم: با استفاده از عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5.
تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 456.
در نتيجه: خانمهاى محترم بايد ابتدا با مراجعه به رساله عمليه مرجع خود وضعيت
خودشان را تعيين كنند، سپس با توجه به اين مسئله و مسائل گذشته، روابط خود با
همسرشان را تنظيم نمايند.
168- سؤال: اگر خانمى از خون حيض پاك شده است لكن هنوز غسل بجا نياورده، آيا
مىتواند با شوهرش نزديكى كند؟
جواب: پيش از غسل همبستر شدن با زن جايز است اگر چه كراهت دارد.
امام: توضيح المسائل، مسأله 467 و تحريرالوسيله، فى احكام الحائض مسأله 2.
امام - فاضل - مكارم: با استفاده از عروة الوثقى، فى احكام الحيض، مسائل 5 و 24
و 28.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 473.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 467.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 449.
169- مسأله: بنابر احتياط واجب شوهر نمىتواند در مواقعى كه زن بايد يك روز را
بعد از حيض استظهار كند، با او آميزش نمايد.
امام: تحريرالوسيله، فى تجاوز الدم عن العشره، مساله 18.
تبريزى :توضيح المسائل، مسأله 512.
در نتيجه: به طور مثال اگر خانمى عدديه كه حيض او مثلاً شش روز طول مىكشد، بعد
از عدد خود باز هم خون ببيند، بايد يك روز را به عنوان استظهار قرار دهد و
نمىتواند در اين يك روز هم با همسر خود آميزش كند.
و همچنين مىتوان با توجه به مسائل گذشته دريافت كه اگر همين خانم بداند
خونريزى او بيش از ده روز طول نمىكشد، و يا شك داشته باشد كه بيش از ده روز
ادامه پيدا مىكند يا نه، بنابر احتياط واجب نمىتواند در شبهاى بعد از استظهار
نيز با شوهر خود نزديكى كند).
(يعنى شبها و روزهاى هشتم و نهم و دهم) و اگر بداند خونريزى او بيش از ده روز
طول مىكشد از روز هفتم او مستحاضه خواهد بود. در نتيجه با شرايطى كه ذكر خواهد
شد مىتواند با شوهر خود آميزش كند.
ب - در زمان استحاضه كثيره يا متوسطه، قبل از غسل
170- مسأله: اگر زن مستحاضه كثيره و يا متوسطه باشد، در صورتى كه غسلهاى واجب
خود را انجام نداده باشد، آميزش با او بنابر احتياط واجب جايز نيست.
امام: توضيح المسائل، مسأله 428 و تحريرالوسيله فى احكام الاستحاضه، مسأله 8.
امام - فاضل: عروةالوثقى فى احكام الاستحاضه، مسأله 18.
تبريزى - مكارم: (27)
فاضل: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 429.
171- مسأله: همبسترى شوهر با زن مستحاضه در صورتى حلال است كه زن غسل كند،
اگرچه كارهاى ديگرى كه براى نماز واجب است مانند وضو گرفتن و تعويض پنبه و
دستمال، انجام نداده باشد. ولى احتياط مستحب آن است كه وضو بگيرد.
امام - تبريزى - فاضل - مكارم: با استفاده از مدارك مسأله قبل .
172- مسأله: در صورتى كه مستحاضه بخواهد در وقت هر يك از نمازهايش با شوهر خود
نزديكى كند، چنانچه براى آن نماز غسل كرده باشد احتياجى به غسل مجدد ندارد و
مىتواند به همان غسل اكتفا كند.
امام - فاضل: با استفاده از عروةالوثقى، فى احكام الاستحاضه، مسأله 18.
امام: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 428، و تحرير الوسيله، فى احكام
الاستحاضه، مسأله 8.
تبريزى - مكارم: (28)
در نتيجه: به طور مثال چنانچه خانمى مستحاضه كثيره باشد، اگر براى نماز ظهر و
عصر خود غسل كرده باشد و بخواهد در همان وقت نزديكى كند، لازم نيست مجدداً غسل
كند اما اگر بخواهد در شب نزديكى كند، بايد دوباره غسل كند.
