جامع آيات و احاديث موضوعى نماز
(جلد دوم)

عباس عزيزى

- ۸ -


 1405 - علت ساختن مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
انما نصبت المساجد للقرآن
مساجد براى قرائت قرآن ساخته شده است . (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 493).

 1406 - توسعه بناى مسجد
ان رسول الله -صلى الله عليه وآله - مر بقوم اسسوا مسجدا ليبنوه فقال : او سعوه تملاءوه قال : فاوسعوه
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - بر جمعى كه تازه مشغول بناى مسجدى بودند، عبور كرد، و فرمود: مسجد را وسيع بسازيد، و آن را پر كنيد پس از آنان به فرمان پيامبر (ص ) فضاى مسجد را وسيعتر كردند. (سنن بيهقى ، ج 2، ص 439).

 1407 - سنگريزه هاى مسجد
قال الباقر - عليه السلام -
اذا خرج احدكم الحصاة من المسجد فليردها مكانها او فى مسجد اخر فانها تسبح

هرگاه كسى سنگريزه اى را از مسجد بيرون برد، بايد آن را به جاى خود و يا مسجد ديگر برگرداند،زيرا اين سنگريزه خدا را تسبيح مى گويد. (علل الشرايع ، ج 2، ص 320).

 1409 - فضيلت نماز در مكانهاى مقدس
صلاة فى بيت المقدس الف صلاة و صلاة فى المسجد الاعظم مائة صلاة و صلاة فى مسجدالقبيلة خمس وعشرون صلاة و صلاة فى مجسدالسوق اثنتا عشرة صلاة
يك نماز دربيت المقدس برابر با هزار نماز و در مسجد بزرگ (جامع ) شهر برابر با صد نماز و در مسجد قبيله (محله ) برابر بيست و پنج نماز و در مسجد بازار برابر دوازده نماز فضيلت دارد. (بحارالانوار، ج 102، ص 270).

 1410 - فضيلت مساجد خاص
قال على - عليه السلام -
اربعة من قصور الجنة فى الدنيا: المسجد الحرام و مسجد الرسول -صلى الله عليه وآله - و مسجد بيت المقدس و مسجد الكوفة
در دنيا چهار عمارت از كاخهاى بهشت اند: مسجدالحرام ، مسجدالنبى ، (ص )، مسجد بيت المقدس و مسجد كوفه ، (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 545).

 1411 - فضيلت مسجدالنبى (ص )
قال الصادق - عليه السلام -
صلاة فى مسجدالنبى -صلى الله عليه وآله - تعدل بعشرة الاف صلاة

يك نماز در مسجد پيامبر (ص ) با ده هزار نماز برابر خواهد بود. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 536).

 1412 - نخستين قبله مسلمين
عن جعفر عن ابيه - عليهما السلام -
ان رسول الله -صلى الله عليه وآله - استقبل بيت المقدس سبعة عشر شهرا ثم صرف الى الكعبة و هو فى صلاة العصر
امام صادق (ع ) از پدرش نقل مى كند كه ايشان فرمود: رسول خدا (ص ) مدت هفده ماه به سمت بيت المقدس نمازگزاردند، پس از آن در حالى كه در نماز عصر بودند، به سمت كعبه برگشتند (مدت هفده ماه بيت المقدس قبله مسلمانان بود و پس از آن ، كعبه قبله آنان شد). (قرب الاسناد، ص 148).

 1413 - مسجد خيف
قال الباقر - عليه السلام -
صلى فى مسجد الخيف سبعمائة نبى
هفتصد پيامبر در مسجد خيف ، نماز به جاى آورده اند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 535).

 1414 - ثواب نماز در سه نوع مسجد
عن النبى -صلى الله عليه وآله -
فضلت الصلاة فى المسجد الحرام على غيره بمائة الف صلاة و فى مسجدى بالف صلاة و فى مسجد بيت المقدس بخمسمائة صلاة

نماز در مسجد الحرام برابر صدهزار نماز و در مسجد من (مسجدالنبى ) برابر هزار نماز و در مسجد بيت المقدس برابر پانصد نماز در جاى ديگر برترى داده شده است . (الانس ‍ الجليل ، ج 1، ص 229).

 1415 - فضيلت مسجدالحرام
قال الباقر - عليه السلام -
من صلى فى المسجد الحرام صلاة مكتوبة قبل الله منه كل صلاة صلاها منذيوم و جبت عليه الصلاة و كل صلاة يصليها الى ان يموت
كسى كه نمازواجبى را در مسجدالحرام به جاى آورد، خداوند تمامى نمازهايى راكه از آغاز تكليف بر او واجب شده و نيز نمازهايى را كه تا پايان عمر به جاى مى آورد، قبول مى كند.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 536).

 1416 - فضيلت مسجد قبا
قال الصادق - عليه السلام -
من اتى مسجد قبا فصلى فيه ركعتين رجع بعمرة
كسى كه در مسجد من ، قبا، دو ركعت نماز بگزارد، مانند آن كسى است كه يك عمره به جاى آورده باشد. (وسائل الشيعه ، ج 10، ص 278).

 1417 - فضيلت مسجد كوفه :
قال الباقر - عليه السلام -
لويعلم الناس ما فى مسجد الكوفة لاعدوا له الزاد و الرواحل من مكان بعيد ان صلاة فريضة فيه تعدل حجة وصلاة نافلة فيه تعدل عمرة
اگر مردم ، فضيلت مسجد كوفه را مى دانستند، از راه دور براى رسيدن به اين مسجد توشه و مركب تهيه مى كردند خواندن يك نماز واجب در اين مسجد، ثواب يك حج و يك نماز مستحب در آن ثواب يك عمره را دارد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 525).

 1418 - فضيلت مسجد سهله
قال الصادق - عليه السلام -
ما من مكروب ياءتى مسجد السهلة فيصلى فيه ركعتين بين العشائين و يدعواالله - عزوجل - الا فرج الله كربته
هرگرفتارى كه به مسجد سهله (در كوفه ) برود و ميان نماز مغرب و عشا دو ركعت نماز به جاى آورد و دعا كند، خداوندمتعال گره از كار فروبسته او خواهد گشود. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 533).

