و يا به عقب برگشته‏اند . بعضی تغيير مسير داده جذب مكتبهای ديگر شده و
به نوبه خود ضربت زده‏اند . بديهی است كه اگر بنا شود تاريخی تحليلی و
علمی برای اين نهضت ، دور از تعصبات و توهمات نوشته شود ، خود كتابی‏
بزرگ را در بر خواهد گرفت و ما اكنون در اين بحث مختصر نمی‏توانيم وارد
آن مطالب شويم . از خداوند متعال برای افرادی كه با صداقت و حسن نيت‏
راه را در جهت اهداف مقدس اين نهضت اسلامی ادامه داده‏اند . خير و اجر
و موفقيت و رحمت مسئلت می‏نمائيم .

آفات نهضت

نهضتها ، مانند همه پديده های ديگر ممكن است دچار آفت زدگی شوند .
وظيفه رهبری نهضت است كه پيشگيری كند و اگر احيانا آفت نفوذ كرد ، با
وسائلی كه در اختيار دارد و يا بايد در اختيار بگيرد ، آفت زدائی نمايد
. اگر رهبری يك نهضت ، به آفتها توجه نداشته باشد يا در آفت زدائی سهل‏
انگاری نمايد ، قطعا آن نهضت ، عقيم ، يا تبديل به ضد خود خواهد شد و
اثر معكوس خواهد بخشيد . ما از نظر انواع آفتها آنچه به نظرمان رسيده‏
است يادآوری می‏كنيم ، بدون آنكه مدعی باشيم همه آنها را استقصا كرده ايم‏
:

1 - نفوذ انديشه های بيگانه

انديشه های بيگانه از دو طريق نفوذ می‏كنند . يكی از طريق دشمنان هنگامی‏
كه يك نهضت اجتماعی اوج می‏گيرد و جاذبه پيدا می‏كند و مكتبهای ديگر را
تحت الشعاع قرار می‏دهد ، پيروان مكتبهای ديگر برای رخنه كردن در آن‏
مكتب و پوسانيدن آن از درون ، انديشه های بيگانه را كه با