فهرست مطالب
سيماى سوره يوسف
1 اءَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى خَلَقَ الْسَّمَوتِ وَالاَْرْضَ وَجَعَلَ الْظُّلُمَتِ وَ الْنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
2 هُوَ الَّذِى خَلَقَكُم مِن طِينٍ ثُمَّ قَضَىَّ اءَجَلاً وَاءَجَلٌ مُّسَمّىً عِندَهُ ثُمَّ اءَنْتُمْ تَمْتَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
3 وَهُوَ اللَّهُ فِى السَّمَوَتِ وَفِى الاَْرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ
نكته ها :
پيام ها :
4 وَمَا تَاءْتِيهِم مِنْ ءَاَيَةٍ مِنْ ءَايَتِ رَبِّهِمْ إِلا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ
5 فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ فَسَوْفَ يَاءْتِيِهمْ اءَنْبَّؤُ اْ مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
نكته ها :
پيام ها :
6اءَلَمْ يَرَوْا كَمْ اءَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِن قَرْنٍ مَكَّنَّهُمْ فِى الاَرْضِ مَا لَم ْنُمَكِّن لَّكُمْ وَاءَرْسَلْنَا السَّمَاَّءَ عَلَيْهِمْ مِدْرَاراً وَجَعَلْنَا الاَنْهَرَ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهِمْ فَاءَهْلَكْنَهُمْ بِذِنُوبِهِمْ وَاءَنْشَاءْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْناً ءَاخَرِينَ,
نكته ها :
پيام ها :
7 وَ لَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَباً فِى قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِاءَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوَّاْ إِنْ هَذَاَّ إِلا سِحْرٌ مُبِينٌ
نكته ها :
پيام ها :
8 وَقَالُواْ لَوْلاََّ اءُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ اءَنْزَلْنَا مَلَكاً لَقُضِىَ الاَمْرُ ثُمَّ لاَ يُنْظَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
9 وَ لَوْ جَعَلْنَهُ مَلَكاً لَّجَعَلْنهُ رَجُلاً وَ لَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَا يَلْبِسُونَ
نكته ها :
پيام ها :
10 وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُواْ مِنْهُم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
نكته ها :
پيام ها :
11 قُلْ سِيرُواْ فِى الاَْرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ
نكته ها :
پيام ها :
12 قُل لِّمَن مَّا فِى السَّمَوَتِ وَ الاَْرْضِ قُل لِّلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَمَةِ لاَ رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوَّاْ اءَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ
نكته ها :
پيام ها :
13 وَلَهُ مَا سَكَنَ فِى الَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
14 قُلْ اءَغَيْرَ اللّهِ اءَتَّخِذُ وَلِيّاً فَاطِرِ السَّمَوَتِ وَالاَْرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَ لاَ يُطْعَمُ قُلْ إِنِّىَّ اءُمِرْتُ اءَنْ اءَكُونَ اءَوَّلَ مَنْ اءَسْلَمَ وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
نكته ها :
پيام ها :
15 قُلْ إِنِّىَّ اءَخَافُ إ نْ عَصَيْتُ رَبِّى عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
نكته ها :
پيام ها :
16 مَن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ
نكته ها :
پيام ها :
17 وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلا هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شىْءٍ قَدِيرٌ
پيام ها :
18 وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
نكته ها :
پيام ها :
19- يَمْسسك اللّه بضرّ... يَمْسسك بخير... و هو الحكيم الخبير ٌبَيْنِى وَ بَيْنَكُمْ وَ اءُوحِىَ إِلَىَّ هَذَا الْقُرْءَانُ لاُِنذِرَكُم بِهِ وَ مَن بَلَغَ اءَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ اءَنَّ مَعَ اللّهِ ءَالِهَةً اءُخْرَى قُل لاَّ اءَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَحِدٌ وَإِنَّنِى بَرِىَّءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
نكته ها :
پيام ها :
20 اءَلَّذِينَ ءَاتَيْنَهُمُ الْكِتَبَ يَعْرِفُونَهُ كَمَايَعْرِفُونَ اءَبْنَآءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوَّاْ اءَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ
نكته ها :
پيام ها :
21 وَ مَنْ اءَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِباً اءوْ كَذَّبَ بَِايَتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّلِمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
22 وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ اءَشْرَكُوَّاْ اءَيْنَ شُرَكَاَّؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
23 ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ اءَن قَالُواْ وَاللّهِ ربِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ
24 اُنظُرْ كَيْفَ كَذَبُواْ عَلَىَّ اءَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
25- و منهم من يستمع اليك و جعلنا عَلَى قُلُوبِهِمْ اءَكِنَّةً اءَن يَفْقَهُوهُ وَ فِىَّ ءَاذَانِهِمْ وَقْراً وَإِنْ يَرَوْاْ كُلَّ ءَايَةٍ لا يُؤْمِنُواْ بِهَا حَتَّىَّ إِذَا جَاَّءُوكَ يُجَدِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوَّاْ إِنْ هَذَآ إِلاَّ اءَسَطِيرُ الاَْوَّلِين
نكته ها :
پيام ها :
26 وَ هُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَ يَنَْوْنَ عَنْهُ وَ إِن يُهْلِكُونَ إ لا اءَنفُسَهُمْ وَ مَا يَشْعُرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
27 وَلَوْ تَرَىَّ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ فَقَالُواْ يَلَيْتَنَا نُرَدُّ وَلاَ نُكَذِّبَ بََايَتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
نكته ها :
پيام ها :
28 بَلْ بَدَا لَهُمْ مَّا كَانُواْ يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَذِبُونَ
نكته ها :
پيام ها :
29 وَقَالُوَّاْ إِنْ هِىَ إِلا حَيَاتُنَا الدُّنْياَ وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ
30 وَلَوْ تَرَىَّ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ اءَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُواْ بَلَى وَ رَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
31 قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَاَّءِ اللّهِ حَتَّىَّ إِذَا جَاَّءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُواْ يَ حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ اءَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ اءَلاَ سَآءَ مَا يَزِرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
32 وَمَا الْحَيَوةُ الدُّنْيَآ إِلا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الاَّْخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ اءَفَلاَ تَعْقِلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
33 قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِى يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لاَيُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّلِمِينَ بَاَيَتِ اللّهِ يَجْحَدُونَ
نكته ها :
پيام ها :
34 وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَى مَا كُذِّبُواْ وَاءُوذُواْ حَتَّى اءَتَهُمْ نَصْرُنَا وَلاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَتِ اللّهِ وَلَقَدْ جَآءَكَ مِن نَبَإِىْ الْمُرْسَلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
35 وَإِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ اءَن تَبْتَغِىَ نَفَقاً فِى الاَْرْضِ اءَوْ سُلَّماً فِى السَّمَاَّءِ فَتَاءْتِيَهُم بِاَيَةٍ وَ لَوْ شَآءَ اللّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْجهِلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
36 إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ
نكته ها :
پيام ها :
37 وَقَالُواْ لَوْلاَ نُزِّلَ عَلَيْهِ ءَايَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللّهَ قَادِرٌ عَلَىَّ اءن يُنَزِّلَ ءَايَةً وَلَ كِنَّ اءَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
38 وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِى الاَْرْضِ وَلاَ طَئِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلا اءُمَمٌ اءَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِى الْكِتَبِ مِن شَىْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
39 وَالَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِايَتِنَا صُمُّ وَبُكْمٌ فِى الظُّلُمَتِ مَن يَشَإِ اللّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَاءْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِراطٍ مُّسْتَقِيمٍ
نكته ها :
پيام ها :
40 قُلْ اءَرَءَيْتَكُمْ إِنْ اءَتَكُمْ عَذَابُ اللّهِ اءَو اءَتَتْكُمُ السَّاعَةُ اءَغَيْرَ اللّهِ تَدْعُونَ إِنْ كُنْتُمْ صَدِقِينَ
نكته ها :
پيام ها :
41 بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِنْ شَآءَ وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ
نكته ها :
پيام ها :
42 وَلَقَدْ اءَرْسَلْنَآ إِلَىَّ اءُمَمٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَاءَخَذْنَهُمْ بِالْبَاءْسَآءِ وَ الضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ
نكته ها :
پيام ها :
43 فَلَوْلاَ إِذْ جَآءَهُم بَاءْسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَنُ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
پيام ها :
44 فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ اءَبْوَبَ كُلِّ شَىْءٍ حَتَّىَّ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ اءُوتُوَّاْ اءَخَذْنَهُمْ بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ
نكته ها :
پيام ها :
45 فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
46 قُلْ اءَرَءَيْتُمْ إِنْ اءَخَذَ اللّهُ سَمْعَكُمْ وَ اءَبْصَرَكُمْ وَ خَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُم مَّنْ إِلهٌ غَيْرُ اللّهِ يَاءْتِيكُم بِهِ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الاَْيَتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ
نكته ها :
پيام ها :
47 قُلْ اءَرَءَيْتَكُمْ إِنْ اءَتَكُمْ عَذَابُ اللّهِ بَغْتَةً اءَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلا الْقَوْمُ الظَّلِمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
48 وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ فَمَنْ ءَامَنَ وَ اءَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ
49 وَالَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِايَتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُواْ يَفْسُقُونَ
نكته ها :
پيام ها :
50 قُل لاَّ اءَقُولُ لَكُمْ عِنْدِى خَزَآئِنُ اللّهِ وَلاَ اءَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلاَ اءَقُولُ لَكُمْ إِنِّى مَلَكٌ إِنْ اءَتَّبِعُ إِلا مَا يُوحَىَّ إِلَىَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِى الاَْعْمَى وَ الْبَصِيرُ اءَفَلاَ تَتَفَكَّرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
51 وَاءَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ اءَن يُحْشَرُوَّاْ إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِىُّ وَلاَ شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
نكته ها :
پيام ها :
52 وَلاَ تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَوةِ وَالْعَشِىِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِن شَىْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِمْ مِن شَىْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّلِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
53 وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُم بِبَعضٍ لِّيَقُولُوَّاْ اءَهََّؤُلاََّءِ مَنَّ اللّهُ عَلَيْهِم مِّن بَيْنِنَآ اءَلَيْسَ اللّهُ بِاءَعْلَمَ بِالشَّكِرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
54 وَإِذَا جَآءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بَِايَتِنَا فَقُلْ سَلَمٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنكُمْ سُوَّءاً بِجَهَلَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَاءَصْلَحَ فَاءَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
55 وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الاَْيَتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ الْمُجْرِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
56 قُلْ إِنِّى نُهِيتُ اءَنْ اءَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ قُل لاَّ اءَتَّبِعُ اءَهْوَآءَكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذاً وَمَآ اءَنَاْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ
پيام ها :
57 قُلْ إِنِّى عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّى وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِى مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلا لِلَّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفصِلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
58 قُل لَوْ اءَنَّ عِندِى مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِىَ الاَْمْرُ بَيْنِى وَبَينَكُمْ وَ اللّهُ اءَعْلَمُ بِالظَّلِمِينَ
پيام ها :
59 وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَاَّ إِلا هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِى الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلا يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِى ظُلُمَتِ الاَْرْضِ وَ لاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلا فِى كِتَبٍ مُبِينٍ
نكته ها :
پيام ها :
60 وَهُوَ الَّذِى يَتَوَفَّكُم بِالَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى اءجَلٌ مُسَمّىً ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
61 وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذَا جَآءَ اءَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لاَيُفَرِّطُونَ
نكته ها :
پيام ها :
62 ثُمَّ رُدُّوَّاْ إِلَى اللّهِ مَوْلَهُمُ الْحَقِّ اءَلاَ لَهُ الْحُكْمُ وَ هُوَ اءَسْرَعُ الْحَسِبِينَ
نكته ها :
پيام ها :
63 قُلْ مَن يُنَجِّيكُم مِن ظُلُمَتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَخُفْيَةً لَئِنْ اءَنْجَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّكِرِينَ
64 قُلِ اللّهُ يُنَجِّيكُم مِنْهَا وَمِن كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ اءَنتُمْ تُشْرِكُونَ
نكته ها :
پيام ها :
65 قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى اءَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَاباً مِن فَوْقِكُمْ اءَ وْ مِنْ تَحْتِ اءَرْجُلِكُمْ اءَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَاءْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الاَْيَتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ
66 وَكَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ قُل لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ
نكته ها :
پيام ها :
67 لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرُّ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
68 وَإِذَا رَاءَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِى ءَايَتِنَا فَاءَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُواْ فِى حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ الشَّيْطنُ فَلاَ تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّلِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
69 وَمَا عَلَى الَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِن شَىْءٍ وَلَكِن ذِكْرَى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
نكته ها :
پيام ها :
70- و ذرالذين اتخذوا دينهم لعباولهوا و غرتهم الخيوه الدنيا و ذكربه ان تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللّهِ وَلِّىٌ وَ لاَشَفِيعٌ وَإِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لاَ يُؤْخَذْ مِنْهَا اءُوْلَئِكَ الَّذِينَ اءُبْسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ اءَلِيمُ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
ترجمه :
بگو: آيا غير خداوند، چيزى را بخوانيم كه سود و زيانى براى ما ندارد و پس از آنكه خداوند هدايتمان كرد، به عقب باز گشته (و كافر) شويم ؟ همچون كسى كه شياطين او را در زمين از راه به در برده اند و سرگردان مانده است در حالى كه براى او يارانى (دلسوز) است كه او را به هدايت دعوت كرده (و مى گويند:) نزد ما بيا (و حقّ را بپذير ولى او گوشش بدهكار نيست ). بگو هدايتى كه از سوى خدا باشد هدايت واقعى است و ما ماءموريم كه براى خداى جهانيان تسليم باشيم .
