همان علی يی كه در مسائل شخصی و فردی اينقدر نرم است ، در مسائل اصولی‏
، در آنچه كه مربوط به مقررات الهی و حقوق اجتماعی است تا اين اندازه‏
صلابت دارد ، و همان عمر كه در مسائل شخصی اينهمه خشونت داشت و با زنش‏
با خشونت رفتار می‏كرد ، با پسرش با خشونت رفتار می‏كرد ، با معاشرانش‏
با خشونت رفتار می‏كرد ، در مسائل اصولی تا حد زيادی نرمش نشان می‏داد .
مسئله تبعيض در بيت المال از عمر شروع شد ، كه سهام مسلمين را به‏
تفاوت بدهند براساس يك نوع مصلحت بينی‏ها و سياستبازيها ، يعنی برخلاف‏
سيره پيغمبر . در مسائل اصولی انعطاف داشتند و در مسائل فردی خشونت ، و
حال آنكه پيغمبر و علی در مسائل فردی نرم بودند و در مسائل اصولی با
صلابت . قرآن می‏فرمايد « فبما رحمة من الله لنت لهم »به موجب لطف‏
پروردگار ، تو رفتار شخصی و فرديت با مسلمين رفتار ملايم است و به همين‏
جهت مسلمين را جذب كرده‏ای ، و اگر تو آدم خشن و قسی القلبی می‏بودی‏
مسلمين از دور تو پراكنده می‏شدند . « فاعف عنهم »گذشت داشته باش ،
عفو كن ، بگذر . ( خود عفو داشتن از شؤون نرمی است ) « و استغفر لهم
برای مسلمين استغفار و طلب مغفرت كن ، لغزشی می‏كنند می‏آيند پيش تو
برايشان دعا و طلب و مغفرت كن . آنچنان كه پيغمبر با مسلمين اخلاق نرمی‏
داشت كه عجيب بود . فريفتگی و شيفتگی مسلمين نسبت به پيغمبر فوق‏
العاده است . آنچنان پيغمبر اكرم با مسلمين يگانه است كه مثلا زنی كه‏
بچه‏اش متولد شده بود می‏دويد : يا رسول الله دلم می‏خواهد به گوش اين بچه‏
من اذان و اقامه بگويی، يا ديگری بچه يكساله‏اش را می‏آورد: يا رسول الله!
دلم می‏خواهد اين بچه مرا مقداری روی زانوی خودت