پاورقی : > صدرالمتألهين معتقد شد كه قوه خيال ، بلكه همه قوای باطنه ، از ماده مجرد هستند و تجرد آنها را نيز از راه عدم تطبيق خواص آنها با خواص عمومی ماده كه در اين مقاله شرح آن رفته است به اثبات رسانيد .
میباشد منتهی به كوهستانی است كه قلههای وی مانند دندانههای شانه صف
كشيده و منظره را مانند يك تابلو نقاشی كه در كنار كودكی قرار گيرد در
دامنه خود گسترده و قلههای سربلند وی پشت سرهم صف كشيده و سرگرم تماشا
میباشند .
در يك گوشه اين چمن بساطی پهن شده و مردی كه سيمای وی تقريبا چهل سال
را نشان میدهد با بچگانی چند كه قرائن مهر و عطوفت شهادت میدهد كه
فرزندان خودش میباشند نشسته و طبقی از سيب در برابر دارند .
در اين حلقه كه تشكيل يافته يكی سرگرم خوردن سيبی است كه در دست دارد
و يكی سيب خود را میبويد و يكی با اينكه سيبی در دست گرفته مانند بوته
گلی به كنار پدر يازيده و باز هم سيب میخواهد و يكی با اينكه محروميتی
ندارد درصدد است خود را روی طبق انداخته و ديگران را محروم سازد ،
كشمكش است .
اين يك نظری است كه " نظر اول " میناميم .
دوباره به همين قطعه عكس برگشته و خواهيد ديد كه يكپارچه مقوای سفيدی
است كه لكههای سياهی در سطحش قرار گرفته و با اشكال مختلفی برخی نسبتا
بزرگ و برخی نسبتا كوچك و برخی نسبت به برخی دور يا نزديك يعنی
فواصلشان نسبتا بزرگ يا كوچك میباشد و بس ، و اين نظر ديگری است كه
" نظر دوم " میناميم .
اكنون اگر از شما بپرسند كه آيا اين منظره پهناور با همه خصوصياتی كه
توصيف شد ( و البته هرچه بيشتر تماشا كرده و تعمق نماييد معلومات
تازهتری دستگيرتان خواهد شد ) واقعا در دست شما بوده و در اين سطح 12 در
8 سانتيمتر گنجيده و در وی میباشد ، چه پاسخی خواهيد داد ؟ البته خواهيد
گفت نه .
هيچگاه يك منظره پانزده كيلومتری با محتويات زياد خود با همه طول و
عرض و عمق و مسافتهای مختلف و خواص جسمی و روحی گوناگون كه در وی
پيداست نمیتواند در يك صفحه 12 ضربدر 8 بگنجد و هم نمیتوان گفت .
بلكه اين عكس ، منظره را " نشان میدهد " وگرنه روی صفحه مقوا بجز
لكههای سياه و سفيد چندی كه دوربين عكاسی تهيه كرده ديگر چيزی نيست .
ببين تفاوت ره از كجاست تا به كجا .
پاورقی : > صدرالمتألهين معتقد شد كه قوه خيال ، بلكه همه قوای باطنه ، از ماده مجرد هستند و تجرد آنها را نيز از راه عدم تطبيق خواص آنها با خواص عمومی ماده كه در اين مقاله شرح آن رفته است به اثبات رسانيد . |