72 وَاءَنْ اءَقِيمُواْ الصَّلَوةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِى إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
73 وَهُوَ الَّذِى خَلَقَ السَّمَوَتَ وَالاَْرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِى الْصُّورِ عَلِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهَدَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
نكته ها :
پيام ها :
74 وَإِذْ قَالَ إِبْرَهِيمُ لاَِبِيهِ ءَازَرَ اءَتَتَّخِذُ اءَصْنَاماً ءَالِهَةً إِنِّى اءَرَي كَ وَ قَوْمَكَ فِى ضَلَ لٍ مُبِينٍ
نكته ها :
پيام ها :
75 وَكَذَلِكَ نُرِىَّ إِبْرَهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَوَتِ وَالاَْرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ
نكته ها :
پيام ها :
76فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ الَّيْلُ رَءَا كَوْكَباً قَالَ هَذَا رَبِّى فَلَّمَا اءَفَلَ قَالَ لاَ اُحِبُّ الاَْفِلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
77 فَلَمَّا رَءَا الْقَمَرَ بَازِغاً قَالَ هَذَا رَبِّى فَلَّمَا اءَفَلَ قَالَ لَئِن لَمْ يَهْدِنِى رَبِىّ لاََكُوَنَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّآلِّينَ
نكته ها :
پيام ها :
78 فَلَمَّا رَءَا الْشَمْسَ بَازِغةً قَالَ هَذَا رَبِّى هَذَا اءَكْبَرُ فَلَمَّاَّ اءَفَلَتْ قَالَ يَقَوْمِ إِنِّى بِرِى ءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ
نكته ها :
پيام ها :
79 إِنِّى وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذِى فَطَرَ السَّمَوَتِ وَالاَْرْضَ حَنِيفاً وَمَآ اءَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
نكته ها :
پيام ها :
80 وَحَآجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ اءَتُحَجُّونِّى فِى اللّهِ وَقَدْ هَدَينِ وَلاََّ اءَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إ لا اءَنْ يَشَاءَ رَبِّى شَيْئاً وَسِعَ رَبِّى كُلَّ شَىْءٍ عِلْماً اءَفَلاَ تَتَذَكَّرُونَ
پيام ها :
81 وَكَيْفَ اءَخَافُ مَآ اءَشْرَكْتُمْ وَلاَ تَخَافُونَ اءَنَّكُمْ اءَشْرَكْتُم بِاللّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَناً فَاءَىُّ الْفَرِيقَيْنِ اءَحَقُّ بِالاَْمْنِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
82 الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمْ يَلْبِسُوَّاْ إِيمَنَهُم بِظُلمٍ اءُوْلَئِكَ لَهُمُ الاَْمْنُ وَهُم مُهْتَدُونَ
83 وَتِلْكَ حُجَّتُنَا ءَاتَيْنَهَا إِبْرَهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَتٍ مَن نَشَاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
نكته ها :
پيام ها :
84 وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنَا وَنُوحاً هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَ مِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُدَ وَسُلَيْمَنَ وَاءَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَرُونَ وَ كَذ لِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنِينَ
نكته ها :
پيام ها :
85 وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعيْسَى وَإِلْيَاسَ كُلُّ مِنَ الْصَّلِحِينَ
86 وَإِسْمَعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطاً وَكُلاًّ فَضَّلْنَا عَلَى الْعلَمِينَ
87 وَمِنْ ءَابَآئِهِمْ وَذُرِّيَّتِهِمْ وَإِخْوَنِهِمْ وَاجْتَبَيْنَهُمْ وَهَدَيْنَهُمْ إِلَى صِرَ طٍ مُسْتَقِيمٍ
نكته ها :
88 ذَلِكَ هُدَى اللّهِ يَهْدِى بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ اءَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
پيام ها :
89 اءُوْلَئِكَ الَّذِينَ ءَاتَيْنَهُمُ الْكِتَبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلاَءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْماً لَيْسُواْ بِهَا بِكَفِرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
90 اءُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَيهُمُ اقْتَدِهْ قُلْ لاَ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ اءَجْراً إِنْ هُوَ إِلا ذِكْرَى لِلْعَلَمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
91-واْ مَا اءَنزَلَ اللّهُ عَلَى بَشَرٍ مِن شَىْءٍ قُلْ مَنْ اءَنْزَلَ الْكِتَبَ الَّذِى جَاءَ بِهِ مُوسَى نُوراً وَ هُدًى لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَ تُخْفُونَ كَثِيراً وَ عُلِّمْتُم مَا لَمْ تَعْلَمُوَّاْ اءَنْتُمْ وَ لاَ ءَابَاؤُكُمْ قُلِ اللّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِى خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ
نكته ها :
پيام ها :
92 وَهَذَا كِتَبٌ اءَنزَلْنَهُ مَبَارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذِى بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالاَْخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلاَ تِهِمْ يُحَافِظُونَ
نكته ها :
پيام ها :
93-ُمِثْلَ مَا اءَنزَلَ اللّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الْظَّلِمُونَ فِى غَمَرَتِ الْمَوْتِ وَالْمَلَ ئِكَةُ بَاسِطُواْ اءَيدِيهِمْ اءَخْرِجُواْ اءَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهَوْنِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُولُونَعَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ ءَاي تِهِ تَسْتَكْبِرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
94-مُونَا فُرَ دَى كَمَا خَلَقْنَكُمْ اءَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُمْ مَا خَوَّلْنَكُمْ وَرَآءَ ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاَّءَكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ اءَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَؤُاْ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنكُم مَّاكُنتُمْ تَزْعُمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
95 إِنَّ اللّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَىِّ ذَلِكُمْ اللّهُ فَاءَنَّى تُؤْفَكُونَ
نكته ها :
پيام ها :
96 فَالِقُ الاِْصْبَاحِ وَجَعَلَ الَّيْلَ سَكَناً وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَاناً ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
نكته ها :
پيام ها :
97 وَهُوَ الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُواْ بِهَا فِى ظُلُمَتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الاَْيَتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
98 وَهُوَ الَّذِى اءَنْشَاءَكُم مِن نَفْسٍ وَ حِدَةٍ فَمُسْتَقَرُّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الاَْيَتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ
نكته ها :
پيام ها :
99-و هو الذي انزل من السما ما فاخرجنابه نبات كل شي فاخرجنا منه خضرا نخرج منه حبا مترا رَاكِباً وَمِنَ الْنَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّتٍ مِنْ اءَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهاً وَغَيْرَ مَتَشَبِهٍ انظُرُواْ إِلَى ثَمَرِهِ إِذَا اءَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِى ذَ لِكُمْ لاََيَتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
نكته ها :
پيام ها :
100 وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُواْ لَهُ بَنِينَ وَبَنَتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَنَهُ وَتَعَلَى عَمَّا يَصِفُونَ
نكته ها :
پيام ها :
101 بَدِيعُ السَّموَتِ وَالاَْرْضِ اءَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُنْ لَهُ صَحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَىْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ
102 ذَلِكُمُ اللّهُ رَبُّكُمْ لاَ إِلَهَ إِلا هُوَ خَلِقُ كُلِّ شَىْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ وَكِيلٌ
نكته ها :
پيام ها :
103 لاَ تُدْرِكُهُ الاَْبْصَرُ وَهُوَ يُدْرِكُ الاَْبْصَرَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ
نكته ها :
پيام ها :
104 قَدْ جَاءَكُمْ بَصَائِرُ مِن رَبِّكُمْ فَمَنْ اءَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِىَ فَعَلَيْهَا وَمَا اءَنَاْ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ
نكته ها :
پيام ها :
105 وَ كَذَلِكَ نُصَرِّفُ الاَْيَتِ وَ لِيَقُولُواْ دَرَسْتَ وَ لِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
106إ تَّبِعْ مَا اءُوحِىَ إِلَيْكَ مِن رَبِّكَ لاَ إِلَهَ إِلا هُوَ وَ اءَعْرِض ْعَنِ الْمُشْرِكِينَ
نكته ها :
پيام ها :
107 وَلَوْ شَاءَ اللّهُ مَا اءَشْرَكوُاْ وَمَا جَعَلْنَكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظاً وَمَا اءَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ
نكته ها :
پيام ها :
108 وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَيَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَ لِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ اءُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
109 وَاءَقْسَمُواْ بِاللّهِ جَهْدَ اءَيْمَنِهِمْ لَئِن جَاءَتْهُمْ ءَايَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بَهَا قُلْ إِنَّمَا الاَْيَتُ عِنْدَ اللّهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْ اءَنَّهَا إِذَا جَاءَتْ لاَ يُؤ مِنُونَ
نكته ها :
پيام ها :
110 وَنُقَلِّبُ اءَفْئِدَتَهُمْ وَاءَبْصَرَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤ مِنوُاْ بِهِ اءَوَّلَ مَرَّةٍ وَ نَذَرُهُمْ فِى طُغْيَنِهِمْ يَعْمَهُونَ
پيام ها :
111 وَلَوْ اءَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَيْهِمُ الْمَلَئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتَى وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كَُلَّ شَىْءٍ قُبُلاً مَا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ إِلا اءَن يَشَاءَ اللّهُ وَلَكِنَّ اءَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
112 وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِي عَدُوّاً شَيَطِينَ الاِْنسِ وَالْجِنِّ يُوحِى بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
