سخن اميرالمومنين عليه السلام
مكرر عرض كردهايم كه علی عليه السلام پولی به دستشان رسيد . ايشان اين پول را در دستشان حركت میدادند و میفرمودند كه ای پول ، ای دينار ، ای درهم ، تو آن وقت مال من هستی كه تو را خرج كنم . برعكس آنچه معمولا خيال میكنند كه میگويند پول تا وقتی كه در دست من است مال من است ، ايشان فرمودند : پول تا در دست من است مال من نيست ، وقتی كه پول را خرج كردم آن وقت است كه مال من میشود . " « و انفقوا مما رزقناكم من قبل ان ياتی احدكم الموت »" انفاق كنيد از آنچه كه به شما روزی دادهايم پيش از آنكه مرگ يكی از شما فرا برسد . وقتی كه مرگ فرا میرسد ، آن وقت است كه هر كس آرزو میكند كه ای كاش مهلتی داشت و میتوانست از مال خود در راه خدا خرج كند ، در درجه اول واجبات را و در درجه دوم مستحبات را انجام دهد . بعضی گفتهاند : اينجا مقصود واجبات است . شايد هم چنين باشد . " « فيقول رب لولا اخرتنی الی اجل قريب »" خدايا چرا مدت كمی به من مهلت نمیدهی ؟ كمی به من مهلت بده ، همينقدر مهلت بده كه بتوانم مالم را در راه تو خرج كنم . " فاصدق و اكن من الصالحين " تا در راه خدا صدقه بدهم و از مردمان صالح و شايسته باشم . ولی قرآن میفرمايد : " اجل مسمی " تخلفپذير نيست . " « و لن يؤخر الله نفسا اذا جاء اجلها » " خدا هرگز هيچ نفسی را كه اجلش فرا رسيده ، به تاخير نمیاندازد ، اينها خيال و حرف است . " « والله خبير بما تعملون » " و خدا به آنچه كه شما انجام میدهيد خبير و آگاه است . درباره " « و اكن من الصالحين » " كه در همين آيه بود كه خدايا چرا اجل مرا به تاخير نينداختی تا صدقه بدهم و از صالحين باشم ، ابنعباس گفته است : " اصدق " اشاره است به اينكه حق واجب مالم را بدهم " و اكن من الصالحين " يعنی حج واجب خودم را انجام بدهم . درباره كسانی كه حج واجبشان را