جواب نقضی مرحوم آخوند درباب موضوع حركت جوهريه
مرحوم آخوند با مخالفين حركت جوهريه جدل میكند و از اقوال خودشان شاهد می آورد و میگويد : شما نبايد از " صورش ما " كه ما در اينجا میگوييم
معنايش اين است كه كل موضوع حركت است و جزء مافيه الحركه ؟ جواب اين
است كه ماده مع صورش ما موضوع است و صور خاصه مافيه الحركه ، صورش ما ،
يعنی صورت مبهم و كلی ، صورتی كه درش خصوصيات صور نيست ، مافيه
الحركه صور خاصه است ، پس ماده مع صورش ما ، حركت میكند در صور خاصه .
اين صورش ما ، همان است كه آنرا در حركت توسطيه معنی كرديم ، در باب
حركت توسطيه مطلب را اينجور بيان كرديم كه فرق ميان حركت توسطيه و
حركت قطعيه در چيست ؟ حركت قطعی كه يك امر واحد ممتد متصل است ، چون
از مقوله حركت است و از ممتدات است ، دارای اين خصلت است كه
همچنانكه كلشان مصداق يك ماهيت است ، هر جزئشان هم مصداق همان ماهيت
است ، برخلاف كل های ديگر كه كل اگر مصداق ماهيتی باشد جزء لازم نيست
مصداق همان ماهيت باشد ، مثل انسان و دست او . در مثل حركت ، با
پيدايش حركت حركة ما وجود پيدا كرده ، در اينجا گواينكه مراتب حركت
حادث و فانی میشوند ولی اين كل حركت ، از همان آن اول در ضمن همين
افراد متدرج كه علی الاتصال حادث وفانی میشوند وجود دارد . البته افراد
بالقوه هستند ولی يك وجود واحد متصل بالفعل است كه همان حركت قطعی
باشد ، حركت با مقوله ای كه درش واقع میشود يكی است نه دو تا . پس
همانطور كه يك حركة ما من اول الامر الی آخر الامر داريم كه نامش حركت
توسطی است ، يك صورش ما هم من اول الامر الی آخر الامر داريم ، در حركت
جوهريه ، ماده و صورش ما ( كه در هر آنی با مرتبه ای از صورت متحد است
) موضوع حركت در صور خاصه است .
جواب نقضی مرحوم آخوند درباب موضوع حركت جوهريه مرحوم آخوند با مخالفين حركت جوهريه جدل میكند و از اقوال خودشان شاهد می آورد و میگويد : شما نبايد از " صورش ما " كه ما در اينجا میگوييم |