پاورقی : 1 - احتجاج طبرسی ، ج 2 ص 283 : [ و اما در حوادث واقعه به روايان احاديث ما رجوع كنيد ] . و بجای " احاديثنا " " حديثنا " آورده است .
ديگر اشكالی و كاری نداريم . ما هزاران معما و مشكل در كلام و تفسير و فقه
و ساير علوم اسلامی داريم كه بسياری از آنها به وسيله علماء بزرگ در
گذشته حل شده و بسياری باقی مانده و وظيفه آيندگان است كه حل كنند و
تدريجا در هر رشتهای كتابهائی بهتر و جامعتر بنويسند و اين رشته را ادامه
بدهند و جلو ببرند ، همان طوری كه در گذشته نيز تدريجا تفسير را جلو
بردند ، كلام را جلو بردند ، فقه را جلو بردند . اين قافله نبايد در سير
خود توقف كند . پس تقليد مردم از مجتهدين زنده و توجه به آنها يك
وسيلهای است برای ابقاء و تكامل علوم اسلامی .
علت ديگر اينست كه مسلمين هر روز با مسائل جديد در زندگی خودشان
روبرو میشوند و نمیدانند تكليفشان در اين مسائل چيست ؟ فقهاء زنده و
زنده فكری لازم است كه به اين حاجت بزرگ پاسخ بدهند . در يكی از اخبار
اجتهاد و تقليد آمده " « و اما الحوادث الواقعة فارجعوا فيها الی رواه
احاديثنا » " ( 1 ) . حوادث واقعه همان مسائل جديد است كه دوره به
دوره و قرن به قرن و سال به سال پيش میآيد . مطالعه و تتبع در كتب
فقهيه در دورهها و قرون مختلف میرساند كه تدريجا بر حسب احتياجات مردم
مسائل جديدی وارد فقه شده و فقهاء در مقام جوابگوئی برآمدهاند و به همين
جهت تدريجا بر حجم فقه افزوده شده .
اگر كسی محققانه حساب كند میتواند بفهمد كه مثلا فلان مسأله و فلان مسأله
در چه قرنی و در چه منطقهای روی چه احتياجی وارد فقه شده . اگر مجتهد
زنده به مسائل جديد پاسخ ندهد چه فرقی بين تقليد زنده و
پاورقی : 1 - احتجاج طبرسی ، ج 2 ص 283 : [ و اما در حوادث واقعه به روايان احاديث ما رجوع كنيد ] . و بجای " احاديثنا " " حديثنا " آورده است . |