فصل 24 بررسی وقوع حركت در پنج مقوله : أين ، وضع ، كم ، كيف و جوهر

( 4 )

لازمه حركت اشتدادی اصالت وجود است :

در اينجا می‏گويند اشتداد يا به تعبيری تكامل جز با اصالت الوجود قابل‏
توجيه نيست و بنابر اصالت ماهيت اشتداد و تكامل معنی ندارد . می‏گويند
بنابر اصالت ماهيت حركت به طور كلی توجيه پذير نيست ، ممكن است كسی‏
حركت غير اشتدادی را بتواند بنابراين قول توجيه كند ، ولی آنچه مسلم‏
است حركت اشتدادی قابل توجيه نيست . لذا فعلا حركت اشتدادی را مطرح‏
می‏كنند نه مطلق حركت را ، و می‏گويند از آنجا كه بدون شك اشتداد وجود
دارد پس اصالت ماهيت و اعتباريت وجود نبايد درست باشد ، بلكه اصالت‏
وجود حق است .
به اين بيان : وقتی تغييری پيدا می‏شود ، اگر اين تغيير به صورت اشتداد
باشد ، معنايش اين است كه مرتبه بعدی غير مرتبه قبلی است چون مرتبه‏
قبلی معدوم می‏شود و مرتبه بعدی حادث می‏شود ولی تفاوت آندو چگونه است ؟
دو جور فرض می‏شود يكی اينكه از قبيل تفاوت دو فرد باشد از يك نوع ،
يعنی يك ماهيت