دارد كه آن را اصطلاحا می‏گويند عالم برزخ . برزخ يعنی حائل و واسطه . عالم‏
برزخ يعنی عالمی كه در بين عالم دنيا و عالم آخرت قرار گرفته . و لهذا
در عالم برزخ هم با اينكه هنوز حساب كلی افراد رسيدگی نشده است و در
قيامت بايد رسيدگی بشود ، افراد مختلفند ، بعضی متنعمند و بعضی معذب .
اين است كه فرموده‏اند : « القبر اما روضه من رياض الجنه ، او حفره من‏
حفر النيران » عالم قبر برای انسان يا به منزله باغی است از باغهای‏
بهشت و يا به منزله گودالی است از گودالهای جهنم . اهل سعادت ، از
همان آن توفی و مردن ، سعادتشان شروع می‏شود ، و اهل عذاب ، از همان آن‏
مردن ، عذاب برزخيشان آغاز می‏گردد . اين آيه بر همين مطلب دلالت می‏كند
. قرآن نمی‏گويد كه قبل از قيامت ، مردم ، چه سعيد و چه شقی همين طور
منتظر نگهداشته می‏شوند برای محاكمه نهايی و تا آن وقت همه در يك حالت‏
انتظار بسر می‏برند . و لهذا می‏فرمايد اگر ببينی آن زمان را كه فرشتگان‏
می‏آيند اخذ می‏كنند ، توفی می‏كنند ، تحويل می‏گيرند به تمام و كمال كافران‏
را و فقط بدنشان می‏ماند كه بعد می‏پوسد ، و اينها را معذب می‏دارند (
عذاب عالم برزخ ) . اين بدن ديگر در كار نيست ولی معذلك عذابش هست .
« يضربون وجوههم و ادبارهم »از پيش رو و پشت سر ، اينها را می‏زنند و
به آنها می‏گويند عذاب سوزان را بچشيد . « ذلك بما قدمت ايديكم ، و ان‏
الله ليس بظلام للعبيد ». اين آيه دو فراز دارد : يكی « ذلك بما قدمت‏
ايديكم »و ديگر : « و ان الله ليس بظلام للعبيد ». اين دو فراز مكمل‏
يكديگرند . وقتی كه صحبت عذابهای دردناك می‏شود ، فورا به ذهن انسان‏
می‏آيد كه چرا خدا چنين عذاب می‏كند ؟ آيا اين