اغلب آن را از نزديكان و محارم خود نيز مخفی مینمودند . مثلا به پسر
كوچكش نمیگفت ، میترسيد اگر به او بگويد من در فلان جا فلان مقدار اشرفی
يا جواهر مخفی كردهام ، او به كسی بگويد و بعد دزد يا زورمندی بيايد آن
را ببرد . گاهی توفيق پيدا میكردند كه به پسرشان كه بزرگ شده بود و به
او اطمينان داشتند بگويند و گاهی اتفاق میافتاد كه قبل از اينكه به وارث
بگويند ، از بين میرفتند و اينها زير خاك میماند . برخی ثروتمندان و
سلاطين گنجهای خيلی بزرگ داشتهاند . آنها را زير زمين مدفون میكردند و هر
كسی نمیدانست . صد سال ، هزار سال ، دو هزار سال میگذشت و كسی اطلاع
نداشت . بعد يك كسی به يك مناسبتی نقطهای از زمين خود را میكند ،
میبيند گنجی پيدا شد ، سكههای خلفای عباسی ، اموی ، سكههای پيش از اسلام
، يا لا اقل سكههای دوره سلجوقی ، صفوی . صاحب زمين كه زمين مال او است
و او گنج را به دست آورده ، اين پول مفت به او تعلق دارد . اين هم يك
درآمد مجانی و بلاعوض است و بايد خمس آنرا بدهند . معادن و چيزهايی كه
از راه غواصی به دست میآيد هم از اين قبيل است كه اينها همه فلسفههای
نزديك به هم دارد .
نظر ائمه ما - كه فقه شيعه ملهم از روايات ائمه است - اين است كه به
طور كلی از هر چه كه حكم درآمد خالص را داشته باشد ، درآمد منهای مخارج
، چه مخارج تحصيل آن درآمد و چه مخارج شخصی كه آن درآمد را تحصيل كرده
است ، از هر چه كه درآمد بلاعوض تلقی شود بايد خمس داد . يكی از مواردی
كه به حسب فقه شيعه بايد خمس داد غنائم جنگی است . مسلمانان با دشمنی
میجنگند ، دشمنی كه
|