اين آيه مختلف بوده است . بعضی گفتهاند مقصود اين است كه چون در اين
شب و در واقع در يكی از اين شبهای ليلةالقدر قرآن نازل شد و به وسيله
قرآن كريم دستورها و احكام بيان شد و به طور كلی بيان كردن يك چيز يعنی
واضح كردن و روشن كردن و تفصيل دادن آن و در واقع بيرون آوردن آن از حد
اجمال و ابهام به مرحله تفصيل و روشنی ، پس " در اين شب جدا میشود هر
امر حكيمی " . مقصود از اين " امر " يعنی دستورهای الهی ، معارف الهی
: اين چيزهايی كه به وسيله قرآن بيان شده است در اين شب تفصيل داده شد
. ولی البته اين نظر ، نظر صحيحی نيست ، چون همين طور كه عرض كردم اين
نظرها نظر مفسرين است به حسب تدبری كه در آيات كردهاند . و بعضی
مفسرين ديگر كه اين نظر را رد كردهاند و درست هم رد كردهاند گفتهاند آيه
میفرمايد در اين شب جدا میشود ، تفصيل داده میشود ( نه شد ) . اگر مقصود
همان نزول قرآن و بيان احكام و معارف به وسيله قرآن باشد ، همين طور كه
فرمود : " « انا انزلناه فی ليلة مباركة »" ما در شب پر بركتی قرآن
را فرود آورديم ، بعد هم بايد بفرمايد : " و در آن شب كه قرآن فرود آمد
هر امر حكيمی به وسيله قرآن بيان شد " همين طور كه در مورد نزول قرآن
معنی ندارد گفته شود : " در هر شب قدر قرآن نازل میشود " ، قرآن در
يك شب قدر نازل شد . پس اگر مقصود از " « فيها يفرق كل امر حكيم »"
تفصيل معارف و احكام به وسيله قرآن باشد ، بايد گفته میشد كه " در آن
شب بيان شد " يعنی به صيغه ماضی گفته میشد : " فيها فرق كل امر حكيم
" در صورتی كه به صيغه مضارع گفته شده است و اين از نظر علمای ادب
روشن است كه فعل مضارع دلالت بر استمرار میكند ، يعنی ( دلالت میكند بر
) يك امر جاری و دائمی كه پيوستگی دارد و هميشه هست ، نه يك امری كه
در گذشته بود و قطع شد ، يك امری كه وجود دارد . بنابراين اين آيه
|