پاورقی : . 1 نهج البلاغه صبحی الصالح ، خطبه . 114 . 2 سجده / . 17
و لهذا هميشه تعبيرات دنيايی از رساندن آن معانی اخروی ناقص است .
اميرالمؤمنين میفرمايد : « " و كل شیء من الدنيا سماعه اعظم من عيانه و
كل شیء من الاخرش عيانه اعظم من سماعه " » ( 1 ) دنيا هر چه كه آدم
میشنود ، وقتی میبيند ، میبيند شنيدهاش بزرگتر بوده از آنچه ديده ،
آخرت بر عكس است ، هر چه انسان بشنود ، وقتی كه ببيند میبيند آنچه كه
میبيند خيلی بيشتر است از آنچه كه شنيده ، يعنی با الفاظ دنيا نمیشود (
آخرت را ) بيان كرد . قرآن هم روی همين جهت ، اول میگويد : " « يطاف
عليهم بصحاف من ذهب و اكواب » " دور گردانده میشود ظروفی زرين و
جامهايی از نوشيدنيها . ما با اين تعبيرات آشنا هستيم ، ولی برای اينكه
كسی خيال نكند كه نظير همينهايی است كه ما در مجالس خودمان داريم ، بعد
میگويد : " « و فيها ما تشتهيه الانفس و تلذ الاعين »" اشاره به اينكه
الفاظ برای افاده آن معنا كوتاه است ، همين قدر بدانيد كه آنچه كه نفوس
مايل باشند و آنچه كه چشم از آن لذت میبرد ( در بهشت هست ) ، دو تعبير
است : مشتهيات نفوس ، شهوات نفوس را میگويد ، " « ما تلذ الاعين
" چيزی كه چشم از آن لذت میبرد ، موضوع " زيبايی " است . زيبايی ،
خودش يك امر روحی و معنوی است ، زيبايی ديگر امر جسمی نيست . آنچه كه
چشمها از آن لذت و بهجت میبرند . ديگر نمیگوييم چی ، آنچه كه چشم لذت
و بهجت میبرد . بعضی مفسرين گفتهاند " عين " در اينجا اعم است از عين
رأس و عين قلب . آنچه كه بينش انسان و ديدن انسان از آن لذت میبرد ،
كه در يك آيه ديگر در سوره " الم سجده " خوانديم : " « فلا تعلم نفس
ما اخفی لهم من قرش اعين »" (2) كسی نمیداند، هيچ نفسی نمیداند كه چه
پاورقی : . 1 نهج البلاغه صبحی الصالح ، خطبه . 114 . 2 سجده / . 17 |