درجه اول خودخواهی

يك درجه از خودخواهی اين است كه انسان " خودمحور " باشد ، به اين‏
معنا كه [ فقط ] برای خودش كار می‏كند و تمام كارها و حركاتش برای خودش‏
است ، از صبح كه حركت می‏كند تا شب كه می‏خوابد تمام تلاشهايش برای‏
زندگی خودش است ، برای شكمش است كه سير شود ، برای تنش است كه‏
پوشيده شود و برای مسكنش است كه در جائی سكنی گزيند . فعاليت در اين‏
حد چطور است ؟ آيا اين ، سيئه اخلاقی و ضد اخلاق است كه انسان برای خودش‏
در اين حد فعاليت كند ؟ [ بايد گفت اينگونه فعاليت ] اخلاق نيست ،
يعنی يك ارزش انسانی نيست ، ولی در عين حال ضد اخلاق و يا يك بيماری‏
هم نيست .
در اينجا توضيحی درباره اخلاق و ضد اخلاق عرض می‏كنم : قرآن برای انسان‏
يك مقام فوق حيوانی قائل است و يك مقام همدرجه با حيوان و يك مقام‏
پائينتر از حيوان ، يعنی انسان گاهی در حيوانيت با حيوان همدرجه می‏شود ،
گاهی ارزشی بالاتر از حيوان و حتی بالاتر از ملك و فرشته پيدا می‏كند و
گاهی ارزش منفی پيدا می‏كند و زير صفر قرار می‏گيرد ، يعنی از حيوان هم‏
پست‏تر می‏شود . كارهای انسان هم سه قسم است :
. 1 اخلاق يعنی بالاتر از حد حيوان .
. 2 ضد اخلاق يعنی پائينتر از حيوان .
. 3 " نه اخلاق " ، يعنی اخلاق نيست ولی ضد اخلاق هم