 1419 - فضيلت مسجد خيف
قال الباقر - عليه السلام -
من صلى فى مسجد الخيف بمنى مائة ركعة قبل ان يخرج منع عدلت عبادة سبعين عاما و من سبح الله فى مائة تسبيحة كتب له كاءجر عتق رقبة ، و من هلل الله فيه مائة تهليلة عدلت اجر احياء نسمة ، و من حمد الله فيه مائة تحميد عدلت اجر خراج العراقين يتصدق به فى سبيل الله - عزوجل -
هركس صد ركعت نماز در مسجد خيف (درمنى ) به جاى آورد، با هفتصد سال عبادت برابر است و كسى كه در اين مسجد، صد مرتبه ، ((سبحان الله ))بگويد، ثواب آن برابر با ثواب آزاد كردن بنده است و هر كس در آن جا صد مرتبه ((لااله اله الله ))بگويد، برابر است با ثواب كسى كه انسانى را زنده كرده باشد و كسى كه صد مرتبه ((الحمدلله )) بگويد ثواب آن برابر است با ثواب ماليات عراقين (خراسان و عراقان ) كه در راه خدا صدقه بدهد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 535).

 1420 - قال الصادق - عليه السلام -
انه تستحب الصلاة فى مسجد الغدير لان النبى -صلى الله عليه وآله - اقام فيه اميرالمؤ منين - عليه السلام - و هو موضع اظهر الله فيه الحق
نماز خواندن در مسجد غدير مستحب است ، زيرا پيامبر (ص ) اميرالمؤ منين (ع ) را در آن مكان به جانشينى خويش منصوب فرموده و اين مكان ، محلى است كه خداوند - عزوجل - حق را در آن آشكار نمود. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 549).

 1421 - مسجد غدير
قال الكاظم - عليه السلام -
صل فيه فان فيه فضلا و قد كان ابى ياءمر بذلك
در اين مسجد (غدير) نماز بخوان ، اين مسجد داراى فضيلت است و پدرمساءله امام صادق نيز به نماز خواندن در اين مسجد سفارش مى كرد.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص ‍ 549).

 1422 - پياده به مسجدالحرام رفتن
قال الصادق - عليه السلام -
اذا دخلت المسجد الحرام فادخله حافيا على السكينة والوقار. و قال : من دخله بخشوع غفر الله له ان شاء الله قلت : ماالخشوع ؟ قال : السكينة ، لاتدخل بتكبر
چون وارد مسجد الحرام شوى ، با پاى برهنه و آرامش و قار به اين مكان داخل شو! كسى كه با حال خشوع به مسجدالحرام داخل شود خداوند گناهان او را مى آمرزد، ان شاء الله راوى گويد: به امام (ع ) گفتم : خشوع چيست ؟ فرمود: خشوع همان آرامش است و با تكبر داخل مشو. (وسائل الشيعه ج 9ص 321، بحارالانوار، ج 96 تص 192).

  ه )آداب ورود به مسجد

 1423 - دعاى ورود به مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
اذا دخلت المسجد فاحمد الله واثن عليه وصل على النبى
هرگاه داخل مسجد شدى ، حمد و سپاس خدا را بگو و بر پيامبر (ص ) درود فرست . (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 516).

 1424 - آداب ورود به مسجد
عن على - عليه السلام -
من اراد دخول المسجد فليدخل على سكون و وقار المساجد بيوت الله و احب البقاع اليه
هر كس مى خواهد به مسجد داخل گردد، با آرامش و با طماءنينه وارد شود، چون مساجد خانه هاى خدا و محبوبترين محلها در نظر او است . (من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص ‍ 170).

 1425 - دعاى هنگام ورود به مسجد
قالت فاطمة الزهراء - سلام الله عليها -
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - اذا دخل المسجد صلى على النبى و قال اللهم اغفرلى ذنوبى و افتح لى ابواب رحمتك
رسول خدا (ص ) هنگام ورود به مسجد صلوات مى فرستاد، و مى فرمود: خدايا گناهانم را ببخش و درهاى رحمت خويش را بر من بگشا. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 518).

 1426 - طهارت هنگام ورود به مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لاتدخل المساجد الا بالطهارة
داخل مساجد مشو، مگر با وضو(از باب استحباب و نه وجوب ).(مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 388).

 1427 - كراهت سواره رفتن به مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
انا اكره ان ادخله راكبا
كراهت دارم كه سواره وارد مسجد (كوفه ) شوم . (من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 230).

 1428 - اخلاص در رفت و آمد به مسجد
عن احدهما (الباقر او الصادقانون اساسى - عليهماالسلام - قال :
دخل رجلان المسجد، احدهما عابد و الاخر فاسق فخرجا من المسجد و الفاسق صديق و العابد فاسق و ذلك انه يدخل العابد المسجد مدلا بعبادته يدل بها فتكون فى ذلك و تكون فكرة الفاسق فى التندم على فسقه و يستغفر الله - عزوجل - مما صنع من الذنوب
دو مرد وارد مسجد شدند: يكى عابدو ديگرى فاسق بود هر دو در حالى از مسجد خارج شدند كه مرد فاسق درستار و مرد عابد فاسق شده بود، زيرا عابد در حالى كه به عبادت خود مغرور است به مسجد آمده و همواره در همين فكر به سر مى برد و از عبادت خود راضى است ولى شخص فاسق به ندامت بر فسق و تباهى خويش و طلب آمرزش از خدا به خاطر گناهانش مى انديشد. (وسائل الشيعه ، ج 1 ص 76، علل الشرايع ، ج 2، ص 354).

 1429 - كيفيت ورود به مسجد
عن الباقر و الصادق عليهماالسلام :
الفضل فى دخول المسجد ان تبداء برجلك اليمنى اذا دخلت و باليسرى اذا خرجت
بهتر آن است كه هنگام ورود به مسجد ابتدا پاى راست را پيش بگذارى و هنگام خروج پاى چپ را. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 517).

