اشكال بر برهان فصل و وصل :
اشكال اين است كه : ماده كه از خودش تعينی ندارد تعينش به تعين صورتها است ، وقتی صورت اول معدوم شد و صورت بعدی موجود شد ولو در يك آن آيا ماده بلاصورت باقی میماند ؟ ماده كه بلاصورت نمی تواند باشد ، ماده هميشه بايد
متصل واحدی را كه شخص واحد است به دو قسم منقسم بكنيم و فصل در آن
ايجاد بكنيم حس چنين میبيند كه اين دو قسم عين همان واحدی است كه قبلا
به هم چسبيده بودند والان از هم جدا هستند و هويت آنها تغيير نكرده است
. فلاسفه مدعی هستند كه اينجور نيست و واقعا هويت آن دو تغيير كرده ،
يعنی اين دوتای منفصل ، آن شیء قبلی نيستند كه هر يك نيمی از آنرا تشكيل
میداده است ، بلكه اينها متشابه آن شیء قبلی هستند ، و آن صورت قبلی
معدوم شده و دو صورت ديگر از نو به وجود آمده است . حالا اين برهان
درست يا نادرست است فعلا مطرح نيست بلكه نتيجهگيری خاصی منظور است كه
ذكر میشود .
يك ايراد خيلی مهم بر اين برهان میتوان وارد نمود و آن اين است كه :
حكما می گويند وقتی فصل و وصل انجام گرفت آن جسم اولی مجموعی بود از
ماده ای و صورتی ، با فصل صورتش معدوم شد ولی ماده اش معدوم نشد ، يعنی
میگوييم همان آب است كه به صورت دو آب درآمده است ، همان يك جسم
است كه به صورت دو جسم درآمده است ، البته نه اينكه همان صورت جسميه
باشد كه به صورت دو صورت جسميه درآمده باشد ، بلكه آن ماده ای كه قبلا
دارای صورت جسميه ای بود ، همان ماده است كه صورت جسميه اش معدوم شده
است و الان دارای دو صورت جسميه است ، پس " اوئيت " و " هويت "
آن به ماده اش است نه به صورتش يعنی آنی كه ميان دو حالت باقی است ،
ماده است نه صورت ، صورت اول از بين رفت صورت ديگری به جای آن آمد
ولی ماده همان ماده است ، اين عقيده حكما در باب برهان فصل و وصل .
اشكال بر برهان فصل و وصل : اشكال اين است كه : ماده كه از خودش تعينی ندارد تعينش به تعين صورتها است ، وقتی صورت اول معدوم شد و صورت بعدی موجود شد ولو در يك آن آيا ماده بلاصورت باقی میماند ؟ ماده كه بلاصورت نمی تواند باشد ، ماده هميشه بايد |