173- مسأله: اگر مردى در زمان حيض با زن نزديكى كند، علاوه براينكه معصيت كرده
بايد كفاره نيز بدهد. اماا اگر فرزندى از آنها بوجود آيد، حلال زاده است .
امام: با استفاده از تحرير الوسيله، فى احكام الحائض، مسائل 2 و 3 و توضيح
المسائل، مسائل 451 و 452.
فاضل: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 453.
امام - فاضل: عروة الوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5.
تبريزى - مكارم: (29)
174- مسأله: ميزان كفاره جماع چنين محاسبه مىشود: اگر شماره روزهاى حيض زن به
سه قسمت تقسيم شود و مرد در قسمت اول آن با زن خود در قبل جماع كند، بنابر
احتياط واجب بايد هيجده نخود طلا، كفاره به فقير بدهد. و اگر در قسمت سوم باشد
بايد چهار نخود و نيم طلا بدهد. مثلاً زنى كه شش روز خون حيض مىبيند، اگر
شوهرش در شب يا روز اول و دوم با او جماع كند، بايد هيجده نخود طلا و در شب يا
روز سوم و چهارم، نه نخود و در شب يا روز پنجم و ششم بايد چهار نخود و نيم
بدهد.
امام: توضيح المسائل، مسأله 452 و تحرير الوسيله، فى احكام الحائض، مسائل 2 و
3.
امام - فاضل: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 428.
فاضل: توضيح المسائل: مسأله 453.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 460.
175- مسأله: اگر مرد با زن حائض چند مرتبه جماع كند، احتياط واجب آن است كه
براى هر جماع يك كفاره بدهد.
امام: توضيح المسائل، مسأله 458.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 458.
مكارم - تبريزى: (30)
176- مسأله: اگر كسى هم در قسمت اول و هم در قسمت دوم و هم در قسمت سوم حيض با
زن خود جماع كند، بايد هر سه كفاره را كه روى هم سى و يك نخود و نيم مىشود
بدهد.
امام: توضيح المسائل، مسأله 456.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 462.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 456.
مكارم (31)
177- سؤال: من نمىدانستم آميزش با همسر در زمان حيض حرام است. آيا بايد براى
آنچه كه گذشته كفاره بدهم ؟
جواب: اگر حرمت آن را نمىدانستيد، كفاره بر شما واجب نيست .
امام - فاضل: با استفاده از عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 5.
تبريزى - مكارم: (32)
178- مسأله: لازم نيست طلاى كفاره را از طلاى سكه دار بدهد، ولى اگر بخواهد
قيمت آن را بدهد بايد قيمت سكه دار بدهد.
امام: توضيح المسائل، مسأله 454.
179- مسأله: اگر شوهر به گمان اينكه زن حائض نيست با او مجامعت كند و بعد بفهمد
كه حائض بوده كمااينكه اگر گمان كند همسرش حائض نبوده، بر مرد كفاره واجب نيست
.
امام - فاضل: عروة الوثقى، فى احكام الحائض، مسأله13
180- سؤال: اگر شوهرى زنش را در مدت حيض مجبور به تمكين كرد حكمش چيست؟
جواب: فاضل: اگر اجبار، به حدى برسد كه از زوجه سلب اختيار شود تكليفى متوجه زن
نيست. استفتاء
181- سؤال: اگر زنى در زمان حيض شوهر خود را مجبور به انجام روابط زناشويى كند،
حكمش چيست ؟
جواب: فاضل: البته مجبور كردن شوهر به طورى كه از او سلب اختيار شود، عادتاً
بعيد است. ولى بر فرض تحقيق چنين امرى، مرد گناهى ندارد ولى كفاره آن را بنابر
احتياط واجب طبق مسأله 453 توضيح المسائل بپردازد. استفتاء
182- مسأله: پرداخت كفاره به عهده مرد است و بر زن كفارهاى نيست، اگر چه زن به
ميل خود مجامعت كند. هر چند كار حرامى انجام داده است.
