میشود : " « ان المجرمين فی عذاب جهنم خالدون »" مجرمان ، گنهكاران (
البته مقصود گروهی از گنهكاران هستند كه خود قرآن معين كرده ) در عذاب
جهنم جاويد میمانند . آنجا راجع به آنها فرمود : " « انتم فيها خالدون
" ، اينجا به صورت غياب ذكر میكند . مفسرين ، اينجا اين مطلب را
عنوان كردهاند كه مقصود از " مجرم " چيست ؟ آيا مقصود از " مجرم "
خصوص كافر است ، خصوص مشرك است ؟ نه ، چون اولا كلمه " مجرم " يعنی
گنهكار ، و ثانيا خود قرآن خلود را منحصر به كفار نكرده ، مسلمان هم در
اثر بعضی از گناهان ممكن است خالد در جهنم باشد . در قتل عمد ، صريح آيه
قرآن است ، اگر كسی نفس محترمی را بكشد و توبه نكند و از اين دنيا برود
او خالد در جهنم است . پس ضرورتی ندارد كه ما بگوييم ( مقصود از "
مجرم " مشرك است ) . ظاهر آيه هم كه " مشرك " نيست . " « لا يفتر
عنهم »" تخفيفی داده نمیشود ، اول و آخرش يك جور است ، نه اين است
كه اولش سخت است ، بعد تخفيف و تخفيف ، نه ، " « لا يفتر عنهم و هم
فيه مبلسون »" و اينها در آنجا نااميدند . يك عذاب ، يك رنج برای
انسان ، هر چه شديد باشد يك طرف ، اميد نداشتن به خلاص شدن يك طرف .
اگر انسان دچار شديدترين رنجها باشد ولی يك برق اميدی در آن نهايت (
باشد كه ) خوب اين بالأخره تمام میشود ، هر چه هست تمام میشود ، ( تحمل
آن رنج برايش آسانتر است ) . اين دومی روحی است . اين عذاب ، جسمی
است ، آن يكی روحی است ، و بدتر از آن عذاب جسمی ، اين يأس و
نااميدیای است كه از نظر روحی دارند كه پايان پذير نيست .
اينجا اين سؤال هميشه مطرح است و خيلی افراد میگويند كه چرا بعضی از
عذابها عذاب خالد است ؟ آيا اين خلاف عدل الهی نيست ؟ قرآن هم همين جا
مسأله را طرح میكند : " « و ما ظلمناهم و لكن كانوا هم غ
|