آفرينش مرگ يعنی چه ؟
اينجا مفسرين بحثی را طرح كردهاند كه " « خلق الموت و الحيوه » " يعنی چه ؟ خدا ، هم مرگ را آفريد و هم حيات را . حيات امری است وجودی ، قابل آفرينش هست ، مرگ نيستی است ، فقدان حيات است ، نيستی كه ديگر قابل آفرينش نيست . مثل اين است كه ما نور داريم و سايه ، سايه همان نبودن نور است ، يك امری نيست كه قابل خلق و ايجاد باشد . پس چطور در اينجا اين تعبير آمده است كه " « الذی خلق الموت و الحيوه " ؟ اين سوال دو جواب دارد . يك جوابش اين است كه به اصطلاح میگويند : عدمها و نيستيهايی كه فرضا نيستی باشد از نوع عدم و ملكه است ، باز قابل آفرينش است ولی به تبع . جواب ديگرش اين است كه مرگ در بيان قرآن صرفا نبود حيات و نيستی نيست ، بلكه مرگ تطور است ، يعنی انتقال از نوعی از حيات به نوع ديگر از حيات است . در واقع تولدی است از حياتی به حيات ديگر . اين را مخصوصا در سوره " « اذا وقع »" اجمالا يادم هست كه مفصل بحث كرديم ، و در آن آيه صراحت بيشتری داشت ، با يك نكاتی