از هجرت تا رحلت

سيد على اكبر قرشى

- پى‏نوشت‏ها -
- ۲ -


387- بحارالانوار، ج 2 ص 79، مغازلى واقدى ، ج 1 ص 309
388- تاريخ يعقوبى ، ج 2 ص 29، مغازى واقدى ج 1 ص 288
389- ارشاد مفيد، ص 116؛ طبع بيروت ج 1 ص 177
390- كافى ج 3، ص 210
391- صحيح بخارى ، ج 2، ص 109
392- سنن نسايى ، ج 4 ص 78
393- بداية المجتهد، ج 1، ص 219
394- خلاف ، ج 1، ص 260
395- سوره فرقان آيه 27
396- مجمع البيان ، ج 7، ص 166
397- الغدير، ج 1، ص 83
398- سوره آل عمران آيه 140 و 141
399- سوره آل عمران ، آيه 152
400- سوره آل عمران آيه 153
401- سوره آل عمران ، آيه 155
402- سوره آل عمران آيه 165
403- مجمع البيان ج 2 ص ذيل آيه عمران آيه 172
404- مغازى واقدى ، ج 1 ص 338
405- دثنه با ثاءبر وزن اجنه
406- بددكشرف : متفرقين .
407- اعلام الورى ، ص 87 سيره ابن هشام ، ص 178
408- سوره آل عمران آيه 169
409- يعنى : بازى كننده با نيزه ها
410- به قولى چهل نفر بودند
411- چون جريان در ماه صفر بود، پس سال سوم بوده است نه چهارم
412- ايـضـا آن را در اعـلام الورى ، ص 78، نـقـل كـرده و مـجـلسـى در بـحـارالانـوار، ج 20، ص 147 از مـجـمـع البـيـان نقل كرده است .
413- بحارالانوار، ج 20، ص 164؛ مغازى واقدى ج 1، ص 363
414- سوره بقره ، آيه 146؛ و با اندكى تفاوت و در سوره انعام ، آيه 20
415- سوره اعراف آيه 158
416- ر.ش بـحـارالانـوار ج 2 ص 157 - 173، مـجـع البيان تفسير سوره حشر؛ اعلام الاورى ، ص 8، تـاريـخ يـعقوبى ، ج 2 ص 29، مغازى واقدى ، ج 1 ص 363، به بعد، سيره ابن هشام ، ج 3 ص 199 به بعد.
417- تـاريـخ يـعـقـوبـى ، ج 2 ص 29، نـامـهـاى آن دو مـتـفـاوت نقل شده است
418- سوره حشر آيه 2
419- سوره حشر، آيه 5
420- سوره حشر آيه 11
421- سوره حشر آيه 6
422- تهذيب ،ج 4 ص 133، حديث 371
423- مجمع البيان ، سوره حشر، آيه 9
424- بحارالانوار، ج 20 ص 80؛ تفسير برهان ، ج 4 ص 313
425- بحارالانوار، ج 19، ص 113
426- مغازى واقدى ج 1، ص 378 - 389، غزوه بنى النضير
4*27"> 4*27"> راجـع بـه تعيين محلهاى اين اراضى چيزى در مراصد الاطلاع جاهاى ديگر به دست نـيـامد، ولى معلوم است كه آنها قطعاتى مخصوص از زمينها بوده اند، با وجود اينها فقط، فـدك را عـلم كـرده اند، چنان كه در جريان خيبر خواهد آمد، معلوم مى شود به ده ها نفر امثال فدك داده شده است
428- ارشاد مفيد، ص 42
429- بحارالانوار، ج 20 ص 173
430- ايـن كـار قبل از واگذارى فدك به فاطه عليهاالسلام بود و يا بعد از واگذارى از عايدات آن مصرف مى كرد
431- آن حضرت راضى خيبر را به نصف عايدات آن ، در اختيار يهود گذاشته بود كه در سه راه مصرف مى شد.
432- مغازى واقدى ، ج 1 ص 377
433- مـخـيـريـق از اخـبـار يـهـود بـود كـه اسـلام آورد و در احـد شـهـيـد شـد واموال خويش را به حضرت وصيت نمود رحمة الله عليه
434- سوره حشر، آيه 7
435- كافى ، ج 7 ص 47، كتاب الوصايا باب صدقات النبى
436- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 30
437- سيره ابن هشام ج 3، ص 200
438- بحارالانوار، ج 2، ص 127
439- كـافـى ، ج 6، ص 395، بـاب ان الخـمـر لم تزل محرمة
440- سوره نحل ، آيه 67
441- يعنى منع صريح نشده بودند.
