عارف وارسته دل به دنيا نبسته‏ای را در نظر بگيريد كه عادت به چای و
سيگار و افيون طبيعت ثانيه او شده است و تخلف از غذاهائی كه به آنها
عادت كرده موجب مرگ او می‏شود چنين شخصی چگونه می‏تواند آزاد و آزاده‏
زيست نمايد .
دلبستگی نداشتن شرط لازم آزادگی است اما شرط كافی نيست ، عادت به‏
حداقل برداشت از نعمتها و پرهيز از عادت به برداشت زياد ، شرط ديگر
آزادگی است .
ابو سعيد خدری كه از اكابر صحابه رسول خدا است ، آنجا كه در مقام‏
توصيف حالات آن حضرت بر می‏آيد اولين جمله‏ای كه می‏گويد ، اينست :
" كان صلی الله عليه و آله خفيف المؤونه " .
يعنی رسول خدا كم خرج بود با اندك به سر می‏برد ، با مؤونه بسيار كم‏
می‏توانست زندگی خود را ادامه دهد .
آيا اين فضيلت است كه كسی خفيف المؤونه باشد ؟ اگر صرفا از جنبه‏
اقتصادی در نظر بگيريم كه ثروت كمتری را مستهلك می‏كند جواب اينست كه‏
نه ، و لااقل فضيلت مهمی نيست .
ولی اگر موضوع را از جنبه معنوی ، يعنی از جنبه حداكثر آزادی نسبت به‏
قيود زندگی مورد مطالعه قرار دهيم ، جواب اينست : آری فضيلت است ،
فضيلت بزرگی هم هست ، زيرا تنها با احراز اين فضيلت است كه انسان‏
می‏تواند سبكبار و سبكبال زندگی كند ، تحرك و نشاط