امام: تحرير الوسيله، فى احكام الحائض، بعد از مسأله 2.
امام - فاضل: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، قبل از مسأله 6.
183- مسأله: كفاره به علت عجز از پرداختن از انسان ساقط نمىشود بلكه اگر كسى
نتواند كفاره بدهد، بهتر است صدقهاى به فقير بدهد، و بنابر احتياط واجب
استغفار كند و هر گاه متمكن شد، كفاره را بپردازد.
امام - فاضل: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 14.
امام: توضيح المسائل، مسأله 461.
فاضل: توضيح المسائل مسأله 461.
184- مسأله: بايد كفاره را به يك فقير و يا به سه فقير بپردازد و جايز است قيمت
و ارزش طلا را بپردازد و جايز است قيمت وارزش طلا را بپردازد و ميزان، قيمت
زمان پرداخت است .
امام - فاضل: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 18.
امام: تحريرالوسيله فى احكام الحائض، مسائل 6 و 7.
185- سؤال: اگر زن انسان بگويد از حيض پاكم و غسل هم كرده باشد و انسان با او
جماع كند و بعد بفهمد كه پاك نشده بود، آيا كفارهاى بر گردن مرد يا زن تعلق
مىگيرد يا نه ؟
جواب: كفاره ندارد.
امام: استفتاء از كتاب استفتائات، ج 1، ص 75، سؤال 179.
فاضل: استفتاء
ج - زمان نفاس
186- مسأله: جايز نيست زن و شوهر در زمان نفاس با يكديگر مجامعت كنند.
امام - فاضل - مكارم: عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسأله 20 و فى احكام
النفاس، مسأله 1.
امام: توضيح المسائل، مسأله 513 و 514.
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 441.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 519.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 513.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 488، 489.
187- مسأله: شوهر نمىتواند بنابر احتياط واجب، در مواقعى كه زن بايد يك يا دو
روز را بعد از نفاس استظهار كند، با او آميزش نمايد.
امام - فاضل - مكارم: با استفاده از عروةالوثقى، فى احكام الحائض، مسائل 5 و
20.
تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 519.
فاضل: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 517 و 519.
در نتيجه: به طور مثال، اگر خانمى عدديه باشد، مثلاً شش روز مدت حيض اوست بايد
همين شش روز را براى خود نفاس قرار بدهد و اگر خونريزى بعد از آن ادامه پيدا
كرد، بايد يك يا دو روز را به عنوان استظهار قرار دهد كه در اين صورت، بنابر
احتياط واجب بايد از نزديكى در اين دو روز نيز خوددارى نمايد.
188- مسأله: در زمان بعد از استظهار، اگر زن اطمينان داشته باشد خونريزى بيش از
ده روز ادامه نخواهد داشت و يا اينكه شك داشته باشد كه بيشتر از ده روز خواهد
شد يا نه، نمىتواند در طول روزهاى باقيمانده تا ده روز ب شوهر خود آميزش كند.
امام - فاضل - مكارم: عروة الوثقى، فى احكام النفاس، مسأله 1.
تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 512، 519.
در نتيجه: اگر همان خانمى كه در مسأله پيش مثال زده شد، چنانچه بداند خونريزى
او بيش از ده روز نخواهد شد و يا اينكه شك داشته باشد آيا بيشتر از ده روز
خواهد شد يا نه، نمىتواند در شب و روز هشتم و نهم و دهم با همسر خود آميزش
كند.
اما اگر بداند بيش از ده روز خونريزى نخواهد داشت از بعد از استظهار حكم
مستحاضه را خواهد داشت و مىتواند با شرايطى كه قبلاً ذكر شد با همسر خود آميزش
كند.
د - در حال روزه واجب
189- مسأله: نزديكى در حالى كه هر دو يا يكى از آنها روزه واجب گرفتهاند، حرام
است اگر چه به مقدار ختنه گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد، ولى اگر بچهاى
از آنها به دنيا بيايد، حلال زاده است.
