سخن ناشر
نماز در قاموس معارف اسلام ، مفهوم وسيع و اسرار عميق و آثار فراوانى دارد وآيات و احاديث زيادى را به خود اختصاص داده است .
نماز، ريسمان اتصالى است كه هستى و وجود موجوديت آدمى را به ملكوت پيوند داده و مانند اين رشته پرارزش و منبع فيض ، برنامه اى براى ايجاد ارتباط بين بشر و حق مطلق نمى توان يافت .
نماز، پناه بى پناهان ، سنگر دردمندان ، گلستان روح افزاى عاشقان ، چراغ پرفروغ نيمه شب مشتاقان ، صفاى دل مستان و سير و سلوك آگاهان است .
نماز، زنده كننده جان ، صفابخش حيات جاودان ، روشنى راه رهروان ، تكيه گاه سالكان ، راز و نياز عارفان ، سرمايه مستمندان دواى درد بى درمان ، شعله دل هاى بيداران ، مايه شادى سحرخيزان است .
نماز، دنيا و برزخ و قيامت انسان را بيمه مى كند و در همه صحنه ها پاسدار جان و روح آدمى است .
الحمدالله جلد اول اين مجموعه مورد استفاده محققين ، و دانشمندان به ويژه روحانيون معظم قرار گرفت و استقبال زيادى از اين كتاب ارزشمند شد و خداوند سبحان را شكر مى كنيم كه به اين مؤ سسه چاپ جلد دوم اين كتاب را مرحمت فرمود اميد است بتوانيم جلدهاى ديگر را كه در موضوعات مختلف است به چاپ برسانيم .
در خاتمه از طرف اين مؤ سسه و دانشمندان و محققين و مبلغين دين از تلاش شبانه روزى استاد بزرگوار حجة الاسلام عباس عزيزى تشكر مى كنيم و از خداوند منان عمر طولانى براى ايشان خواستاريم ، ان شاء الله آن جناب بتوانند موضوعات ديگر اين مجموع را به رشته تحرير آورده ، تا به دست شيفتگان راه حق برسد.
لازم به ذكر است كه از طرف همين مؤ سسه فصلهاى جلد اول و دوم كتاب حاضر، به صور جداگانه همراه به توضيحات بيشتر و به سبكى آسان ، براى نوجوانان و جوانان عزيز به چاپ خواهد رسيد.
مؤ سسه فرهنگى انتشارات نبوغ .
مقدمه
ان الذين يتلون كتاب الله و اقاموا الصلوة : كسانى كه كتاب خدا را تلاوت مى كنند و نماز به پاى مى دارند. فاطر / 26
سپاس خداوندى را كه طبيف نفوس و زنده كننده جان ها، و داناى رازهاى درونى دل ها و شفا بخش آنها است خداوندى كه بندگان پاك و مخلص خويش را به راه راست ، هدايت و راهنمايى فرمود.
و صلوات و سلام بر صراط استوار و تجلى گاه كامل خداوند، يعنى محمد (ص ) مؤ يد به قرآن كه وى را براى شفاى دردها و بيمارى هاى انسان ها در طول زمان طبيبى دوم قرار داده است و همچنين تا شب و روز باقى اند بر خاندان پاك و فرزندان وى كه ستارگان تابناك آسمان امامت ، و معصوم از هر كژى و ناراستى اند و همه طبيبان ارواح انسان ها و داعيان خلق به سوى دارالسلام مى باشد، درود باد.
كتابى كه در دسترس شما قرار مى گيرد، جلد، دوم ((جامع آيات و احاديث موضوعى نماز))است كه حاصل سعى مستمر اين بنده مى باشد شيوه اين كتاب مثل جلد اول است و جلد اول شامل چهارده فصل و جلد دوم شامل بيست و يك فصل است امكان دارد در جلد اول و دوم احاديثى تكرارى باشد، و آن هم به خاطر تكميل شدن فصل ها مى باشد.
از خداوندى كه همه امور به دست نيرومند اوست ، عاجزانه خواستارم كه توفيق اتمام ساير مجلدات را به اين بنده ناچيز ارزانى فرمايد.
از دوست دانشمندم ، حجة السلام و المسلمين سيد حسين اسلامى - دامت بركاته - كه در امر ويراستارى اين مجموعه يارى ام نمودند صميمانه سپاسگزارم واز خداوند بزرگ براى ايشان پاداش نيكو مساءلت دارم .
عباس عزيزى اراكى حوزه علميه قم تابستان 1357.
فصل پانزدهم : تعقيبات نماز
آيات :

 70 - تعقيب نماز
فاذا قضيتم الصلوة فاذكروا الله قياما و قعودا وعلى جنوبكم فاذا اطماءننتم فاقيموا الصلوة ان الصلوة كانت على المؤ منين كتابا موقوتا :
و هنگامى كه نماز را به پايان رسانيديد، خدا را ياد كنيد در حال ايستادن و نشستن و به هنگامى كه به پهلو خوابيده ايد، و هر گاه آرامش يافتيد (و حالت خوف زايل گشت ) نماز را به (صورت معمول ) انجام دهيد، زيرا نماز وظيفه ثابت و معينى براى مؤ منان است .(سوره نساء، آيه 103)

 71 - اجابت از طرف خداوند:
ادعونى استجب لى ان الذين يستكبرون عن عبادتى سيدخلون جهنم داخرين :
مرابخوانيد كه شما رااجابت خواهم كرد، آنان كه از پرستش من سرباز مى زنند، بزودى در حالى كه خوار باشند وارد دوزخ خواهند شد.
(سوره مؤ من آيه 60)

 72 - هنگام زيان دعا مى كند
و اذا مس الانسان ضر دعا ربه منيبا
هنگامى كه انسان را ارزيابى رسد، پروردگار خود را مى خواند و به سوى او باز مى گردد.(سوره زمر، آيه 8)

