عمل صالح ، تواصی به حق ، تواصی به صبر .

تجارت هميشگی انسان

اين تعبير يعنی تعبير تجارت و معامله ، تنها در زمينه ايمان و كار خير
نيست و شايد نكته اساسی اينجا باشد . از تعبيرات قرآن كريم ما اين‏گونه‏
نمی‏فهميم كه انسان دو حالت دارد : يك حالت اينكه معامله می‏كند و حالت‏
ديگر اينكه معامله نمی‏كند . سرمايه‏هايی كه انسان دارد ، همين سرمايه عمر
و سرمايه سلامت و سرمايه قدرتهايی كه دارد ، سرمايه مالی كه دارد و هر
آنچه كه خداوند به او داده است اين‏طور نيست كه انسان با اين سرمايه‏ها
يا معامله می‏كند يا معامله نمی‏كند . در سرمايه‏های معمولی ، انسان ممكن‏
است سرمايه‏ای داشته باشد و بگويد من با اين سرمايه نمی‏خواهم معامله كنم‏
. وقتی فكر می‏كنم مگر چقدر عمر می‏كنم ، پنجاه سال ديگر هم اگر زنده باشم‏
، دارايی دارم و از اين دارايی خودم كم‏كم خرج می‏كنم تا عمرم به پايان‏
برسد ، احتياجی به معامله ندارم ، معامله هم نمی‏كنم .
آيا انسان می‏تواند در مورد سرمايه‏های انسانی كه دارد همين‏گونه باشد ،
بگويد : من نمی‏خواهم معامله كنم ، نمی‏خواهم كسب كنم ، از نظر امور معنوی‏
و اخروی و آن اموری كه قرآن آنها را معامله ناميده است می‏خواهم سرمايه‏
خود را راكد بگذارم و كم‏كم خرج كنم ؟ يا نه ، انسان در دنيا نمی‏تواند
كاسب نباشد ، نمی‏تواند اكتساب نكند ، منتها يا آن اكتساب و يا اين‏
اكتساب ؟ شق دوم صحيح است ، اين كه من يك عمر زندگی كنم و اساسا
سرمايه‏ام را به كار نيندازم ، محال است ، يعنی انسان دائما در حال‏
مبادله است و نمی‏تواند در حال مبادله نباشد ، يا مبادله‏ای كه نتيجه‏اش‏
خسران زياد و عذاب اليم است به تعبير قرآن ، و يا مبادله‏ای كه نتيجه‏اش‏