امام: با استفاده از توضيح المسائل از توضيح المسائل، مسأله 1584 و 2462 و
تحرير الوسيله، كتاب صوم، فيما يحب الامساك عنه، الثالث .
بهجت: توضيح المسائل، مسائل 1291.
تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2471.
فاضل: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2528.
مكارم: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2106.
190- مسأله: هر كارى، باعث جنب شدن مرد يا زن در حال روزه واجب بشود اگر عمداً
صورت بگيرد حرام است. (موارد و چگونگى جنب شدن در مسأله 145 ذكر شده است.
مراجعه فرماييد.)
امام با استفاده از مدارك مسأله قبل و توضيح المسائل، مسأله 349.
191- مسأله: اگر زن يا مرد نداند كه ديگرى روزه است و يا فراموش كرده باشند و
ديگرى چيزى نگويد، نزديكى براى كسى كه روزه نيست اشكال ندارد. اگرچه اين كار
براى كسى كه روزه است عملاً جايز نيست. مگر آنكه او نيز فراموش كرده باشد روزه
است. ولى چنانچه در بين جماع يادش بيايد و يا بفهمد كه روزه است، بايد فوراً از
حال جماع خارج شود.
امام: تحريرالوسيله، القول فيما يجب الامساك عنه، الثالث .
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 1293.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 1596.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 1675.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 1346.
192- مسأله: ملامسه، بوسيدن و ملاعبه با همسر در حال روزه اگر به قصد انزال منى
نباشد اشكال ندارد لكن اگر زن يا مرد به گونهاى باشند كه عادتاً با اينگونه
امور جنب مىشوند، بايد از اينگونه كارها نيز اجتناب كنند.
امام: تحرير الوسيله، القول فيما يحب المساك عنه، الرابع .
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 1295.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 1604.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 353.
مكارم: توضيح المسائل، مسأله 1664.
193 - مسأله: اگر مردى زن خود را در ماه مبارك رمضان در حالى كه روزهاند مجبور
به آميزش كند علاوه بر اينكه فعل حرامى انجام داده است بايد دو كفاره بدهد. يك
كفاره براى شكستن روزه خودش و يك كفاره براى شكستن روزه همسرش.
امام: تحرير الوسيله، القول فى احكام الاعتكاف، مسأله 4.
194 - مسأله: اگر هر دو مايل به مجامعت بودند و در روز ماه مبارك رمضان در حال
روزه با يكديگر آميزش كردند هر كدام بايد يك كفاره بدهند.
امام: همان مدرك مسأله قبل.
ه - در حال بيمارى كه دكترها آنها را از آميزش منع كردهاند
195 - مسأله: اگر زن بيمارى داشته باشد كه دكترها او را از آميزش منع كرده
باشند، مجامعت با او براى شوهرش جايز نيست و همينطور است و در عكس مسأله.
امام: استفتاء
در نتيجه: اگر مرد نيز داراى بيمارى باشد كه آميزش براى او ضرر داشته باشد، زن
نمىتواند شوهر خود را وادار به آميزش كند. بله اگر در همين صورت مرد خود اقدام
به نزديكى كند، بر زن چيزى نيست.
و - بعد از داخل شدن وقت نماز در حالى كه نتوان غسل يا تيمم كرد
196 - مسأله: كسى كه نمىتواند غسل يا تيمم كند، بعد از داخل شدن وقت نماز
نبايد با همسر خود نزديكى كند، مگر آنكه بترسد به گناه بيفتد.
امام: تحرير الوسيله، فصل فى غسل الجنابة، مسأله 3.
امام - فاضل: عروة الوثقى، فصل فى غسل الجنابة، مسأله 8.
تبريزى: توضيح المسائل، مسأله 359.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 354.
197- مسأله: اگر كسى كه نمىتواند غسل و تيمم كند بعد از داخل شدن وقت نماز، با
همسر خود آميزش كند، بعيد نيست بگويم بايد از خروج منى خوددارى كند، مگر آنكه
برايش ضرر داشته باشد.
امام: با استفاده از تحريرالوسيله، فصل فى غسل الجنابة، مسأله 3.