113 وَلِتَصْغَى إِلَيْهِ اءَفْئِدَةُ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالاَْخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَ لِيَقْتَرِفُواْ مَا هُم مُقْتَرِفُونَ
نكته ها :
پيام ها :
114 اءَفَغَيْرَ اللّهِ اءَبْتَغِى حَكَماً وَهُوَ الَّذِى اءَنزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتَبَ مُفَصَّلاً وَالَّذِينَ ءَاتَيْنَهُمُ الْكِتَبَ يَعْلَمُونَ اءَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِن رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلاَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
115 وَ تَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَتِهِ وَ هُوَ الْسَّمِيعُ الْعَلِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
116 وَإِنْ تُطِعْ اءَكْثَرَ مَن فِى الاَْرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلا يَخْرُصُونَ
نكته ها :
پيام ها :
11إِنَّ رَبَّكَ هُوَ اءَعْلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ اءَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
نكته ها :
پيام ها :
118 فَكُلُواْ مِمّا ذُكِرَ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ إِن كُنتُم بَِايَتِهِ مُؤْمِنينَ
نكته ها :
پيام ها :
119 وَمَا لَكُمْ اءَلا تَاءْكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ وَقَد فَصَّلَ لَكُمْ ما حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلا مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَإِنَّ كَثِيراً لَيُضِلُّونَ بِاءَهْوَائِهِم بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ اءَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ
نكته ها :
پيام ها :
120 وَذَرُواْ ظَهِرَ الاِْثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِينَ يَكْسِبُونَ الاِْثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُواْ يَقْتَرِفُونَ
نكته ها :
پيام ها :
121 وَلاَ تَاءْكُلُواْ مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّيَطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى اءَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَدِلُوكُمْ وَإِنْ اءَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ
نكته ها :
پيام ها :
122 اءَوَمَنْ كَانَ مَيْتاً فَاءَحْيَيْنَهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُوراً يَمْشِى بِهِ فِى النَّاسِ كَمَن مَثَلُهُ فِى الظُّلُمَتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا كَذَ لِكَ زُيِّنَ لِلْكَفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
123 وَكَذَ لِكَ جَعَلْنَا فِى كُلِّ قَرْيَةٍ اءَكَبِرَ مُجْرِمِيهَا لَِيمْكُرُواْ فِيهَا وَمَا يَمْكُرُونَ إِلا بِاءَنْفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُروُنَ
نكته ها :
پيام ها :
124 وَإِذَا جَاءَتْهُمْ ءَايَةٌ قَالُواْ لَنْ نُؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا اءُوِتِىَ رُسُلُ اللّهِ اللّهُ اءَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ اءَجْرَمُواْ صَغَارٌ عِنْدَ اللّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدُ بِمَا كَانُوا يَمكُرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
125 فَمَنْ يُرِدِ اللّهُ اءَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلاِْسْلَمِ وَمَن يُرِدْ اءَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً كَاءَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِى الْسَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ
نكته ها :
پيام ها :
126 وَهَذَا صِرَطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيماً قَدْ فَصَّلْنَا الاَْيَتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
127 لَهُمْ دَارُ السَّلَمِ عِنْدَ رِبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُمْ بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
پيام ها :
128-سْتَكْثَرْتُم مِنَ الاِْنْسِ وَقَالَ اءَوْلِياؤُهُم مِنَ الاِْنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَ بَلَغْنَا اءَجَلَنَا الَّذِى اءَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَيكُمْ خَلِدِينَ فِيهَا إِلا مَا شَاءَ اللّهُ إ نَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
نكته ها :
پيام ها :
129 وَكَذَ لِكَ نُوَلِّى بَعْضَ الظَّلِمِينَ بَعْضاً بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ
نكته ها :
پيام ها :
130-لاِْنسِ اءَلَمْ يَاءْتِكُمْ رُسُلٌ مِنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ ءَايَتِى وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى اءَنفُسِنَا وَ غَرَّتْهُمُ الْحَيَوةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُواْ عَلَى اءَنْفُسِهِمْ اءَنَّهُمْ كَانُواْ كَفِرِينَ
نكته ها :
پيام ها :
131 ذَلِكَ اءَن لَمْ يَكُن رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَاءَهْلُهَا غَفِلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
132 وَلِكُلٍّ دَرَجتٌ مِمَّا عَمِلُواْ وَمَا رَبُّكَ بِغَفِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
133 وَرَبُّكَ الْغَنِىُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ مَا يَشَاءُ كَمَا اءَنْشَاءَكُم مِن ذُرِيَّةِ قَوْمٍ ءَاخَرِينَ
134 إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لاََتٍ وَمَا اءَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ
پيام ها :
135 قُلْ يَقَوْمِ اعْمَلُواْ عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّى عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُ عَقِبَةُ الْدَّارِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّلِمُونَ
پيام ها :
136-لِلَّهِ مِمّا ذَرَاءَ مِنَ الْحَرْثِ وَالاَْنْعَمِ نَصِيباً فَقَالُواْ هَذَا لِلَّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَذَا لِشُرَكَائِنَا فَمَا كَانَ لِشُرَكَائِهِمْ فَلاَ يَصِلُ إِلَى اللّهِ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَى شُرَكَائِهِمْ سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
137 وَكَذَلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ اءَوْلَدِهِمْ شُرَكَاؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُواْ عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شَاءَ اللّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ مَا يَفْتَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
138 وَقَالُواْ هَذِهِ اءَنْعَمٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لا يَطْعَمُهَا إِلا مَن نَشَاءُ بِزَعْمِهِمْ وَاءَنْعَمٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَاءَنْعَمٌ لاَ يَذْكُرُونَ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهَا افْتِرَاءً عَلَيْهِ سَيَجْزِيِهم بِمَا كَانُواْ يَفْتَرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
139 وَقَالُواْ مَا فِى بُطُونِ هذِهِ الاَْنْعَمِ خَالِصَةً لِذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى اءَزْوَجِنَا وَإِن يَكُن مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاءُ سَيَجْزِيِهمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
نكته ها :
پيام ها :
140 قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُواْ اءَوْلَدَهُمْ سَفَهاً بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ اللّهُ افْتِرَاءً عَلَى اللّهِ قَدْ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ
نكته ها :
پيام ها :
141-و هو الذي انشا جنت معروشت وَغَيْرِ معْرُوشَتٍ وَالنَّخْلَ وَ الزَّرْعَ مُخْتَلِفاً أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَبِهاً وغَيْرَ مَتَشَبِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا اءَثْمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ
نكته ها :
پيام ها :
142 وَمِنَ الاَْنْعمِ حَمُولَةً وَفَرْشاً كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَتِ الشَّيْطَنِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوُّ مُبِينٌ
نكته ها :
پيام ها :
143 ثَمَنِيَةَ اءَزْوَ جٍ مِنَ الضَّاءْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ ءَالذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ اءَمِ الاُْنْثَيَيْنِ اءَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ اءَرْحَامُ الاُْنْثَيَيْنِ نَبِّئُونِى بِعِلْمٍ إِنْ كُنْتُمْ صَدِقِينَ
نكته ها :
پيام ها :
144-ُْنْثَيَيْنِ اءَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ اءَرْحَامُ الاُْنْثَيَيْنِ اءَمْ كُنتُمْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّكُمُ اللّهُ بِهَذَا فَمَنْ اءَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِباً لِيُضِلَّالنَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِى الْقَوْمَ الظَّلِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
145-قل لا اجد في ما اوحي إِلَىَّ مُحَرَّماً عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلا اءَنْ يَكُونَ مَيْتَةً اءَوْ دَماً مَسْفُوحاً اءَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ اءَوْ فِسْقاً أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ فَمَنْ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَ لاَ عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَغَفُورٌ رَحِيمٌ
نكته ها :
پيام ها :
146-رحيم وَعَلَى الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا كُلَّ ذِى ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا اءَوْ الْحَوَايَا اءَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَ لِكَ جَزَيْنَهُمْ بِبَغْيِهِمْ وَإِنَّا لَصَدِقُونَ
نكته ها :
پيام ها :
147 فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَ سِعَةٍ وَلاَ يُرَدُّ بَاءْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ
پيام ها :