 1430 - هنگام ورود به مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
تعاهدوا نعالكم عند ابواب المسجد
در پيش درب مسجد، كفشهايتان را (نسبت به آلودگى ) بررسى كنيد.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 504).

 1431 - پرهيز از بوى بد به هنگام ورود به مسجد
عن ابى بصير عن ابى عبدالله - عليه السلام -
انه ساءل عن اكل الثوم و البصل والكراث قال : لاباءس باءكله نيا و فى القدور و لاباءس باءن يتداوى بالثوم ولكن اذا اكل ذلك فلا يخرج الى المسجد
ابوبصير مى گويد: از امام صادق (ع ) در مورد خوردن سير و پياز و تره سؤ ال كردم امام فرمود: خوردن آنها به صورت خام يا پخته اشكالى ندارد. همچنين معالجه بيمارى با سير اشكالى ندارد اما اگر كسى آنهارا خورد (قبل از برطرف كردن بوى آن ) به مسجد نرود. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 520، صحيح بخارى ج 1، ص 402 صحيح مسلم ، ج 5، ص 49).

 1432 - حضور زنان در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
لاتمنعوالنساء حظوظهن من المساجد اذا استاءذنوكم
هنگامى كه زنان از شما اذن رفتن به مسجد مى خواهند، آنان را از رفتن مساجد محروم نكنيد كه از مسجد بهره اى دارند. (صحيح مسلم ، ج 4، ص 161).

 1433 - آداب ورود زنان به مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا شهدت احداكن المسجد فلاتمس طيبا
زمانى كه يكى از شما زنان به مسجد مى آيد، نبايد از بوى خوش استفاده نمايند. (صحيح مسلم ، ج 4، ص 162).

 1434 - باطهارت به مسجد رفتن
قال الصادق - عليه السلام -
عليكم باءتيان المساجد فانها بيوت الله فى الارض من اتاه متطهرا طهره الله من ذنوبه و كتب من زواره فاكثروا فيها من الصلاة و الدعاء
به حضور در مسجد مواظبت كنيد! چرا كه مسجد خانه خداوند در زمين است كسى كه با طهارت وارد مسجد شود، خداوند و را از گناهانش پاك مى كند و نام وى را در زمره زائران خويش مى نويسد پس در مساجد، فراوان به نماز و دعا بپردازد. (بحارالانوار، ج 83، ص 384).

 1435 - بهترين مردم
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
خيرالناس اولهم دخولا فى المسجد و اخرهم خروجا
بهترين مردم كسى است كه هنگام ورود به مسجد اولين نفر، و هنگام خروج از مسجد آخرين نفر باشد. (مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 227).

 1436 - مانع ورود به مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان المسجد لايحل لجنب ولاحائض
همانا ورود افراد جنب و حائض به مسجد حرام است . (كنزالعمال ، ج 7، ص 668).

 1437 - دعاى هنگام ورود به مسجد
قال الباقر - عليه السلام -
اذا خلت المسجد و انت تريد ان تجلس فلا تدخله الا طاهرا و اذا دخلته فاستقبل القبلة ثم ادع الله و سله و سم حين تدخله و احمدالله وصل على النبى -صلى الله عليه وآله -
هگامى كه وارد مسجد شدى ، و مى خواهى در آن بمانى با طهارت داخل شو! و چون به مسجد رسيدى روبه قبله كن و خداوند را بخوان و حاجتت را از او درخواست كن و در لحظه ورود به مسجد نام خداوند (بسم الله الرحمن الرحيم ) را بر زبان جارى نما و خداوند را ستايش كن و بر پيامبر (ص ) درود (صلوات ) فرست . (وسائل الشيعه ، ج 3، ص ‍ 516).

 1438 - مسجد و دهان بدبو
قال على - عليه السلام -
من اكل شيئا من الموذيات ريحها فلايقربن المسجد
كسيكه چيز بودارى (مثل سير) بخورد كه موجب آزار مردم شود، به مسجد نرود. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 502).

 1439 - توقف در مسجد
قال الباقر - عليه السلام -
ان معناه لاتقربوا مواضع الصلاة من المساجد، و انتم جنب الا مجتازين
معناى آيه شريفه ((ولا جنبا الا عابرى سبيل ))آن است كه در حال جنابت به مسجد داخل نشويد، مگر اين كه از آن عبور كنيد(از دربى داخل و از درب ديگر خارج شويد.) (وسائل الشيعه ، ج 1، ص 489، باب 15، از ابواب الجنابة ، روايت 20).

 1440 - آداب حركت به مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
اذا قمت الى الصلوة ان شاء الله فاءتها سعيا ولتكن عليك السكينة والوقار فما ادركت فصل و ما سبقت به فاتمه
هنگامى كه به سوى نمازحركت مى كنى ، حركت تو بايد شتابان و با آرامش و وقار همراه باشد پس هر مقدار از نماز (جماعت ) را درك كردى (با جماعت ) برگزار كن و آنچه را كه از تو فوت شده (فرادى ) به جاى آور. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 557).

 1441 - آداب ورود به مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذ دخل المسجد (احدكم ) يضع رجله اليمنى و يقول : بسم الله و على الله توكلت ولا حول ولاقوة الا بالله ، و اذا خرج يضع رجله اليسرى و يقول : بسم الله اعوذ بالهل من الشيطان الرجيم ثم قال : يا على !من دخل المسجد و يقول كما قلت تقبل الله صلاته و كتب له بكل ركعة صلاها فضل مائة ركعة فاذا خرج يقول مثل ما قلت غفر الله له الذنوب و رفع له بكل قدم درجة و كتب الله له بكل قدم مائة حسنة
هنگامى كه يكى از شما به مسجد وارد مى شود، بايد پاى راست را مقدم داشته و بگويد بسم الله و على الله توكلت ولاحول و لاقوة الابالله وهنگام خروج پاى چپ را مقدم داشته وبگويد: بسم الله اعوذبالله من الشيطان الرجيم آنگاه پيامبر (ص ) فرمود: يا على !كسى كه اين گونه داخل مسجد شود، خداوند نماز او را قبول مى كند و در برابر هر ركعت نمازى كه به جاى آورده است فضيلت صد ركعت نماز را به وى عطا مى كند و اگر بدين كيفيت خارج شود، خداوند گناهان او را مى بخشايد و در مقابل هر گامى يك درجه وصد پاداش به وى عطا مى نمايد. (مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 391).

