فصل 14 " تقسيم قوه محركه و اثبات محرك عقلی " ( 1 )

دو مطلب در عنوان اين فصل ذكر شده است ، يكی تقسيم قوه محركه كه بر
پنج ( 1 ) قسم است ، ديگر اثبات محرك عقلی . محرك عقلی آن محركی است‏
كه بنحوی از انحاء لايتحرك و تغيير ناپذير باشد . در مباحث بعدی خواهد
آمد كه مبداء حركت ممكن است سه چيز باشد : الف : طبيعت ، يعنی قوه ای‏
كه در جسم وجود دارد . ب : نفس . ج : عقل . اگر مبدأ حركت طبيعت يا
نفس باشد ، لازمه اين دو تغير است و در صورتی كه محرك هيچ نحو تغييری‏
را نداشته باشد ، اصطلاحا به آن محرك عقلی می‏گويند و منظور از اثبات‏
محرك عقلی اثبات چنين محركی است ( 2 ) .

پاورقی :
1 - [ استاد در ضمن بيان مطلب فقط به چهار قسم اشاره می‏كنند ] .
2 - عنوان فصل دوازدهم كه " فی اثبات المحرك الاول " بود با قسمت‏
دوم عنوان اين فصل يكی است . يعنی فرق نمی كند كه بگوئيم " فی اثبات‏
المحرك اول " و يا بگوئيم " فی اثبات المحرك عقلی " ، چون محرك‏
اولی كه می‏خواهند اثبات كنند ، محرك لايتحرك است ، يعنی محركی كه مجرد
تام است . محرك مجرد تام يعنی عقل ، عقل در اصطلاح فلاسفه . بنابراين‏
ممكن است تصور شود كه قسمت دوم عنوان اين فصل تكرار فصل دوازدهم است .
>