پاورقی : . 1 اين لغت به همان معنی است كه در بالا گفته شد ، هر چند عربی نما است ، در لغت نشانهای از آن پيدا نكرديم .
همان طرز لباس پوشيدن فرنگی ، آدابش ، مراسمش ، تشريفاتش ، ادبياتش
، عقائدش ، فلسفهاش ، هنرش ، اخلاقش همه فرنگی شود .
سيد طرح همبستگی دين و سياست را برای دو جبهه لازم میدانست : جبهه
استبداد داخلی و جبهه استعمار خارجی . كوشش فراوان داشت كه شعور مذهبی
مسلمانان را برای مبارزه با استبداد و استعمار بيدار سازد و برای اين
برنامه ، نسبت به هر برنامه اصلاحی ديگر حق تقدم قائل بود .
كوششهائی كه بعدها متقابلا از طرف عمال استعمار در جهت جدائی دين و
سياست ( سكلاريسم ) به عمل آمد كه به نام " علمانيت " ( 1 ) معروف شد
و آتاتورك را قهرمان بزرگ آن بايد به شمار آورد ، برای مقابله با همين
طرح بود . انديشه علمانيت را در جهان عرب ، مسيحيان عرب تبليغ كردند .
واضح است كه اگر همبستگی دين و سياست اصل مسلم شناخته شود ، مسيحيان
عرب نقشی در جامعه نخواهند داشت . ولی تنها مسيحيان عرب نبودند كه
انديشه علمانيت را تبليغ میكردند ، عدهای از مسلمانان نيز سخت طرفدار
آن بودند ، آنهم مسلمانان روشنفكر متدين . چرا ؟
اين مسلمانان در حقيقت از يك جريان ديگر رنج میبردند ، و آن اينكه در
جهان تسنن به حكم اينكه خلفا و سلاطين را " اولوالامر " میدانستند و
اطاعت آنها را از جنبه دينی واجب میشمردند ، همبستگی دين و سياست به
صورت در خدمت قرار
پاورقی : . 1 اين لغت به همان معنی است كه در بالا گفته شد ، هر چند عربی نما است ، در لغت نشانهای از آن پيدا نكرديم . |