پوشش می‏برند ، و يا ممكن است افرادی ابتدا مومن باشند و بعد منافق‏
بشوند ؟ بله ، همه‏جور احتمال در كار بشر هست ! همان‏طور كه ممكن است‏
افرادی مومن باشند و بعد كافر شوند ، به طريق اولی اين احتمال هست كه‏
افرادی مومن باشند و بعد منافق بشوند . آنهايی كه كافر می‏شوند چرا كافر
می‏شوند ؟ انسان بعد از اينكه ايمان پيدا كرد و واقعا چيزی را انتخاب كرد
، هميشه در معرض امتحانات هست و در آن وقت است كه گاهی انسان لغزش‏
پيدا می‏كند و كافر می‏شود و به طريق اولی منافق هم ممكن است بشود و بلكه‏
احتمال اينكه منافق بشود خيلی بيشتر است و شايد اسلام از منافقينی كه در
يك دوره مومن راستين بوده‏اند و بعد منافق شده‏اند بيشتر ضرر برده است تا
منافقينی كه از اول منافق بوده‏اند . منافقينی كه از اول منافق بودند ،
اعتمادها را نتوانستند جلب كنند ، ولی منافقينی كه از ابتدا منافق‏
نبودند و بعد منافق شدند اعتمادها را جلب كرده و بعد منافق شده بودند و
خطر اينها خيلی بيشتر است . حتی همه منافقين مدينه مثل عبدالله بن ابی‏
نبودند كه از ابتدا منافق باشند بلكه عده‏ای از آنان ابتدا مومن بودند و
بعد منافق شدند . قرآن می‏فرمايد : " « ذلك بانهم امنوا ثم كفروا » "
(1) . پس اين كه ما بياييم و بگوييم همين كه كسی اسلام آورد اگر از ابتدا
اسلامش اسلام حقيقی باشد و از روی نفاق نباشد ، اين ديگر تا ابد اسلامش از
روی نفاق نيست ، اصلی نيست كه دليلی داشته باشد كه انسان بتواند بپذيرد
، بلكه اصل غيرقابل پذيرشی است .

تكيه قرآن بر حذر از منافقين

مساله‏ای كه فوق‏العاده توجه انسان را به خود جلب می‏كند اين است‏

پاورقی :
. 1 منافقون / . 3