دادهاند و در هر قارهای از قارهها اثر نفوذ آنها را میبينيم ، و هم بعد
زمان را فرا گرفته يعنی مخصوص يك زمان و يك عصر نبوده ، قرنهای متمادی
در كمال اقتدار حكومت كردهاند ، و هم تا اعماق روح بشر ريشه دوانده و سر
ضمير افراد را در اختيار قرار داده و بر عمق قلبها حكومت كرده و زمام
احساسها را در دست گرفتهاند . اينگونه دعوتهای سه بعدی مخصوص سلسله
پيامبران است .
كدام مكتب فكری و فلسفی را میتوان پيدا كرد كه مانند اديان بزرگ جهان
، بر صدها ميليون نفر ، در مدت سی قرن و بيست قرن و حداقل چهارده قرن
حكومت كند و به سر ضمائر افراد چنگ بيندازد ؟ !
جاذبهها نيز اينچنيناند ، گاهی يك بعدی و گاهی دو بعدی و گاهی سه بعدی
هستند .
جاذبه علی از قسم اخير است . هم سطح وسيعی از جمعيت را مجذوب خويش
ساخته و هم به يك قرن و دو قرن پيوسته نيست بلكه در طول زمان ادامه
يافته و گسترش پيدا كرده است . حقيقتی است كه بر گونه قرون و اعصار
میدرخشد و تا عمق و ژرفای دلها و باطنها پيش رفته است ، آنچنانكه بعد
از قرنها كه به يادش میافتند و سجايای اخلاقيش را میشنوند اشك شوق
میريزند و به ياد مصائبش میگريند تا جائی كه دشمن را نيز تحت نفوذ قرار
داده است و اشكش را جاری ساخته است . و اين قدرتمندترين جاذبههاست .
از اينجا میتوان دريافت كه پيوند انسان با دين از سبك
|