لياقت و فضيلت
از مساله نص صريح و حق مسلم و قطعی كه بگذريم مساله لياقت و فضيلت مطرح میشود ، در اين زمينه نيز مكرر در نهج البلاغه سخن به ميان آمده است ، در خطبه " شقشقيه " میفرمايد : " « اما و الله لقد تقصمها ابن ابیقحافه و انه ليعلم ان محلی منها محل القطب من الرحی ينحدر عنی السيل و لا يرقی الی الطير » " . به خدا سوگند كه پسر ابوقحافه خلافت را مانند پيراهنی به تن كرد در حالی كه میدانست آن محوری كه اين دستگاه بايد برگرد آن بچرخد من هستم . سرچشمههای علم و فضيلت از كوهسار شخصيت من سرازير میشود و شاهباز و هم انديشه بشر از رسيدن به قله عظمت من باز میماند . در خطبه 195 اول مقام تسليم و ايمان خود را نسبت به رسول اكرم ( ص ) و سپس فداكاريها و مواساتهای خود را در مواقع مختلف ياد آوری میكند و