داشته باشيم كه فريقين آنرا از رسول اكرم ( ص ) نقل كرده باشند يكی همين‏
حديث است .
فريضه يعنی واجب ، از ماده " فرض " است كه به معنی قطع و حتم و
وجوب است . آنچه را ما الان به واجب و مستحب تعبير می‏كنيم ، در صدر
اول به مفروض و مسنون تعبير می‏كرده‏اند . البته كلمه وجوب و واجب در
صدر اول هم استعمال داشته ولی بيشتر با كلمه فريضه و مفروض و فرض تعبير
می‏شده ، اما كلمه مستحب به معنيی كه امروز استعمال می‏شود ظاهرا كلمه‏
مستحدثی است كه فقهاء اصطلاح كرده‏اند . كلمه مستحب به اين معنی خاص ،
گذشته از اينكه در خود قرآن به كار نرفته در هيچ حديثی هم تا آنجا كه من‏
به ياد دارم به كار نرفته و بلكه قدمای فقهاء هم اين اصطلاح را نداشته‏اند
، بعدها شايع شده است . در قديم به آنچه ما امروز مستحب می‏گوئيم مسنون‏
يا مندوب می‏گفته‏اند .
معنی حديث اين است : يكی از فرائض اسلامی و واجبات اسلامی ، در رديف‏
ساير واجبات و فرائض ، طلب و تحصيل علم است . تحصيل و طلب علم بر هر
مسلمانی واجب است ، اختصاص به طبقه و دسته‏ای دون طبقه و دسته‏ای ندارد
.
در تواريخ آمده كه قبل از ظهور اسلام بعضی از جامعه‏های متمدن آنروز
تحصيل علم را از حقوق و امتيازات بعضی از طبقات می‏دانسته‏اند و برای‏
سايرين چنين حقی قائل نبوده‏اند . در اسلام نه تنها علم به عنوان " حق "
از امتيازات كسی نيست ، بلكه به عنوان " تكليف " و " وظيفه " بر
همه افراد تحصيل آن فرض و واجب است مانند ساير تكاليف .
نماز يكی از فرائض است . روزه يكی از فرائض است . زكات يكی‏