فرمود : « " ان الدنيا . . . مهبط وحی الله و متجر اولياء الله " » (1)
يا پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله فرمود : « " الدنيا مزرعه الاخر " »
(2) دنيا كشتگاه و محل زراعت آخرت است .
آيا برطبق اين مكتب مرگ يك امر آرزويی است يا يك امر ضد آرزوست ؟
هيچكدام . برای كسی كه در اين مدرسه و دانشگاه هيچ كاری انجام نداده است‏
بيرون آمدن از آن كه جز عقب افتادن و نمره بد گرفتن حاصلی برای او
نداشته ، نه تنها يك امر محبوب و مطلوب نيست بلكه مايه سرشكستگی و
ملامت است . يا آن كشاورزی كه كار نكرده است به قول شاعر حالش چنين‏
است :
هر كه محصول خود بخورد و خبيد
وقت خرمنش خوشه بايد چيد
برای آن كسی كه دنيا را به بطالت گذرانده است و نه تنها به بطالت كه‏
به فسق و فجور و كارهای بد گذرانده است مرگ هرگز نمی‏تواند يك امر
آرزويی باشد . او نه تنها عمل خوبی به تعبير قرآن پيش نفرستاده است‏
بلكه هر چه فرستاده ، عمل بد است . طبعا چنين افرادی هميشه بايد از مرگ‏
وحشت داشته باشند و مانند همان جالينوس خواهند بود . آنها گرچه از نظر
تئوری و مكتب با او اختلاف دارند ولی در عمل مانند او خواهند بود ، يعنی‏
برای چنين آدمی هم در عمل چنين خواهد بود كه زندگی به هر صورت ولو
بخواهد در شكم استری باشد و سرش از زير دم استر بيرون باشد بر مرگ‏
ترجيح دارد. اين همان است كه می‏فرمايد : " « و لايتمنونه ابدا بما قدمت‏
ايديهم و الله عليم بالظالمين »" .
مولوی می‏گويد :

پاورقی :
. 1 نهج‏البلاغه ، حكمت . 131
. 2 كنوزالحقايق ، باب دال .