148 سيقول الذين اشركوا لوشا الله مَآ اءشْرَكْنَا وَلاََّ ءَابَآؤُنَا وَلاَ حَرَّمْنَا مِن شَىْءٍ كَذَ لِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ حَتَّى ذَاقُواْ بَاءْسَنَا قُلْ هَلْ عِندَكُم مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلا الظَّنَّ وَإِنْ اءَنْتُمْ إِلا تَخْرُصُونَ
نكته ها :
پيام ها :
149 قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَلِغَةُ فَلَوْ شَآءَ لَهَدَيكُمْ اءَجْمَعِينَ
نكته ها :
پيام ها :
150 قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ اءَنَّ اللّهَ حَرَّمَ هَذَا فَإِنْ شَهِدُواْ فَلاَ تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلاَ تَتَّبِعْ اءَهْوَآءَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بَِايَتِنَا وَالَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالاَْخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
151-قل تعالوا اتل ما حرم ربكم عليكم الاتشركوابه شيا و بالوالدين احسنا و لاَ تَقْتُلُوَّاْ اءَوْلَدَكُم مِنْ إِمْلَقٍ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَ إِيَّاهُمْ وَلاَ تَقْرَبُواْ الْفَوَ حِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِى حَرَّمَ اللّهُ إِلا بِالْحَقِّ ذَ لِكُمْ وَصَّكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
152- و لا تقربوامال اليتيم الا بالتي هي اءَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ اءَشُدَّهُ وَ اءَوْفُواْ الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لاَ نُكَلِّفُ نَفْساً إِلاّ وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُواْ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللّهِ اءَوْفُواْ ذَ لِكُمْ وَصَّكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
153 وَاءَنَّ هَذَا صِرَطِى مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذَ لِكُمْ وَصَّكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
نكته ها :
پيام ها :
154 ثُمَّ ءَاتَيْنَا مُوسَى الْكِتَبَ تَمَاماً عَلَى الَّذِى أَحْسَنَ وَتَفْصِيلاً لِكُلِّ شَىْءٍ وَهُدَىً وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ
نكته ها :
پيام ها :
155 وَهَذَا كِتَبٌ اءَنْزَلْنَهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
156 اءَنْ تَقُولُوَّاْ إِنَّمَاَّ اءُنْزِلَ الْكِتَبُ عَلَى طَاَّئِفَتَيْنِ مِن قَبْلِنَا وَإِنْ كُنَّا عَن دِرَاَسَتِهِمْ لَغَفِلِينَ
نكته ها :
پيام ها :
157-اءن تقولوا لوانا انزل علينا الْكِتَبُ لَكُنَّآ اءَهْدَى مِنْهُمْ فَقَد جَآءَكُم بَيِّنَةٌ مِن رَبِّكُمْ وَهُدَىً وَرَحْمَةٌ فَمَنْ اءَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بَِايَتِ اللّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا سَنَجْزِى الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ ءَايَتِنَاسُوَّءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصْدِفُونَ
نكته ها :
پيام ها :
158هل ينظرون الا ان تاتيهم الملئكه اوياتي رَبُّكَ اءَوْ يَاءْتِىَ بَعْضُ ءَايَتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَاءْتِىَ بَعْضُ ءَايَتِ رَبِّكَ لاَ يَنْفَعُ نَفْساً إِيمَ نُهَا لَمْ تَكُنْ ءَامَنَتْ مِن قَبْلُ اءَوْ كَسَبَتْ فِى إِيمَ نِهَا خَيْراً قُلِانْتَظِرُوَّاْ إِنَّا مُنْتَظِرُونَ
نكته ها :
پيام ها :
159 إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمْ وَكَانُواْ شِيَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فِى شَىْءٍ إِنَّمَاَّ اءَمْرُهُمْ إِلَى اللّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفْعَلُونَ
نكته ها :
پيام ها :
160 مَن جَآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اءَمْثَالِهَا وَمَن جَآءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلاَ يُجْزَىَّ إِلا مِثْلَهَا وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ
نكته ها :
پيام ها :
161 قُلْ إِنَّنِى هَدَينِى رَبِّىَّ إِلَى صِرَ طٍ مُسْتَقِيمٍ دِيناً قِيَماً مِلَّةَ إِبْرَهِيمَ حَنِيفاً وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
نكته ها :
پيام ها :
162 قُلْ إِنَّ صَلاَتِى وَنُسُكِى وَمَحْيَاىَ وَمَمَاتِى لِلَّهِ رَبِّ الْعَلَمِينَ
163 لاَ شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ اءُمِرْتُ وَاءَنَاْ اءَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ
نكته ها :
پيام ها :
164 قُلْ اءَغَيْرَ اللّهِ اءَبْغِى رَبّاً وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَىْءٍ وَلاَ تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلا عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اءُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَرجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكْم بِمَا كُنْتُم فِيهِ تَخْتَلِفُونَ
نكته ها :
پيام ها :
165 وَهُوَ الَّذِى جَعَلَكُمْ خَلََّئِفَ الاَْرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَتٍ لِيَبْلُوَكُمْ فِى مَآءَاتَكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِيمُ
نكته ها :
پيام ها :
سيماى سوره يوسف
اين سوره ، يكصد وشصت وپنج آيه دارد وهمه ى آياتش يكجا در مكّه و با تشريفات خاصّى نازل شده است . جبرئيل ، اين سوره را با بدرقه ى هفتاد هزار فرشته بر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نازل كرد.
پيام اصلى آيات اين سوره ، مبارزه با شرك و دعوت به توحيد است . از آنجا كه مشركان جزيرة العرب به اعتقاد خود، بعضى چهارپايان را حلال و برخى را حرام مى دانستند، قرآن در مقام مبارزه با اينگونه خرافات و باورهاى غلط، از آيه ى 136 اين سوره به بعد، احكامى را در مورد چهارپايان بيان مى دارد كه بدين جهت اين سوره ، انعام نام گرفته است .
رواياتى درباره ى فضيلت اين سوره و نيز برآورده شدن حاجت به واسطه ى تلاوت اين سوره آمده است . از جمله از امام صادق عليه السلام نقل شده كه هر كس چهار ركعت نماز (با دو سلام ) بخواند، آنگاه اين سوره و سپس دعايى را قرائت كند، حاجاتش برآورده مى شود.⁽¹⁾
در هيچ سوره اى به اندازه ى اين سوره ، كلمه ى قل نيامده است . تكرار 44 بار اين خطاب به پيامبر، شايد به خاطر آن است كه در اين سوره ، عقائد باطل و انحراف ها و توقّعات بى جاى مشركان بيان شده و لازم است قاطعيّت در كار باشد. اين مطلب بيانگر آن است كه پيامبر صلى الله عليه و آله ماءمور است متن وحى را بى كم و كاست بگويد.
بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده ى مهربان
1-اءَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى خَلَقَ الْسَّمَوتِ وَالاَْرْضَ وَجَعَلَ الْظُّلُمَتِ وَ الْنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
ترجمه :
ستايش مخصوص خداوندى است كه آسمان ها و زمين را آفريد و تاريكى ها و روشنى را قرار داد، امّا كافران (ديگران را) با پروردگارشان برابر و همتا مى گيرند.
نكته ها :
O در تمام قرآن ، واژه ى نور مفرد و واژه ى ظلمات به صورت جمع آمده است . اصولا حقّ، يكى و راههاى باطل بسيار است . آرى نور، نشانه ى وحدت و ظلمات ، نشانه ى پراكندگى است . يعدلون از عدل ، به معناى همتاست .
O اوّلين آيه ى اين سوره ، به آفرينش نظام هستى ، دوّمين آيه به آفرينش انسان و سوّمين آيه به نظارت بر اعمال و رفتار انسان اشاره دارد.
O به فرموده ى حضرت على عليه السلام : اين آيه ، پاسخ به سه گروه از منحرفان است :
الف : مادّيون كه منكر آفرينش الهى و حدوث خلقتند. خلق السماوات ...
ب : دوگانه پرستان كه براى نور و ظلمت دو مبداء قائلند. جعل الظّلمات والنّور⁽²⁾
ج : مشركين كه براى خداوند، شريك وشبيه قائلند. ثمّ الّذين كفروا بربّهم يعدلون ⁽³⁾
O امام موسى بن جعفر8 درباره ى ...بربّهم يعدلون فرمودند: يعنى كافران ، ظلمات و نور و جور و عدل را يكسان مى شمارند.⁽⁴⁾
پيام ها :
1 خداوند هم از عدم به وجود آورده است ، هم در موجودها، كيفيّات جديد و نوآورى هايى قرار مى دهد. (آفرينش ابتدائى خَلَق آفرينش تَبَعى جَعَل )
2 شريك دانستن براى خدا، نوعى انكار خدا وكفر به اوست . الّذين كفروا بربّهم يعدلون
2-هُوَ الَّذِى خَلَقَكُم مِن طِينٍ ثُمَّ قَضَىَّ اءَجَلاً وَاءَجَلٌ مُّسَمّىً عِندَهُ ثُمَّ اءَنْتُمْ تَمْتَرُونَ
ترجمه :
او كسى است كه شما را از گل آفريد، پس از آن اءجلى را (براى زندگى شما در دنيا) قرار داد و اءجلى معيّن (كه مربوط به آخرت يا غير قابل تغبير در دنياست ) نزد اوست . پس (با وجود اين ) شما شك و شبهه مى كنيد؟
نكته ها :
O در آيه ى پيش ، مسائل آفاقى و خلقت آسمان ها و زمين مطرح شده ، اينجا خلقت انسان و حيات محدود او در اين دنيا آمده است .
O در قرآن ، 21 مرتبه از اءجل مسمّى سخن به ميان آمده است .
O خداوند براى عمر انسان دو نوع زمان بندى قرار داده : يكى حتمى كه اگر همه ى مراقبت ها هم به عمل آيد، عمر (مانند نفت چراغ ) تمام مى شود. و ديگرى غير حتمى كه مربوط به كردار خودمان است ، مثل چراغى كه نفت دارد، ولى آن را در معرض طوفان قرار دهيم .
O در روايات ، كارهايى چون صله ى رحم ، صدقه ، زكات و دعا سبب طول عمر و اعمالى چون قطع رحم و ظلم ، سبب كوتاه شدن عمر دانسته شده است .⁽⁵⁾
O امام باقر عليه السلام در مورد اءجلا و اءجلٌ فرمود: آنها دو اءجل هستند: يكى محتوم و قطعى و ديگرى موقوف (يعنى مشروط و معلّق ).⁽⁶⁾
O به نقل ابن عباس ، خداوند براى انسان دو اءجل قرار داده : يكى از تولّد تا مرگ ، ديگرى از مرگ تا قيامت . انسان با اعمال خود، گاهى از يكى مى كاهد وبه ديگرى مى افزايد. پس پايان اءجل هيچكس قابل تغيير نيست . ومايُعمَّر مِن مُعَمَّرٍ ولايَنقَصُ مِن عُمُرِه الاّ فى كتاب ⁽⁷⁾
پيام ها :
1 مدّت عمر و پايان زندگى ، به دست ما نيست .هو الذى .... قضى اجلاً
2 تنها خداوند بر اءجل مسمّى (اءجل قطعى )، آگاه است . اءجل مسمّى عنده
3 با آنكه آفرينش و پايان كار انسان ، همه از خدا و به دست اوست ، پس چرا در مبداء و معاد شك كنيم ؟ ثم انتم تمترون
3-وَهُوَ اللَّهُ فِى السَّمَوَتِ وَفِى الاَْرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ
ترجمه :
و اوست كه در آسمان ها و در زمين خداوند است . نهان و آشكار شمارا مى داند، و هرچه را به دست مى آوريد (نيز) مى داند.
نكته ها :
O در پاسخ به عقيده ى انحرافى چند خدايى (خداى باران ، خداى جنگ ، خداى صلح ، خداى زمين و...) اين آيه مى فرمايد: خداى همه چيز و همه جا يكى است .
