پاورقی : 1 - [ خواننده محترم توجه دارد كه در اين بحث ، منظور از مشروطيت ، نظامی حكومتی است كه دارای مجلس قانونگزاری است ، نه مشروطه سلطنتی ].
شاگردان عرب كه گويا مصری بودند ، سروكله میزدم . يك روز رفته بوديم
بيرون ، زمستان بود و هوا خيلی سرد بود و يخ نسبتا ضخيمی بسته شده بود .
يكوقت ديدم در اين هوای سرد ، اين دانشجويان دستها را بالا زدند ، يخها
را شكستند و در آن آب سرد اول دستشان را شستند ، بعد صورتشان را و بعد
اين دست و آن دست ، و دستی به سركشيدند و پاها را هم شستند و بعد هم
ايستادند به انجام دادن يك عملی كه عبادتشان بود . . . بعد گفت : ای
وای ! اينها آمدهاند علم ما را بگيرند ، دين خودشان را هم حفظ كردهاند .
اينها يك حساب ديگری است .
اگر بشر حتی اين مقدار هم حق وضع قانون در مسائل جزئی را نداشته باشد ،
اين ديگر جمود است و درست مثل حرف اخباريين است كه میگويند : " ما
احتياج به مجتهد نداريم و به اخبار مراجعه میكنيم " . در اخبار كليات
مسائل بيان شده است و مجتهد بايد فكرش را به كار بياندازد و به همان
نحو در مسائل جزئی حكم بدهد .
پس اگر هيأت مديرهای بخواهند برای خودشان نظامنامهای طبق قوانين كلی
وضع بكنند ، اين ، از نظر ما اشكالی ندارد ( 1 ) .
پاورقی : 1 - [ خواننده محترم توجه دارد كه در اين بحث ، منظور از مشروطيت ، نظامی حكومتی است كه دارای مجلس قانونگزاری است ، نه مشروطه سلطنتی ]. |