چه قرار است ؟ قضيه اين است كه آيه نمیگويد هر يك فرد شما در گذشته
برابر بود با ده فرد كافر ، و حالا برابر است با دو فرد كافر ، بلكه
مقصود اين است كه جمع شما در گذشته برابر بود با ده برابر اين جمع از
كافران ، و اكنون جمع شما برابر است با دو برابر اين جمع از كافران .
اكنون ضعيف شدهايد . نه اينكه آن افراد ضعيف شدهاند ، بلكه مسلمين در
ابتداء صدر اول ، مثلا در موقع جنگ بدر افرادی زبده بودند ، همان قوم
يفقهون بودند كه قرآن میگويد ، به تدريج مخصوصا بعد از فتح مكه كه ديگر
مردم گروه گروه میآمدند مسلمان میشدند و در ميان آنها « مؤلفه قلوبهم »و
حتی افراد ضعيف الايمان بودند ، در ميان مسلمين افرادی پيدا شدند كه
نيروی يك نفر اينها فقط برابر بود با نيروی يك نفر آنها يا كمتر .
نتيجه اين شد كه افراد مؤمن زبده مسلمان كه يك نفرشان بر ده نفر از كفار
پيروز میشد در اقليت قرار گرفتند و لشكر مسلمين در مجموع فقط بر دو
برابرش میتوانست غلبه كند نه بر ده برابر .
مؤيد اين مطلب كه عرض میكنم نظر قرآن به جمع است [ اين است كه ]
آنجا هم كه میفرمايد يك نفر شما با ده نفر آنهاست ، نمیخواهد بگويد كه
هر يك فرد از شما با ده نفر از كفار برابر است . مسلم در ميان مسلمين
افرادی بودند كه با ده نفر برابر نبودند و نيز افرادی بودند كه بر پنجاه
نفر هم غلبه میكردند مثل علی ( ع ) . مقصود اين است كه در ابتدا جمع
مسلمين بر ده برابر خود از دشمن پيروز میشد ولی در اواخر كه افرادی كه
تربيت اسلامی داشته باشند در اقليت بودند و مردم فوج فوج مسلمان میشدند
و هنوز ايمانشان قوی نشده
|