ز - در حال اعتكاف
198- مسأله: آميزش در حال اعتكاف بر مرد و زن حرام است ؛ بلكه هر گونه لمس و
بوسيدن به شهوت نيز حرام است.
امام: تحرير الوسيله، القول فى احكام الاعتكاف، قبل از مسأله 1.
199- مسأله: اگر كسى در حال اعتكاف آميزش كرد بايد كفاره بدهد.
امام: تحريرالوسيله، القول فى احكام الاعتكاف، مسأله 4.
توجه: حرمت آميزش در حال اعتكاف داراى مسائل ديگرى هست كه ما به جهت رعايت
اختصار و توجه داشتن به ذكر مسائل مورد لزوم از ذكر آن خوددارى نموديم .
خوانندگان محترم مىتوانند در صورت نياز به كتاب تحريرالوسيله، جلد يك، القول
فى احكام الاعتكاف و يا به ديگر كتب مراجع عظام در اين زمينه مراجعه بفرمايند.
ح - در زمانى كه زن كمتر از نه سال داشته باشد
200- مسأله: مسأله نزديكى با همسرش پيش از تكميل نه سال (قمرى) زن حرام است.
امام - فاضل - مكارم: عروةالوثقى، فيمايتعلق باحكام الدخول، فصل دوم، مسأله 1.
بهجت: توضيح المسائل، مسأله 1928.
تبريزى: با استفاده از توضيح المسائل، مسأله 2419 و استفتاء.
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2478.
مكارم: (33)
201- مسأله: اگر مردى با زن خود آميزش كند در حالى كه زن كمتر از نه سال داشته
باشد، و اين عمل موجب افضاء (34)او بشنود، آميزش با اين زن براى مرد تا ابد
حرام خواهد بود و بايد هميشه مخارج او را بدهد. حتى اگر زن را طلاق بدهد و يا
حتى اگر زن با مرد ديگرى ازدواج كند.
امام: همان مدرك مسأله قبل.
بهجت: (35)
فاضل: توضيح المسائل، مسأله 2478.
202- مسأله: اگر مرد شك كند كه آيا زن او نه سالش تمام شده است يا نه،
نمىتواند با او مجامعت كند.
امام - فاضل - مكارم: عروة الوثقى، فيما يتعلق باحكام الدخول، فصل دوم، مسأله
8.
ط - در حال احرام
203- مسأله: مجامعت كردن با همسر در حال احرام جايز نيست.
امام: تحرير الوسيله، القول فى تروك الحرام، شرط دوم و مناسك حج (36) فصل سوم،ص
18، شرط دوم، مسأله 1.
204- مسأله: هر گونه لمس، بوسيدن، نگاه كردن به همسر در حال احرام از روى شهوت
جايز نيست.
امام: همان مدرك مسأله قبل.
205- مسأله: اگر مردى در حال احرام با زن خود عمداً مجامعت كند، در صورتى كه زن
را مجبور به اين كار نمايد، بايد دو كفاره بدهد و اگر هر دو رضايت داشته باشند،
هر يك بايد يك كفاره بدهند.
امام: تحريرالوسيله، القول فى تروك الاحرام، مسأله 4، و مناسك حج، فصل سوم، ص
112، مسأله 11.
توجه: مقدار كفاره و كيفيت پرداخت آن و مسائل ديگر اين قسمت و قسمت بعدى در
كتابهاى مناسك آيات عظام موجود است كه در صورت نياز خوانندگان محترم مىتوانند
مراجعه بفرمايند.
ى - در صورت عدم بجا آوردن طواف و نماز نساء در حج
206- مسأله: اگر مرد يا زن به حج مشرف شوند و عمداً يا سهواً طواف نساء و نماز
آن را بجا نياورند و يا اشتباه بجا آورند زن و مرد به يكديگر حلال نمىشوند و
تا زمانى كه خود آنان و يا در مواردى نايب آنها طواف و نماز را بجا نياورده
باشد، آميزش و ديگر روابط زن و شوهر بر آنها حرام خواهد بود.
