پاورقی : 1 - سوره شوری ، آيه . 38
شده يك امر ديگر نيز عملی شده كه آن هم به نوبه خود يك عامل مهمی برای
ترقی و پيشرفت بوده و هست ، و آن موضوع همكاری و همفكری بين دانشمندان
طراز اول و صاحبنظران هر رشته است . در دنيای امروز ديگر فكر فرد و عمل
فرد ارزش ندارد ، از تك روی كاری ساخته نيست ، علماء و دانشمندان هر
رشته دائما مشغول تبادل نظر با يكديگرند ، محصول فكر و انديشه خود را در
اختيار ساير اهل نظر قرار میدهند . حتی علماء قارهای با علماء قاره ديگر
همفكری و همكاری میكنند . در نتيجه اين همكاريها و همفكريها و تبادل
نظرها بين طراز اولها اگر نظريه مفيد و صحيحی پيدا شود زودتر منتشر میشود
و جا باز میكند و اگر نظريه باطلی پيدا شود زودتر بطلانش روشن میشود و
محو میگردد ، ديگر سالها شاگردان آن صاحبنظر در اشتباه باقی نمیمانند .
متأسفانه در ميان ما هنوز نه تقسيم كار و تخصص پيدا شده ، نه همكاری و
نه همفكری ، و بديهی است كه با اين وضع انتظار ترقی ، و حل مشكلات
نمیتوان داشت .
راجع به مشاوره علمی و تبادل نظر هر چند به قدری واضح است كه احتياج
به استدلال ندارد ، اما برای اينكه دانسته شود
در خود اسلام اين پيشبينيها و دستورهای مترقيانه هست به آيهای از قرآن
و به جملههائی از نهجالبلاغه اشاره میكنم .
در خود قرآن در سوره مباركه شوری میفرمايد : « و الذين استجابوا لربهم
و اقاموا الصلوه و امرهم شوری بينهم و مما رزقناهم ينفقون »( 1 ) . اين
آيه كريمه ،
پاورقی : 1 - سوره شوری ، آيه . 38 |