دو معنا برای " يوم‏التغابن " :

معنای اول

يك لقب ديگر قيامت كه قرآن ذكر فرموده است " يوم‏التغابن " است .
تغابن از ماده " غبن " است . " غبن " داريم و " غبن " كه معانی‏
نزديك به هم دارند . اين مصرع از صبيان است : " غبن در زرها زيان است‏
و غبن در رايها " . اين ديگر اصطلاح بازاری است كه در يك معامله و داد
و ستدی كه كسی انجام می‏دهد اگر كمتر از آنچه كه داده است بگيرد اسمش‏
می‏شود " غبن " . اين در مال است . اگر انسان در فكر ضرر كند می‏شود "
غبن " . به هر حال ماده " غبن " مربوط به از دست‏دادن سرمايه است .
قيامت روز " تغابن " است . " تغابن " به اصطلاح علمای صرف از
باب " تفاعل " است و در معنای باب " تفاعل " اشتراك است . وقتی‏
كه دو نفر يا بيش از آن در كاری شركت داشته باشند گاهی آن را در باب‏
" تفاعل " بيان می‏كنند . " تضارب زيد و عمرو " يعنی زيد و عمرو هر
دو در عمل زدن شريك هستند . " تغابن " يعنی مشاركت كردن در غبن .
بعضی از مفسرين جنبه باب تفاعل اين كلمه را درنظر نگرفته‏اند و همين‏قدر
گفته‏اند كه روز قيامت روز غبن است ، روز مغبونيت است ، به اين معنا
كه هر كسی احساس مغبونيت می‏كند ، هم سعيد احساس مغبونيت می‏كند و هم‏
شقی .
يك مثال عادی بازاری می‏زنيم . اگر معامله يك زمين پيش بيايد ، عده‏ای‏
آن را می‏خرند و عده ديگری سرمايه خودشان را صرف آن نمی‏كنند و صرف چيز
ديگری می‏كنند . بعد كه اين زمين ترقی می‏كند هر دو دسته احساس مغبونيت و
ناراحتی می‏كنند . آن كسی كه نخريده احساس مغبونيت می‏كند كه عجب معامله‏
مفتی پيش آمد و انجام ندادم و آن كسی هم كه معامله كرده است باز
ناراحت است كه چرا كم خريدم ، ای كاش بيشتر می‏خريدم . در قيامت همه‏
مردم مگر افراد بسيار نادری كه يك