امام: با استفاده از مناسك حج، ص 342، مسائل 15 و 16.
207- سؤال: شخصى بعد از حج، ازدواج كرد و داراى اولاد شد، بعدا متوجه شد كه در
حج طواف نساء را بجا نياورده است. حال كه متوجه شده است، حكم زن و فرزندان او
چگونه است و نسبت به طواف بايد چه كند؟
جواب: با فرض جهل، فرزند او حكم حلال زاده را دارد ولى عقد ازدواج باطل است و
بايد طواف نساء را انجام دهد و اگر بخواهد بعد از ان تجديد عقد نمايد.
امام: مناسك حج، ص 346، سوال 19.
208-مسأله: جلوگيرى از بچه دار شدن با شرايط ذيل اشكال ندارد:
1- موجب عقيم شدن دائمى نشود.
2- اين كار مستلزم فعل حرامى نشود.
3- شوهر رضايت داشته باشد.
امام: با استفاده از استفتاء
مكارم: استفتاء
تبريزى - فاضل: (37)
در نتيجه: به طور مثال از آنجا كه نگاه و لمس عورتين براى غير شوهر حرام است
بنابراين هر روشى كه مستلزم نگاه و لمس حرام باشد، حايز نيست حتى اگر بيننده،
دكتر زن باشد.
209- سؤال: با سلام، حضرتعالى در پاسخ به جواز استفاده از ((آى - يو - دى))ذكر
كردهايد كه: «اگر استفاده از «آى - يو - دى) ملزم لمس يا نظر حرام بيشتر، جايز
نيست» لطفاً بفرمائيد كه آيا كار گذاشتن «آى - يو - دى» در رحم زن جزء موارد
پزشكى محسوب شده و پزشك يا ماماى زن و يا عندالاضطرار پزشك مرد، مىتواند اين
عمل را انجام دهد، همانطور كه در ساير امراض متداول است و يا اينكه اين مسأله
مورد غير پزشكى بوده و تنها از طريق محرم (شوهر) مىتوان اين دستگاه را كار
گذاشت ؟
جواب: خود اين عمل اگر موجب سقط يا عقيم شدن نباشد؟ اشكال ندارد و حرمت لمس و
نظر، به قوت خود باقى است و اضطرارى در بين نيست چون مىتوان از راههاى ديگر
جلوگيرى نمود.
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
توجه: از آنجا كه ((آى - يو - دى)) و دستگاههاى نظير آن از انعقاد نطفه در رحم
جلوگيرى نمىكند بلكه بعد از انعقاد نطفه و تشكيل جنين، از جايگزين شدن آن در
رحم جلوگيرى مىكند، در واقع جنين سقط مىشود، بنابراين استفاده كردن از
اينگونه دستگاهها به طور كلى جايز نيست زيرا اين وسايل موجب سقط جنين مىشوند
نه اينكه از انعقاد آن جلوگيرى مىكنند و اسقاط جنين علاوه بر حرام بودن، ديه
نيز دارد.
210- سؤال: اگر در رحم زن تلقيح صورت بگيرد، لكن به واسطه دستگاه و يا هر چيز
ديگر از جايگزين شدن نطفه در رحم جلوگيرى شود و در نتيجه نطفه سقط گردد، آيا
اين عمل حكم سقط محرّم را دارد يا نه؟ آيا ديه بر آن مترتب است يا نه ؟
جواب: تبريزى: عمل مذكور حكم سقط محرّم را دارد و ديه آن ديه سقط نطفه است
بنابر احتياط واجب. استفتاء.
211- مسأله: جايز نيست زن بدون اجازه شوهرش از حامله شدن خودش جلوگيرى كند.
امام - مكارم: عروةالوثقى، نكاح فيمايتعلق باحكام الدخول، مسأله 6.
تبريزى - فاضل: (38)
در نتيجه: به طور مثال جايز نيست زن بدون زضايت شوهر، از قرض ضد حاملگى استفاده
نمايد و يا به روشهاى ديگر از حامله شدن جلوگيرى كند.
