نگرفتن و ساختهنشدن ، در ده مثلا پشت يك گاو و يا در زراعت خاك میشود
. بوعلیسيناها به دنيا میآيند ولی الفبا را هم ياد نمیگيرند و بعد با چه
وضعی تا آخر عمر زندگی میكنند و حتی خودشان هم خودشان را نمیشناسند و از
دنيا میروند .
يك ملت اگر بخواهد زندگی كند نياز به انواع سرمايهها دارد كه يكی از
آنها سرمايههای اقتصادی است . ولی كدام سرمايه از همه سرمايهها بالاتر
است ؟ سرمايه انسانی . هر انسان برای خودش يك معدنی است و به اندازه
معدن فيروزه و طلا ارزش دارد . اگر ملتی اين رمز به دستش آمده باشد ،
اين معما را حل كرده باشد ، اين توانايی و توفيق را پيدا كرده باشد كه
بتواند از انسانهايش استفاده كند و آنها را بسازد ، گرچه آن ملت هيچ
چيز نداشته باشد ، ولی همه چيز دارد . الان بعضی از اين كشورهای اروپايی
اينطور هستند . مثلا انگلستان يك كشور تهی و خالی است كه نمكش را هم
بايد از خارج بياورند ، همه چيز را بايد از بيرون وارد كنند ، ولی به
ارزش يك چيز پیبرده است ، به ارزش ساختن افراد خودش ، اين معدنهای
انسانی را خوب كشف كردهاند . وقتی اين معدنها را استخراج و آماده
میكنند ديگر باك ندارند كه هيچ چيز ندارند و همه چيز بايد از بيرون
بيايد . میگويند ما آدم داريم ، آدم كه داريم همه چيز داريم ولی اگر آدم
نداشته باشيم هيچ چيز نداريم .
مسالهای اولين بار در كلام اميرالمومنين علی عليه السلام مطرح شده است
كه مقايسه میكنند ميان ارزش مال و ارزش علم كه آيا علم باارزشتر است
يا مال ؟ البته بايد بگوييم علم باارزشتر است ، ولی هيچ فكر كردهايد
چرا علم باارزشتر است ؟ چون علم يعنی انسان ، يعنی عاملی كه انسان را
میسازد . ثروت عاملی است غيرانسانی از نوع جماد ، نبات و يا حيوان .
نفت يك ثروت است ولی جماد است . اينكه آيا علم بهتر است يا مال ،
|