پاورقی : . 1 لقمان / . 12
میگوييم " مغفرت " الهی ؟ به اين جهت كه انسان گناهی به درگاه الهی
مرتكب میشود كه استحقاق مجازات دارد . خداوند متعال او را مجازات
نمیكند و از او صفح میكند و به روی بندهاش هم نمیآورد و بالاتر اينكه روی
آن را هم میپوشاند ، روپوشی میكند . اين " روپوشی " يكی از اين جهت
است كه نمیگذارد ديگران از آن اطلاع پيدا كنند و [ ديگر اينكه ] از رحمت
و فضل خودش هم چيزی اضافه به او میدهد . و لذا قرآن میفرمايد : " « وان
تعفوا وتصفحوا و تغفروا فان الله غفور رحيم »" . اگر در مورد همسران و
فرزندان خطاكار عفو كنيد و صفح كنيد و غافر باشيد بدانيد كه خداوند هم
غفور و رحيم است . يعنی اگر چنين كنيد همان كاری را كردهايد كه خدا در
مقابل بندگان گناهكار خود میكند ، مظهر اسم " يا غفور " باشيد ، مظهر
اسم " يا رحيم " باشيد .
اينجا از آن مواردی است كه در جمله شرطيه چيزی كه به منزله علت است
جانشين " جزا " شده است . در قرآن كريم اين امر نظاير زيادی دارد و
يكی از فنون بلاغت است . در سوره لقمان قبلا خوانديم : " « و من يشكر
فانما يشكر لنفسه »" هر بندهای كه شاكر باشد بداند كه اين شكر به سود
خودش است . خداوند نيازی به شكر بندگان ندارد و اثر شكر بندگان باز به
خود بندگان برمیگردد . عبوديت ، [ موجب ] تكامل بشر است . اين جمله به
صورت شرط و جزا بيان شده است . در ادامه میفرمايد : " « و من كفر فان
الله غنی حميد »" ( 1 ) و كسی كه كفر بورزد ضررش به خودش برمیگردد .
ولی " ضررش به خودش برمیگردد " به عنوان جزا نيامده است بلكه به جای
آن فرموده است : خداوند از همه جهانيان بینياز است .
در آيه مورد بحث هم نمیفرمايد اگر عفو كنيد ، صفح كنيد و بيامرزيد
پاورقی : . 1 لقمان / . 12 |