وعظ و خطابه در نهج البلاغه
نهجالبلاغه كه شامل قسمتی از خطابههای اميرالمؤمنين است ، انواع خطابهها دارد ، هم موعظههای بليغ دارد و هم خطابههای حماسی و اجتماعی . " شيخ محمد عبده " مفتی بزرگ مصر شرح مختصری دارد بر نهجالبلاغه و مقدمهای بر آن نوشته . در آنجا مینويسد يك تصادف سبب شد كه من فراغتی پيدا كنم و به مطالعه نهج البلاغه بپردازم . وقتی كه به مطالعه اين كتاب پرداختم انواع سخنان در آن يافتم و سخت مرا تحت تأثير قرار داد . خود را در وقت مطالعه اين كتاب در حالی میديدم كه دائما از صحنهای وارد صحنه ديگر میشوم ، پردهها مرتب عوض میشد . يك وقت صحنهای در برابرم مجسم میشد و گوئيا مردانی را جلو چشم خود میديدم كه پوست شير و پلنگ به تن كردهاند و آماده حمله هستند . خود را در حالی میديدم كه چنان تحت تأثير هستم كه مايلم به ميدان جنگ بروم ، خون دشمن را بريزم و خونم ريخته شود . باز میديدم صفحه و صحنه عوض شد با يك واعظ و مذكر روبرو هستم كه با سخنان خود به دل نرمی و رقت و لطافت میبخشد ، صفا میدهد . جای ديگر پرده و صحنه عوض میشد چنين حس میكردم كه يك خطيب اجتماعی و سياسی ايستاده و از مصالح عمومی سخن میگويد . جای ديگر مثل اين بود كه فرشتهای را