آن بعدش به مراتب بالاتر است . « ثم الذين كفروا الی جهنم يحشرون
تمام اينها در جهنم جمع خواهند شد .
پس اين آيه‏ای كه خواندم مشتمل بر چهار قسمت بود . يكی اينكه كافران‏
بيكار نخواهند نشست و در آينده پول زيادی خرج خواهند كرد . دوم اينكه‏
خودشان خواهند ديد كه اين پول خرج كردنها به نتيجه نرسيد ، و حسرت اين‏
پولها در دلشان باقی می‏ماند . مرحله سوم اينكه خودشان شكست نهايی خواهند
خورد ، كه در فتح مكه شكست خوردند . مرحله چهارم ، آن آينده بسيار
تاريك آنهاست كه محشور شدن آنان در جهنم است .
« ليميز الله الخبيث من الطيب و يجعل الخبيث بعضه علی بعض فيركمه‏
جميعا فيجعله فی جهنم أولئك هم الخاسرون ».
در دنيا بد مطلق وجود ندارد . هيچ بدی نيست كه يك نتيجه خوب نداشته‏
باشد . يكی از چيزهايی كه به حسب ظاهر به نظر می‏رسد بد است و در باطن‏
خوب است آزمايشهای الهی است . وقتی اجتماع آرام است يعنی يك امتحان‏
بزرگی پيش نيامده است ، انسان همه مردم را يكرنگ و مانند هم می‏بيند .
همه شبيه همديگرند . انسان خيال می‏كند يك مردم يكدست وجود دارد و حتی‏
بعضی از افراد خيلی بهتر از ديگران جلوه می‏كنند و انسان آنها را بهتر
تشخيص می‏دهد تا اينكه يك حادثه تندی و به تعبير قرآن يك امتحانی پيش‏
می‏آيد . يكوقت انسان می‏بيند كه گويی مردم غربال می‏شوند . مثل غربال كه‏
ريز و درشت می‏كند ، ريزها به يك طرف ، درشتها به يك طرف ، مردم‏
غربال می‏شوند ، يك عده يك طرف قرار می‏گيرند و يك عده