ر حـسـب مـنـشـاء گـياه ) محلول در روغن و اسانسها است و اگر تحت اثر سولفات آهن قرار گـيـرد و بـه رنـگ قـرمـز خـونـى در مـى آيـد. بـوى آن مـعـطـر و شامل آپيول و ميريستين (myristicinee) به مقادير كم از اتر اكسيدها نيز ناميده مى شود. اگر بطور ساده تجزيه گردد ماده اى به نام آپى ژنين (apigenine) و نوعى قند به نام آپيوز (apiese) مى دهد . ريشه جعفرى داراى 50/0تا 80 /0 درصد اسانس مواد قندى و 5 درصد مواد معدنى است .
َََ
نسخه هاى شفا بخش جعفرى
1 - درمان آسم (تنگى نفس ) با جعفرى
افرادى كه دچار حملات آسمى مى شوند، چنانچه مدتى هر روز مقدارى برگ جعفرى تازه را خـرد نـمـوده و در كـمـى شـيـر گـرم بـريـزنـد و صـبـح نـاشـتـا مـيـل كـنـند تنگى نفس آنها به خوبى برطرف شده و گرفتگى صدا را نيز برطرف مى كند.
2 - تسكين دردهاى عصبى با جعفرى
اسـتفاده از شيره برگ جعفرى داروى مفيدى جهت رفع دردهاى عصبى مى باشد. شيره برگ جعفرى را به تنهايى يا همراه الكل 90 يا 70 درجه تهيه مى كنند . از شيره الكلى برگ جعفرى به مقدار بسيار كم و بصورت استعمال خارجى استفاده مى كنند.
طرز استفاده : ابتدا سر و پيشانى را بشوييد و خشك نماييد، سپس به مقدار يك سر انگشت از عصاره الكلى جعفرى را به سر و محل درد بماليد و ماساژ دهيد.
3 - پايين آوردن تب با جعفرى
مـصـرف 3 تـا 200 گـرم از شـيـره سـاده بـرگ جـعـفـرى (بـدون الكـل ) و مـاليـدن روزانه چند قطره از شيره الكلى آن به سر و پيشانى در پايين آوردن درجه حرارت بدن و رفع تب بويژه تبهاى متناوب توصيه مى شود.
4 - دفع كرمهاى ريز روده با جعفرى
جـهـت دفـع انـگـلهـا و كـرمـهـاى دسـتـگـاه گـوارشـى 5 مـثـقـال پـودر بـرگ خـشـك جـعـفـرى را بـا 5 مـثـقـال پـودر كـرفـس و 5 مـثـقـال پـودر گـل بـنـفـشـه مـخـلوط كـرده در كـمـى آب جـوشـانـده و صـبـح نـاشـتـا ميل كنيد و اين عمل را تا چند روز متوالى تكرار كنيد.
5 - درمان بند آمدگى ادرار با جعفرى
اسـتـفـاده از جـوشـانده 30 تا 40 برگ جعفرى خشك در يك ليتر آب به عنوان داروى ضد عـفونى كننده مجارى ادرارى و ادرار آور عمل نموده و در رفع بندآمدگى ادرار بكار مى رود .(توجه : مصرف روزانه 3 تا 4 فنجان از آب صاف شده اين جوشانده كافى است )
ََََ
6 - نقش جعفرى در التيام دادن سريع زخمها
برگهاى جعفرى به دليل داشتن خاصيت ضد عفونى كننده ، ميكروب كش و التيام دهندگى سـريـع زخـمـهـا در درمـان جـراحـات كـم عـمـق و التـيام زخمها بكار مى رود. براى اين كار برگهاى تازه جعفرى را له كنيد و بر روى جراحات ضماد نموده و ببنديد.
7 - درمان بند آمدگى شير مادران با جعفرى
مـادرانـى كه شير آنها كم شده يا شير در پستان آنها بند آمده ، چنانچه كمى از برگهاى تازه جعفرى را له كرده و بر روى پستان ها ضماد كنند، بمدت چند ساعت آنرا بسته ، بعد آنرا بشويند و اين عمل را تا چند روز تكرار كنند نتايج شفابخشى بدست خواهند آورد.
8 - رفع اختلالات قاعدگى در زنان با جعفرى
تـقـريـبا كليه اجزاء جعفرى اعم از ريشه ، تخم و برگ آن در درمان اختلالات قاعدگى از قـبـيل عقب افتادگى خون قاعدگى ، عادت ماهيانه و همچنين ترشحات سفيد غير طبيعى زنان به صور مختلف دارويى (جوشانده ، پودر و حمام دارويى ) بكار مى رود.
الف - جوشانده تخم جعفرى :
صد گرم تخم جعفرى را در يك ليتر آب بمدت 10 دقيقه جوشانده و آب صاف شده آنرا ميل كنيد. اين جوشانده معالج قاعده هاى سخت بوده و عادت ماهيانه را باز مى كند.
ب - جوشانده برگ جعفرى :
سـى گـرم بـرگ جـعـفرى خشك ياتر را در 250 گرم آب جوشانده و آب صاف شده آنرا مـيـل كنيد . اين جوشانده علاوه بر رفع بند آمدگى خون قاعدگى معالج خوبى جهت رفع يائسگى زودرس خانمها مى باشد.
پ - حمام دارويى گياه كامل جعفرى :
100 گـرم گـيـاه كـامـل جـعـفـرى (همراه با ريشه ، ساقه و برگ را در كمى آب ريخته و بـجـوشـانـيـد، آب صـاف شـده آنـرا در تشتى ريخته و پس از سرد شدن در آن بنشينيد و محل را با آن شستشو دهيد.
9 - تسكين دردگوش با جعفرى
چكاندن آب جوشانده غليظ برگهاى جعفرى در گوش در تسكين درد آن موثر است . همچنين اسـتـفـاده از ضـمـاد بـرگ له شـده آن بـر روى گـوش در تحليل ورم گوش مفيد است . ( در صورت نبودن آب له شده جعفرى يا جوشانده غليظ آن ، از روغن برگ جعفرى بهره بگيريد)
10 - درمان يرقان (زردى ) با جعفرى
كسانى كه از بيمارى يرقان رنج مى برند چنانچه 40 گرم ريشه دو ساله جعفرى را در يـك ليـتـر آب جـوشـانـده و آب صـاف شـده آنـرا بـا كـمـى عسل يا نبات شيرين كنند و ميل نمايند در درمان بيمارى آنها مؤ ثر است .
11 - معالجه نقرس با جعفرى
رمـان نـقـرس و كـاهـش اسـيـد اوريـك خـون سـه مـثـقـال تـخـم جـعـفـرى را بـا دو مـثـقـال برگ آن و 5 مثقال عناب مخلوط كرده ، جوشانده و آب صاف شده آنرا صبح و عصر مـيـل كـنـيد. همچنين مى توانيد جهت كاهش سوزش نوك انگشتان پا و درمان خارجى از ضماد و كـمـپـرس جـوشـانـده ريـشـه كـاسـنـى و ريـشـه جـعـفـرى بـر محل سوزش بهره بگيريد.
َََ
12 - نقش جعفرى در ترك عادت مشروب خورى
اسـتـفاده از شربت ساده برگ جعفرى يا جوشانده 40 گرم برگ آن در يك ليتر آب موجب رفع عادت استفاده از شراب و نوشابه هاى الكلى مى گردد . (دستور تهيه شربت ساده برگ جعفرى در صفحه ذكر شده است )
13 - درمان بيماريهاى پوستى با جعفرى
از جـعـفـرى به صور مختلف از قبيل ماسك ، مرهم ، پماد، كرم ، روغن و كمپرس در برطرف نمودن برخى ضايعات پوستى استفاده مى شود كه در زير به برخى از آنها اشاره مى كنيم :
الف - رفع جوشهاى قرمز صورت :
مـاليدن روغن برگ جعفرى به پوست موجب رفع جوشهاى قرمز پوست مى گردد . همچنين شستشوى پوست با آب صاف شده دم كرده ريشه جعفرى در دو وعده صبح و شام در از بين بردن اينگونه جوشها موثر است .