O امام صادق عليه السلام درباره اين آيه فرمود: او به تمام مخلوقات از نظر علم و قدرت و سلطه و حاكميّت احاطه دارد.⁽⁸⁾
پيام ها :
1 منطقه ى فرمانروايى خداوند، تمام هستى است . فى السموات و فى الارض
2 خداوند چون حاكم است ، آگاه است . هو اللّه فى السموات و فى الارض يعلم ...
3 آشكار و نهان انسان نزد خداوند يكسان است .⁽⁹⁾ يعلم سرّكم و جهركم
4 ايمان به احاطه علمى خداوند، هم انگيزه براى كار نيك است و هم بازدارنده از كار بد. يعلم سرّكم و جهركم
5 خداوند، از آينده ى كارهاى انسان آگاه است . و يعلم ما تكسبون
4-وَمَا تَاءْتِيهِم مِنْ ءَاَيَةٍ مِنْ ءَايَتِ رَبِّهِمْ إِلا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ
ترجمه :
و هيچ نشانه و آيه اى از نشانه هاى پروردگارشان براى آنها نمى آمد، جز آنكه (به جاى تصديق و ايمان ) از آن اعراض مى كردند.
5-فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ فَسَوْفَ يَاءْتِيِهمْ اءَنْبَّؤُ اْ مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
پس همين كه حقّ براى آنان آمد، آن را تكذيب كردند، پس به زودى خبرهاى مهم (و تلخ درباره ى كيفر) آنچه را به مسخره مى گرفتند به سراغشان خواهد آمد.
نكته ها :
O شايد مراد از خبرهاى بزرگ در آيه ، خبر فتح مكّه يا شكست مشركين در جنگ بدر و امثال آن باشد.⁽¹⁰⁾
پيام ها :
1 براى لجبازان ، نوع دليل و آيه تفاوتى ندارد، آنها همه را رد مى كنند. آية من آيات ربّهم
2 لجوجان و كافران ، حاضر به شنيدن و تفكّر و تحقيق كردن نيستند، همين كه حقى آمد، تكذيب مى كنند. فقد كَذّبوا بالحقّ لمّا جاءهم
3 هم بايد به مؤ منان دلگرمى داد كه راهشان حقّ است ، بالحق و هم كافران را تهديد كرد كه خبرهاى تلخ برايتان خواهد آمد.فسوف ياءتيهم
4 استهزا، شيوه ى هميشگى كفّار است . كانوا به يستهزءون
5 سقوط انسان سه مرحله دارد: اعراض ، تكذيب و استهزا. در اين دو آيه به هر سه مورد اشاره شده است . معرضين كذّبوا يستهزءون
6-ءَلَمْ يَرَوْا كَمْ اءَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِن قَرْنٍ مَكَّنَّهُمْ فِى الاَرْضِ مَا لَم ْنُمَكِّن لَّكُمْ وَاءَرْسَلْنَا السَّمَاَّءَ عَلَيْهِمْ مِدْرَاراً وَجَعَلْنَا الاَنْهَرَ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهِمْ فَاءَهْلَكْنَهُمْ بِذِنُوبِهِمْ وَاءَنْشَاءْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْناً ءَاخَرِينَ
آيا نديدند كه چه بسيار امت هاى پيش از آنان را هلاك كرديم ، با آنكه در زمين به آنان جايگاه و توانى داده بوديم كه به شما نداده ايم ؟ و (باران و بركت ) آسمان را پى در پى برايشان فرستاديم و نهرهاى آب از زير پاهايشان جارى ساختيم ، پس آنان را به كيفر گناهانشان هلاك كرديم و نسل ديگرى پس از آنان پديد آورديم .
نكته ها :
O قَرْن به امّتى گفته مى شود كه يكپارچه هلاك شده باشند.⁽¹¹⁾ به مردمى هم كه در يك زمان زندگى مى كنند، قرن گفته مى شود و چون معمولاً يك نسل ، از 60 تا 100 سال طول مى كشد، از اين رو به 60 يا 80 يا 100 سال يك قرن مى گويند.⁽¹²⁾
O كلمه مدرار به معناى ريزش فراوان و پى در پى باران و به مقدار نياز است .⁽¹³⁾
پيام ها :
1 افرادى كه از تاريخ پند نمى گيرند، توبيخ مى شوند. اءلم يروا
2 كفّار صدر اسلام از تاريخ امّت هاى پيشين آگاه بودند و مى توانستند درس بگيرند. اءلم يروا
3 توجّه به زوال نعمت ها و سرنگونى گنهكاران ، از عوامل غفلت زدايى است . اءلم يروا... فاهلكناهم بذنوبهم
4 تمدّن هايى قبل از اسلام وجود داشته و سپس منقرض شده اند. اهلكنا من قبلهم
5 از روشهاى تربيتى قرآن است كه داستان هاى واقعى و آموزنده را براى عبرت مردم نقل مى كند. اهلكنا من قبلهم
6 كيفر آنان كه از امكانات خداداد استفاده سوء كنند، نابودى است . كم اءهلكنا
7 به جاى اءرسلنا من السماء، فرمود: اءرسلنا السماء (آسمان را براى شما فرستاديم ) تا نهايت لطف الهى را بيان كند.
8 عملكرد مردم ، عامل تحوّلات و حوادث تاريخى است . فاهلكناهم بذنوبهم
9 هلاكت مردم به سبب گناهانشان ، از سنّت هاى الهى است . فاهلكناهم بذنوبهم
10 خداوند، علاوه بر عذاب آخرت ، در اين دنيا هم كيفر مى دهد. فاءهلكناهم
11 اگر امكانات در دست صالحان باشد، نماز را برپا مى دارند. ان مكّناهم فى الارض اقاموا الصلاة ⁽¹⁴⁾ ولى اگر در دست نااهلان بى ايمان باشد، فساد و گناه مى كنند. مكّناهم ... فاهلكناهم بذنوبهم
12 امكانات مادّى ، مانع قهر و عذاب الهى نيست . مكّناهم ... فاهلكناهم آن گونه كه كافران خيال مى كردند: نحن اكثر اءموالاً واءولاداً ومانحن بمعذّبين ⁽¹⁵⁾
13 امكانات مادّى ، رمز كاميابى نيست . مكّناهم ... فاهلكناهم چنانكه در جاى ديگر مى خوانيم : انّ الانسان ليطغى اءن رآه استغنى ⁽¹⁶⁾
14 دو نوع مرگ داريم : طبيعى ، كه با رسيدن اءجل است و غير طبيعى كه به خاطر كيفر الهى و با حوادث غير منتظره است . بذنوبهم
15 قدرتمندان گنهكار فكر نكنند دنيا هميشه به كامشان است ، خداوند ديگران را جايگزين آنان مى كند. اءهلكناهم ... و اءنشاءنا من بعدهم قرناً آخرين
7-وَ لَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَباً فِى قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِاءَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوَّاْ إِنْ هَذَاَّ إِلا سِحْرٌ مُبِينٌ
ترجمه :
و (كافران لجوج كه در پى بهانه جويى اند حتى ) اگر نوشته اى را در كاغذى بر تو نازل مى كرديم كه آن را با دست هاى خود لمس مى كردند، باز هم كافران مى گفتند: اين ، جز جادويى آشكار نيست .
نكته ها :
O گروهى از مشركان مى گفتند: ما درصورتى ايمان مى آوريم كه نوشته اى بر كاغذ، همراه با فرشته اى بر ما نازل كنى . ولى دروغ مى گفتند و در پى بهانه جويى بودند.
O قِرطاس چيزى است كه بر روى آن بنويسند، چه كاغذ، چه چوب ، يا پوست و سنگ ، ولى امروز به كاغذ گفته مى شود.
پيام ها :
1 وقتى پاى لجاجت در كار باشد، هيچ دليلى كارساز نيست ، حتّى محسوسات را منكر مى شوند. فلمسوه بايديهم ... ان هذا الاّ سحر مبين
2 نسبت سحر، از رايج ترين نسبت هايى بود كه مشركان به پيامبر مى دادند. ان هذا الاّ سحر مبين
8-وَقَالُواْ لَوْلاََّ اءُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ اءَنْزَلْنَا مَلَكاً لَقُضِىَ الاَمْرُ ثُمَّ لاَ يُنْظَرُونَ
ترجمه :
و (كافران بهانه جو) گفتند: (اگر محمّد، رسول است ) چرا فرشته اى بر او نازل نشده (تا او را در دعوت كمك كند)، در حالى كه اگر فرشته اى نازل مى كرديم (باز هم لجاجت خواهند كرد و) كار آنان پايان مى يافت وهيچ مهلتى به آنان داده نمى شد.
نكته ها :
O نزول فرشته ى مورد تقاضاى كفّار، اگر به صورت انسان باشد كه مانند همان پيامبر خواهد بود و اگر به صورت واقعى اش جلوه كند، طاقت ديدن آن را ندارند و با مشاهده ى آن ، جان خواهند داد.⁽¹⁷⁾
O روحيّه ى شيطانى تكبّر، اجازه نمى دهد انسان از بشرى همانند خود پيروى كند. گاهى مى گويد: چرا انبيا مثل ما غذا مى خورند و در بازارها راه مى روند و همچون ما لباس مى پوشند؟ و قالوا ما لهذا الرّسول ياءكل الطعام و يمشى فى الاسواق ⁽¹⁸⁾ گاهى به يكديگر مى گفتند: اگر از پيامبرى مثل خودتان اطاعت كنيد، زيان كرده ايد. ولئن اءطعتم بشراً مثلكم انّكم اذاً لخاسرون ⁽¹⁹⁾
پيام ها :
1 كفّار بهانه گير، انسان را شايسته مقام رسالت نمى دانستند و تقاضاى ديدن فرشته را داشتند. لولا انزل عليه ملك
2 سنّت الهى چنين است كه اگر معجزه اى به درخواست مردم انجام شود و انكار كنند، هلاكت قطعى سراغشان خواهد آمد.⁽²⁰⁾ لقضى الامر
(شيوه دعوت هاى الهى ، براساس آزادى ، تفكّر، انتخاب ومهلت داشتن است . تقاضاى راه ديگرى مانند نزول فرشته يا غذاى آسمانى ، فرصت و مهلت را مى گيرد ودر اين صورت تنها راه ، پذيرش دعوت است وگرنه هلاكت .)
9-وَ لَوْ جَعَلْنَهُ مَلَكاً لَّجَعَلْنهُ رَجُلاً وَ لَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَا يَلْبِسُونَ
ترجمه :
و اگر (پيامبر را) فرشته قرار مى داديم ، حتماً او را به صورت مردى در مى آورديم (كه باز هم مى گفتند اين انسانى همانند خود ماست و همان شبهه را تكرار مى كردند بنابراين ) كار را بر آنان مشتبه مى ساختيم همان طور كه آنان (با ايرادهاى خود) كار را بر ديگران مشتبه مى سازند.
