ديوان پروين اعتصامی

اندوه فقر

با دوک خویشن، پیرزنی گفت وقت کار		کاوخ! ز پنبه ریشتنم موی شد سفید
از بس که بر تو خم شدم و چشم دوختم		کم نور گشت دیده‌ام و قامتم خمید
ابر آمد و گرفت سر کلبه‌ی مرا		بر من گریست زار که فصل شتا رسید
جز من که دستم از همه چیز جهان تهیست		هر کس که بود، برگ زمستان خود خرید
بی زر، کسی بکس ندهد هیزم و زغال		این آرزوست گر نگری، آن یکی امید
بر بست هر پرنده در آشیان خویش		بگریخت هر خزنده و در گوشه‌ای خزید
نور از کجا به روزن بیچارگان فتد		چون گشت آفتاب جهانتاب ناپدید
از رنج پاره دوختن و زحمت رفو		خونابه‌ی دلم ز سر انگشتها چکید
یک جای وصله در همه‌ی جامه‌ام نماید		زین روی وصله کردم، از آن رو ز هم درید
دیروز خواستم چو بسوزن کنم نخی		لرزید بند دستم و چشمم دگر ندید
من بس گرسنه خفتم و شبها مشام من		بوی طعام خانه‌ی همسایگان شنید
ز اندوه دیر گشتن اندود بام خویش		هر گه که ابر دیدم و باران، دلم طپید
پرویزنست سقف من، از بس شکستگی		در برف و گل چگونه تواند کس آرمید
هنگام صبح در عوض پرده، عنکبوت		بر بم و سقف ریخته‌ام تارها تنید
در باغ دهر بهر تماشای غنچه‌ای		بر پای من بهر قدمی خارها خلید
سیلابهای حادثه بسیار دیده‌ام		سیل سرشک زان سبب از دیده‌ام دوید
دولت چه شد که چهره ز درماندگان بتافت		اقبال از چه راه ز بیچارگان رمید
پروین، توانگران غم مسکین نمیخورند		بیهوده‌اش مکوب که سر دست این حدید