ب - معالجه زبرى و ترك دست و پا:
استفاده از كرم نرم كننده پوست علاوه بر رفع زبرى و خشنى موجب درمان ترك پوست مى گردد . براى تهيه آن 20 گرم پودر برگ و ريشه جعفرى را در كمى كره كاكائو ذوب شـده بـريـزيـد، خـوب بـهـم زده و هـر بـار كـمـى از آنـرا بـه محل ترك بماليد.
پ - از بين بردن غدد دردناك زير پوست :
يـك مشت برگ جعفرى تر و تازه را كوبيده و له نماييد، سپس آنرا با كمى روغن زيتون و نمك مخلوط نموده و خوب مالش داده و بر روى غدد دردناك بگذاريد و اثر شفابخش آنرا در تسكين درد و تحليل ورم ببينيد .
ت - تحليل ورم چركى چشم :
اسـتـفـاده از ضـمـاد و كـمـپـرس بـرگـهـاى له شـده جـعـفـرى بـر روى ورم چـشـم ، در تـحـليـل ورم آن و سر باز كردن چرك و عفونت زير پوست بسيار مفيد است . همچنين مصرف آب جعفرى تازه همراه با آب هويج در درمان بيماريهاى چشم موثر است .
ث - تحليل ورم كوفتگى و ضرب ديدگى :
100 گـرم بـرگ جـعـفـرى تـازه را بـا 50 گـرم آرد جـو و 20 گـرم پـودر گـل ارمـنـى مـخـلوط كـرده ، كـمـى لعاب ختمى را نيز به آن افزوده و خوب بهم زده و بر مـحـل كـوفته شده و ضرب ديده بماليد و ببنديد . ( در صورت سفت بودن مرهم كمى آب به آن اضافه كنيد)
14 - دفع سنگ كليه و مثانه با جعفرى
عصاره جعفرى تازه ، سموم را از بدن دفع كرده و به شكستن سنگهاى كليه كمك مى كند. در اين مورد دم كرده جعفرى نيز موثر است .
طرز تهيه دم كرده جعفرى
يـك دسـتـه جـعـفـرى شـسـتـه شـده را در يـك بـشـقـاب گـذاشـتـه و آب در حـال جوشيدن را روى آن بگذاريد و روى آن را بپوشانيد تا گرم بماند، وقتى سرد شد مـايـع را در 24 سـاعـت آيـنـده مـصـرف كـنـيـد .چـنـانـچـه ايـن عمل را تا سه هفته تكرار نماييد تمام اختلالات كليه و مثانه شما درمان خواهد شد .
َََ
15 - درمان كم خونى و لاغرى با جعفرى
گياه جعفرى يك منبع خوب كلروفيل ، آهن ، مواد آلى ، كلسيم ، فسفر، منگنز و ويتامين هاى a و b و c است . اين مواد جعفرى را براى كم خونى و ضعف بدن مفيد ساخته است . در اين مورد استفاده از آب جعفرى تازه ، پودر قاووت و جوشانده آن توصيه مى شود.
16 - مصارف درمانى و خواص طبى روغن جعفرى
ن چـنـد قـطـره روغن جعفرى در گوش موجب تسكين درد آن مى گردد. جهت معالجه روماتيسم و نـقـرس از مـاليـدن روغـن جـعـفرى بر محل درد و مالش مداوم آن غفلت نورزيد . روغن جعفرى بدليل داشتن خاصيت ملين (نرم كننده ) در رفع گرفتگى ماهيچه ها، درمان زبرى و سختى پـوسـت و هـمـچـنـيـن تـحـليـل ورم بصورت استعمال خارجى و ماليدن آن به عضو كاربرد دارويى دارد .
طرز تهيه روغن جعفرى
طرز تهيه روغن جعفرى شبيه طرز تهيه روغن آويشن است . ( به صفحه 30 رجوع شود)
17 - فرآورده هاى گياهى و دارويى جعفرى
از جـعفرى به دليل داشتن خواص طبى فراوان فرآورده هاى متعددى بدست مى آورند كه در زير به چند نمونه از آنها اشاره مى كنيم :
الف - تهيه پودر قاووت چهار ريشه
40 گـرم ريـشـه تـمـيـز و خـشـك جعفرى را با 40 گرم ريشه رازيانه ، 40 گرم ريشه مارچوبه و 40 گرم ريشه كرفس مخلوط كرده ، نرم ساييده و روزى يك قاشق مرباخورى از آنـرا مـيـل كـنـيـد. ايـن قـاووت داراى خـاصـيـت ضـد بـى اشـتـهـايـى بـوده و در درمـان اسهال نيز بكار مى رود.
ب - شربت چهار ريشه
طـرز تـهـيه اين شربت شبيه طرز تهيه شربت ساده جعفرى است با اين تفاوت كه بجاى اسـتـفـاده از بـرگ جـعـفـرى ، چـهـار ريـشه جعفرى ، رازيانه ، مارچوبه و كرفس را بكار ببريد.
پ - عرق جعفرى
از بـرگـهـا و ريـشه جعفرى بوسيله دستگاه هاى عرق گيرى ، عرق مى گيرند . اين عرق تـقـريـبـا كـليـه خـواص جـعـفرى را دارا بوده ولى نسبت به آب تازه برگهاى آن خاصيت دارويى كمترى دارد .
ت - چاى برگ جعفرى
خوردن روزانه 3 فنجان از چاى ساده برگ جعفرى در 3 وعده روزانه (صبح ، ظهر و عصر ) موجب رفع بند آمدگى ادرار، درمان نقرس و كاهش اسيد اوريك خون مى گردد.
تركيبات
10 گرم برگ جعفرى خشك
1 فنجان آب جوش تازه
روش تهيه چاى
طرز تهيه اين چاى همانند روش تهيه چاى ساده بادرنجبويه (صفحه 63 ) است .
ث - چاى كيسه اى (تى بگ ) جعفرى
از بـرگـهـاى خـشـك و هـمـچنين تخم جعفرى چاى كيسه اى تهيه مى شود كه به صورت دم كرده مورد استفاده قرار مى گيرد.
تركيبات
5 گرم تخم جعفرى
15 گرم برگ خشك جعفرى
5/2 گرم دارچين نيمكوب شده
روش تهيه چاى كيسه اى
طرز تهيه چاى كيسه اى جعفرى شبيه روش تهيه چاى كيسه اى بادرنجبويه (صفحه 115 ) است .
ج - تنطور گياه جعفرى
تـنـطـور بـرگ و ريـشـه جـعـفـرى بـه مـصارف دارويى تسكين سر دردهاى عصبى ، تهيه محلولهاى قاعده آور براى زنان ، تسكين درد گوش و ... ميرسد.
تركيبات
150 گرم برگ خشك جعفرى
250 ميلى ليتر الكل
50 گرم بومادران
750 ميلى ليتر آب
روش تهيه تنطور
روش تهيه تنطور جعفرى شبيه روش تهيه تنطور آويشن (صفحه 33 ) است .
چ - شياف جعفرى
يـكـى از بهترين و موثرترين فرآورده هاى دارويى جعفرى ، شياف برگ آن است كه جهت دفع كرمهاى ريز روده و انگل هاى دستگاه گوارشى مورد استفاده قرار مى گيرد.
تركيبات
20 گرم كره كاكائو
20 قطره روغن برگ جعفرى
10 قطره روغن صبر زرد يا روغن تخم كدو
روش تهيه شياف
طرز تهيه اين شياف شبيه طرز تهيه شياف بادرنجبويه (صفحه 65 ) است .
ح - كپسول جعفرى
جـهـت رفـع بـى اشـتـهـايـى و هـمـچـنـيـن از بـيـن بـردن اسهال روزى 6 كپسول 250 ميلى گرمى پودر تخم جعفرى يا ريشه آنرا، 3 بار در روز، هر بار 2 كپسول ،
5/2ساعت بعد از غذا ميل كنيد.
