فصاحت و بلاغت
يكی از وجوه اعجاز كه از قديم الايام مورد توجه قرار گرفته و فوقالعاده مورد توجه بوده است جنبه لفظی و جنبه ظاهری قرآن است كه جنبه فصاحت و بلاغت
خودتان را آزمايشی بكنيد " « فأتوا بسوره من مثله »" سورهای مانند آن
بياوريد . كلمه " من مثله " را دو جور تعبير كردهاند : يكی اينكه
گفتهاند " من مثله " يعنی مانند قرآن ، و بعضی گفتهاند كه اين اشاره به
اين جهت است كه از كسی بياوريد كه او هم مثل اين پيغمبر باشد يعنی از
يك فرد امی ، فردی مانند او كه هيچ سابقه درس و تحصيل و فرهنگ و مدرسه
ندارد . اينجا هم همان جملهها با تعبيرات ديگری [ آمده است ] ، آنجا
داشت : " « و ادعوا من استطعتم من دون الله »" ، اينجا میفرمايد : "
« و ادعوا شهدائكم من دون الله » " گواهان و شاهدان خودتان را ، هركسی
كه میخواهيد ، بياوريد . شاهد را شاهد میگويند به اعتبار اينكه او را
دعوت میكنند كه حقيقت مطلب را او بيايد بيان كند از باب اينكه افراد
ديگری را كه قهرمان شناخته میشوند بياورند تا عمل آنها گواهی بدهد . باز
هم اينجا قيد میكند : " « ان كنتم صادقين »" اگر راست میگوييد ، يعنی
ما كه میدانيم شما دروغ میگوييد در اين ادعای خودتان ، يعنی ادعاتان هم
ادعای حقيقی و از روی حقيقت نيست .
تا اينجا ما دو مطلب در ماهيت ادعای قرآن روشن كرديم : يكی اينكه
قرآن برای خودش ادعای معجز بودن كرده است و ديگر اينكه اين ادعای معجز
بودن به اين نيست كه تمام قرآن معجزه است ، بعض قرآن هم معجزه است ،
و لهذا در يك جا فرموده ده سوره بياوريد ، يك جا همان را هم تخفيف
داده و فرموده يك سوره بياوريد كافی است . پس قرآن يك سوره را هم
معجزه میداند .
اعجاز قرآن در چه قسمتی است ؟ آيا اعجاز قرآن در يك قسمت بالخصوص
است يا در قسمتهای متعدد است ؟ از خود قرآن چه استنباط میشود ؟ قرآن
تصريح نمیكند كه وجه اعجاز فلان وجه بالخصوص است چون واقعا نمیخواهد
وجود اعجاز را محدود به يك حد خاصی كند و بلكه در آيات متعدد ، در هر
قسمتی به يك جنبه بالخصوص اشاره میكند به عنوان يك اعجاز ، كه اينها
را برايتان عرض میكنم ، بعد درباره هر يك به طور كلی صحبت میكنيم .
فصاحت و بلاغت يكی از وجوه اعجاز كه از قديم الايام مورد توجه قرار گرفته و فوقالعاده مورد توجه بوده است جنبه لفظی و جنبه ظاهری قرآن است كه جنبه فصاحت و بلاغت |