ديگر ، سؤالتان اين بود كه آيا نوع جوهر در وسط اشتداد باقی است يا نه ؟
ما جواب می دهيم مقصودتان از باقی است ، چيست ؟ مقصود اين است كه
ماهيتش باقی است يا مقصود اين است كه وجودش باقی است ؟
اگر مقصود اين است كه اين وجود عينا وجود اول است ، میگوييم آری وجود
باقی است ، باقی است به معنای اينكه وحدتش وحدت حقيقیاش محفوظ است
، چرا ؟ چون وجود يك وجود واحد مستمر است ، ( بنابر حركت توسطی يك
وجود واحد مستمر است و بنا بر حركت قطعی وجود متصل ممتد است ، و وجود
متصل ممتد به يك اعتبار باقی است ، يعنی همانی كه شروع شده است همان
است كه ادامه دارد و اتصال دارد ) . پس اگر مقصود اين است كه اين وجود
مشتد همان وجودی است كه شروع شده وحدت وجود است يا كثرت وجود ؟
میگوييم وجود واحد است .
و اما اگر مقصود شما ماهيت و ذات باشد ، میگوييم : ما ثابت كرديم كه
در هر حركت اشتدادی انقلاب ذات صورت میگيرد ، يعنی در عين اينكه وجود
واحد است در هر آنی دارای ماهيتی است . پس لايبقی نوع .
بنابراين ، سؤال شما كه آيا در وسط اشتداد نوع باقی است يا نه ،
جوابش اين است كه از نظر وجود همان است و از نظر ماهيت نه آنست .
در عين حالی كه در مطلب دوم گفتيم تبدل ذات صورت میگيرد ، در مطلب
سوم گفتيم يك شیء واحد است كه من اوله الی آخره باقی است ، هم تبدل
ذات شده است ، هم شیء واحدی است كه باقی است ، يعنی وجود واحد متصل
ممتد است و وحدتش محفوظ است ، و در ماهيت هيچ وحدتی محفوظ نيست ، از
اينجا معلوم میشود سه مطلبی كه مرحوم آخوند ذكر كرد ، و سه نتيجه ای كه
از حركات اشتدادی گرفت ، ( اصالت وجود ، انقلاب ذات ، و جامعيت
اضداد ) ، دو تای اخيرش از اصل اولی استنباط میشود ، يعنی اصالت وجود
است كه به ما اين امكان را میدهد كه انقلاب و تبدل ذات را در حركات
اشتدادی بپذيريم و جامعيت اضداد
|