شخصيتهای خاطره انگيز و عكس العمل ساز ، زياد بر سر زبانها می‏افتند ،
موضوع مشاجره‏ها و مجادله‏ها قرار می‏گيرند ، سوژه شعر و نقاشی و هنرهای‏
ديگر واقع می‏شوند ، قهرمان داستانها و نوشته‏ها می‏گردند . اينها همه‏
چيزهائی است كه در مورد علی عليه السلام به حد اعلی وجود دارد و او در
اين جهت بی رقيب و يا بسيار كم رقيب است . گويند محمد بن شهرآشوب‏
مازندرانی كه از اكابر علمای اماميه در قرن هفتم است ، هنگامی كه كتاب‏
معروف " مناقب " را تأليف می‏كرد ، هزار كتاب به نام مناقب كه همه‏
درباره علی عليه السلام نوشته شده بود در كتابخانه خويش داشت . اين يك‏
نمونه می‏رساند كه شخصيت والای مولی در طول تاريخ چه قدر خاطرها را مشغول‏
می‏داشته است .
امتياز اساسی علی عليه السلام و ساير مردانی كه از پرتو حق روشن بوده‏اند
اينست كه علاوه بر مشغول داشتن خاطرها و سرگرم كردن انديشه‏ها ، به دلها و
روحها نور و حرارت و عشق و نشاط و ايمان و استحكام می‏بخشند .
فيلسوفانی مانند سقراط و افلاطون و ارسطو و بوعلی و دكارت نيز قهرمان‏
تسخير انديشه‏ها و سرگرم كردن خاطرها هستند . رهبران انقلابهای اجتماعی ،
مخصوصا در دو قرن اخير ، علاوه بر اين ، نوعی تعصب در پيروان خود به وجود
آوردند . مشايخ عرفان پيروان خويش را احيانا آنچنان وارد مرحله " تسليم‏
" می‏كنند كه اگر پير مغان اشارت كند سجاده به می‏رنگين می‏نمايند . اما
در هيچكدام از آنها گرمی و حرارت توأم با نرمی و لطافت و صفا و رقتی كه‏
در پيروان علی ، تاريخ نشان می‏دهد نمی بينيم . اگر صفويه از دراويش‏
لشكری جرار و مجاهدانی كارآمد ساختند با نام علی كردند نه با نام خودشان‏
.
حسن و زيبائی معنوی كه محبت و خلوص ايجاد می‏كند از يك مقوله است و
سيادت و منفعت و مصلحت زندگی كه كالای رهبران