پاورقی : . 1 ايشان چيزی در آذربايجان داشتند كه بعدها توانستند پس بگيرند .
رشتههای علوم عقلی مثل فلسفه هم تا حدودی چنين حالتی پيدا كرده است .
ولی از اين حدود اگر خارج شود هر اندازه هم خدمت عظيم و بزرگ باشد ديگر
جز يك فداكاری هيچ چيز ديگری نمیتواند باشد . ما نمونهاش را ديدهايم كه
چقدر افرادی از بين رفتند ، البته نه خودشان بلكه از نظر اجتماع .
ما ابتدا از كسی نام میبريم كه ايشان البته به جهت ديگری نه تنها از
بين نرفته ، الحمدلله يك شخصيت بزرگ اجتماعی است يعنی استاد خودمان
علامه طباطبايی . اين مرد بزرگ از آن استعدادهای فوقالعاده است و در همه
رشتههای علوم اسلامی كار كرده و زياد هم كار كرده است . ايشان احساس كرد
كه ما از نظر تفسير خيلی جای خالی داريم و در اين زمينه احتياج داريم .
ولی تفسير يك علمی است كه اگر كسی چهل سال هم روی آن كار كند هيچ وقت
اجتماع برايش قدری قائل نيست . ايشان بيست سال تمام زحمت كشيد تا
اينكه اين تفسير الميزان را در بيست جلد نوشت . در مورد وضع مالی ايشان
در جوانی ، چون الحمدلله فعلا مستغنی است ( 1 ) میگويم كه در سالهای اولی
كه من به تهران آمده بودم ايشان گاهی از من پنج يا شش تومان پول قرض
میگرفت . حالا چنانكه گفتم الحمدلله مستغنی است و خيال هم نمیكنم در همه
ايام سال پيش بيايد كه يك نفر هديهای به منزل اين مرد ببرد . ولی خدمتی
كرده كه گرچه الان تا حدودی شناخته شده است و از ايشان تقدير میشود ولی
تدريجا بهتر شناخته خواهد شد . آقای بروجردی مسلما صد سال ديگر فراموش
میشود ولی آقای طباطبايی صد سال ديگر خيلی اهميت بيشتری از حالا خواهد
داشت ، چون اثری به وجود آورده است كه او را زنده نگه میدارد .
پاورقی : . 1 ايشان چيزی در آذربايجان داشتند كه بعدها توانستند پس بگيرند . |