حركت كنند و در صرف بيت‏المال در راه آقائی خود و يا باز گذاشتن دست‏
كسان و خويشان و مخصوصا آقازادگان گرام در بيت‏المال و امثال اينها است.
بعد امام ( ع ) فرمود : « و هم بعض فقهاء الشيعة لا جميعهم » . يعنی‏
كسانی كه دارای اين فضائل و ملكات عاليه باشند بعضی از فقهاء شيعه هستند
نه همه آنها . اين حديث به اعتبار جمله‏های آخرش يكی از مدارك مسأله‏
اجتهاد و تقليد است .
پس معلوم شد هر كدام از اجتهاد و تقليد بر دو قسم است : مشروع و
ممنوع .

چرا تقليد ميت جايز نيست ؟

مسأله‏ای ما در فقه داريم كه از مسلمات فقه ما است ، و آن اينكه تقليد
ميت ابتداء جايز نيست . تقليد ميت اگر جايز باشد فقط در ادامه دادن‏
تقليد كسی است كه در زمان حياتش از او تقليد می‏كرده‏اند و حالا مرده است‏
. تازه ، ادامه دادن تقليد ميت هم بايد با اجازه و تصويب مجتهد حی باشد
. من به ادله فقهی اين مسأله كاری ندارم ، همينقدر می‏گويم بسيار فكر
اساسی است اما به شرط اينكه هدف اين مسأله روشن شود .
فائده اول اين فكر اينست كه وسيله‏ای است برای بقاء حوزه‏های علمی دينی‏
كه ادامه پيدا كند و علوم اسلامی محفوظ بماند ، نه تنها محفوظ بماند بلكه‏
روز بروز پيش برود و تكامل پيدا كند و مشكلات حل نشده حل شود .
اينطور نيست كه همه مشكلات ما در قديم به وسيله علماء حل شده و