پاورقی : . 1 مانند سحر بيان سيد جمال . . 2 بهتر بود كه كواكبی به جای حسان ، دعبل را میآورد كه به قول خودش پنجاه سال دار خويش را بر دوش میكشيد . به هر حال مقصود كواكبی شاعرهای انقلابی است .
دادهاند تا آنجا كه عدل و آزادی را فدای نظم و امنيت كردهاند يعنی به
بهانه نظم و امنيت مانع رشد آزادی شدهاند و اين همان چيزی است كه
مستبدان و ستمگران میخواهند . ستمگران و مستبدان همواره به بهانه برقراری
نظم و حفظ امنيت ، آزادی را كه عاليترين موهبت الهی است و جوهر
انسانيت است كشتهاند و عدل را زير پا قرار دادهاند .
كواكبی در رابطه نظم و آزادی ، برای آزادی حق تقدم قائل است و در
رابطه دين و سياست و يا دين و آزادی ، دين را عامل با ارزش تحصيل آزادی
واقعی و بيدار كننده احساس سياسی میشمارد و در رابطه علم و آزادی يا علم
و سياست معتقد است همه علوم الهام بخش آزادی نيستند و از نظر آگاهی
اجتماعی دادن ، در يك درجه نمیباشند . لهذا مستبد از برخی علوم نمیترسد
بلكه خود مروج و مشوق آن علوم است ، اما از برخی علوم ديگر سخت وحشت
دارد زيرا به مردم آگاهی و شعور سياسی و اجتماعی میدهد و احساس
آزاديخواهی و مبارزه با اختناق و فشار استبداد را در افراد بر میانگيزد .
كواكبی میگويد :
" مستبد را ترس از علوم لغت نباشد ، و از زبان آوری بيم ننمايد
مادامی كه در پس زبان آوری حكمت شجاعت انگيزی نباشد كه رايتها
برافرازد يا سحر بيانی كه لشكرها بگشايد ( 1 ) . چه او خود آگاه است كه
روزگار از امثال كميت و حسان شاعر ( 2 ) زادن بخل ورزد كه با اشعار
خويش جنگها بر
پاورقی : . 1 مانند سحر بيان سيد جمال . . 2 بهتر بود كه كواكبی به جای حسان ، دعبل را میآورد كه به قول خودش پنجاه سال دار خويش را بر دوش میكشيد . به هر حال مقصود كواكبی شاعرهای انقلابی است . |