كينه توزی را فرو می‏نشاند ، در نتيجه عقل ، آزاد فكر می‏كند . سعدی می‏گويد
:
حقيقت سرائی است آراسته
هوا و هوس گرد برخاسته
نبينی كه هر جا كه برخاست گرد
نبيند نظر گر چه بينا است مرد
تو را تا دلت باشد از حرص باز
نيايد به گوش دل از غيب راز
در اين زمينه دو جمله از حضرت امير (ع) است كه عالی است و مطلب را
می‏شكافد :
1 - « اكثر مصارع العقول تحت بروق المطامع » ( 1 ) . " مصرع " به‏
معنی خوابگاه و محلی است كه انسان به زمين می‏خورد . ( مثلا محلی كه پشت‏
پهلوان به خاك رسيده است " مصرع " است ) . بيشترين نقطه‏هايی كه‏
پهلوان عقل به زمين می‏خورد آن جايی است كه برق طمع در دل پيدا می‏شود .
2 - « عجب المرء بنفسه احد حساد عقله » ( 2 ) خوش آمد انسان از خود ،
خودپسندی يكی از حاسدان عقل است . حسود دشمن است با محسود و می‏خواهد او
را زمين بزند و نابود كند . عجب می‏خواهد عقل را از مقام خودش ساقط كند
. چرا تقوا بينش را می‏افزايد ؟ زيرا تقوا كه آمد ، طمع نيست ، عجب‏
نيست ، هوا و هوس نيست ، گرد و غبار نيست ، روشنايی است . در فضا
اگر مه يا دود بيايد ، از يك متری اشياء را نمی‏بينيم . تقوا صفا است ،
صاف بودن فضای روح است .

پاورقی :
1 - نهج البلاغه ، حكمت . 219
2 - نهج البلاغه ، حكمت . 212