نفع شخص پيغمبر قائل شده است ؟ يعنی خدا برای پيغمبر اين حق را قائل‏
شده است كه او همه مؤمنين را فدای نفس خودش بكند ؟ نه ، پيغمبر از آن‏
جهت كه ولی امر مسلمين است ، از آن جهت كه سرپرست اجتماع مسلمين است‏
، از آن جهت كه نماينده كامل مصالح اجتماع است ، خدا اين حق را به او
داده است كه در آنجا كه مصلحت اجتماع بداند ، فرد را فدای اجتماع بكند
. هيچكس چنين حرفی نزده است كه پيغمبر اين حق را به نفع شخص خودش‏
دارد . معنی ندارد . اولا پيغمبر از نظر شخص خودش احتياجی به مردم‏
نداشت كه بخواهد مردم را فدای زندگی شخصی خودش بكند . و ثانيا احدی‏
چنين حرفی نمی‏زند .
آيا اين حقی كه پيغمبر دارد فقط مال شخص پيغمبر است ؟ نه ، به امام‏
هم منتقل می‏شود ، يعنی امام هم بعد از پيغمبر سرپرست و نماينده اجتماع‏
می‏شود و اين حق به او منتقل می‏گردد . آيا اين حق منحصر به پيغمبر و امام‏
است يا به هر كسی كه از ناحيه خدا حكومت شرعی داشته باشد ، به نيابت‏
از پيغمبر و امام منتقل می‏شود ؟ اين حق به او هم منتقل می‏شود . اينها
دليل بر اين است كه اسلام برای اجتماع حق قائل است چون برای اجتماع‏
اصالت قائل است ، چون برای اجتماع حيات قائل است . و واقعا اجتماع‏
يك وحدتی دارد و اعتبار مطلق نيست .
گاهی مسائلی پيش می‏آيد كه حل كردن آنها از نظر فلسفه‏های ديگران مشكل‏
است . مثلا من از شما می‏پرسم آيا هر نسلی نسبت به نسل آينده ، تكليف و
مسؤوليتی دارد يا نه ؟ ما الان نسلی هستيم موجود . نسلی در آينده می‏خواهد
به وجود بيايد و تا اين