نكته ها :
O كلمه لَبس (بر وزن درس ) به معناى پرده پوشى و اشتباه كارى است ولى كلمه لُبس (بر وزن قفل ) به معناى پوشيدن لباس است .⁽²¹⁾
O اگر پيامبر و الگوى انسان ها فرشته باشد، چگونه مى تواند پيشواى انسان هايى باشد كه دچار طوفان غرائزند و شكم و شهوت دارند؟
O ممكن است معنى آيه چنين باشد: اگر پيامبر، فرشته مى شد، بايد به صورت مردى ظاهر شود كه او را ببينند، و اين سبب به اشتباه افتادن مردم مى شد كه آيا او انسان است يا فرشته . للبسنا عليهم
پيام ها :
3 سنّت هاى الهى حكيمانه است و با تمايلات اين و آن عوض نمى شود. لو جعلناه ملكا (حرف لَو نشانه آن است كه ما كار خودمان را مى كنيم و كارى به تقاضاهاى بيجا نداريم .)
2 براى تربيت و دعوت ، بايد الگوهاى بشرى ارائه داد، كه در دعوت و عمل پيشگام باشند. لجعلناه رجلاً
3 پيامبران از ميان مردم انتخاب مى شوند. لجعلناه رجلاً
10-وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُواْ مِنْهُم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِءُونَ
ترجمه :
و قطعاً پيامبرانى پيش از تو هم استهزا شدند، پس عذابى كه به استهزاى آن مى پرداختند بر مسخره كنندگان از ايشان فرود آمد.
نكته ها :
O اين آيه ، تسكينى براى پيامبر اسلام است ، كه اوّلاً: پيامبران پيشين هم مورد استهزا قرار گرفته اند. ثانياً: نه تنها عذاب اخروى ، بلكه قهر دنيوى هم دامنگير استهزا كنندگان مى شود.
پيام ها :
1 ياد مشكلات ديگران ، صبر انسان را زياد مى كند و مبلغ دين نبايد از استهزاى مخالفان دلتنگ شود. لقد استهزى ء برُسلٍ من قبلك
2 استهزا، يكى از جنگ هاى روانى دشمن و براى تضعيف روحيه ى رهبران است كه بايد در برابر آن مقاومت كرد. استهزى ء برسل من قبلك
3 مسخره كنندگان ، عاقبت ذليل مى شوند و استهزا، دامن خودشان را مى گيرد. فحاق بالّذين سخروا
4 استهزاى دين ، يكى از گناهان كبيره است كه وعده ى عذاب بر آن داده شده است . فحاق بالّذين سخروا...
5 خداوند حامى انبياست واستهزا كنندگان را هلاك مى كند. فحاق بالّذين سخروا...
6 استهزا شيوه دائمى كفّار است . كانوا به يستهزءون
11-قُلْ سِيرُواْ فِى الاَْرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ
ترجمه :
(اى پيامبر! به آنان ) بگو: در زمين بگرديد، سپس بنگريد كه سرنوشت تكذيب كنندگان چگونه شد؟
نكته ها :
O فرمان سيروا فى الارض شش بار در قرآن آمده است . متاءسّفانه كافران بيش از ما به اين دستور عمل كردند و وجب به وجب كشورهاى اسلامى را كاوش كردند و از منابع ، ذخاير، نقاط قوّت و ضعف ، آثار فرهنگى ، كتب خطى و هنرهاى مسلمانان آگاه شده و آنها را غارت كردند و مسلمانان در خواب غفلت ماندند.
پيام ها :
1 سفرهاى علمى وآموزنده وعبرت آور، ستوده و نيكوست . سيروا... ثمّ انظروا
2 شكست و سقوط مخالفان حقّ حتمى است ، اگر شك داريد، تاريخشان را بخوانيد و با سفر، آثارشان را ببينيد و عبرت بگيريد. سيروا... ثم انظروا
3 عوامل عزّت يا سقوط جوامع ، قانونمند است . اگر عواملى مثل انكار و تكذيب حقّ در زمانى سبب هلاكت شد، در زمان ديگر هم سبب مى شود. سيروا... انظروا
4 يكى از عوامل سقوط تمدّن ها، تكذيب انبيا است . عاقبة المكذّبين
5 جلوه هاى گذرا مهم نيست ، پايان كار مهم است . عاقبة المكذّبين
12-قُل لِّمَن مَّا فِى السَّمَوَتِ وَ الاَْرْضِ قُل لِّلَّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَمَةِ لاَ رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوَّاْ اءَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ
ترجمه :
بگو: آنچه در آسمان ها و زمين است براى كيست ؟ بگو: براى خداوند است كه بر خود، رحمت را مقرّر كرده است . او قطعاً شما را در روز قيامت كه شكّى در آن نيست جمع خواهد كرد. كسانى كه خود را باختند (و با هدر دادن استعدادها، به جاى رشد، سقوط كردند) همانان ايمان نمى آورند.
نكته ها :
O موضوع وجوب رحمت بر خدا، در قرآن دوبار آنهم در اين سوره (آيات 12 و54) آمده است .
O جمله ى لاريب فيه ، هم درباره ى قرآن آمده است ، هم درباره ى قيامت .
O خداوند همان گونه كه بر ما تكاليفى واجب كرده است ، وظايفى را هم بر خود مقرّر فرموده ؛ از جمله : هدايت كردن : اِنّ علينا للهدى ⁽²²⁾، رزق دادن : على اللّه رزقها⁽²³⁾، لطف كردن : كتب على نفسه الرّحمة ⁽²⁴⁾ و پيروزى وغلبه ى دين خدا: كتب اللّه لاغلبنّ انا و رسلى ⁽²⁵⁾ ولى شرط بهره مند شدن از رحمت الهى ، رحم به بندگان است . چنانكه در حديث آمده است : مَن لايَرْحَم لا يُرحَم ⁽²⁶⁾
O سلمان از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده كه فرمود: رحمت خداوند، صد درجه است ، يك درجه ى آن ، منشاء همه ى الطاف الهى در دنيا شده است ، خداوند در قيامت ، با همه ى صد درجه رحمت خود با مردم معامله خواهد كرد.⁽²⁷⁾
O قرآن ، رحمت الهى را بر همه چيز شامل مى داند: رَحمَتى وَسعت كلّ شى ء⁽²⁸⁾ و اين رحمت ، مصداق هاى فراوان دارد، از جمله :
باران : ينزّل الغيث من بعد ما قنطوا وينشر رحمته ⁽²⁹⁾
باد: يُرسل الرّياح بُشرىً بين يدى رحمته ⁽³⁰⁾
شب و روز: و مِن رَحمته جَعَل لكم الليل و النّهار⁽³¹⁾
پيامبر: و ما اءرسلناك الاّ رحمة للعالمين ⁽³²⁾
قرآن : هذا بصائر للنّاس و هُدىً و رحمة ⁽³³⁾
تورات : كتاب موسى اماما و رحمة ⁽³⁴⁾
آزادى : فاءنجيناه و الّذين معه برحمة منّا⁽³⁵⁾
علاقه به همسر: و جعل بينكم مودّة و رحمة ⁽³⁶⁾
گياهان و ميوه ها: فانظُر الى آثار رحمة اللّه كيف يُحيى الارض بعد موتها⁽³⁷⁾
پذيرش توبه : لاتَقنطوا من رحمة اللّه ⁽³⁸⁾
پيام ها :
1 يكى از شيوه هاى تبليغى كه پيامبر ماءمور به آن است ، طرح سؤ ال و جواب است . قل لمن ... قل للّه
2 هستى بر اساس رحمت است و رحمت الهى بر همه چيز و همه جا گسترده است . كتب على نفسه الرّحمة
3 همان گونه كه آفريده هاى خدا در دنيا (مثل باد، باران ، روز و شب ، گياهان ...) رحمت است ، معاد هم رحمت است . ليجمعنّكم
4 دليل بر پا شدن قيامت ، برخوردارى مردم از رحمت است . كتب على نفسه الرّحمة ليجمعنّكم
5 گرچه رحمت الهى گسترده و لازم است ، لكن گروهى خود را محروم مى كنند. خسروا انفسهم
6 به جاى استدلال ، در پى هوا و هوس بودن و به جاى اولياى خدا، سراغ طاغوت رفتن و به جاى ايمان و اعتقاد به آخرت ، كفر ورزيدن و به جاى تسليمِ نور، تسليمِ نار شدن ، خسارت عظيم كفّار است . (تمام آيه )
13-وَلَهُ مَا سَكَنَ فِى الَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
ترجمه :
و تنها براى اوست آنچه در شب و روز قرار گرفته و او شنواى داناست .
نكته ها :
O شب و روز، مانند گهواره ، انسان و موجودات را در دامن خود آرامش مى بخشد. برخى موجودات در شب ، و بعضى در روز استراحت مى كنند.
پيام ها :
1 هم كلّ نظام از خداوند است ؛ وله ما سكن ، هم نظارت و كنترل از آنِ اوست . هو السميع العليم
14-قُلْ اءَغَيْرَ اللّهِ اءَتَّخِذُ وَلِيّاً فَاطِرِ السَّمَوَتِ وَالاَْرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَ لاَ يُطْعَمُ قُلْ إِنِّىَّ اءُمِرْتُ اءَنْ اءَكُونَ اءَوَّلَ مَنْ اءَسْلَمَ وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
ترجمه :
بگو: آيا غير از خدا را سرپرست خود بگيرم در حالى كه او آفريدگار آسمان ها و زمين است او همه را طعام مى دهد، ولى كسى به او طعام نمى دهد. بگو: همانا من ماءمورم كه اوّلين كسى باشم كه تسليم فرمان اوست . و (به من گفته شده كه ) هرگز از مشركان مباش .
نكته ها :
O در شاءن نزول آيه آمده است كه جمعى از اهل مكّه به پيامبر صلى الله عليه و آله گفتند: تو به خاطر فقر، از بت ها دست كشيده اى ، ما حاضريم تو را بى نياز كنيم تا با ما مخالفت نكنى . اين آيه نازل شد و به آنان پاسخ داده شد.
پيام ها :
1 يكى از شيوه هاى تبليغ و هدايت كه پيامبر براى برانگيختن عقل مردم مورد استفاده قرار مى دهد، بيان دليل در قالب سؤ ال است . قل اءغير اللّه
2 انسان به دليل نيازها ومحدوديّت ها به طور فطرى به سراغ سرپرست وپناهگاه مى رود، لكن بحث اصلى بر سر آن است كه به سراغ چه كسى برويم . قل اءغير اللّه اتّخذ...
3 خداوند آسمان و زمين را بدون الگوى قبلى آفريد. فاطر السموات فاطر، يعنى آفريننده مبتكر.
