عارف وارسته دل به دنيا نبستهای را در نظر بگيريد كه عادت به چای و
سيگار و افيون طبيعت ثانيه او شده است و تخلف از غذاهائی كه به آنها
عادت كرده موجب مرگ او میشود چنين شخصی چگونه میتواند آزاد و آزاده
زيست نمايد .
دلبستگی نداشتن شرط لازم آزادگی است اما شرط كافی نيست ، عادت به
حداقل برداشت از نعمتها و پرهيز از عادت به برداشت زياد ، شرط ديگر
آزادگی است .
ابو سعيد خدری كه از اكابر صحابه رسول خدا است ، آنجا كه در مقام
توصيف حالات آن حضرت بر میآيد اولين جملهای كه میگويد ، اينست :
" كان صلی الله عليه و آله خفيف المؤونه " .
يعنی رسول خدا كم خرج بود با اندك به سر میبرد ، با مؤونه بسيار كم
میتوانست زندگی خود را ادامه دهد .
آيا اين فضيلت است كه كسی خفيف المؤونه باشد ؟ اگر صرفا از جنبه
اقتصادی در نظر بگيريم كه ثروت كمتری را مستهلك میكند جواب اينست كه
نه ، و لااقل فضيلت مهمی نيست .
ولی اگر موضوع را از جنبه معنوی ، يعنی از جنبه حداكثر آزادی نسبت به
قيود زندگی مورد مطالعه قرار دهيم ، جواب اينست : آری فضيلت است ،
فضيلت بزرگی هم هست ، زيرا تنها با احراز اين فضيلت است كه انسان
میتواند سبكبار و سبكبال زندگی كند ، تحرك و نشاط
|