خ - كمپرس گرم جعفرى
تـحـليـل ورم چـركين و سرباز كردن آن ، رفع گرفتگى ماهيچه ها و كاهش درد عضلات از مصارف طبى كمپرس گرم برگ جعفرى است .
تركيبات
300 ميلى ليتر دم كرده يا جوشانده برگ جعفرى
200 ميلى ليتر دم كردم يا جوشانده گل ختمى
روش تهيه كمپرس
روش تهيه اين كمپرس شبيه روش تهيه كمپرس اجزاى گياه آويشن (صفحه 33 ) است .
دـ ضماد گرم جعفرى
از ضـماد گرم برگ جعفرى جهت ضد عفونى كردن و التيام زخمها استفاده مى شود. همچنين ضماد گرم برگ جعفرى بر روى نوك انگشتان پا در درمان سريع نقرس موثر است .
لوازم موردنياز
1 عدد تابه كاسه اى
كمى باند نخى يا پنبه اى
كمى برگ تازه يا خشك جعفرى
روش تهيه ضماد
طرز تهيه اين ضماد شبيه طرز تهيه ضماد آويشن ( صفحه 34 ) است .
ذ - روغن استخراج گرم جعفرى
از ايـن روغـن كـه از بـرگـهـاى خشك يا تازه جعفرى بدست مى آيد جهت تسكين درد گوش ، رفع خشكى و زبرى پوست و از بين رفتن تشنج (گرفتگى ) عضلانى استفاده مى شود.
تركيبات
250 گرم جعفرى خشك
500 ميلى ليتر روغن زيتون
روش تهيه روغن
روش تـهـيـه روغـن اسـتـخـراج گـرم جـعـفرى شبيه روش تهيه روغن استخراج گرم آويشن (صفحه 35 ) است .
ر- روغن استخراج سرد
روغـن استخراج سرد برگ جعفرى بيشتر جهت تهيه پماد ضد ورم بيضه و كرم نرم كننده پوست مورد استفاده قرار مى گيرد.
تركيبات
75 گرم برگ جعفرى خشك
25 گرم گل بنفشه خشك
1 ليتر روغن بادام شيرين
روش تهيه روغن
طرز تهيه اين روغن شبيه طرز تهيه روغن استخراج سرد آويشن (صفحه 35 ) است .
ز - روغن ماساژ جعفرى
مـاسـاژ روزانـه 3 مـرتـبـه روغـن جـعـفـرى عـضلات و ماهيچه هايى را كه به سبب رماتيسم دردناك شده اند، بهبود مى بخشد و در درمان نقرس نيز مفيد و موثر است .
تركيبات
10 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى برگ جعفرى
نصف قاشق چايخورى روغن اكليل كوهى
روش تهيه روغن
روش تهيه اين روغن شبيه روش تهيه روغن ماساژ آويشن (صفحه 36 ) است .
س - پماد طبى جعفرى
از پـمـاد بـرگ جـهـت سـربـاز كـردن عـفـونـت دمـلهـاى دردنـاك و تحليل ورم عضلات ضرب ديده استفاده دارويى مى شود .
تركيبات
100 گرم روغن سياه (پماد اكتيول )
40 گرم برگ جعفرى خشك
10 گرم پودر تخم ختمى
400 گرم موم سفيد
روش تهيه پماد
طرز تهيه پماد طبى جعفرى شبيه طرز تهيه پماد طبى آويشن (صفحه 37) است .
ش - كرم نرم كننده (تركيبى ) جعفرى
بـرگ جـعـفـرى و سـايـر مـواد مـوسـيـلاژى (لعاب دار ) بكار رفته در تهيه اين كرم اثر قابل توجهى در رفع زبرى و خشنى پوست داشته و موجب لطيف و شاداب شدن پوست مى گردد.
تركيبات
100 ميلى ليتر روغن استخراج سرد برگ جعفرى
25 ميلى ليتر تنطور گل پنيرك
25 ميلى ليتر روغن تخم شنبليله
25 گرم موم 25 گرم لانولين
روش تهيه كرم
طريقه ساخت اين كرم شبيه روش تهيه كرم دارويى آويشن (صفحه 38 ) است .
ص - لوسيون و امولسيون جعفرى
از بـيـن بـردن جـوشـهاى قرمز پوست و صورت و كاهش خارش اينگونه جوشها از خواص اصلى لوسيون و امولسيون برگ جعفرى است .
تركيبات
2 قاشق غذا خورى عرق يا دم كرده برگ جعفرى
2 قاشق غذاخورى عرق كاسنى
1 قاشق غذاخورى تنطور ريواس
روش تهيه لوسيون
طرز تهيه لوسيون برگ جعفرى شبيه طرز تهيه لوسيون آويشن (صفحه 29 ) است .
ض - بخور جعفرى
اسـتـفـاده مـداوم و مـنـظـم از بـخـور بـرگ جـعـفـرى در طول 3 هفته متوالى اثر قابل توجهى در درمان سردرد و رفع تنگى نفس دارد
تركيبات
300 مـيـلى ليـتـر دم كـرده بـرگ جعفرى يا 2 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى برگ جعفرى
200 ميلى ليتر دم كرده تخم گشنيز
روش تهيه بخور
طرز تهيه بخور جعفرى شبيه روش تهيه بخور ضد ميگرن آويشن (صفحه 39) است .
18 - فرآورده هاى غذايى و نوشيدنى جعفرى
الف - شربت ساده جعفرى
200 گرم برگ ، ريشه و تخم جعفرى را به تنهايى يا تواءما در دو ليتر آب جوشانده بـقـدرى كـه يـك ليـتـر آب آن كـم شـود، سـپـس كـمـى شـكـر و وانيل به آن اضافه كرده و دوباره حرارت دهيد تا بقوام آيد و هر بار كمى از آنرا در آب حل نموده و ميل كنيد.
ب - بورانى جعفرى
فرى تازه را شسته ، كمى آب ، قدرى نمك و كره به آن افزوده و بقدرى حرارت دهيد تا جـعـفـرى پخته شود و آب ظرف نيز تمام گردد، بعد از سرد شدن آنرا ريز ريز نموده ، كـمـى مـاسـت را در دسـتـمـالى تـمـيـز بـريـزيد تا آب آن گرفته شود كمى پودر نمك ، فـلفـل و نـعـنـاع خـشـك را نيز به ماست اضافه كرده ، با جعفرى خرد شده مخلوط نموده و خوب بهم بزنيد و در موقع مصرف بكار ببريد.
پ - خوراك جعفرى و اسفناج (براى 3 نفر )
مواد لازم
750 گرم اسفناج
250 گرم برگ جعفرى
2 قاشق سوپخورى آرد
10 گرم كره
نصف فنجان شير
به ميزان لازم نمك و فلفل
روش تهيه خوراك
. سپس آن را در قابلمه ريخته ، كره را به آن اضافه كرده و روى شعله اجاق بگذاريد و خـوب هم بزنيد . بعد آرد را به تدريج اضافه كرده و شير را نيز به آن بيافزاييد و به هم زدن ادامه دهيد . نمك و فلفل را نيز وقتى كه خوراك كاملا پخته شد، اضافه كنيد . در پايان آن را در ديس ريخته و پس از تزئينات لازم به سر سفره بياوريد .
ت - سوپ جعفرى (براى 6 نفر )
مواد لازم
1 دست برگ جعفرى
2 دسته تره فرنگى
50 گرم كره
4 عدد زرده تخم مرغ
2 قاشق سوپخورى آرد سفيد
150 گرم خامه
4 ليوان آب گوشت
نصف استكان آبليمو
مقدارى نمك و فلفل
طرزتهيه سوپ
را شـسـتـه و خـرد كـرده ، بـا 3 ليـوان آب و كمى نمك بگذاريد. بپزد، بعد از پختن تره فرنگى و جعفرى را از صافى رد كنيد. آرد را با كمى كره سرخ كنيد و آب گوشت را به تـدريـج داخـل ايـن آرد سـرخ شـده بـريـزيـد و هـم بـزنـيـد تـا آرد، داخـل آب گـوشـت حـل شـود . آنـگـاه تـره فرنگى آماده شده را ريخته و بگذاريد چند جوش بـخورد تا كمى غليظ شود .كمى نمك و فلفل به آن اضافه نموده و بعد زرده هاى تخم مـرغ را بـا آبـليمو و كمى نمك مخلوط كنيد و داخل سوپخورى بريزيد و سوپ را داغ داغ بـه تـدريـج روى تـخـم مـرغ ريخته و بهم بزنيد و خامه را روى سوپ ريخته و تزيين كنيد.