  و) آداب داخل مسجد

 1442 - نشستن روبه قبله
قال على - عليه السلام -
من السنه اذا جلست فى المسجد ان تستقبل القبلة
روبه قبله در مسجد نشستن سنت (و مستحب ) است . (بحارالانوار، ج 83، ص 380).

 1443 - انتظار نماز در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الجلوس فى المسجد انتظار الصلاة عبادة ما لم يحدث وقيل : يا رسول الله و ما يحدث ؟ قال : الاغتياب
نشستن در مسجد به انتظار نماز عبادت است ، تا حدثى از او سر نزده ، عرض شد: اى رسول خدا حدث چيست ؟ فرمود: حدث ، غيبت كردن است . (وسائل الشيعه ، ج 8، 598، اصول كافى ، ج 2، ص 357).

 1444 - تميز كردن مسجد
قال الرضا - عليه السلام -
ان الجنة و الحور لتشاق الى من يكسح المسجد او ياءخذ من القذى
بهشت و حوريان بهشتى مشتاق كسى هستند كه مسجد را تميز كند، يا آلودگيهاى آن را بگيرد. (مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 385).

 1445 - ثواب روشنايى مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من اسرج فى مسجد من مساجد الله سراجا لم تزل الملائكة وحملة العرش يستغفرون له مادام فى ذلك المسجد ضوء من السراج
هركس در مسجدى از مسجدهاى خدا چراغى روشن كند، همواره حاملان عرش الهى و فرشتگان براى اوطلب آمرزش كنند تا روشنى آن چراغ باقى است . (من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 169).

 1446 - بهره معنوى از مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
كل جلوس فى المسجد لغو الا ثلاثة : قراءة مصل ، او ذكرالله اوسائل عن علم
هر نشستى در مسجد لغو است مگر در سه حالت : خواندن قرآن ، گفتن ذكر خدا، سؤ ال (جستوى ) علم . (ميزان الحكمه ، ج 4، ص 393، بحارالانوار، ج 77، ص 88).

 1447 - خنده در مسجد، سبب تاريكى قبر
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الضحك فى المسجد ظلمة فى القبر
خنديدن در مسجد، موجب تاريكى قبر مى شود. (كنزالعمال ، ج 7، ص 667) .

 1448 - نهى نمازميت در مسجد
قال ابوبكر بن عيسى :
كنت فى المسجد و قد جى ء بجنازة فاردت ان اصلى عليها فجاء ابوالحسن الاول - عليه السلام - فوضع مرفقه فى صدرى فجعل يدفعنى حتى اخرجنى من المسجد ثم قال : يا ابابكر ان الجنائز لايصلى عليها فى السمجد

در مسجد بودم كه جنازه اى آوردند، خواستم بر آن نماز بخوانم كه امام موسى كاظم (ع ) وارد مسجد شدند و آرنج خود را بر سينه من گذاشته و به عقب راندند، تا اين كه مرا از مسجد بيرون كردند آنگاه فرمودند: اى ابوبكر! در مسجد بر جنازه ها نماز گزارده نمى شود. (الاستبصار، ج 1، ص 473).

 1449 - نماز تحيت مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا دخلت المسجد فصل ركعتين قبل ان تجلس
هرگاه داخل مسجد شدى ، پيش از آن كه بنشينى ، دو ركعت نماز (تحيت ) بخوان . (كنزالعمال ، ج 7، ص 675، حديث 20861).

 1450 - كيفيت حضور كودكان در مسجد
عن جابر عن ابى جعفر - عليه السلام - قال :
ساءلته عن الصبيان اذا صفوا فى الصلوة المكتوبة قال : لاتؤ خروهم عن الصلاة و فرقوا بينهم

جابر مى گويد: از امام باقر (ع ) در مورد كودكان هنگامى كه براى نماز واجب در صف جماعت شركت مى كنند، سؤ ال كردم امام (ع ) فرمود: آنان را از صفوف نماز جماعت خارج نكنيد، بلكه آنها را (در ميان بزرگسالان ) پراكنده سازيد.(تهذيب الاحكام ، ج 2، ص 380).

 1451 - پاداش نشستن در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان الله تعالى يعطيك مادمت جالسا فى السمجد بكل نفس تنفس فيه درجة فى الجنة
خداوند - تبارك و تعالى - به عدد هر نفسى كه مى كشى و در مسجد نشسته اى درجه اى در بهشت به تو پاداش مى دهد. (بحارالانوار، ج 83، ص 370).

 1452 - ثواب انتظار نماز ديگر
قال الصادق - عليه السلام -
من اقام فى مسجد بعد صلاته انتظارا اللصلاة ، فهو ضيف الله و حق على الله ان يكرم ضيفه
هركس در مسجد پس از نمازش در انتظار نماز ديگر بماند، ميهمان خداوند است و بر خداست كه ميهمانش را گرامى دارد. (بحارالانوار، ج 84، ص 3).

 1453 - مانع تاريكى قبر
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من احب ان لايظلم لحده فلينور المساجد
كسى كه دوست دارد قبرش تاريك نباشد، مساجد را نوارنى كند. (مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 366).

 1454 - آداب مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من رد ريقه تعظيما لحق المسجد جعل الله ذلك قوة فى بدنه و كتب له بها حسنة و حط عنه بها سيئة و قال : لاتمر بداء فى جوفه الا ابراءته
هركس براى احترام مسجد، آب دهان خود را فرو برد و در مسجد نيندازد، خداوند آن را در بدن وى ، به قدرت و توانايى تبديل مى كند و به پاداش اين كار، براى او حسنه اى مى نويسد وگناهى رااز او مى آمرزد و اين آب دهان ، به هر دردى (كه در بدن او است ) برخورد كند آن راشفا مى بشخد.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 499).