442- مـعـاذبـن جـبـل نـزد حضرت آمده گفتند: نظرتان درباره خمر وقمار بفرماييد يكى عـقـل را مـى بـرد و ديـگـرى مـال را، آيـه در جـواب آنـهـا نازل گرديد.
443- سوره بقره ، آيه 219
444- سوره نساء آيه 43
445- سوره مائده ، آيه 90
446- صحيح مسلم ، ج 2، ص 189، كاب الاشربة
447- كافى ، ج 6، ص 396
448- كافى ، ج 6، ص 398
449- كـافـى ، ج 7، ص 214، هـشـتـاد ضـربـه در سـنـن تـرمـذى نـيـز نقل شده است .
450- كافى ، ج 7 ص 218
451- كافى ج 7 ص 219
452- كامل ابن اثير، ج 2 ص 119
453- اعلام الورى ، ص 89، بحارالانوار، ج 20، ص 176
454- سوره نساء آيه 102
455- كافى ، ج 3، ص 454
456- بحار، 43، ص 240، شبير بفتح اول و باء مشدد است .
457- بحارالانوار، ج 43، ص 240
458- بحارالانوار، ج 2 ص 183
459- مجمع البيان ذيل آيه 41 از سوره مائده
460- كافى ، ج 7، ص 177
461- جواهر الكلام ، ج 41 ص 280
462- بحارالانوار، ج 21، ص 266
463- بحارالانوار، ج 20، ص 184
464- سوره مائده آيه 44
465- سوره نساء، آيه 106
466- خلاف ، ج 3، ص 201
467- كافى ، ج 7، ص 227
468- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 6
469- بحارالانوار، ج 2 ص 185
470- امالى صدوق ، 258، مجلس 15، حديث 14
471- بحارالانوار، ج 6، ص 241
472- روضـة الواعـظـيـن ، مـجـلس 93، و نـيز نگاه كنيد به كافى ج 3، ص 235 كتاب الجنائز باب المسئلة فى القبر
473- يـعـنـى (دانـاتـرنـد بـه آنـچـه در خـانـه اسـت ) مـنـظـور ايـن اسـت كـه اهل بيت عليهم السلام به احكام دين داناترند
474- كافى ، ج 3، ص 463، باب صلوة الكسوف
475- كـافـى ، ج 3، ص بـاب غـسـل الطفال
476- كافى ، ج 3، ص 464 باب صلوة الكسوف
477- وسائل الشيعه ، ج 5، ص 145، باب وجوب الصلوة للزلزلة
478- مغازى واقدى ،، ج 1، ص 404
479- مغازى واقدى ج 2، ص 440
480- رجـوع شـود بـه بـحـارالانـوار، ج 20 ص 295؛ اعـلام الورى ، ص 94، تاريخ كامل ، ج 2 ص 131
481- سوره منافقون ، آيه 5
482- مـجـمـع البـيان سوره منافقون ، مرحوم مجلسى ، در بحارالانوار، ج 20 ص 281 به بعد آن را از مجمع و تفسير قمى نقل كرده است
483- سوره نور ايه 11
484- سوره نور آيه 15
485- مغازى واقدى ، ج 2 ص 431
486- سوره نور، آيه 11
487- سوره احزاب آيه 33
488- مقاتل الطالبين ، ص 43
489- صحيح بخارى ، ج 4 ص 100 كتاب الجهاد، باب ما جاءفى بيوت ازواج النبى ، رجوع شود به مراجعه 74 از المراجعات .
490- رجوع شود به مقدمه تفسير احسن الحديث
491- سوره نور آيه 2
492- سوره نور، آيه 4
493- سوره نور آيات 6 -9
494- سوره نور، آيات 27، 28
495- سوره نور آيه 29
496- سوره نور آيه 30
497- سوره نور آيه 31
498- سوره نور آيه 58
499- سوره نور، آيه 60
500- سوره نور، آيه 61
501- سوره نور آيه 62
502- سوره احزاب آيه 4
503- سوره احزاب آيه 37
504- مـغازى واقدى ، ج 2 ص 445؛ وفاء الوفاء، ج 2 ص 370، گويد: مذاذ نام قلعه بنى حرام بود و در ص 310 گويد: راتج كوهى است در جنب كوه بنى عبيد.