ث - سس جعفرى
مواد لازم
250 گرم جعفرى
150 گرم كرفس
4 پيمانه سس مايونز
100 گرم خيار شور
به مقدار كافى فلفل
روش تهيه سس
خيار شور را رنده كرده ، كرفس و جعفرى را ريز ريز نماييد. خيار شور، كرفس ، جعفرى و فـلفـل را بـا هم مخلوط كنيد و چرخ كنيد . سپس سس را با آن مخلوط نماييد و هم بزنيد . حالا سس شما آماده است .
ج - املت جعفرى
مواد لازم
650 گرم جعفرى
7 عدد تخم مرغ
به ميزان كافى روغن و كره
به ميزان كافى نمك و فلفل
روش تهيه املت
مـرغ را خـوب هـم زده و بـا نمك و فلفل مخلوط كنيد . جعفرى را خوب ريز كرده و با مخلوط قـبـلى مـخـلوط كـنـيـد . در ماهى تابه هاى روغن را داغ كرده ، مخلوط را در آن ريخته و روى حـرارت ملايم قرار دهيد تا همه جاى املت خوب پخته شود . بعد از سرخ شدن يك طرف ، املت را برگردانده ،
و طرف ديگر را سرخ نماييد و بعد ميل كنيد.
فصل پنجم : دار فلفل longum piper
َََ
اسامى گوناگون دار فلفل
در فـارسـى بـه فـلفـل دراز شـهـرت دارد . خـود فـلفـل در زبـان يـونـانـى بـه ارنـيـتـس مـعـروف اسـت . در هـنـد بـه آن بـلبـل مـى گـويـنـد. فـلفـل مـويـه ، فـلفـل مـوى ، فـلفـل مـون ، فـلفـل مـونـه و فـلفـل مـونـيـه از اسـامـى ديـگـر ايـن گـيـاه اسـت . دار فلفل در زبان عربى به عرق الذهب شهرت دارد .
ار فـلفـل در زبـان بـنـگـالى به pipool، در زبان چينى به biba، در زبان هلندى به peper langwerpig، در زبـان انـگـليسى به jaboranda يا papper long، در زبان اسـتـونـى بـه pipar pikk، در زبـان فرانسوى به long pover، در زبان آلمانى به pfeffer langer، در زبـان گـجـرات بـه pipara، هندى به pipli، در زبان مجارستانى بـه bors bali، در زبان اندونزيايى به bali cabe، در زبان كانادايى به hippali، در زبـان مـراتى به pimpali، در زبان سوئدى به langpeppar، در زبان تايلندى به phrik، در زبان اردو به pipul، در زبان ويتنامى به bat tat مشهور است .
مشخصات كلى دارفلفل
دارفـلفـل مـيـوه خـوشه مانند درختى است شبيه به درخت توت و همانند لوبيا بوده كه در غـلاف آن دار فـلفـل قرار دارد. بسيار تند و تيز بوده و داراى طبيعتى بسيار گرم و خشك است . شكوفه آن مانند شكوفه درخت بيد است كه در ايام بهار از درخت مى افتد.
تركيبات شيميايى دارفلفل
رصد اسانسى با بوى مطبوع ولى با طعم گرم و سوزاننده است . قسمت اعظم اين اسانس را نـيـز فـلانـدرن و كـدى نـن تـشـكـيـل مـيـدهـد . در فـلفـل علاوه بر اسانس ، نوعى رزين مـحـلول در اتر و الكل ، با طعمى سوزاننده ، يك آلكالوئيد به نام پى يه اين نيز وجود دارد . مقدار درصد مذكور در ميوه فلفل سفيد زيادتر است .
نسخه هاى شفابخش دار فلفل
1 - درمان شب كورى و تقويت قواى بينايى با دارفلفل
شـب كـورى دارنـد يـا چـشـمـانـشـان ضـعـيـف شـده اسـت چـنـانـچـه كـمـى مـيـوه دار فـلفـل را نـرم سـايـيـده و آنرا به تركيبات سرمه كندر، سرمه ميخك و يا هر سرمه طبى ديـگـر اضـافـه نـمايند و در چشم كشند و اين عمل را مدتى ادامه دهند شب كورى و تاريكى چـشـمـانـشـان بـرطـرف خـواهـد شـد . هـمـچـنـيـن خوردن جگر كباب شده بز كه چند دانه دار فلفل در آن گذاشته يا پودر فلفل روى آن پاشيده باشند مفيد و موثر است .
َََ
2 - رفع سردى و رطوبت معده با دارفلفل
طبيعت دارفلفل گرم و خشك است . از اين رو مصرف آن چه بصورت پودر و چه بصورت دم كرده آب آن به افرادى كه دچار ضعف و رطوبت معده ، بخاطر خوردن غذاهاى سرد و سنگين ، شده اند توصيه مى شود.
3 - درمان بى اشتهايى با دار فلفل
اسـتـفـاده از دم كـرده دار فـلفـل بـه تـنـهـايـى يـا هـمـراه بـا گـل بـابـونـه داروى مـفيدى جهت درمان بى اشتهايى به شمار مى رود . همچنين خوردن 20 گـرم پـودر دارفـلفـل كـه بـا پـودر بـابـونـه و كـمـى عسل مخلوط شده باشد در روز در رفع بى اشتهايى نافع است .
4 - تقويت قواى جنسى با دار فلفل
ن دار فلفل به آلت و اطراف آن موجب تحرك بيشتر و رفع ضعف و سستى آن مى گردد و در تـقـويـت شـهـوت بـى نـظـيـر اسـت . خـوردن ايـن روغـن بـا عـسـل نـيـز مـفيد است . همچنين اگر 20 گرم دار فلفل را با 10 گرم خولنجان ، 10 گرم زنـجـفيل ، 10 گرم ميوه زبان گنجشك ، و 10 گرم كندر مخلوط كرده ، نرم ساييده ، 200 گـرم عـسـل را نـيـز بـه آن اضـافـه نـمـوده و خـوب بـهـم زده و خـمـيـر حـاصـل را بـه شـكـل حـب هـايـى در آورده و روزى دو حـب ميل كنيد موجب تقويت قواى جنسى مى شود.
5 - تهيه پادزهر با دارفلفل
اسـتـفـاده از كـمـپـرس و ضـمـاد گـيـاه له شـده دار فـلفـل يـا جـوشـانـده آن بـر مـحـل گـزيـدگـى حـشـرات و جـانـوران گـزنـده بـويـژه عـقـرب مـوجـب تـحـليـل ورم و تـسـكـيـن درد و سـوزش آن مـى گـردد. هـمـچـنـيـن مـاليـدن روغـن دار فلفل به محل گزيدگى در درمان زخم و تسكين درد آن موثر است .
َََ
6 - رفع بدبويى دهان با دار فلفل
دار فـلفـل گـيـاهـى گـرم و بـسـيـار مـعـطـر اسـت . بـه هـمـيـن دليـل كـفلمه پودر آن در دهان موجب رفع بدبويى دهان و رفع آروغ هاى ترش و بدبوى دسـتـگـاه گـوارشـى بـويـژه مـعـده مـى گـردد . جـهـت اثر بخشى بيشتر بهتر است پودر دارفلفل را با كمى پودر ميخك مخلوط نموده و بكار ببريد.
