پاورقی : . 1 بقره / . 166
باشد در آخرت اين نوع معاملهها [ وجود دارد ] . برخی مفسرين گفتهاند
مقصود از اينكه روز قيامت روز تغابن است اشاره است به آنجا كه در آيه
ديگر میفرمايد : " « اذ تبرا الذين اتبعوا من الذين اتبعوا »" ( 1 ) .
يكی از تابلوهايی كه قرآن از قيامت مجسم میكند تابلوی تبری متبوعها از
تابعها ، و تابعها از متبوعهاست . تابعها و متبوعها با همكاری يكديگر
جنايت و ظلم كردهاند . تابع میخواهد به گردن متبوع بيندازد ، میگويد :
من كه كارهای نبودم ، به من دستور دادند و من اين كاررا كردم ، و متبوع
میگويد : به من مربوط نيست ، آن كسی كه اين كار را كرده است مقصر است
. نظير كاری كه يزيد و ابنزياد میكردند كه در همين دنيا اين قضيه اتفاق
افتاد . يزيد میگفت : خدا لعنت كند ابنزياد را ، من كه نگفته بودم
اينطور بكند ، و ابنزياد میگفت : خدا لعنت كند يزيد را كه اين دستور را
داد ، او اگر دستور نمیداد من اين كار را نمیكردم .
قرآن میگويد تابع و متبوع هر دو مغبونند و هر دو ضرر كردهاند . اينها
معاملههايی در دنيا كردهاند و هر دو هم در اين معامله مغبون هستند . اين
مغبونيت را در دنيا احساس نمیكنند اما در آخرت احساس میكنند .
چنانكه گفتيم اين سوره را كه " سوره تغابن " مینامند به اعتبار اين
آيه است : " « يوم يجمعكم ليوم الجمع ذلك يوم التغابن »" بعثت و
بعث در آن روزی است كه شما را جمع میكند و گرد میآورد ، آن روزی كه
نامش " يومالجمع " است ، اولين و آخرين در آن روز گرد هم میآيند . "
« ذلك يوم التغابن »" روز مغبونيت و يا روز اشتراك دو همكار در
مغبونيت ، آن روز است .
اما آن كسانی كه [ اينقدر ] مغبون نيستند . اينگونه افراد يا اصلا
پاورقی : . 1 بقره / . 166 |