505- سوره ابراهيم ، آيه 36
506- اختصاص مفيد، ص 85 تحفة الاحباب (سعدالخير)
507- مجمع البيان ، سوره احزاب ؛ سيره ابن هشام ، ج 3 ص 230 بحارالانوار، ج 20 ص 241 آن را از خصال و امالى صدوق نقل كرده است
508- سوره بقره ، آيه 187؛ بحارالانوار ج 2 ص 241
509- سوره حج آيه 78
510- سوره بقره ، آيه 106
511- مجمع البيان ، ص 296، از تفسير برهان
512- سوره نور، آهى 2
513- مـغـازى واقـدى ، ج 2 ص 453 - 454؛ ولى حـلبـى در سـيره ، ج 2 ص 636، از نودى پانزده روز نقل كرده است
514- اين جريانها نوعا از تفسير مجمع البيان سوره احزاب ترجمه ميشود
515- سوره احزاب آيات 10 و 11
516- سوره احزاب آيات 12 و 13
517- سيره حلبى ، ج 2 ص 637؛ مسند احمد، ج 1 ص 271، بفديه اشاره رفته است
518- مجمع البيان سوره احزاب
519- مغازى واقدى ، ج 2 ص 470 طبع اكسفورد
520- قـال رسـول الله صـلى الله عـليـه و آله لمـبـارزة على بن ابيطالب عليه السلام لعمروبن عبدود يوم الخندق افضل من اعمال امتى الى يوم القيامة مستدرك حاكم ، ج 3، ص 32
521- سوره احزاب آيه 9
522- سوره بقره آيه 146
523- بـحـارالانـوار، ج 20، ص 275، تـفـسـيـر قـمـى ذيل آيه 102 از سوره توبه ؛ مغازى واقدى ، ج 2 ص 507 - 509
524- تفسير قمى ، ذيل ايه 102، سوره توبه
525- مغازى واقدى ، ج 2 ص 510
526- بـنـى قريظه ، بدون قيد و شرط تسليم شده بودند احتياج به اجازه آنها نبود، لذا واقدى آن را نقل نكرده است
527- ترجمه آزاد قول ، ابن حواس را آورده ايم
528- تفسير قمى ، سوره احزاب آيات 26 و 27
529- مجمع البيان ، سوره احزاب
530- سوره احزاب آيه 26 و 27
531- سوره مائده آيه 33
532- مغازى واقدى ، ج 2 ص 503
533- مغازى واقدى ، ج 2 ص 512
534- مجمع البيان ، ج 8، ص 352 سوره احزاب
535- اسباب النزول ، ص 88، ذيل آيه 43، از سوره نساء
536- تاريخ يعقوبى ، ج 2 ص 6
537- بحارالانوار، ج 20 ص 229، كامل ، ج 2، ص 43؛ وفاءالوفاء، ج 1 ص 310
538- غيث : باران ، حى : باران ، جد: باران عمومى ، طبق : همه گير، غدق : باران درشت دانـه ، مـريـع : عـمـومـى ، وابـل : بـاران تـنـد، مـسـبـل : بـاران ، مـجـلجـل : ابـر پـرباران و با رعد، درر: ابر با ريزش ، رائث : بطى ء، بلاغ : كافى ، سكن : قوت و خوراك ، باد: آنكه در باديه و صحراست
539- بحارالانوار، ج 20 ص 299؛ الغدير، ج 2 ص 4، به طور اختصار
540- در سيره ابن هشام ، ص 291 - 299 آمده است
541- سوره مائده ، آيه 33
542- در مـراصـد الاطـلاع گـويد: عرينه محلى است كه در آن رستاست گويا در نواحى شام باشد
543- مجمع البيان ، سوره مائده ، آيه 33
544- مغازى واقدى ، ج 2 ص 568
545- بحارالانوار ج 20، ص 304
546- معازى واقدى ، ج 2، ص 562
547- مجمع البيان ، سوره مجادله ،
548- سوره مجادله ، آيات 4 - 1
549- حديبيه روستايى است در نزديكى مكه كه پيمان صلح در آنجا بسته شد.
