وحدت مقوله در حركت اشتدادی
حالا میآييم سراغ مطلبی كه آقايان میگويند كه : درباب حركت اشتدادی آن مقوله نيست كه اشتداد پيدا میكند بلكه موضوع مقوله است كه از نوعی به نوع ديگر خارج میشود . اين تا يك مقدار حرف درستی است و با حرفی هم كه الان گفتيم تطبيق میكند ، يعنی مثلا جسم كه دائما دارد سياه تر میشود ، يعنی در هر مرتبه ای يك نوع از سواد را دارد و در مرتبه ديگر نوع ديگر كه از نوع قبلی كامل تر است ، تا اينجا حرفشان اشكالی ندارد . منتهی اينها يك سواد اصل مستمر را انكار كردند ، و اگر بگوييم حافظ وحدت اين مراتب از سوادها چيست ؟ میگويند : جسم ، كه از اين سواد خارج میشود به سواد ديگر و . . . ولی در خود سواد اصل مستمر نيست . مرحوم آخوند اينجا است كه يك ايرادی به آنها میگيرد ، ايشان اين حرف را قبول دارد كه در اينجا يك موضوعی هست كه به يك اعتبار حافظ وحدت است و نياز به اين موضوع داريم ، قبول هم دارد كه در حال اشتداد انواع عوض میشوند ولی می گويند در عين حال ما نمی توانيم منكر اين بشويم كه در اينجا يك سواد مستمری هم موجود است ، اين سواد مستمر به بحث حركت قطعيه