4 تاءمين نيازها از شئون ولايت الهى است . وليّا... يطعم
5 جز خداوند، همه ى معبودها و مخلوقات نيازمندند. لايطعم
6 چون خداوند هم خالق بشر و هم رازق اوست و نيازهايش را برطرف مى كند، به اين دليل انسان بايد نسبت به خدا تعبّد و ولايت پذيرى داشته باشد. فاطر... و هو يطعم ... انّى اُمرتُ اءن اكون اوّل مَن اسلم
7 پيامبراكرم صلى الله عليه و آله ماءمور به اظهار موضع عقيدتى خود مى باشد. قل انّى اُمرت اءن ...
8 رهبر بايد پيشگام در آيين باشد و بالاترين درجه ى اخلاص و تسليم را داشته باشد. اوّل مَن اءسلم
9 پذيرش ولايت غير خدا، شرك است . اءغيراللّه اتّخذ وليّا... لاتكوننّ من المشركين
15-قُلْ إِنِّىَّ اءَخَافُ إ نْ عَصَيْتُ رَبِّى عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
ترجمه :
بگو: همانا اگر پروردگارم را نافرمانى كنم ، از عذاب روزى بزرگ بيمناكم .
نكته ها :
O خوف و ترس دو گونه است :
الف : ناپسند، مثل ترس از جهاد.
ب : پسنديده ، مانند خوف از عذاب الهى .
پيام ها :
1 قانون الهى براى همه يكسان است ، پيامبر خدا هم اگر معصيت كند، بايد از گرفتارى آن بترسد. اءخاف اِن عَصيتُ ربّى
2 ترس اولياى خدا، از قهر الهى است ، نه از طاغوت ها و مردم . اءخاف ... ربّى
3 توجّه به ربوبيّت خداوند، مقتضى پرهيز از معصيت اوست . ان عصيت ربّى
4 ترس از كيفر، از عوامل بازدارنده از انحراف و خطاست . اءخاف ان عصيت ربّى عذاب يوم عظيم
5 اظهار ترس رسول خدا از قيامت ، نقش سازنده براى ديگران دارد. قل انّى اءخاف ... عذاب يوم عظيم
6 در برابر تطميع و وعده هاى ديگران ، از اهرم حساب قيامت استفاده كنيد. (با توجّه به شاءن نزول آيه ى قبل كه پيشنهاد كردند ما تو را بى نياز مى كنيم ، تو از تبليغ دست بردار، پيامبر مى فرمايد: من از قيامت مى ترسم .) انّى اخاف ... عذاب يوم عظيم
16-مَن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ
ترجمه :
در آن روز، از هر كس عذاب الهى برداشته شود، قطعاً مشمول رحمت الهى شده و اين است رستگارى آشكار.
نكته ها :
O رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: سوگند به خدايى كه جانم در دست اوست ، هيچ كس در قيامت با عمل خود به بهشت نمى رود. پرسيدند: حتّى شما يا رسول اللّه ؟ فرمود: حتّى من ، مگر آنكه فضل و رحمت خدا مرا دريابد. سپس دستان مبارك خود را روى سر نهاد واين آيه را تلاوت كرد.⁽³⁹⁾ البتّه بديهى است كه رحمت الهى تنها به اعمال صالح و افراد نيكوكار تعلّق مى گيرد.
پيام ها :
1 خطر، متوجّه همه است و نجات از عذاب الهى ، لطف ويژه مى طلبد. من يُصرف ... فقد رَحِمَه
2 تسليم خدا شدن ، زمينه ى دريافت رحمت الهى است . انّى اُمرت ان اكون اوّل مَن اسلم من يُصرف عنه ... فقد رَحِمَه
3 تنها رحم الهى قهر او را برمى گرداند، قبول اعمال ما و شفاعت اولياى خدا هم پرتوى از رحمت اوست . مَن يُصرف ... فقد رَحِمَه
17-وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلا هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شىْءٍ قَدِيرٌ
ترجمه :
و اگر خداوند (براى آزمايش و رشد، يا كيفر اعمال ) تو را با (اسباب ) زيان و آسيب درگير كند، جز خودش هيچ كس برطرف كننده آن نيست و اگر خيرى به تو برساند، پس او بر هر چيز تواناست .
پيام ها :
1 سرچشمه ى همه ى امور يكى است ، نه آنكه خيرات از منبعى و شرور از منبع ديگر سرچشمه گيرد. و اِن يَمْسَسْك اللّه بضرّ... و اِن يَمْسَسْك بخير
2 بايد همه ى اميدها به خدا و همه ى خوف ها از او باشد. فلا كاشف له الاّ هو
3 قوانين الهى استثنا بردار نيست ، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله نيز در مواجهه با حوادث تلخ و شيرين ، بايد متوجّه خدا باشد. و اِن يَمْسَسْك اللّه بضرّ... واِن يَمْسَسْك بخير فهو على كلّ شى ء قدير
18-وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
ترجمه :
اوست كه بر بندگان خود قاهر و مسلط است و اوست حكيم آگاه .
نكته ها :
O كلمه ى قهر، به آن نوع غلبه اى گفته مى شود كه مقهور، ذليلِ در برابر قاهر باشد.
O در آيه ى 14، ولايت و رزّاقيّت خدا مطرح بود: وليّاً...و هو يطعم در آيه ى 15، قهر و قيامت الهى : انّى اخاف ...عذاب در آيه ى 16، نجات و رحمت خدايى : ...فقد رَحِمَه در آيه ى 17، حلّ مشكلات و رسيدن به خيرات : فلا كاشف له الاّ هو و در اين آيه ، قدرت مطلقه ى خدا مطرح است : و هو القاهر فوق عباده
پيام ها :
1 از ديگران هراسى نداشته باشيم كه قدرت خدا فوق همه ى قدرت هاست . و هو القاهر فوق عباده
2 قدرت و قهاريّت خدا، همراه با حكمت و علم اوست . الحكيم الخبير
3 نفع و ضرر رساندن خداوند، بر اساس حكمت و آگاهى اوست .
19- يَمْسسك اللّه بضرّ... يَمْسسك بخير... و هو الحكيم الخبير ٌبَيْنِى وَ بَيْنَكُمْ وَ اءُوحِىَ إِلَىَّ هَذَا الْقُرْءَانُ لاُِنذِرَكُم بِهِ وَ مَن بَلَغَ اءَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ اءَنَّ مَعَ اللّهِ ءَالِهَةً اءُخْرَى قُل لاَّ اءَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَحِدٌ وَإِنَّنِى بَرِىَّءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
ترجمه :
بگو: چه موجودى در گواهى برتر و بزرگتر است ؟ بگو: خداوند ميان من و شما گواه است . و اين قرآن به من وحى شده تا با آن شما را و هر كه را كه اين پيام به او برسد هشدار دهم . آيا شما گواهى مى دهيد كه با خداوند، خدايان ديگرى هست ؟ بگو: من گواهى نمى دهم . بگو: همانا او خداى يكتاست و بى ترديد من از آنچه شما شرك مى ورزيد، بيزارم .
نكته ها :
O مشركان مكّه ، از پيامبر اسلام براى رسالتش شاهد مى طلبيدند و نبوّت آن حضرت را نمى پذيرفتند و مى گفتند: حتّى يهود و نصارا تو را پيامبر نمى دانند. اين آيه در زمان غربت اسلام ، خبر از آينده اى روشن و رسالت جهانى اسلام مى دهد.
O حضرت على عليه السلام در تفسير عبارت انّما هو اله واحد فرمودند: اگر خدايان ديگرى بودند، آنها هم پيامبرانى مى فرستادند.⁽⁴⁰⁾
O عدّه اى را به عنوان اسير نزد پيامبراكرم صلى الله عليه و آله آوردند، حضرت از آنان پرسيد: آيا تاكنون دعوت به اسلام شده ايد؟ گفتند: نه ، حضرت فرمود: همه را به محل اَمن برسانند و آزادشان كنند، زيرا كسى كه هنوز نداى اسلام را نشنيده است نبايد اسير نمود، سپس اين آيه را تلاوت فرمود: لانذركم به و من بلغ ⁽⁴¹⁾
O امام صادق عليه السلام فرمودند: انذار هميشگى بايد همراه با منذر هميشگى باشد. پس امامت و رهبرى الهى نيز تا ابد بايد همراه قرآن باشد.⁽⁴²⁾
O معمولاً در انسان ها انگيزه ى دفع ضرر، قوى تر از جلب منفعت است . لذا قرآن ، به مساءله ى انذار تاءكيد كرده است . لانذركم در آيات ديگر نيز مى خوانيم : ان اءنت الاّ نذير⁽⁴³⁾، انّما اءنا نذير مبين ⁽⁴⁴⁾
O در احاديث متعدّدى مَن بَلَغ به ائمّه معصومين عليهم السلام تفسير شده است .⁽⁴⁵⁾
امام صادق عليه السلام نيز درباره مَن بَلغ فرمودند: مقصود كسى است كه وظيفه امامت به او رسيده است و او همانند پيامبر، مردم را با قرآن انذار مى كند.⁽⁴⁶⁾
پيام ها :
1 براى حقّانيت پيامبر اسلام ، گواه بودن خداوند كافى است . قل اللّه شهيد
2 طرح و بيان حقايق به شكل سؤ ال و جواب از شيوه هاى تبليغى قرآن است . قل اىّ شى ء...قل اللّه
3 غفلت و سهو و فراموشى و محدوديّت ، هم قدرت خبرگيرى انسان را كم مى كند، هم قدرت گواه بودن او را، و چون خدا از اين عوارض ‍ دور است ، پس بزرگ ترين شاهدها خداوند است . اءكبر شهادة قل اللّه
4 قرآن ، بزرگ ترين گواه بر رسالت پيامبر است . اللّه شهيد بينى و... هذا القرآن
5 براى مردم غافل ، سخن گفتن از زاويه ى انذار مؤ ثّرتر است . لانذركم
6 رسالت حضرت محمد صلى الله عليه و آله جهانى و جاودانى و براى همه ى مردم در همه ى عصرها و نسل هاست . لانذركم به و مَن بلغ
7 تا قانون به مردم ابلاغ نشود، توبيخ و مسئوليّتى در كار نيست . و من بلغ و به اصطلاح علم اصول ، عِقاب بدون بيان ، قبيح است .
8 از جمله شرايط لازم براى رهبر آسمانى : ايمان به مكتب : اوحى الى هذا القرآن ، اميد به آينده و مَن بَلَغ ، صلابت قل لا اءشهد و برائت از شرك است . انّنى برى ء ممّا تشركون
20-اءَلَّذِينَ ءَاتَيْنَهُمُ الْكِتَبَ يَعْرِفُونَهُ كَمَايَعْرِفُونَ اءَبْنَآءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوَّاْ اءَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ
ترجمه :
كسانى كه به آنان ، كتاب (آسمانى ) داديم (يهود و نصارى )، محمّد را همانند فرزندان خود مى شناسند (و بشارت هاى انبيا و كتب آسمانى پيشين را منطبق بر آن حضرت مى بينند، ولى حاضر به پذيرفتن آن نيستند) پس كسانى كه به (فطرت و رشد و سعادت آينده ) خودشان زيان زدند، ايمان نمى آورند.