550- چنانكه در مجمع البيان نقل شده است
551- تفسير على بن ابراهيم قمى از امام صادق صلوات الله عليه
552- سوره فتح آيه 18
553- تـفـسـيـر مجمع البيان ، ج 9ص 117 - 118، سوره فتح
554- اعلام الورى ، ص 97
555- كراع الغميم محلى است مابين مكه و مدينه نزديك عسفان
556- سوره فتح ، آيات 7 - 1
557- مجمع البيان ، سوره فتح
558- سوره عنكبوت آيه 48
559- بحارالانوار، ج 16 ص 135
560- سيرالائمه ، سيد محسن ايمن ، ج 2 ص 201
561- مجمع البيان ، ج 9ص 273، سوره ممتحنه
562- سوره حج ، آيه 25
563- سوره آل عمران ، آيه 97
564- سيره حلبيه ، ج 3، ص 291
565- سيره حلبيه ، ج 3، ص 291
566- مكاتيب الرسول ، ج 1، ص 93
567- بحارالانوار ج 20 ص 398، به بعد، سيره حلبيه ، ج 3، ص 290
568- سيره حلبيه ، ج 3، ص 293
569- به توضيح ذيل درباره اين دو جمله توجه فرماييد
570- به توضيح ذيل درباره اين دو جمله توجه فرماييد
571- سيره حلبيه ، ج 3، ص 293
572- اصحمه بر وزن اربعه
573- سـيـره حـلبـيـه ، ج 3، ص 293؛ اعـلام الورى ، ص 46، بحارالانوار، ج 20 ص 392
574- مكاتيب الرسول ، ج 1، ص 130
575- مكاتيب الرسول ، ج ص 130
576- بـه نـقـل مـكـاتـيـب الرسـول در سـيـره ذيـنـى دحـلان مـن مـحـمـد رسول الله آمده گرچه در كتب ديگر من محمدبن عبدالله است
577- سيره حلبيه ج 3، ص 295
578- سـيـره حـلبـيـه ، ج 3 ص 295 بـه بـعـد؛ مـكـاتـيـب الرسول ، ص 97 به بعد
579- بـحـارالانوار ج 20، ص 386، سيره حلبيه ، ج 3، ص 287؛ صحيح مسلم ، ج 2 ص 91
580- سيره حلبيه ، ج 3، ص 284 ببعد
581- اسدالغابه ، ج 3 ص 41، در كلمه ضغاطر
582- سيره حلبيه ، ج 3، ص 303
583- سيره حلبيه ، ج 3، ص 303 و 304
584- سيره حلبيه ، ج 3، ص 303 و 304
585- سـيـره حـلبـيـه ، ج 3، ص 304 و 305؛ مـكـاتـيـب الرسول ، ج 1، ص 134
586- تاريخ نامه 11 / 10 / 67 / شمسى است
587- تـاريـخ يـعقوبى ج 2 ص 34
588- سيره ابن هشام ، ج 3، ص 344، - 352، كامل ابن اثير، ج 2 ص 148 - 150، بعضى كتيبه با ثاء خوانده اند.
589- مغازى واقدى ، ج 2 ص 637
590- مجمع البيان ، سوره فتح ، آيات 81 - 20.
591- بحارالانوار، ج 21 ص 665
592- سيره ابن الحاق ، ج 3، ص 346
593- مغازى واقدى ، ج 2 ص 646
594- مغازى واقدى ، ج 2 ص 647
595- سيره ابن هشام ، ج 3، ص 352
596- اعلام الورى ص 99
597- ارشاد مفيد، ص 58
598- بحارالانوار، ج 21، ص 22
599- رجـوع شـود به : اعلام الورى ، ص 99ارشاد مفيد، ص 57، تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 34؛ صـحـيـح بـخـارى ، ج 5؛ ص 171، بـاب غـزوه خـيـبر؛ صحيح مسلم ، ج 2 ص 361؛ بـاب مـن فـضائل على بن ابيطالب ،؛ سنن بيهقى ، ج 6 ص 362، باب ماجاء فى عقدالالوية ، و ج 9 ص 131، باب المبارزة .
