" مشروطيت "
« ان الحكم الا لله »( 1 ) . در دو شب گذشته به دو جريان فكری كه در تاريخ اسلام رخ داده و هر دو جريان جمود آميز بوده است ، اشاره كرديم . يكی از اين دو جريان ، جريان خوارج بود . خوارج مظهر جمود فكری در عصر خودشان بودند . پيدايش خوارج به دنبال اين فكر بود كه گفتند حكميت حكم برای اينكه خليفه را تعيين بكند ، اينكه حكم ، حكم بكند ميان دو نفر كه مدعی خلافت هستند ، برخلاف اسلام است زيرا قرآن فرموده است : « ان الحكم الا لله »و خودشان كه ابتدا اين كار را كرده بودند ، خودشان را تخطئه كردند و حضرت امير را هم كه به اجبار وادار به اين كار كرده بودند ، تخطئه كردند و گفتند اين كار كفر بوده است ، ما توبه كرديم تو هم توبه كن . حضرت فرمود اين كار خطا بود و منشأ اين خطا شما بوديد نه من ، ولی به هر حال كفر نبود و من خطائی مرتكب نشدهام .پاورقی : 1 - سوره انعام ، آيه . 57