 1455 - نشستن در مسجد، بهتر از نشستن در بهشت
قال على - عليه السلام -
الجلسة فى الجامع خيرلى من الجلسة فى الجنة فان الجنة فيها رضا نفسى و الجامع فيها رضا ربى
نشستن در مسجد براى من بهتر است از نشستن در بهشت ، زيرا كه بودن در بهشت مرا خشنود مى سازد و بودن در مسجد موجب رضايت و خشنودى خدايم مى باشد. (بحارالانوار، ج 80، ص 362).

 1456 - آباد كردن مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يااباذر!من اجاب داعى الله و احسن عمارة مساجدالله كان ثوابه من الله الجنة ، فقلت : بابى و امى يا رسول الله كيف يعمر مساجدالله ؟ قال : لاترفع فيها الاصوات و لايخاض فيها بالباطل ، ولايشترى فيها ولايباع و اترك اللغو ما دمت فيها فان لم تفعل فلا تلومن يوم القيامة الا نفسك
اى ابوذر!هركس ندارى منادى خدارا پاسخ گفت و مساجد خداوند را خوب آباد و احيا كرد پاداش او بهشت است گفتم : پدر و مادرم فدايت اى پيامبر خدا ! چگونه مساجد خداوند آباد مى شود؟ فرمود: به اينكه صدا در آنها بلند نشودو سخنان باطل در آنها رد و بدل نشود و خريد و فروش درآنها صورت نگيرد و تا هروقت كه در مسجد باشى !از هر لغو و باطلى بپرهيز، كه اگر چنين نكنى روز قيامت جز خود را ملامت نخواهى كرد (زيرا به دليل عدم رعايت حقوق مسجد كيفر مى شوى ) (بحارالانوار، ج 80، ص 380).

 1457 - اذان در مناره مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - يقول لبلال اذا دخل الوقت : يا بلال ! اعل فوق الجدار و ارفع صوتك بالاذان
رسول خدا (ص ) هنگامى كه وقت نماز فرا مى رسيد، به بلال مى فرمود: اى بلال ! برفراز ديوار (مسجد) برو و با صداى بلند اذان بگو! (وسائل الشيعه ، ج 4، ص 626).

 1458 - مسجد و طهارت آن
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
جنبوا مساجدكم النجاسة
مساجد خود را از نجاسات دور نگه داريد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 504).

 1459 - مسجد و آخرالزمان
قال الصادق - عليه السلام -
و راءيت المساجد محتشية ممن لايخاف الله مجتمعون فيها للغيبة و اكل لحوم اهل الحق و يتواصفون فيها شراب المسكر و راءيت السكران يصلى بالناس فهو لايعقل ولايشان بالسكر (در علامات ظهور) و مى بينى كه مساجد پر از افرادى است كه خوفى از خداوند ندارند. (مردم براى غيبت كردن و خوردن گوشت پيروان حق در مساجد جمع مى شوند و درباره نوشيدن مسكر (مى ) سخن مى گويند. امام جماعت را مى بينى كه مست و خراب امامت مردم را به عهده گرفته و از بابت مستى ، ملامت نمى شود. (روضة الكافى ، ص 39، بحارالانوار، ج 52، ص 259).

 1460 - تطهير مسجد
قال الباقر - عليه السلام -
اوحى الله نبيه ان طهر مسجدك
خداوند متعال به پيامبر خويش فرمان داد كه مسجد خويش را طاهر كن . (وسائل الشيعه ج 1، ص 484).

 1461 - خوشبو كردن مسجد
قال على - عليه السلام -
و جمروها (المساجد) فى كل سبعة ايام
و مساجد را هر هفته خوشبو و معطر كنيد. (بحارالانوار، ج 18، ص 107 و 136)

 1462 - داد و ستد در مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
جبنوا مساجدكم البيع و الشراء
مساجدتان را بازارى براى خريد و فروش قرار ندهيد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 507).

 1463 - كار در مسجد
ان رسول الله -صلى الله عليه وآله - مر برجل يبرى مشاقص له فى المسجد فنهاه و قال : انهالغير هذا بنيت
پيامبر اكرم (ص ) مردى را در مسجد ديدند كه سرگرم تيز كردن تير آن بود آن حضرت او را از اين كار بازداشتند و فرمودند: مساجد براى كارى غير از اين (عبادت ) ساخته شده است . (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 496).

 1463 - كشف عورت در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
كشف السرة و الفخذ و الركبة فى المسجد من العورة
نماياندن ناف ، ران و زانو در مسجد، مانند كشف عورت است . (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 515).

 1465 - علت تازيانه خوردن
ان اميرالمؤ منين - عليه السلام - راءى قاصا فى المسجد فضربه بالدرة و طرده
اميرالمؤ منين (ع ) مردى را در مسجد ديدند كه مشغول داستان سرايى بود او را تازيانه زدند و از مسجد بيرون كردند. (وسائل الشيعه ج 3، ص 515) .

 1466 - انداختن آب دهان و بينى در مسجد
قال على - عليه السلام -
من وقر المسجد من نخامته لقى الله يوم القيامة ضاحكا قد اعطى كتابه بيمينه و ان المسجد ليلتوى عند النخامة كتلوى احدكم بالخيزران اذا وقع به
كسى كه به احترام مسجد از انداختن اخلاط(آب بينى و سينه ) در آن خوددارى كند، در روز قيامت با سرور و شادمانى و در حالى كه نامه اعمالش را در دست راست دارد خداوند متعال را ملاقات مى كند كسى كه در مسجد خلط مى اندازد، مسجد( از نفرت ) به خود مى پيچد، همان طور كه اگر يكى از شما رابا چوب خيزران بزنند، از شدت درد به خود مى پيچد. (بحارالانوار، ج 80، ص 381).