600- بحارالانوار، ج 21، ص 10، به نقل از امالى طوسى
601- سـيـره ابـن هـشـام ، ج 3، ص 357، بـنـابـر نقل واقدى ، ج 2، ص 700
602- الاصابه ، ج 7، ص 199
603- مستدرك ، ج 3، ص 506
604- صحيح مسلم ، ج 2، باب فضائل ابوهريره
605- صحيح بخارى ، كتاب اصعمه ، باب 31
606- صحيح بخارى ، كتاب رقاق
607- كتاب اعتصام ، باب 17
608- سفينة البحار، ج 2، ص 713، ذيل هرر
609- رجوع كنيد به عقدالفريد ابن عبدربه ، ج 1، ص 14
610- صحيح ، ج 1، ص 34، باب من لقى الله بالايمان
611- بحارالانوار ج 21، ص 42
612- بحارالانوار، ج 17، ص 107
613- اعلام الورى ، ص 101
614- بحارالانوار، ج 21، ص 24، از تهذيب شيخ
615- مغازى واقدى ، ج 2، ص 706
616- سوره حشر آيه 6
617- سوره اسراء، آيه 16
618- اعلام الورى ، ص 100
619- نامه 45، نهج البلاغه
620- اسدالغابه ، ج 4، ص 175
621- اسدالغابه ، ج 1، ص 46
622- سنن بيهقى ، ج 6، ص 145
623- شرح ابن ابى الحديد، جزء 16، ذيل نامه 45
624- اين اشعار مختلف نقل شده ما نقل اعلام الورى را انتخاب كرديم
625- سوره بقره ، آيه 158
626- رجـوع شـود بـه اعـلام الورى ، ص 102؛ بـحـارالانـوار، ج 21، ص 46؛ مـغازى واقـدى ، ج 2 ص 731 بـه بـعـد؛ سـيـره ابـن هـشام ، ج 4، ص 12 - 14،؛ مجمع البيان ، ذيل آيه 27 از سوره فتح
627- سوره فتح ، آيه 27
628- بحارالانوار، ج 21، ص 47
629- سوره اسراء، آيه 44
630- طـالبـان تفصيل به مجمع البيان و بحارالانوار، ج 17، ص 69، به بعد و كتب اهل سنت رجوع كنند.
631- مغازى واقدى ، ج 2، ص 755
632- بحارالانوار، ج 21، ص 50
633- اعلام الورى ، ص 102
634- بحارالانوار ج 21، ص 59
635- واقدى ، ج 2، ص 757
636- واقـدى ج 2، ص 258، مـرحـوم مجلسى نيز آن را در بحارالانور، ج 21، ص 60، از واقدى نقل كرده است .

637- رجـوع شـود بـه بـحـارالانوار ج 21، ص 50 به بعد؛ مغازى واقدى ، ج 2، ص 755 به بعد؛ سيره ابن هشام ج 4 ص 15 به بعد
638- سيره ابن هشام ، ج 4، ص 30
639- محاسن برقى ، ج 2، ص 420
640- بحارالانوار، ج 21، ص 55
641- محاسن برقى ، ج 2، ص 419
642- رجـوع شـود به بحارالانوار، ج 21، ص 53، مغازى واقدى ج 2، ص 762 و كتب ديگر
643- روضه كافى ، ص 376، حديث 565
644- ارشاد مفيد، ص 52
645- رجوع شود به اعلام الورى ، ص 105؛ بحارالانوار، ج 21 ص 101
646- اعلام الورى ، ص 105
647- در گـذشـته خوانده ايم كه افطار روزه در جنگ بدر بوده است بنابراين شـايـد مـنـظـور از ايـن روزه گـرفتن ، اتمام روزه روز جمعه بوده كه حضرت بعد از ظهر خارج شد.
