دكتر ارانی من مكرر اين تعبيرات را ديدهام ، معجزه را مرادف با صدفه
يعنی تصادف [ میگيرند ] ، صدفه به اين معنا كه يك حادثهای در جهان پيدا
شود بدون آنكه علتی داشته باشد يعنی ما حادثی داشته باشيم كه آن حادث
اساسا علت نداشته باشد . معلوم است كه اين يك امر محالی است و اگر
الهيون صدفه را به اين معنا قبول كنند كه حادثهای پيدا شود بدون آنكه هيچ
علتی داشته باشد ، اولين ضربه بر خودشان وارد است و آن اين است كه ديگر
دليلی بر وجود خدا ندارند ، خدا را به عنوان پديد آورنده اشياء معتقدند ،
و معتقدند كه هرچه در جهان طبيعت هست بلا استثناء حادث است و هر حادثی
و پديدهای پديد آورنده لازم دارد يا لااقل - قبلا گفتهايم - يكی از راههای
استدلال الهيون كه از قديم میرفتهاند همين راه بوده . معلوم است كه اين
تعريف كه معجزه يعنی يك حادثهای پيدا شود خود به خود ، بدون علت ،
بدون اينكه يك مبدأ و قوهای در به وجود آوردن آن دخالت داشته باشد ،
تعريف مغرضانه است و گذشته از اينكه دليل الهيون درباب اثبات خدا را
از ميان میبرد ، آيت هم برای نبوت هيچ پيغمبری نمیشود . اگر يك حادثه
خود به خود به وجود آمده و هيچ قوهای در ايجاد آن دخالت نداشته ، اين چه
ربطی دارد به اينكه دليل شود كه اين شخص پيغمبر است ؟ ! يك حادثهای
خود به خود پيدا شده . اين كه معلوم است كه حرف نامربوطی است . پس
چگونه تعريف كنيم ؟
عرض كردم كه كلمه " معجزه " اصطلاح متكلمين است و در قرآن به اين
تعبير يعنی همان چيزهايی كه ما امروز معجزه میگوييم با كلمه " معجزه "
بيان نشده است ، با كلمه " آيت " بيان شده است . آيت يعنی نشانه ،
يعنی چيزی كه نشانهای باشد بر صدق دعوی اين پيغمبر . نه اين است كه اين
پيغمبر ادعا میكند كه من اطلاع و علم و خبر خودم را از جهان ديگر آوردهام
؟ معجزه آن چيزی است كه دلالت كند بر رابطه و اتصال او با جهان ديگر .
به عبارت ديگر او ادعا میكند كه علم و اطلاع من از جهان ديگر است ،
معجزه دلالت میكند كه او كه از جنبه علم و معرفت ادعا میكند اتصالش را
با جهان ديگر ، از جنبه قدرت هم بايد نشانهای از آن جهان بياورد .
متكلمين از اين ، تعبير به معجزه كردهاند برای اينكه يكی از لوازم آيت
بودن اين است كه مردم ديگر ناتوان و عاجزند از آوردن مثل آن ، و
پيامبران هم مردم را به صورت تعجيز مخاطب قرار میدادند ، میگفتند اگر
میتوانيد ، شما هم مثل اين بياوريد . لهذا اسمش را گذاشتهاند " معجزه
" يعنی چيزی كه آشكار میكند ناتوانی ديگران را ، چون میگويند
|