7 - تسكين درد مفاصل با دارفلفل
30 گـرم دار فـلفـل را در يـك ليـتـر آب بـجـوشـانـيـد، ابـتـدا مـحـل درد را بـا آب صـاف شـده آن شـسـتـشـو داده و خـوب مـاساژ دهيد، سپس تفاله آنرا بر محل درد گذاشته و بمدت چندين ساعت آنرا با پارچه نخى نازك ببنديد.
8 - رفع نفخ شكم با دارفلفل
جـهـت رفـع نـفـخ شـكـم و ورم آن ، 20 گـرم دار فلفل را در يك ليتر آب بجوشانيد و آب صـاف شـده آنـرا دو سـاعـت بـعد از نهار يا شام ميل كنيد. همچنين خوردن يك استكان عرق يا پودر دارفلفل همراه با پودر زنيان در رفع نفخ شكم مفيد است .
9 - رفع بى حسى و فلج عضلات با دار فلفل
مـاليـدن روغن دار فلفل به عضلات فلج و بى حس موجب بالا رفتن سرعت تحرك خون در ايـن عضلات گرديده و در صورت مصرف مداوم موجب رفع بى حسى و درمان فلج عضلات مـى گـردد. هـمـچـنين ضماد و كمپرس جوشانده اين گياه بر روى عضلات بى حس در درمان آنها موثر است .
10 - خواص طبى و مصارف دارويى روغن دار فلفل
مـاليـدن روغن دارفلفل به مفاصل موجب تسكين درد آنها مى گردد. ضماد آن بر قضيب سبب تـحـريـك آن و تـقـويت شهوت و ميل جنسى مى شود. ماليدن آن به عضلات بى حس و فلج مـوجـب رفـع سـستى ، بى حسى و فلج عضلات مى گردد. ماليدن آن به سر و پيشانى ، سـردردى را كـه از باد سرد باشد برطرف مى سازد . ماليدن آن به پهلو، درد كليه و پـهـلو را كـه بـه عـلت سـردى بـاشـد از بـيـن مـى بـرد . چـنـانـچـه بـه دار فـلفل گياه و دارويى ديگر نظير زنجفيل ، جوز هندى و مشك طرا مشيع را در حين تهيه روغن آن اضافه كنيد خواص دارويى و اثرات درمانى آن بيشتر خواهد شد .
َََ
طرز تهيه روغن دارفلفل
طرز تهيه روغن دار فلفل شبيه طرز تهيه روغن آويشن است . (به صفحه 30 رجوع شود)
11 - فرآورده هاى گياهى و دارويى دار فلفل
طـبـيـعـت بـسـيـار گـرم ، خـاصـيـت مـحـرك و اثـربـخـش دار فـلفـل در درمـان بـيماريهاى معده و دستگاه گوارشى سبب شده كه از اين گياهه فرآورده هاى دارويى تهيه كنند كه در زير به چند نمونه از آنها اشاره مى كنيم .
الف - تنطور تركيبى دارفلفل
تنطور دار فلفل به مصارف دارويى افزايش سرعت و تحرك خون ، درمان فلج ، تحريك اشتها و تسكين درد عضلات مى رسد.
تركيبات
100 گرم دار فلفل
100 گرم چوب دارچين
250 ميلى ليتر 750 ميلى ليتر آب
روش تهيه تنطور
طرز تهيه اين تنطور شبيه طرز تهيه تنطور آويشن (صفحه 33 ) است .
ب - روغن استخراج سرد دارفلفل
اسـتـفـاده از روغـن اسـتخراج سرد دار فلفل در تهيه پماد يا كرم ضد استرفاء (سستى و فـلج عـضـلانـى ) و پـمـاد مـسـكـن درد مـفـاصـل از جـمـله مـوارد استعمال اين روغن است .
تركيبات
1 پيمانه خيسانده دار فلفل يا 2 پيمانه دارفلفل تازه
1 ليتر روغن زيتون
روش تهيه روغن
روش تـهـيـه روغـن اسـتـخـراج سـرد دارفلفل شبيه روش تهيه روغن استخراج سرد آويشن (صفحه 35 ) است .
پ - روغن استخراج گرم دار فلفل
اسـتـفـاده از روغـن اسـتـخـراج گرم دارفلفل جهت تسكين درد پهلو (بصورت ماساژ و رفع گرفتگى هاى عضلانى و ماهيچه هاى بسيار مفيد است )
تركيبات
150 گرم دار فلفل خشك
500 ميلى ليتر روغن زيتون
100 گرم برگ آويشن كوهى
روش تهيه روغن
طرز تهيه اين نوع روغن دارفلفل شبيه طرز تهيه روغن استخراج گرم آويشن (صفحه 35 ) است .
َََ
ت - روغن ماساژ دارفلفل
مـاسـاژ آلت و قـضـيـب بـا روغـن مـاسـاژ ( سـاده يـا تـركـيـبـى ) دارفـلفـل تـاءثـيـر زيـادى در تـقـويـت مـيـل جـنـسـى و افـزايـش ميل به جماع دارد .
تركيبات
1 قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى دارفلفل
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى انغوزه
3 قاشق غذا خورى روغن بادام شيرين
روش تهيه روغن
روش تهيه اين روغن شبيه روش تهيه روغن ماساژ آويشن (صفحه 36 ) است .
ث - غرغره و دهان شويه دارفلفل
از غـرغـره و دهـان شـويـه دارفـلفـل جـهـت رفـع بـدبـويـى دهان ، رفع آروغهاى ترش و بـدبـوى دسـتـگـاه گـوارشـى بخصوص معده و كاهش رطوبت و سردى فضاى داخلى دهان استفاده مى شود.
تركيبات
يـك فـنـجـان آب دمـكـرده يـا جـوشـانـده غـليـظ دارفـلفـل يـا يـك قـاشـق چايخورى تنطور دارفلفل حل شده در يك فنجان آب گرم
روش تهيه غرغره يا دهان شويه
روش تـهـيـه ايـن غـرغـره يـا دهـان شـويـه شـبيه روش تهيه غرغره يا دهان شويه آويشن (صفحه 41 ) است .
ج - كپسول دارفلفل
طبيعت گرم و طعم بسيار تند و تيز دارفلفل سبب گرديده كه مصرف آن براى همه افراد امـكـانـپـذيـر نـبـاشـد . بـهـمـيـن مـنـظـور اسـتـفـاده از كـپـسـول هـاى 200 ميلى گرمى پودر دارفلفل جهت رفع معده و ترشى آن توصيه و تجويز مى شود.
چ - چاى ضد سردى معده دارفلفل
تركيبات
10 گرم دارفلفل
5 گرم چوب دارچين
10 گرم چاى سفيد هندى
10 گرم گل گاوزبان
روش تهيه چاى
طـرز تـهـيـه ايـن چاى شبيه طرز تهيه چاى روحيه بخش (تركيبى ) بادرنجبويه (صفحه 63 ) است .
ح - پماد محرك دارفلفل
اين پماد سرعت جريان خون را بخصوص در عضلات گرفته و بى حس بالا برده و موجب تـسكين درد مى گردد. همچنين از آن جهت تحريك آلت و قضيب و تقويت نيروى جنسى استفاده مى كنند.
تركيبات
200 گرم پيه بز
100 گرم پيه خوك
200 گرم روغن كوهان شتر
40 گرم دارفلفل
5 گرم صمغ جوشير
5 گرم صمغ انغوزه
روش تهيه پماد محرك
روش تهيه پماد محرك دارفلفل شبيه روش تهيه پماد طبى آويشن (صفحه 37 ) است .
خ - ضماد گرم دارفلفل
از ضـمـاد گـرم جـوشـانـده يـا دم كـرده يـا له شـده تـازه دارفـلفـل جـهـت تـسكين درد و سوزش محل گزيدگى حشرات و جانوران گزنده بخصوص عقرب استفاده دارويى مى شود.
لوازم موردنياز
مقدارى خيسانده دارفلفل خشك يا دارفلفل تازه
1 عدد تابه كاسه اى
كمى باند نخى يا پنبه اى
روش تهيه ضماد
روش تهيه اين ضماد شبيه روش تهيه ضماد آويشن (صفحه 34 ) است .