نكته ها :
O اين آيه ، مشابه آيه ى 146 سوره ى بقره است .
O هم نام و نشان پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در تورات وانجيل بوده وعلماى اهل كتاب ، او را به عنوان پيامبر موعود به مردم بشارت مى دادند، و هم اخلاقيّات حضرت و يارانش در كتب آنان بوده است : محمّد رسول اللّه والّذين معه اءشدّاء علَى الكفّار رحماء بينهم ... ذلك مثلهم فى التوراة و مثلهم فى الانجيل كزرع ...⁽⁴⁷⁾
O شناخت فرزند، اصيل ترين و قديمى ترين شناخت هاست . چون او را از هنگام تولّد مى شناسند، ولى شناخت برادر و پدر و مادر براى انسان ، ماه ها پس از تولّد است چنانكه شناخت همسر نيز پس از ازدواج مى باشد. از اين رو آيه مى فرمايد: آنان پيامبر را مانند فرزندان خود مى شناسند.
پيام ها :
1 خداوند بر اهل كتاب حجّت را تمام كرده و آنان پيامبر اسلام را به خوبى مى شناختند. الّذين آتيناهم الكتاب يعرفونه
2 پيامبر بايد به گونه اى شناخته شود كه هيچ شكّى در او نباشد. يعرفونه كما يعرفون اءبناءهم
3 تنها شناخت و علم ، مايه ى نجات انسان نيست ، چه بسيار خداشناسان و پيامبرشناسان و دين شناسان كه به خاطر عناد و لجاجت از زيان كارانند. يعرفونه كما يعرفون ابناءهم الّذين خسروا اءنفسهم
4 كتمان حقّ، سبب سوء عاقبت وخسارت است . خسروا اءنفسهم فهم لايؤ منون
21-وَ مَنْ اءَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِباً اءوْ كَذَّبَ بَِايَتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّلِمُونَ
ترجمه :
و كيست ستمكارتر از آن كس كه به خداوند دروغ بندد، يا آيات الهى را تكذيب كند؟ همانا ستمگران رستگار نمى شوند.
نكته ها :
O در قرآن پانزده مرتبه تعبير مَن اءظلَم آمده كه در مورد افترا بر خدا، بازداشتن مردم از مسجد و كتمان شهادت و حقّ است . اين مى رساند كه ظلم فرهنگى و بازداشتن مردم از رشد و فهم ، بدترين ظلم به جامعه است .
پيام ها :
1 هر چيز كه عزيزتر و مقدّس تر باشد، خطر ظلم درباره ى آن بيشتر است . از اين رو ظلم به خدا و افترا بر ذات مقدس الهى ، بدترين ظلم هاست . ومن اءظلم
2 ظلم به تفكر و فرهنگ انسان ها، بدترين ستم هاست . شرك ، افترا به خدا، ادّعاى نبوّت دروغين ، بدعت ، تفسير به راءى ، همه نمونه اى از اين گونه ظلم هاست . و مَن اظلم ممّن افترى على اللّه كذبا او كذّب بآياته
22-وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ اءَشْرَكُوَّاْ اءَيْنَ شُرَكَاَّؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
ترجمه :
و روزى كه آنان را يكسره محشور مى كنيم ، سپس به كسانى كه شرك ورزيدند گوييم : كجايند شريكان شما كه بر ايشان گمان (خدايى ) داشتيد؟
نكته ها :
O بازخواست ذلّت بار مشركين در قيامت ، نشانه ى محروميّت آنان از رستگارى است ، همان محروميّتى كه در آيه ى قبل به آن اشاره شده است .
O گرچه آيه ، به شرك نظر دارد، ولى آنان هم كه رهبرى غير اولياى خدا را بپذيرند و با اولياى معصوم الهى به مخالفت و جنگ برخيزند، به نوعى مشركند. در زيارت جامعه ى كبيره مى خوانيم : و مَن حاربكم مشرك ⁽⁴⁸⁾ و در حديث آمده است : الرّاد علينا كالرّاد على اللّه و هو على حدّ الشرك باللّه ⁽⁴⁹⁾ كسى كه كلام و راه ما را رد كند، همچون كسى است كه كلام خدا را نپذيرد و چنين شخصى به منزله ى مشرك است .
پيام ها :
1 دادگاه قيامت ، علنى است . نحشرهم جميعاً ثم نقول
2 قبل از هر عقيده و عشق و پرستشى ، آماده ى پاسخگويى در روز قيامت باشيم . و يوم نحشرهم ... اءين شركاؤ كم
3 قيامت روز ظهور حقّ بودن توحيد، حتّى براى مشركان است . اءين شركاؤ كم
4 شرك ، خيالى بيش نيست . تزعمون
23-ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ اءَن قَالُواْ وَاللّهِ ربِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ
ترجمه :
پس (از آن همه فريفتگى به بتان ، در پيشگاه خداوند) عذرى نيابند جز آنكه (از بتان بيزارى جسته و) بگويند: سوگند به خدا! پروردگارمان ، ما هرگز مشرك نبوده ايم .
24-اُنظُرْ كَيْفَ كَذَبُواْ عَلَىَّ اءَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ
بنگر كه چگونه عليه خود دروغ گفتند و (تمام بت ها و شريكان كه همواره مى ساختند از نزد آنان محو شد و) آنچه به دروغ و افترا به خدا نسبت مى دادند از دستشان رفت .
نكته ها :
O امام صادق عليه السلام فرمود: مراد از فتنه در لم تكن فتنتهم ، معذرت خواهى مشركان مى باشد.⁽⁵⁰⁾
O ضلّ الشى ء به معناى ضايع شدن ، هلاكت و نابودى چيزى است .⁽⁵¹⁾
O دروغگويان به مقتضاى خصلتى كه در دنيا كسب كرده اند، در قيامت نيز دروغ مى گويند. واللّه ما كنّا مشركين ، چنانكه در جاى ديگر مى خوانيم : يوم يبعثهم اللّه جميعاً فيَحلفون له كما يَحلفون لكم و يحسبون انّهم على شى ء الا انّهم هم الكاذبون ⁽⁵²⁾
O حضرت على عليه السلام در ذيل آيه در حديثى مى فرمايد: بعد از اين دروغ ، بر لبشان مهر زده مى شود و ساير اعضاى آنان حقّ را بازگو مى كنند.⁽⁵³⁾
O امام صادق عليه السلام فرمود: روز قيامت خداوند آن چنان عفو وبخشش مى كند كه به ذهن هيچ كس حتّى خطور نمى كند، تا آن اندازه كه مشركان نيز مى گويند: ما مشرك نبوديم ، (تا مشمول عفو الهى شوند).⁽⁵⁴⁾
پيام ها :
1 قيامت ، آن چنان حتمى است كه گويا هم اكنون نيز حاضر است . اُنظر و نفرمود: ستنظر. (پيامبر صلى الله عليه و آله در دنيا نيز مى تواند باچشم ملكوتى ، شاهد صحنه هاى قيامت باشد.)
2 تكيه گاه هاى غير الهى نابود خواهد شد. ضلّ عنهم
3 در دادگاه الهى ، نه دروغ انسان كارساز است ، نه سوگند او. ضلّ عنهم ما كانوا يفترون
4 آن همه اصرار بر تكيه گاه هاى غير الهى ، خيالى بيش نيست . و ضلّ عنهم ما كانوا
25- يفترون ْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ اءَكِنَّةً اءَن يَفْقَهُوهُ وَ فِىَّ ءَاذَانِهِمْ وَقْراً وَإِنْ يَرَوْاْ كُلَّ ءَايَةٍ لا يُؤْمِنُواْ بِهَا حَتَّىَّ إِذَا جَاَّءُوكَ يُجَدِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوَّاْ إِنْ هَذَآ إِلاَّ اءَسَطِيرُ الاَْوَّلِينَ
ترجمه :
بعضى از آنها كسانى هستند كه (به ظاهر) به سخن تو گوش مى دهند، ولى ما بر دلهايشان پرده هايى قرار داده ايم تا آن را نفهمند و در گوشهايشان (نسبت به شنيدن حقّ) سنگينى قرار داديم و آنان به قدرى لجوجند كه اگر هر آيه و معجزه اى را ببينند، باز هم به آن ايمان نمى آورند تا آنجا كه چون نزد تو آيند با تو جدال مى كنند و كسانى كه كافر شدندمى گويند: اين نيست جز افسانه هاى پيشينيان .
نكته ها :
O در شاءن نزول اين آيه آمده است كه ابوسفيان ، وليد بن مغيره ، عتبه ، شيبه و نضربن حارث ، در كنار كعبه به تلاوت قرآن پيامبر گوش مى دادند، به نضر گفتند: چه مى خواند؟ گفت : به خداى كعبه نمى فهمم چه مى خواند، ولى چيزى جز افسانه ها و داستان هاى پيشينيان نيست ، من مشابه اين داستان ها را براى شما گفته ام . سپس اين آيه نازل شد.
O اءكنّة جمع كنّ يا كنان به معناى پرده است . وقر به معناى سنگينى و اءساطير جمع اسطوره به معناى مطالب پى در پى و خيالى است كه شنيدن آن جاذبه دارد.
O پرده افكنى بر دل وسنگينى گوش ، به خاطر روحيّه ى لجاجت مشركان است . قرآن مى فرمايد: فلما زاغوا اءزاغ اللّه قلوبهم ⁽⁵⁵⁾
O از اينكه در آيه ى قبل ، سخن از مشركين بود ولى در اين آيه درباره همان گروه تعبير به الّذين كفروا نموده است معلوم مى شود مشركين همان كفّارند.
پيام ها :
1 پيامبران و رهبران الهى بايد از روحيات كفّار و مخالفين و ترفندهاى آنان آگاه باشند. و منهم مَن يستمع
2 از همه ى كفّار ماءيوس نباشيد، بعضى از آنان لجوجند. و منهم
3 شنيدن صوت قرآن ، آنگاه ارزش دارد كه در دل اثر كند. اءكنة ان يفقهوه
4 كفّار بر انكار خود اصرار دارند و پرده افكنى خداوند بر دل كفار، به خاطر همين عناد و اصرار خود آنان است . ان يَروا كلّ آية لايؤ منوا
5 لجاجت ، درد بى درمان است و مثل آينه ى موج دار، بهترين صورت ها را هم زشت نشان مى دهد. ان يروا كل آية لايؤ منوا
6 اگر كسى به قصد جدال و با سوء ظن و روح منفى و موضعگيرى قبلى ، حتّى با پيامبر هم ملاقات كند، بهره اى نخواهد برد. جاءك يجادلونك ...
7 كفّار هيچ راه صحيح و منطقى براى مقابله با پيامبر اسلام نداشتند. (پناه به جدال و تهمت نشانه عجز آنان از منطق است ) يجادلونك ...