اسلامی به كمال انسانی خود برسيم ، بايد بدانيم كه انسان كامل چگونه است‏
، چهره انسان كامل چهره روحی و معنوی‏اش را عرض می‏كنم چگونه چهره‏ای است‏
، سيمای معنوی انسان كامل چگونه سيمائی است و مشخصات انسان كامل چگونه‏
مشخصاتی است ، تا بتوانيم خود و جامعه خود را آن گونه بسازيم . اگر ما
" انسان كامل " اسلام را نشناسيم ، قطعا نمی‏توانيم يك مسلمان تمام و يا
كامل باشيم و به تعبير ديگر، يك انسان ولو كامل نسبی از نظر اسلام باشيم.

راههای شناخت انسان كامل از نظر اسلام

شناخت انسان كامل از نظر اسلام دو راه دارد : يك راه اين است كه‏
ببينيم قرآن در درجه اول و سنت در درجه دوم انسان كامل را اگر چه در
قرآن و سنت تعبير " انسان كامل " نيست و تعبير " مسلمان كامل " و
" مؤمن كامل " است چگونه توصيف كرده‏اند ، ولی به هر حال معلوم است‏
كه ( مسلمان كامل ) ، يعنی انسانی كه در اسلام به كمال رسيده است ، و "
مؤمن كامل " يعنی انسانی كه در پرتو ايمان به كمال رسيده است . بايد
ببينيم قرآن يا سنت ، انسان كامل را با چه مشخصاتی بيان كرده‏اند و چه‏
خطوطی برای سيمای انسان كامل كشيده‏اند . از قضا در اين زمينه ، چه در
قرآن و چه در سنت بيانات زيادی آمده است .
راه دوم شناخت انسان كامل ، از راه بيانها نيست كه ببينيم در قرآن و
سنت چه آمده است ، بلكه از اين راه است كه افرادی عينی