َََ
12فرآورده هاى غذايى دارفلفل
الف - پودر كارى دارفلفل
تركيبات
1 قاشق چايخورى پودر فلفل سياه
2 قاشق چايخورى پودر خولنجان
6 عدد فلفل قرمز خشك (پودر شده )
30 گرم دانه گشنيز
نصف قاشق چايخورى دانه خردل
1 قاشق چايخورى دانه شنبليله
نصف قاشق چايخورى پودر زنجبيل
1 قاشق غذا خورى پودر زرد چوبه
روش تهيه پودر كارى
كـليـه اجـزاء فـوق ( بـه غير از زنجبيل و زردچوبه ) را در يك تابه آهنى تفت دهيد. سپس آنرا پودر كرده ، با پودر زنجبيل و زرد چوبه مخلوط كرده و به كار بريد.
ب - چاشنى دارفلفل
از بين بردن طبيعت سرد غذاها و معطر، خوشبو و خوش طعم كردن غذاها از جمله موارد مصرف چاشنى دارفلفل است .
تركيبات
2 قاشق چاى خورى پودر دارفلفل
نصف قاشق چايخورى پودر ميخك
نصف قاشق چايخورى پودر جوز هندى
نصف قاشق چايخورى پودر موسير
روش تهيه چاشنى
كـليـه اجـزاء فـوق را مـخـلوط كرده ، نرم ساييده ، كمى نمك به آن اضافه كرده و موقع صرف غذا، كمى از آنرا روى غذا بپاشيد و ميل نماييد .
پ - خوراك تخم مرغ با دارفلفل (براى 2 نفر )
مواد لازم
4 عدد تخم مرغ
1 قاشق غذاخورى پودر دارفلفل
2 قاشق غذاخورى خامه
2 قاشق غذاخورى كره
1 قاشق غذاخورى آب داغ
يك دوم قاشق چايخورى آويشن
مقدارى نمك و فلفل
روش تهيه خوراك
تـخـم مرغ ، دارفلفل ، آويشن ، آب و خامه را در كاسه با هم مخلوط كنيد. كره را در تابه روى حـرارت مـلايـم آب كـرده و تخم مرغ را درون تابه بريزيد.تخم مرغ را به مدت 4 دقـيـقـه ، در حـاليـكـه مـرتـب آنـرا مـى زنـيـد، بـپـزيـد . نـمـك و فلفل روى خوراك پاشيده و ميل كنيد .
َََ
ت - سس دارفلفل
مـصـرف ايـن سـس كـه روش تـهـيـه آن بـسـيـار آسـان است همراه با تخم مرغ و اسفناج يا مارچوبه پخته بسيار لذيذ است .
مواد لازم
مقدارى پودر دارفلفل
مقدارى پودر جوزهندى
يك سوم پيمانه كره
1 قاشق غذاخورى آبليمو
2 عدد زرده تخم مرغ
به ميزان لازم نمك
روش تهيه سس
روى حـرارت مـلايـم قـرار داده تـا آب شـود . در طـول ايـن مـدت زرده هـاى تخم مرغ را در مخلوط كن ريخته و بمدت چند ثانيه مخلوط كنيد . بـدون ايـنـكـه مـخـلوط كـن را خـامـوش كـنـيـد. آبـليـمـو، نـمـك ، دارفلفل و جوز هندى را به زرده تخم مرغ اضافه كنيد . به آرامى كره آب كردهه را به ساير مواد افزوده و 10 ثانيه ديگر مواد را مخلوط كنيد تا سس يكنواخت و غليظ شود.
ث - ترشى دارفلفل
مواد لازم
يك مشت دار فلفل تازه يا خشك
مقدارى نعناع و ميخك
به ميزان لازم سركه
2 پر سير
روش تهيه ترشى
ا كـارد بـه نـوارهـاى كـوچـكـى بـبـريـد و سـيـر را ريـز كـنـيـد. دارفلفل و سير را داخل ظرف ترشى ريخته و روى آن سركه بريزيد. نعناع و ميخك خشك را بـه آن اضـافـه كـرده ، درب ظـرف را مـحكم بسته و در جاى خنك نگهدارى كنيد. پس از گذشت 3 هفته و جا افتادن و آن ، ترشى شما آماده مصرف است .
َََ
ج - پرورده عسلى دارفلفل
مواد لازم
50 گرم دارفلفل
2 عدد ريشه كوچك زنجفيل
300 گرم عسل طبيعى
روش تهيه پرورده عسلى
زنـجفيل خشك را در آب مدتى بخيسانيد . سپس آنرا از آب بيرون آورده و در آبكش بريزيد تـا آبـش بـرود . بـعـد آنـرا بـا كـارد خـرد كـرده و در شـيـشـه عـسـل بـريـزيـد و خـوب هـم بـزنـيـد . پـس از چـنـد هـفـتـه گـذاشـتـن و جـذب عسل به دارفلفل و زنجفيل ، پرورده شما آماده است . صبحها و عصر نصف قاشق مرباخورى آنرا ميل كنيد.
َََ
فصل ششم : زبان گنجشك excelsior fraxinus
َََ
اسامى گوناگون زبان گنجشك
گـنـجـشك است . به اين گياه لسان العصافير نيز مى گويند كه اسم غلطى است . زبان گنجشك در عربى به لسان العصفور و مران معروف است . بنجشك زوان ، بنجشك زبان ، مـرغ زبـانـك ، تـلك ، تـل كـوچـكى ، وان ، ون ، وند، ونو، سر، اهر، بناو، بناوچ ، بنيو، قـزل يـوشن ، قوش ديلى ، شجره العصافير و شجر البق از اسامى ديگر زبان گنجشك است .
زبـان گـنجشك در زبان لاتين به excelsior fraxinus، در زبان انگليسى به ash، در زبان فرانسه به frene و در زبان آلمانى به esche echte شهرت دارد .
َََ
مشخصات كلى زبان گنجشك
رخـتـى بـوده و گـلهـاى قـرمـز رنـگ مـايـل بـه قـهـوه اى آن قـبـل از رويـيـدن برگ ظاهر مى شود . زبان گنجشك داراى انواع و اقسام مختلفى است كه فـرق آنها در تعداد برگچه ها و شكل ظاهرى آنها است . درخت زبان گنجشك هم به حالت وحـشـى و خـودرو در نـقـاط مـخـتـلف ايـران از جـمله گرگان ، مازندران و رويد و هم بطور زينتى در تهران و بسيارى نقاط ديگر مى كارند. قسمت مورد استفاده زبان گنجشك برگ ، مـيـوه ، سـاقه و پوست درخت آن است . زمان چيدن برگهاى آن در ماه هاى خرداد و تير است . پـوسـت و شـاخـه درخـت زبان گنجشك طعمى تلخ و گس داشته و داراى طبيعتى گرم است . لازم به ذكر است كه اين درخت زيبا بيشتر در اقليم خنك ، سراشيبى هاى سنگلاخ خصوصا رو بـه جـنـوب مى رويد و گاهى تا 30 متر هم ارتفاع دارد . از اين درخت شيره اى ترشح مـى شود كه به سهل شيرين شهرت دارد . مگس معروف كانتا ريد برگ از شيره اين درخت تغذيه مى كند.
نسخه هاى شفابخش زبان گنجشك
1 - درمان درد روماتيسم با زبان گنجشك
يـك مـشـت از گـل و بـرگـهـاى درخـت زبـان گـنـجـشـك را بـمـدت 15 روز در يـك ليـتـر الكـل 60 درجـه بـخـيـسـانـيـد، سـپـس آنـرا صـاف نـمـوده ، ابـتـدا بـا مـحـلول صـاف شـده ايـن الكـل مـحـل درد را شـسـتـشـو دهـيـد و سـپـس تـفـاله آنـرا بـر محل درد كمپرس و ضماد كنيد .
