دارد ، ولی فرد متدرج الوجود . و معنای اينكه گفته اند " للمتحرك فی كل‏
آن فرد من المقولة او نوع منه او صنف منه " روشن می‏شود . فردش را الان‏
گفتيم نوعش هم وقتی است كه حركت اشتدادی باشد ، كه در اين صورت له فی‏
كل آن نوع من المقوله ، البته به همان معنی يعنی بالقوه ، روشن است كه‏
جايی كه انتقال از نوعی به نوعی باشد انتقال از فردی به فردی هم هست و
لاعكس .
آنی كه فرد واقعی بالفعل است فرد واحد متدرج الوجود است ، اين حرف‏
را به صورت ديگر هم می‏توانيم تعبير كنيم ، چون در مورد حركت يك اختلافی‏
بود كه آيا حركت توسطی كه امری است بسيط و غير ذی بعد موجود است يا
حركت قطعی كه ممتد است به امتداد زمان ، يا هر دو . مرحوم آخوند به‏
وجود هر دو تمايل داشتند . اين جهت در مانحن فيه تأثيری نمی گذارد چون‏
علی ای حال چه قايل به اين باشيم يا به آن ، قائل به اصالت وجود باشيم و
يا مثل شيخ قائل به اصالت وجود نباشيم در هر صورت حركت در مقوله به‏
اين معنی نيست كه متحرك در هر آنی بالفعل يك فرد از آن مقوله را دارد
بلكه به صورت يك امر واحد ( حالا يا واحد توسطی يعنی يك وجود واحد
مستمر يا به صورت امر واحد قطعی يعنی شی‏ء متدرج الوجود ممتد به امتداد
زمان ) وجود پيدا می‏كند . ولی در هر آنی فردی از مقوله از حركت قابل‏
انتزاع است .