پاورقی : > باز میگرداند . اين دليل بر اين است كه غير از طبيعت بی جان ، يك عامل ديگری در موجود زنده وجود دارد و آن عامل يا قوه است كه معيد مزاج است ، و آن قوه حاكم بر طبيعت است و از درون میتواند فعاليت كند كه آنرا نفس میناميم ، اعم از نفس نباتی يا حيوانی و يا نفس انسان . به اين شكل است كه قدما در موجود زنده علاوه بر مزاج ، به چيزی به نام نفس قائلند . اين مطلب را میتوان در جواب كسانی كه امروزه به چيزی جز خاصيت تركيب عناصر ، قائل نيستند ، بيان كرد ، كه يكی از دلائل رد حرف اين گروه همين خصلت درونی معيد بودن حالت اوليه است . و بالاتر از اين ، اينكه : در طبيعت موجود زنده چيزی نهاده شده است كه نه تنها با حالتهای انحرافی پديد آمده در موجود زنده ، مبارزه میكند و حالت موجود زنده را به حالت تعادل برمی گرداند ، علاوه بر اين موجود زنده اگر در محيطی قرار گرفت كه در درون آن شرايط تغيير كرده باشد و تعادل قبلی در اين محيط به درد نخورد و يك تعادل ديگری لازم باشد ، عجيب اين است كه يك تعادل جديد به وجود میآيد ، يعنی در محيط جديد نيازهايش عوض میشود .