َََ
2 - رفع چاقى با زبان گنجشك
افـرادى كـه رژيـم لاغرى مى گيرند بويژه خانمها، چنانچه در رژيم غذائى خود روزانه مـصـرف دو فنجان دم كرده برگهاى زبان گنجشك را در دو وعده صبح و عصر قرار دهند، شاهد نتايج بيشتر، زودتر و موثرترى براى رفع چاقى خود خواهند بود .
3 - درمان نقرس با زبان گنجشك
استفاد از چاى طبى زبان گنجشك (دم كرده برگ آن ) به تنهايى يا همراه با برگ توت فرنگى ، عناب و ترشك در طول چند هفته متوالى تاءثير زيادى در كاهش اسيد اوريك خون و درمان نقرس دارد .
4 - تقويت قواى جنسى با زبان گنجشك
20 گـرم پـودر مـيـوه زبـان گـنـجشك را با 15 گرم پودر جوز هندى يا جواز بوا و 25 گـرم مـغـز گـردوى چـرخ كـرده مـخـلوط نـمـوده ، 150 گـرم عسل را نيز به آن اضافه نماييد و خوب بهم بزنيد و روزى يك قاشق مرباخورى از آنرا ميل كنيد.
5 - رفع بند آمدگى ادرار با زبان گنجشك
اگر فردى دچار بند آمدگى ادرار شده باشد 25 تا 30 گرم برگ زبان گنجشك را در يـك ليـتـر آب جوش ريخته و بمدت 12 دقيقه بگذاريد تا دم بكشد، سپس آب آنرا صاف نموده و در دو وعده صبح و عصر ميل كند بند آمدگى ادرار او برطرف خواهد شد.
6 - پايين آوردن تب با زبان گنجشك
سـت و شـاخـه هـاى درخـت زبـان گـنـجـشـك داراى خـاصـيـتى تب بر و خلط آور مى باشند و قبل از پيدايش گنه گنه ( كينين ) آنرا براى درمان تب و نوبه بكار مى بردند . به همين منظور استفاده از جوشانده 40 گرم پوست و شاخه هاى زبان گنجشك در يك ليتر آب جهت پايين آوردن تب توصيه مى شود.
7 - دفع سنگ كليه و مثانه با زبان گنجشك
استفاده از عرق برگ زبان گنجشك به تنهايى يا همراه با عرق خارشتر داروى مفيدى جهت دفـع سـنـگ كـليـه و مـثـانـه مـى بـاشد. همچنين خوردن پودر زبان گنجشك به تنهايى و بصورت كفلمه يا بصورت دم كرده يك قاشق مرباخورى آن در يك استكان آب جوش بمدت 12 دقيقه مفيد است .
َََ
8 - درمان يبوست و خشكى مزاج با زبان گنجشك
بـرگـهـاى درخـت زبـان گـنـجـشـك خـاصـيت ملين و مسهل دارد . مصرف كم دم كرده يا پودر برگهاى اين گياه ملين معده بوده و مصرف زياد آن خاصيت مسهلى دارد .
9 - نقش زبان گنجشك در درمان نازايى خانمها
خـمـدان هـا سالم و عمل تخمك سازى به حال طبيعى انجام مى شود، اما كيسه رحم به عللى آمـادگـى پـرورش جـنـين را ندارد و يا لوله هاى اويدوكت كه تخمك از آنها به رحم مى آيد نـاراحـتيهايى دارد، يكى از داروهايى كه اين قبيل زنها مى توانند به خود بگيرند، پودر مـيـوه زبـان گـنـجـشـك اسـت كـه پس از پاك شدن از خون حيض بخود مى گيرند و بعد از نزديكى امكان باردار شدن را افزايش مى دهد .
10 - رفع گرفتگى عضلات با زبان گنجشك
قـرار دادن عـضـله گـرفـتـه در آب صـاف شـده جـوشـانـده بـرگ زبان گنجشك يا ضماد بـرگـهـاى تـر و تـازه كه آنرا كوبيده و با سركه مخلوط كرده باشند و همچنين ماليدن روغـن آن بـه مـحل گرفتگى عضلات اثر قاطعى در تسكين درد و رفع گرفتگى عضلات دارد .
11 - درمان سرفه و تنگى نفس با زبان گنجشك
خوردن شربت يا آب جوشانده برگهاى زبان گنجشك در دو نوبت صبح و عصر، سرفه و تـنـگـى نـفس را كه منشاء سردى و رطوبت داشته باشد برطرف مى سازد. همچنين كفلمه پودر برگ زبان گنجشك مفيد و موثر است .
َََ
12 - درمان اسهال مزمن با زبان گنجشك
يـك مـشـت از پـوسـت سـاقه زبان گنجشك را در يك ليتر آب بريزيد، بعد از دم كردن يا جـوشـانـدن ، قـبـل از دو وعـده غـذا و هـر بـار يـك فـنـجـان ميل كنيد جهت رفع اسهال نافع است .
نوع ديگر
دو مـشـت از پـوسـت سـاقـه زبـان گـنـجـشـك را در يـك ليـتـر آب بـريزيد و بعد از تهيه محلول دو بار در روز جهت رفع اسهال با آب آن حمام كنيد.
13 - خواص طبى و مصارف درمانى روغن با زبان گنجشك
زبـان گنجشك به پهلو، درد پهلو را تسكين مى بخشد . ماليدن آن به قضيب و اطراف آن مـوجـب تحريك قضيب شده و قواى جنسى و شهوانى را تقويت مى كند . ضماد آن به ماهيچه ها و عضلات علاوه بر رفع گرفتگى آنها بعنوان دارويى معرق (عرق آور) بكار مى رود. ماليدن آن به مفاصل و عضلات درد آنها را تسكين داده و در درمان بيماريهاى مفصلى بويژه نقرس و روماتيسم بسيار موثر است . تقريبا از تمام قسمتهاى اين گياه نظير پوست درخت ، برگ ، شاخه و ميوه آن روغن تهيه مى كنند .
َََ
طرز تهيه روغن زبان گنجشك
طرز تهيه اين روغن شبيه طرز تهيه روغن آويشن است . (به صفحه 30 رجوع شود)
14 - درمان لكنت زبان با زبان گنجشك
50 گـرم پـودر مـيـوه زبـان گـنـجشك را با 20 گرم پودر خولنجان مخلوط كرده ، 200 گـرم عـسـل را نـيـز بـه آن اضـافـه نـمـايـيـد و خـوب بـهـم بـزنـيـد و خـمـيـر حـاصـل را بـه شـكـل حـب هـايـى در آورده و روزى سـه حـب در سـه وعـده صـبح ، ظهر و شب ميل كنيد.
15 - فرآورده هاى گياهى و دارويى زبان گنجشك
درخت زبان گنجشك بيش از آنكه تنها يك درخت زينتى در خانه ها و برخى پاركها و بيشه ها باشد، يك درخت دارويى است و تقريبا تمام اجزاى آن به مصارف درمانى مى رسد. به هـمـيـن دليـل از آن فـرآورده هـاى بـيـشمارى تهيه مى كنند كه در زير تنها به چند مورد آن اشاره مى كنيم :
الف - پودر قاووت ضد آرتروز زبان گنجشك
جـهـت درمـان آرتـروز 65 تـا 80 گـرم مـيوه زبان گنجشك را نرم ساييده ، با كمى پودر نـبـات مـخـلوط كـرده ، بـه تـنـهـايـى يـا همراه با يك فنجان چاى كمرنگ هر دو روز يكبار ميل كنيد.
َََ
ب - عرق زبان گنجشك
از بـرگـها، ميوه و پوست درخت زبان گنجشك عرق تهيه مى كنند كه تقريبا تمام خواص زبان گنجشك را دارا مى باشد ولى خاصت آن نسبت به آب خيسانده اجزاى گياه كمتر است . از ايـن عـرق بـايـد روزانـه يـك اسـتـكـان بـه تـنهايى يا بصورت شيرين شده با كمى عسل يا شكر مصرف نمود .