648- دهان بند، پارچه اى كه صورت را تا زير چشم ها مى پوشاند
649- نـام او در اعـلام الورى عـبـدالله بـن حـنـظـل و در قـرب الاسـنـاد عـبـدالله بـن خطل است
650- مـنـسـوب بـه غـالب بـن قـهـر، يـكـى از اجـداد رسول الله ، ظاهرا درجاهليت قريش را گاهى به اين كتيبه مى خوانده اند
651- رجـوع شـود بـه تـفسير مجمع البيان سوره نصر؛ اعلام الورى ، صو 106 به بعد؛ بحارالانوار ج 21، ص 100 به بعد
652- بحارالانوار، ج 21، ص 132
653- مجمع البيان ، تفسير سوره نصر
654- اعلام الورى ، ص 111
655- اعلام الورى ، ص 112؛ بحارالانوار، ج 21، ص 133
656- رجـوع شـود بـه كـتـاب الاصـنام ، كلبى ، ص 17 - 27؛ بحارالانوار ج 21 ص 145؛ مغازى واقدى ، ج 3 ص 873؛ قاموس قرآن كلمه عزى
657- سوره نجم ، آيه 19 - 23
658- رجوع شود به بحارالانوار ج 21، ص 145؛ قاموس قرآن (سواع )، الاصنام ابن كلبى ، ص 58
659- رجوع شود به قاموس قرآن باب ميم
660- بحارالانوار، ج 21، ص 145
661- سوره توبه آيات 25 و 26
662- در مـراصـد الاطـلاع گـويد: جعرانه به كسر جيم و تشديد راء و سكون آن هر دو صحيح اند
663- رجـوع شـود به بحارالانوار، ج 21، ص 146 به بعد؛ اعلام الورى ، ص 113 به بعد؛ ارشاد مفيد، ص 64 وقعة حنين ؛ مغازى واقدى ، ج 3، ص 885 به بعد
664- واقدى ، ج 3، ص 922
665- دربـاره دبـابـه در جـنـگ خيبر توضيح داده ايم ، و نيز در جنگ زبون كردن خصم به هر وجه جايز است حتى با قطع اشجار و القاء سم در آنها
666- اعلام الورى ، ص 116 به بعد
667- اعلام الورى ، ص 118
668- اعلام الورى ، ص 119؛ مغازى ، واقدى ، ج 3 ص 956 به بعد
669- اعلام الورى ، ص 121؛ مغازى واقدى ، ج 3، ص 948
670- سفينة البحار، باب ثاء
671- حظيره : محوطه اى كه براى خشك كردن خرما و يا حفظ چارپايان از باد و باران درست مى كنند
672- مغازى واقدى ج 3 ص 953 به بعد
673- در مـكـاتـيـب الرسـول ، ص 142 از طـبـقـات ابـن سـعـد نقل كرده : آن حضرت در سال هشتم در وقت برگشتن از جعرانه به بحرين نامه نوشت
674- مكاتيب الرسول ، ج 1 ص 141
675- فتوح البلدان ، ص 89
676- بحارالانوار، ج 21 ص 45؛ كامل ، ج 2 ص 186
677- مغازى واقدى ج 3 ص 973
678- مغازى واقدى ، ج 3 ص 980 مجمع البيان ، سوره حجرات
679- مغازى واقدى ، ج 3 ص 948
680- سيره حلبى ، ج 3 ص 223؛ مغازى واقدى ج 3، ص 984 به بعد
681- تحفة الاحباب ، ص 211
682- مراصد الاطلاع ، ج 1 ص 253
683- مغازى واقدى ، ج 3 ص 1002؛ مجمع البيان ، ج 5، ص 60
684- سوره توبه آيه 81
685- سوره توبه آيه 54
686- سوره توبه آيه 92 - 91
687- مغازى واقدى ، ج 3 ص 995
688- ارشاد مفيد، ص 79، 81؛ اعلام الورى ، ص 123
689- تاريخ كامل ، ج 2 ص 191؛ بحارالانوار، ج 21، ص 215، از تفسير قمى ،
690- بحارالانوار، ج 21 ص 249، از المنتقى
691- بحارالانوار، ج 21، ص 250، از المنتقى
692- بحارالانوار ج 21، ص 250 از المنتقى
693- مغازى واقدى ، ج 3 ص 1019
694- مـغـازى واقـدى ،ج 3 ص 1021 ظـاهـرا منظور خواستن بهشت است واقدى با آن كه عطيه ها را پنج تا گفته ولى چهار تا را نقل كرده است
695- بحارالانوار ج 21 ص 247 ؛ مغازى واقدى ص 1042
