گذشته ( 1 ) توضيحاتی داديم و باز هم لازم است توضيحاتی داده شود كه به‏
دو سه نكته اشاره می‏كنم .

اختلاف ميان تشيع و تسنن در مورد منافقين

نكته اول راجع به منافقين در صدر اسلام است كه گفتيم اينجا يك نوع‏
اختلاف نظری ميان شيعه و سنی وجود دارد . اهل تسنن معمولا منافقينی را كه‏
در قرآن از آنها ياد شده است و بلكه اساسا منافقين در دوره اسلام را
منحصر می‏دانند به منافقين مدنی ، يعنی منافقينی كه از انصار هستند ، و
معتقدند كه اينها در اوايل ورود پيغمبر اكرم صلی الله عليه و آله به‏
مدينه پيدا شدند و بعد در سالهای آخر حيات پيغمبر اكرم صلی الله عليه و
آله هم ريشه‏شان كنده شد و كارشان تمام شد . اين‏طور هم تعليل می‏كنند كه تا
اين مقدار حرف درستی است كه در مدينه گروهی بودند كه در راسشان مردی‏
بود به نام عبدالله بن ابی كه اينها از اول ، از آمدن پيغمبر ناراضی‏
بودند ، يعنی آمدن پيغمبر اكرم منافع خاص آنان را در خطر می‏انداخت ،
ولی موج اسلام در مدينه موجی بود غيرقابل مقاومت و اينها چاره‏ای نداشتند
الا اينكه خود را در زير پوشش اسلام مخفی كنند ، يعنی در باطن همان كه‏
بودند بودند ، ولی تظاهر به اسلام می‏كردند . شك ندارد كه چنين گروهی در
مدينه بوده‏اند و اينها منافق بوده‏اند و بسياری از آيات هم ناظر به‏
همانهاست و شان نزول آيات نفاق اغلب در مورد همانهاست .
ولی آيا منافقين منحصر بودند به همين منافقين مدنی كه به قول اين‏
حضرات ريشه آنها هم در همان زمان پيامبر كنده شد ، و يا نه منافقين‏
منحصر به اينها بودند و نه ريشه خود اينها كنده شد ؟

پاورقی :
. 1 [ نوار جلسه مذكور در دست نيست . ]