212- سؤال: اگر شوهر داراى بيمارى است كه اگر زن از او بچه دار شود آن بيمارى
به بچه سرايت مىكند، آيا زن مىتواند بدون اذن شوهر از بچه دار شدنش جلوگيرى
نمايد؟(البته با استمتاعات شوهر منافاتى نداشته باشد. مثلاً قرص بخورد)
جواب :
فاضل در صورتى كه علم به سرايت داشته باشد و بيمارى غير قابل تحمل باشد مانعى
ندارد. استفتاء
تبريزى: زن مىتواند جلوگيرى كند. استفتاء
213- مسأله: حرام است زن بدون رضايت شوهر از انزال مرد در رحم خود ممانعت به
عمل آورد بلكه بعيد نيست بگويم زن بايد درصورت انجام اين فعل حرام، ديه نطفه را
نيز بپردازد.
امام - عروةالوثقى، فيما يتعلق باحكام الدخول، مسأله 6.
214- مسأله: مكروه است مرد بدون رضايت همسر، منى خود را بيرون از رحم بريزد و
يا به هر روش ديگر موجب جلوگيرى از حامله شدن همسرش بشود. اما در صورتى كه زن
بد زبان است و يا بچه خود را شير نمىدهد و يا اصلاً صاحب بچه نمىشود، بيرون
ريختن منى بدون اذن زن مكروه نيست.
امام: تحريرالوسيله، نكاح، مسأله 14.
امام - فاضل - مكارم - عروةالوثقى، نكاح، فيما يتعلق باحكام الدخول، مسأله 6.
تبريزى: با استفاده از صراط النجاة، سؤال 796.
215- سؤال: آيا براى جلوگيرى از بچه دار شدن، رضايت طرفين لازم است يا فقط
رضايت شوهر واجب است ؟
جواب: در اين كار فقط رضايت شوهر لازم است. اگر چه مكروه است مرد نيز بدون
رضايت زن از حامله شدن همسرش جلوگيرى كند.
امام - مكارم: عروةالوثقى، نكاح، فيما يتعلق باحكام الدخول، مسأله 6.
تبريزى - فاضل : (39)
در نتيجه: اگر مرد مايل به بچه دار شدن همسرش باشد و زن مايل نباشد، زن اجازه
ندارد از حامله شدن خود جلوگيرى كند. ولى اگر زن مايل به بچه دار شدن باشد و
شوهر راضى نباشد، مرد مىتواند به هر روشى كه مستلزم فعل حرامى نباشد، از بچه
دار شدن همسرش جلوگيرى كند. اگر چه اين كار مكروه است.
216- مسأله: جلوگيرى از بچه دار شدن به روشهايى كه مستلزم انجام فعل حرامى
باشد، مگر در مقام اضطرار. اگر چه اصل جلوگيرى حرام نيست.
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسأله 11.
در نتيجه: به طور مثال اگر خانمى براى گذاشتن دستگاههاى درون رحمى نزد دكتر
برود اگر چه دكتر زن باشد، چون اين كار مستلزم و نگاه غير از شوهر به عورت
مىشود، جايز نيست. و يا اينكه مرد يا زن براى بستن لولههاى انتقال اسپرم يا
تخمك نزد دكتر بروند و روشهايى از اين قبيل كه همراه فعل حرامى صورت مىگيرد،
جايز نيست.
البته اگر زن و شوهر بدون مراجعه به شخص ديگرى بتوانند با اين روشها از بچه دار
شدن جلوگيرى كنند اشكالى ندارد مشروط به اينكه به طور دائمى عقيم نشوند.
217- سؤال: آيا زن مىتواند لولههاى رحم خود را جهت جلوگيرى از حاملگى به طور
كلى ببندد (يعنى عقيم دائم بشود)؟
جواب: جايز نيست مگر در مقام اضطرار.
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
تبريزى: صراط النجاة سؤال 874.
بهجت: با استفاده از توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسأله 11.
