همينكه به خلوتگاه صحرا رسيديم آه عميقی از دل بر كشيد و به سخن آغاز
كرد .
در مقدمه سخن فرمود : ای كميل دلهای فرزندان آدم به منزله ظرفها است ،
بهترين ظرفها آن است كه بهتر مظروف خود را نگهداری كند پس آنچه می‏گويم‏
ضبط كن .
علی در اين سخنان خود كه اندكی مفصل است ، مردم را از نظر پيروی راه‏
حق به سه دسته تقسيم می‏كند و سپس از اينكه انسانهای لايقی نمی‏يابد كه‏
اسرار فراوانی كه در سينه انباشته دارد بدانان بسپارد ، اظهار دلتنگی‏
می‏كند اما در آخر سخن خود می‏گويد : البته چنين نيست كه زمين به كلی از
مردان الهی آنچنان كه علی آرزو دارد خالی بماند ، خير همواره و در هر
زمانی چنين افرادی هستند هر چند كمند :
" « اللهم بلی لا تخلو الارض من قائم لله بحجه اما ظاهرا مشهورا و اما
خائفا مغمورا ، لئلا تبطل حجج الله و بيناته . و كم ذا ؟ و اين اولئك ؟
اولئك و الله الاقلون عددا و الاعظمون عند الله قدرا ، يحفظ الله بهم حججه‏
و بيناته ، حتی يودعوها نظرائهم ، و يزرعوها فی قلوب اشباههم . هجم بهم‏
العلم علی حقيقه البصيره ، و باشروا روح اليقين ، و استلانوا و ما استوعره‏
المترفون ، و انسوا بما استوحش منه الجاهلون و صحبوا الدنيا بابدان‏
ارواحها معلقه بالمحل الاعلی . اولئك خلفاء الله فی ارضه و الدعاه الی‏
دينه ، آه آه شوقا الی رويتهم » " ( 1 ) .
چرا ! زمين هرگز از حجت خواه ظاهر و آشكار يا ترسان و پنهان خالی‏
نيست زيرا حجتها و آيات الهی بايد باقی بمانند . اما چند نفرند ؟ و
كجايند ؟ آنان به خدا قسم

پاورقی :
1 - نهج البلاغه حكمت . 147