 1467 - خوابيدن در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من نام فى المسجد بغير عذر ابتلاه الله بداء لازوال له
كسى كه بدون عذر در مسجد بخوابد، خداوند او را به دردى بى پايان مبتلا مى كند. (مستدرك الوسائل ، ج 3، ص 373)

 1468 - قضاوت و اجراى حدود در مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
جنبوا مساجدكم البيع و الشراء و المجانين و الصبيان و الاحكام و الضالة و الحدود و رفع الصوت
از خريد و فروش در مسجد و آوردن ديوانگان و كودكان و اجراى احكام و حدود و اعلام اشياء و گمشده و بلند كردن صدا در آن ، خوددارى كنيد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص ‍ 507).

 1469 - اعلام اشياء گمشده در مسجد
سمع النبى -صلى الله عليه وآله - رجلا يشند ضالة فى المسجد، فقال : قولوا له : لا راد الله عليك ، فانها لغير هذا بنيت
پيامبر خدا (ص ) شنيدند كه مردى در مسجد اعلام مى كند چيزى را گم كرده است تا اگر كسى پيدا كرده است به او بازگرداند آن حضرت فرمودند: به او بگوييد: خدا گمشده ات را به تو برنگرداند، مسجد براى كارهايى غير از اين ساخته شده است . (من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 237)

 1470- نهى كشيدن شمشير در مسجد
قال الباقر - عليه السلام -
نهى رسول الله -صلى الله عليه وآله - عن سل السيف و عن برى النبل فى المسجد قال : و انما بنى لغير ذلك
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - بيرون آوردن شمشير از غلاف و تيز كردن در مسجد را نهى كرد و فرمود: مسجد را براى كارهايى غير از اين ساخته اند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص ‍ 495).

 1471 - سرودن شعر در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من سمعتموه ينشده الشعر فى المسجد (المساجد) فقولوا: فض الله فاك انما نصبت المساجد للقرآن
به كسى كه در شعر مى خواند، بگوييد: خداوند دهانت را بشكند، مساجد را براى خواندن قرآن برپا كرده اند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 492).

 1472 - صداى بلند در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا فعلت امتى خمس عشرة خصلة حل بها البلاء قيل : يا رسول الله ما هن ؟ قال : اذا ارتفعت الاصوات فى المساجد
هنگامى كه پانزده خصلت در ميان امت من رواج يابد، بلا بر آنان نازل خواهد شد پرسيدند: يا رسول الله ! اين خصلت ها كدامند؟ فرمود: آن هنگام كه در مسجد صداى مردم بلند شود. (تحف العقول ، ص 52).

 1473 - تفسير آيه زينت مسجد
قال ابوبصير:
ساءلته (اباعبدالله - عليه السلام -) عن قوله تعالى خذوا زينتكم عند كل مسجد قال : هو المشط عند كل صلاة فرضية و نافلة
از امام صادق - عليه السلام - در مورد سخن خداوند متعال كه فرمايد: زينت خود را در هر مسجد به همراه داشته باشيد سؤ ال كردم امام (ع ) فرمودند: مراد از زينت ، شانه كردن مو براى نمازهاى واجب و مستحبى است .( بحارالانوار، ج 73، ص 116).

 1474 - نظافت مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من كنس المسجد يوم الخميس ، ليلة الجمعة فاخرج من التراب ما يذر فى العين غفر الله له
كسى كه مسجد رادر روز پنج شنبه ، شب جمعه ، به نظافت مسجد بپردازد، و به اندازه سرمه اى كه درچشم كشيده مى شود غبار از مسجد برگيرد، خداوند او را مى آمرزد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 511).

 1457 - وضو گرفتن در مسجد
قال رفاعة بن موسى :
ساءلت اباعبدالله - عليه السلام - عن الوضوء فى المسجد، فكرهه من البول و الغائظ

از امام صادق (ع ) راجع به وضو گرفتن در مسجد پرسيدم ، ايشان وضو گرفتن از (حدث ) بول و غائط در مسجد را مكروه دانستند. (وسائل الشيعه ، ج 1، ص 345).

 1476 - جاروب كردن مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من قم مسجدا كتب الله له عتق رقبة و من اخرج منه ما يقذى عينا كتب الله ، عزوجل له كفلين من رحمته
هركس مسجدى را خاكروبى كند، خداوند پاداش آزاد كردن بنده اى را برايش مى نويسد، و اگر از اين مسجد به اندازه خاشاكى كه در چشم مى رود، غبار برگيرد، خداوند دو برابر آن ، از رحمت خويش را به وى عطا مى فرمايد.(بحارالانوار، ج 80، ص 383).

 1477 - روشنايى مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من ادخل ليلة واحدة سراجا فى المسجد غفر الله له ذنوب سبعين سنة و كتب له عبادة سنة و له عندالله مدينة و ان زاد على ليلة واحدة فله بكل ليلة يزيد ثواب نبى فاذا تم عشر ليال لا يصف الواصفون ماله عند الله من الثواب ، فاذا تم الشهر، حرم الله جسده على النار
كسى كه يك شب ، چراغى را در مسجد برافروزد، خداوند گناهان هفتاد سال او را مى آمرزد و ثواب عبادت يك سال را براى او مى نويسد، و خداوند (در بهشت ) شهرى به او عطا مى كند و اگر از يك شب تجاوز كند، خداوند در برابر هر شب ، ثوابى را كه به يكى از پيامبران خويش مى دهد، به وى عطا مى فرمايد و اگر چراغ افروختن و روشن نگاه داشتن مسجد، به ده شب رسيد، كسى نمى تواند پاداشى را كه وى در نزد خداوند دارد، بر شمارد. و اگر اين كار به يك ماه رسيد، خداوند بدن او را بر آتش حرام مى كند. (بحارالانوار، ج 80، ص ‍ 377).

