تذكر چند نكته
1 انسان از منظر قرآن، مسافرى است رهسپار لقاى خداوند سبحان: «يا ايها الانسان
انك كادح الى ربك كدحا فملاقيه» (1) و در اين سير، عوالمى را پيموده تا
سرانجام به عالم طبيعت و نشئه دنيا، كه در بيان عارفان به كفش كن كاخ با عظمت
آفرينش تعبير شده، رسيده است: «لقد خلقنا الانسان فى احسن تقويم× ثم رددناه اسفل
سافلين» (2) و عوالمى را پيشرو دارد تا به لقاى مهر و جمال يا قهر و
جلال حضرت حق راه يابد.
سالك، كه در اين سفر، سير به سوى «مكانتبرتر» را طلب مىكند، به رهتوشهاى
علمى نيازمند است; او بايد موانع نظرى و عملى سير و سلوك الى الله را به خوبى
بشناسد و با راههاى مانعزدايى و مراحل اين سير آشنا شود و چون مجموعه اين شناختها
را علم اخلاق بر عهده دارد و علم اخلاق نيز، خود داراى مبادى خاصى است، پيش از هر
چيز، بايد با «مبادى اخلاق» آشنا شود.
اين مبادى، كه اكنون به «فلسفه اخلاق» موسوم شده كاوشهاى علمى اخلاق شناسانهاى
است كه از بيرون به اين علم مىنگرد; از اينرو كتاب حاضر، عهدهدار تبيين برخى از
مبادى اخلاق از منظر وحى است و در بخش يكم، از رابطه جهانبينى و اخلاق، در بخش دوم
از رابطه انسان و اخلاق و در بخش سوم در باره اهميت و آثار اخلاق بحث مىكند. بخش
پايانى كتاب نيز عنايت علمى و عملى فرزانگان بشرى به اخلاق را مورد ارزيابى قرار
مىدهد.
2 مباحث ارزشمند اين كتاب، محصول درسهاى تفسير موضوعى حكيم متاله ومفسر
ژرفانديش قرآن كريم، حضرت آية الله جوادى آملى (دامتبركاته العاليه) است كهدر
جمع دانشجويان محترمى كه از سراسر كشور براى ملاقات با ايشان در مركزتحقيقاتى اسراء
(در شهر مقدس قم) گرد مىآمدند، مطرح مىشد و سپسازسيماى جمهورى اسلامى ايران پخش
و مورد استفاده شيفتگان معارف و اسرار قرآن قرار مىگرفت و اكنون پس از تنظيم و
ويرايش، توسط مركز نشر اسراء منتشر مىشود.
3 مباحث اين كتاب بخشى از بحثهاى «اخلاق در قرآن» است كه هنگام تنظيم، به دو
بخش تقسيم شد: بخشى كه بيشتر صبغه مباحث «فلسفه اخلاق» و «فلسفه علم اخلاق» داشت،
در همين جلد، با عنوان «مبادى اخلاق در قرآن» آمده و بخش ديگر كه بيشتر صبغه مباحث
اخلاقى داشت، با عنوان «مراحل اخلاق در قرآن» در جلد يازدهم گردآورى شده است.
4 بجز نكاتى كه حضرت استاد (مد ظله العالى) در بازنگرى، ذيل بعضى مباحث افزودند،
ساير مباحث، اثر گفتارى معظم له است كه در تنظيم و ويرايش كوشش شد تا از حالت
گفتارى خارج گردد.
5 در اغلب مباحث كتاب، زمينه غنىسازى بحثها وجود داشت، ليكن براى اين كه حجم
مطالب از ميزان كنونى فراتر نرود و از دسترس فهم و استفاده عموم قرآنپژوهان محترم
نيز خارج نگردد، اين كار صورت نپذيرفت و تنها، مباحث موجود آماده نشر گرديد.
شيفتگان مباحث قرآنى مىتوانند در هر مبحث، به تفسير «تسنيم» (تفسير ترتيبى حضرت
استاد مد ظله العالى) مراجعه كنند.
6 شرح مختصرى كه همراه برخى آيات و روايات آمده، ترجمه خالص و دقيق آن نيست.
در پايان از زحمات و تلاش علمى جناب حجة الاسلام آقاى سيد رسول جعفرى به منظور
نزديك كردن مباحث و هماهنگى مطالب اين كتاب و همچنين جلد يازدهم تفسير موضوعى
تقدير، و توفيق روزافزون ايشان را از ولى توفيق مسئلت مىكنيم.
ناشر