پ - شربت زبان گنجشك
از شـربـت زبـان گنجشك بيشتر جهت درمان نقرس ، رفع نارسايى كبد و درمان سرفه و سردردهاى رطوبتى استفاده مى شود و مقدار مصرف آن يك قاشق مرباخورى از آن بصورت مـحـلول در يـك ليـوان آب اسـت . طـرز تهيه شربت زبان گنجشك شبيه طرز تهيه شربت آويشن است . (به صفحه 31 رجوع شود )
ت - محلول ضد درد مفاصل با زبان گنجشك
100 گـرم بـرگ ، شـاخـه ، مـيـوه و پـوسـت درخـت زبـان گـنـجـشـك را در محلول نيم ليتر الكل 60 درجه و يك ليتر آب بمدت دو هفته بخيسانيد يا در 5/1 ليتر آب بـمـدت 10 دقـيـقـه بـجـوشـانـيـد، سـپـس مـحـل درد بـويـژه نـاحـيـه مفاصل را با آن شستشو داده و تفاله آنرا ضماد كنيد .
َََ
ث - پماد مسكن درد با زبان گنجشك
25 گـرم پـوسـت درخـت زبان گنجشك را با 20 گرم آن ، 20 گرم خولنجان ، 20 گرم زنجفيل ، 20 گرم برگ انغوزه و 20 گرم پوست درخت سيب يا برگ آن مخلوط كرده ، نرم سـايـيـده ، در 200 گـرم روغـن كـوهـان شـتـر بـپـزيـد و هـر بـار كـمـى از آنـرا بـه محل درد بماليد .
ج - روغن ماساژ زبان گنجشك
رفـع گـرفـتـگـى عـضـلات و مـاهـيـچـه هـا، تـسـكـيـن درد مفاصل ، رفع ضعف نيروى جنسى و تسكين درد روماتيسم از مصارف عمده روغن ماساژ زبان گنجشك است .
تركيبات
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى ميوه و برگ زبان گنجشك
نصف قاشق چايخورى اسانس معطر روغنى زنجبيل
2 قاشق غذاخورى روغن زيتون
روش تهيه روغن
طرز تهيه اين روغن شبيه طرز تهيه روغن ماساژ آويشن (صفحه 36 ) است .
چ - شربت ضد سياه سرفه زبان گنجشك
تركيبات
30 گرم ميوه زبان گنجشك خشك يا 60 گرم ميوه تازه آن
750 ميلى ليتر آب
500 گرم عسل
روش تهيه شربت
روش تـهـيـه شربت ضد سياه سرفه زبان گنجشك شبيه روش تهيه شربت مركب آويشن (صفحه 31 ) است .
ح - لوسيون محرك نيروى جنسى زبان گنجشك
تركيبات
نصف قاشق غذاخورى تنطور برگ يا ميوه زبان گنجشك
2 قاشق غذاخورى عرق برگ يا ميوه زبان گنجشك
نصف قاشق غذاخورى تنطور سيسنبر (نعناع فلفلى )
2 قاشق غذاخورى عرق دارچين
روش تهيه لوسيون
روش تهيه اين لوسيون شبيه روش تهيه لوسيون آويشن (صفحه 39 ) است .
َََ
خ - ضماد ضد تب پوست و برگ زبان گنجشك
لوازم موردنياز
مقدارى جوشانده يا دم كرده پوست و برگ درخت زبان گنجشك
1 عدد تابه كاسه اى
كمى باند نخى يا پنبه اى
روش تهيه ضماد
روش تهيه ضماد تب زبان گنجشك شبيه طرز تهيه ضماد آويشن (صفحه 34 ) است .
دـ شياف تقويت كننده رحم زبان گنجشك
تركيبات
20 گرم كره كاكائو
10 گرم پودر ميوه زبان گنجشك
30 گرم قطره روغن ميوه زبان گنجشك
روش تهيه شياف
طرز تهيه اين شياف شبيه طرز تهيه شياف بادرنجبويه (صفحه 65) است .
ذـ چاى ضد رطوبت و سردى معده زبان گنجشك
تركيبات
25 گرم ميوه زبان گنجشك
5 گرم دارچين
5 گرم هل غرابى
5 گرم تخم شويد (اختيارى )
مقدارى آب
روش تهيه چاى
گـيـاهان فوق را مخلوط كرده ، در يك فنجان شيشه دهانه گشاد تيره رنگ نگهدارى كنيد . هر بار يك تا دو قاشق چايخورى از آنرا در يك فنجان مخصوص دم كردن ، چاى يا قورى كوچك ريخته ، روى آن يك فنجان آب تازه جوش بريزيد 5 تا 10 دم كرده ، سپس صاف كنيد و ميل نماييد .
رـ حمام دارويى اجزاء درخت زبان گنجشك
از حـمـام دارويـى پـوست و شاخه هاى درخت زبان گنجشك جهت پايين آوردن تب (بخصوص تـب نـوبـه ) اسـتـفـاده مـى شـود . همچنين حمام دارويى برگ درخت زبان گنجشك جهت درمان تشنج (گرفتگى ) عضلانى بسيار مفيد است .
تركيبات
5 قطره اسانس معطر روغنى برگ و پوست درخت زبان گنجشك
روش تهيه حمام دارويى
روش تـهـيـه حـمـام دارويى اجزاء درخت زبان گنجشك شبيه روش تهيه حمام دارويى آويشن (صفحه 40 ) است .
َََ
فصل هفتم : سيب communis malus
َََ
اسامى گوناگون سيب
فـارسـى ايـن ميوه سيب است ولى به آلما نيز شهرت دارد عربى آن تفاح است و در زبان هندى ياسو ناميده مى شود .
سـيـب در زبـان لاتين به spp malus، در زبان انگليسى به apple، در زبان فرانسه به pomme و در زبان آلمانى به apfel شهرت دارد .
مشخصات كلى سيب
از خانواده زاسه بوده و به تيره گل سرخيان تعلق دارد و گلهاى آن گلى رنگ است . سيب داراى دو رنـگ زرد و قـرمـز بـوده و هـم به حالت وحشى و هم به حالت باغبانى رشد مى كـنـد. درخـت سـيـب وحـشـى كه سيب بيشه يا سيب جنگل ناميده مى شود و در بسيارى از جنگلها وجـود دارد . تـقـريبا تمام متهاى درخت سيب مورد استفاده دارويى قرار مى گيرد . طبيعت سيب گرم است . سيب را موقعى كه خوب رسيده است از درخت بچينيد، پوست سيب كه در واقع با ارزش تـريـن قـسـمـت سيب است را نكنيد و آنرا همراه با خود سيب بخوريد . زمان استفاده از بـرگ ، غـنـچـه ، گـل و هـمـچـنـيـن پـوسـت سـاقـه درخـت سـيـب در فصل بهار بوده و بايد در سايه خشك گردد . از لحاظ ميزان خواص دارويى و ارزش مواد مغزى سيب سرخ شيرين نسبت به سيبهاى ديگر داراى ارزش بيشترى است .
تركيبات شيميايى سيب
ر حـدود يـك درصـد گلوكز فلورى زين و در تخم ان علاوه بر آميگدالين ، گلوكز فلورى زيـن وجـود دارد . در بـررسـى هـاى عـلمـى در بـرگ سـيـب وجود يك ماده ضد باكترى بنام فلورين phloretin وجود دارد . اين ماده ضد باكترى ، از رشد باكترى گرام مثبت و گرام مـنفى جلوگيرى مى نمايد .در ميوه ه مقدار قابل ملاحظه اى هيدارت كربن و قندهايى از نوع فـروكتوز و گلوكز و سوكروز وجود دارد . در دانه هاى سيب هورمون رشد و نمو يافت مى شـود. در قـسـمت قابل خوردن سيب پكتين بصورت پكتات كلسيم وجود دارد . در سيب رسيده وجـود 50 درصـد مـواد ازتـه غـيـر پـروتـيـن را اسـپـارژيـن تشكيل مى دهد.