 1478 - ثواب مدت اقامت در مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يا اباذر !ان الله ما دمت جالسا فى المسجد بكل نفس تتنفس فيه درجة فى الجنة و تصلى عليك الملائكة و يكتب لك بكل نفس تنفست فيه عشر حسنات و يمحى عنك عشر سيئات
اى ابوذر !خداوند متعال (تا وقتى كه در مسجد نشسته اى ) در مقابل هر نفسى كه مى كشى * درجه اى در بهشت به تو عطا مى كند و فرشتگان نيز بر تو درود مى فرستند و در برابر هر نفس ده پاداش به تو عطا و ده گناه از تو محو مى نمايد. (وسائل الشيعه ج 3 ص 86)

 1479 - نشستن در مسجد و رسيدن روزى
قال على - عليه السلام -
الجلوس فى السمجد من طلوع الفجر الى طلوع الشمس اسرع فى طلب الرزق من الضرب فى الارض
از طلوع فجر تا طلوع خورشيد در مسجد نشستن روزى را بهتر (سريع تر) از تلاش براى كسب آن به تو مى رساند (مفهوم حديث اين است كه بودن در مسجد در اوقات ياد شده روزى انسان را زياد مى كند) (وسائل الشيعه ج 4 ص 1037)

 1480 - حضور در مسجد نجات از دوزخ
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من جلس فى مصلاه من صلاة الفجر الى طلوع الشمس ستره الله من النار
كسى كه در محل نماز خود از نماز تا طلوع خورشيد بنشيند خداوند او را از آتش جهنم محفوظ مى دارد. (وسائل الشيعه ج 4 ص 1035).

  ز) آداب خروج از مسجد

 1481 - دعاى هنگام خروج از مسجد
قالت فاطمة الزهراء - عليها السلام -
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - اذا خرج من الباب (المسجد) صلى على النبى و قال : اللهم اغفرلى ذنوبى و افتح لى ابواب فضلك
رسول خدا (ص ) هنگام خروج از مسجد ((صلوات ))مى فرستاد و مى فرمود: خداوندا!گناهانم را مورد آمرزش خويش قرار ده و درهاى فضل (همه نعمتهاى الهى ) خود را بر من بگشا. (وسائل الشيعه ج 3 ص 618)

 1482 - ناله شيطان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا العبد المسجد فقال : اعوذبالله من الشيطان الرجيم قال : اوه كسر ظهرى و كتب الله له بها عبادة سنة و اذا خرج من المسجد يقول مثل ذلك كتب الله بكل شعرة على بدنه مائة حسنة و رفع له مائة درجة
اگر بنده خدا هنگام ورود به مسجد استعاذه كند شيطان مى گويد: آه كمرم را شكست !و خداوند به پاداش اين عمل براى او عبادت يك سال مى نويسد و چنانچه هنگام خروج از مسجد استعاذه كند خداوند به تعداد هر مويى كه بر بدن اوست حسنه براى مى نويسد و صد درجه به وى عطا مى كند. (مستدرك الوسائل ج 3 ص 398)

 1483 - خروج بدون علت از مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
من سمع النداء فى المسجد فخرج من غير علة فهو منافق الا ان يريد الرجوع اليه
هركس بدون علت در مسجد نداى نماز (اذان ) را بشنود و خارج شود * در زمره منافقين است مگر اينكه قصد برگشت به مسجد داشته باشد.(وسائل الشيعه ج 3 ص ‍ 513).

 1484 - محبوبترين اهل مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ثم قال : و خير البقاع المساجد و احبهم الى الله اولهم دخولا و آخرهم خروجا منها
بهترين مكانهاى زمين مساجد است و محبوبترين اهل مسجد كسى است كه هنگام ورود به مسجد اولين نفر و هنگام خروج از آن آخرين نفر باشد. (وسائل الشيعه ج 12 ص ‍ 344).

 1485 - آفات با عجله خروج از مسجد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
عشرون خصلة تورث الفقر الى ان قال -صلى الله عليه وآله - و تعجيل الخروج من المسجد
بيست خصلت موجب پيدايش فقر است و از آن جمله عجله كردن در خروج از مساجد است . (مستدرك الوسائل ج 3 ص 446).

 1486 - راندن گناهكاران از مسجد
قال الباقر - عليه السلام -
بينما رسول الله -صلى الله عليه وآله - فى السمجد اذ قال : قم يا فلان قم يا فلان قم يا فلان قم يا فلان حتى اخرج خمسة نفر فقال : اخرجوا من مسجدنا لاتصلوا فيه وانتم لاتزكون
در حالى كه رسول خدا -صلى الله عليه وآله - در مسجد بود فرمود: فلانى برخيز...تا اين كه پنج تن را به همين صورت جدا نمود آنگاه فرمود: از مسجد ما خارج شويد و تا هنگامى كه زكات نمى دهيد در مسجد ما نماز به جاى نياورد. (وسائل الشيعه ج 6 ص 12).

 1478 - كيفيت ورود به و خروج از مسجد
قال الصادق - عليه السلام -
الفضل فى دخول المسجد ان تبداء برجلك اليمنى اذا دخلت و باليسرى اذا خرجت
بهتر است كه هنگام ورود به مسجد پاى راست را و در وقت خروج پاى چپ را پيش گذارى . (وسائل الشيعه ج 3 ص 575).

فصل بيستم و سوم : اخلاق و صفات نمازگزاران

آيات :

 116 - نماز، كارخانه انسان سازى
ان الانسان خلق هلوعا، اذا مسه الشر جزوعا و اذا مسه الخير منوعا الاالمصلين
انسان حريص و كم طاقت آفريده شد، هنگامى كه بدى به او برسد بى تابى مى كند و وقتى خوبى به او برسد مانع ديگران مى شود مگر نمازگزاران . (سوره معارج ، آيات 19 - 22)

 117 - نماز، موهبتى الهى
و اوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلوة
انجام كارهاى نيك و برپا داشتن نماز را به آنها وحى كرديم . (سوره انبياء، آيه 72).

 118 - نماز همراه با مردم دارى
قولوا للناس حسنا و اقيموا الصلوة
نمازگزار بايد با مردم خوب حرف بزند. (سوره بقره ، آيه 83).
119 - نماز شرط برادرى و اخوت اسلامى
فان تابوا و اقاموا الصلوة و اتوا الركوة فاخوانكم فى الدين
هرگاه توبه كنند و نماز را برپا دارند وزكات را بپردازند برادر دينى شما هستند. (سوره توبه ، آيه 11).