696- سوره توبه آيه 64
697- بحارالانوار ج 21 ص 196 ؛ مغازى واقدى ج 3 ص 1044
698- سوره توبه آيه 118
699- مصباح الحرمين ، ص 347
700- سوره توبه آيه 107 - 108
701- مجمع البيان ، سوره توبه آيه 107
702- سوره توبه آيه 84
703- سوره احزاب آيه 28
704- بحارالانوار ج 21، ص 366
705- جواهرالكلام ج 41 ص 280
706- بحارالانوار ج 21، ص 367
707- عبارت عربى تا حدى مشوش است ؛ولى منظور از ترجمه فوق مى باشد
708- بحارالانوار ج 21، ص 368 و 369
709- بحارالانوار ج 21، ص 368 و 369
710- ارشاد مفيد، به نقل بحارالانوار، ج 21 ص 275
711- سوره توبه آيه 1-2
712- سوره آل عمران ، آيه 64
713- بحارالانوار، ج 21، ص 286، به بعد، به طور اختصار
714- تفسير قمى ، سوره آل عمران
715- سوره آل عمران ، آيات 59 - 61؛بحارالانوار ج 21، ص 337
716- تفسير على بن ابراهيم ، سوره ال عمران
717- مجمع البيان ، سوره آل عمران
718- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 54
719- سيره ، ج 4، ص 205
720- تاريخ يعقوبى ج 2، ص 51
721- بحارالانوار، ج 21 ص 363، به نقل از ارشاد مفيد
722- تاريخ كامل ، ج 2، ص 205
723- بحارالانوار ج 21، ص 373، از كامل ابن اثير
724- بحارالانوار، ج 21، ص 409، از المنتقى
725- تحف العقول ، ص 36
726- ترديد از راوى است
727- سوره بقره آيه 185
728- او عـمـربن الخطاب بود كه هرگز به آن حكم ايمان نياورد و در زمان خلافت خود گـفـت : حـج تـمـتـع و مـتـعـه زنـان در زمـان رسـول خـدا صـلى الله عـليـه و آله حلال بود من آن دو را تحريم مى كنم
729- سوره بقره آيه 196
730- سوره بقره ، آيه 199
731- كـافـى ، ج 4، ص 245 - 248، بـاب حج النبى صلى الله عليه و آله ؛مجلسى نـيـز آن را در ج 21، ص 390 - 393 از كـافـى نقل كرده است
732- عبارت عربى چنين است : ان النساء عوان بينكم ...
733- نـاگـفـتـه نـمـانـد بـه چـنـد مـحـل از كـتـب شـيـعـه و اهـل سـنـت مـراجـعـه شـد در ايـن جـا فـقـط كـتـاب الله نقل شده نه اهل بيت عليهم السلام
734- خصال صدوق ، ص 486، ابواب الاثنى عشر، حديث 62؛مجلسى در بحارالانوار، ج 21 ص 381 از خصال نقل كرده است .
735- ارشاد مفيد، ص 82 - 83
736- سوره مائده آيه 67
737- سوره مائده آيه 3
738- براى مزيد توضيح به الغدير، ج 1، ص 214 - 238 رجوع فرماييد
739- بحارالانوار، ج 21، ص 407
740- اصـحـاب صـحـيفه : در اصطلاح علم رجال به چهارده تن از اصحاب عقبه و بيست تـن از ديـگـر اصـحـاب گـفـتـه مـى شـود كـه صـحيفه اى در منع خلافت على عليه السلام نوشتند و بر سر آن موضوع با يكديگر پيمان بستند.
741- سيره حلبى ، ج 3 ص 228
742- ارشاد مفيد، ص 85
743- ارشاد مفيد، ص 85 - 89
744- روضة الواعظين ، ص 92
745- انوار البهيه ، ص 11
746- بحارالانوار، ج 2، ص 505
747- از عـجـايـب روزگـار آن بـود كـه ابـوعـبـيـدة گـور كـن بـعـد از رسـول خـدا صـلى الله عـليـه و آله از كارگردانان معركه خلافت بود، و عمربن الخطاب بـه وقـت مـردن مـى گفت : اى كاش ابوعبيده زنده بود و خليفه مى كرديم ، اف بر تو اى روزگار
748- بنابرآن كه سال هجرى را از اول محرم بگيريم .
749- ارشاد مفيد، ص 88 - 90