218- سؤال: اگر خانمى به علت بيمارى مجبور باشد عورتين خود را نزد دكتر معاينه
كند، آيا مىتواند در همان زمان دستگاههاى جلوگيرى از حاملگى درون رحمى را كار
بگذارد؟
جواب: تبريزى - فاضل - مكارم: اگر نياز به لمس و نظر زيادى نداشته باشد، و اين
كار مستلزم حرام ديگرى نباشد، مانعى ندارد. استفتاء
219- سؤال: اگر دكترها به خانمى بگويند در صورتى كه حامله شوى برايت خطر جانى
دارد، آيا زن مىتواند لولههاى رحم خود را ببندد، اگر چه مستلزم عقيم شدن
دائمى و يا مستلزم نگاه غير به عورتين باشد؟
جواب: اگر پزشك متخصص بگويد و از گفته او اطمينان حاصل شود، مانعى ندارد و لمس
و نگاه در حد اضطرار و ناچارى جايز است .
امام - بهجت - تبريزى - فاضل - مكارم: استفتاء
220- سؤل: خانمى نمىدانسته گذاشتن دستگاه درون رحمى اگر مستلزم نظر و لمس غير
به عورتين باشد جايز نيست و اين كار را انجام داده، لكن حالا كه فهميده، آيا
بايد آن را بيرون بياورد يا نه؟ با توجه به اينكه اگر آنرا خارج نكند، مجبور
است هر چند يكبار براى معاينه نزد دكتر برود و اين مستلزم نگاه حرام خواهد بود.
جواب:
فاضل: خارج كردن آن بالفعل لازم نيست ولى در زمانى كه بيرون نياوردن آن ملازم
بانگاه غير به عورتين او باشد، لازم است آنرا خارج نمايد.
استفتاء
مكارم: مادامى كه بيرون آوردن آن لازم نباشد، مىتواند آنرا به حال خود باقى
بگذارد و بعد به عنوان ضرورت آن را خارج نمايد. استفتاء
221- سؤال: اگر خانمى با داشتن 5 فرزند نمىتواند از وسايل عادى ضد حاملگى از
قبيل قرص، آمپول و... استفاده كند آيا مىتواند با بستن لولههاى رحم از آبستنى
جلوگيرى كند؟
جواب: جلوگيرى از انعقاد نطفه اگر موجب فساد عضو و عقيم شدن دائم نشود، با
رضايت شوهر مانع ندارد. ولى از لمس و نظر حرام بايد اجتناب كرد.
امام: استفتاء از كتاب رساله نوين، ص 100.
222- سؤال: اينجانب داراى ده فرزند مىباشم و از نظر كثرت اولاد در زحمت هستم،
مىخواهم لولههاى رحم خود را ببندم آيا شرعاً جايز است يا خير ؟
جواب: اگر موجب نازايى دائم نشود و ضرر به مزاج و عضو نرساند و شوهر راضى باشد
و عمل همراه با ارتكاب محرم شرعى نباشد، اشكال ندارد.
امام: استفتاء
223- سؤال: اگر خانمى داراى تعدادى فرزند باشد كه مخارج آنان به سختى تأمين
مىشود و از لحاظ تربيتى و نگهدارى آنان در سختى است، آيا مىتواند براى
جلوگيرى از حامله شدن از ((آى - يو - دى)) استفاده كند ؟ با علم به اينكه اين
دستگاه را حتماً بايد دكتر زن يا مرد براى او بگذارد و اين كار موجب نگاه حرام
است.
جواب: جايز نيست.
امام: استفتاء
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 873.
224- سؤال: شخصى با عمل جراحى خود را عقيم كرده، حال متوجه شده است كه اين عمل،
نقص عضو و اضرار به بدن بوده و حرام است. آيا واجب است دوباره خود را معالجه
كند تا در صورت امكان، به حال اول درآيد؟
جواب: با فرض اين امكان، احوط معالجه است. چون بقاى ضرر هم حرام است و اضرار به
نفس حرام است حدوثاً و بقاء.
امام: با استفاده از استفتاء در كتاب احكام پزشكان، ص 55.