 120 - يارى طلبى از نماز
يا ايهاالذين امنوا استعينوا بالصبر و الصلوة ان الله مع الصابرين
اى افراد با ايمان !از صبر و استقامت و از نماز(در برابر حوادث سخت زندگى ) كمك بگيريد (زيرا) خداوند با صابران است .(سوره بقره آيه 153).

 121 - نماز وعدالت اجتماعى
قل امر ربى بالقسط و اقيموا وجوهكم عند كل مسجد و ادعوه مخلصين له الدين كما بداكم تعودون
بگو اى رسول ما پروردگار من شما را به عدل و درستى امر كرده و نيز فرموده كه در هر عبادت روى به حضرت او آريد و خدا را از سر اخلاص بخوانيد كه چنانچه شما را در اول بيافريد ديگر بار به سويش باز آييد. (سوره اعراف ، آيه 29).

 122 - مراقبت از نماز
حافظوا على الصلوات و الصلوة الوسطى و قوموا لله قانتين
در انجام همه نمازها و نماز ميانى (ظهر) كوشش و مواظبت كنيد در حال عبادت و خضوع كنان براى خدا به پا خيزيد. (سوره بقره ، آيه 238).
123 - وظايف والدين در آموزش نماز
واءمر اهلك بالصلوة و اصطبر عليها
اهل خود را به خواندن نماز امر كن و بر اداى آن شكيبا باش . (سوره طه آيه 132).

 124 - نماز، بهترين نوع شكرگزارى
انا اعطيناك الكوثر، فصل
به شكرانه عطاياى ما نماز برپادار. (سوره كوثر، آيه 1 و2)

 125 - منافق و اندكى ياد خدا بودن
ان المنافقون يخادعون الله و هو خادعهم و اذا قاموا الى الصلوة قاموا كسالى يراؤ ون الناس و لايذكرون الله الا قليلا
منافقان مى خواهند خدا را فريب دهند، در حالى كه او آنها را فريب مى دهد و هنگامى كه به نماز برمى خيزند، با كسالت برمى خيزند، و در برابر مردم ريا مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى نمايند. (سوره نساء، آيه 142).

 126- اخلاص در نماز
قل ان صلاتى و نسكى و محياى و مماتى لله رب العالمين ، لاشريك له و بذلك امرت و انا اول المسلمين
بگو همانا نماز و تمام عبادات و زندگى و مرگ من ، همه براى خداون پروردگار جهانيان است ، شريكى براى او نيست و به همين دستور يافته ام و من نخستين مسلمان هستم . (سوره انعام ، آيات 162 و 163).

 127 - نماز، نشانه ايمان
قل لعبادى الذين امنوا يقيموا الصلوة و ينفقوا مما رزقناهم سرا و علانية
به بندگان من كه ايمان آورده اند بگو: نماز را برپا دارند و از آنچه به آنان روزى داده ايم در پنهان و آشكار انفاق كنند. (سوره ابراهيم ، آيه 31)

 128 - برپا داشتن نماز، يكى از اوصاف نيكوكاران
الذين يقيمون الصلوة و يؤ تون الزكوة و هم بالاخرة هم يوقنون
(محسنين را با سه وصف ، توصيف كرده مى گويد:) آنها كسانى هستند كه نماز را برپا مى دارند و زكات را ادا مى كنند و به آخرت يقين دارند. (سوره لقمان ، آيه 4).
احاديث :

 1488 - محبوبترين بندگان
قال الصادق - عليه السلام -
احب العباد الى الله - عزوجل - رجل صدوق فى حديثه ، محافظ على صلواته و ماافترض الله عليه مع ادائه الامانة
محبوب ترين بندگان نزد خدا، مردى است كه در سخنش راستگو باشد، از نماز و هرآنچه كه خداوند بر او واجب كرده است ، محافظت كند و اداى امانت نمايد. (بحارالانوار، ج 82، ص ‍ 11).

 1489 - فلسفه سجده بر خاك
قال على - عليه السلام -
و لما فى ذلك من تعفير عتاق الوجوه بالتراب تواضعا و التصاق كرائم الجوارح بالارض تضاغرا
ساييدن گونه به خاك نشانه تواضع و گذاردن اعضاى شريف بر زمين دليل كوچكى و حقارت (در برابر خدا) است . (نهج البلاغه ، خطبه 192).

 1490 - نماز و شيعيان اهل بيت (ع )
قال الصادق - عليه السلام -
شيعتنا اهل الورع و الاجتهاد و اهل الوفاء و الامانة و اهل الزهد و العبادة و اصحاب الاحدى و خمسين ركعة فى اليوم و اللية
شيعيان ما اهل تقوا و پاكدامنى و جديت اند و مردمى باوفا و امين اند و اهل زهد و عبادت اند و كسانى هستند كه در شبانه روز پنجاه و يك ركعت نماز مى خوانند (بحارالانوار، ج 68، ص 167)

 1491 - فلسفه نماز از ديدگاه نهج البلاغه
قال على - عليه السلام -
وعن ذلك ما حرس الله عبادة المؤ منين بالصلوات و الزكوات ، و مجاهدة الصيام فى الايام المفروضات ، تسكينا لاطرافهم و تخشيعا لابصارهم و تذليلا لنفوسهم ، وتخفيضا لقوبهم و اذهابا للخيلاء عنهم و لما فى ذلك من تعفير عتاق الوجوه بالتراب تواضعا و التصاق كرائم الجوارح بالارض تصاغرا
خداوند براى حفظ بندگانش از اين امور (يعنى ظلم و ستم و شيطان ) با نماز، زكات و مجاهده درگرفتن روزه واجب ، آنان راحراست فرموده است تا اعضا و جوارح آنان آرام و چشم هايشان خاشع و غرايز و تمايلات سركششان خوار و ذليل و قلب هاى آنان خاضع شود و تكبر از آنها رخت بربندد ساييدن پيشانى كه بهترين جاهاى صورت است برخاك ، موجب تواضع و گذاردن گرامى ترين اعضاى بدن بر زمين ، موجب كوچكى (به درگاه خداوند) است . (نهج البلاغه ، خطبه 192).