 73 - پاسخ دعا:
واذا ساءلك عبادى من عنى فانى قريب اجيب دعوة الداع اذا دعان فليستجيبوا وليؤ منوا بى لعلهم يرشدون
و هنگامى كه بندگان من از تو درباره من سوال مى كنند(بگو) من نزديكم ! دعاى دعاكننده را، به هنگامى كه مرا مى خواند، پاسخ مى گويم ! پس بايد دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان آورند، باشد كه راه يابند( و به مقصد برسند).
(سوره بقره ، آيه 186)

 74 - دعا براى بيماران :
امن يجيب المضطر اذا دعاه و يكشف السوء
آيا جز او كسى هست كه دعاى بيچاره و درمانده را اجابت نمايد و عذاب را برطرف سازد.(سوره نمل ، آيه 61)

 75 - دعا در پنهانى :
ادعو ربكم تضرعا و خفية انه لايحب المعتدين
خدا را به تضرع و زارى و در پنهانى بخوانيد (و بر خلق ستم روا مداريد) كه خداوند ستمكاران را دوست ندارد. (سوره اعراف ، آيه 55).
احاديث :

 853 - تاءثير دعا
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -:
التعقيب بعد صلوة الفجر ابلغ فى طلب الرزق
دعاى پس از نماز صبح براى جلب رزق مؤ ثرتر است .(بحارالانوار، ج 85، س 326، مستدرك الوسايل ، ج 1، ص 336)

 854 - صلوات بر محمد (ص ) و اهل بيتش
قال الصادق - عليه السلام -
كل دعاء يدعى الله - عزوجل - به محجوب عن السماء حتى يصلى على محمد و آل محمد
هر دعايى كه خدا با آن خوانده شود، پوشيده است ، بالا نمى رود و به هدف اجابت نمى رسد مگر اين كه صلوات بر محمد و آل محمد (ع ) همراه باآن باشد (اصول كافى ، - ج 2، ص ‍ 493)

 855 - فضيلت تسبيح حضرت فاطمه (س ):
قال الصادق - عليه السلام -
تسبيح فاطمة الزهراء - عليهاالسلام - فى كل يوم فى دبر كل صلاة احب الى من صلاة الف ركعة فى كل يوم :
تسبيح حضرت زهرا (س ) در هر روز در تعقيب هر فريضه نزد من محبوب تر است از به جا آوردن هزار ركعت نماز در هر روز (ثواب الاعمال ، ص 166)

 856 - تسبيح حضرت فاطمه (س ):
قال الصادق - عليه السلام -:
من سبح تسبيح فاطمة - عليها السلام - قبل ان يثنى رجله من صلوة الفريضة غفرله
كسى كه در نمازهاى فريضه ، پس از سلام نماز و قبل از حركت از مصلى ، خداوند را به تسبيح فاطمه زهرا - سيدة النساء العالمين - تسبيح كند آمرزيده مى شود.(دعائم الاسلام ، ج 1 ص 168)

 857 - نماز و دعا:
قال الصادق - عليه السلام -:
ان الله - عزوجل - فرض عليكم الصلوات الخمس فى افضل الساعات فعليكم بالدعاء فى ادبار الصلوات
همانا خداوند نمازهاى پنجگانه را در بهترين ساعتها بر شما واجب كرد، بنابراين بعد از نمازها دعا كنيد(بحارالانوار، ج 85، ص 320)

 858 - دعاى بعد از نماز
قال الصادق - عليه السلام -
من صلى صلوة و عقب الى اخرى فهو ضيف الله و حق على الله ان يكرم ضيفه
هر كه نماز فريضه كند و بعد از آن تعقيب بخواند تا نماز ديگر (يعنى به خواندن دعاهايى كه بعد از نماز بايد خواند و قرائت قرآن و غيره مشغول گردد تا وقت نماز ديگر) پس آن بنده مهمان خدا مى باشد و حق است بر خداى - عزوجل - اينكه اكرام كند مهمان خود را. (بحارالانوار، ج 85 ص 322).

 859 - وقت استجابت دعا
قال الصادق - عليه السلام -
يستجاب الدعاء فى اربعة مواطن : فى الوتر و بعد الفجر و بعد الظهر و بعدالمغرب
دعا در چهار وقت به اجابت مى رسد: 1 - در نماز وتر 2 - پس از نماز صبح 3 - بعد از نماز ظهر 4 - پس از مغرب (بحارالانوار، 85، ص 324 روضة المتقين ، ج 12 ص ‍ 38).

 860 - نماز واجابت دعا
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
من ادى فريضة فله عندالله دعوة مستجابه
هركس نماز واجبى را به جاى آورد يك دعاى مستحب نزد خدا خواهد داشت . (بحارالانوار، ج 85، ص 321).

 861 - دعاى نمازگزار
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
ثلاثه مواطن لاترد فيها دعوة عبد: رجل يكون فى برية حيث لايراه احد الاالله فيقوم فيصلى و رجل يكون معه فئة فيقر عنه اصحابه فبثبت و رجل يقوم من آخر الليل
سه مورد است كه دعاى كسى در آن رد نمى شود: يكى آن مردى كه در بيابان باشد و كسى جز خدا او را نمى بيند برخيزيد و نماز گزارد. ديگر آن مردى كه با گروهى در جنگ باشد و ياران وى بگريزند و او استوار ماند. سوم آن كه مرد در آخر شب براى عبادت برخيزد.(كنزالعمال ، ج 2 - ص 102، ص 3336)

 862 - فضيلت والاى دعاى متصل به نماز
قال على - عليه السلام -
من جلس فى مصلاة ثانيا رجليه يذكر الله - تبارك الله و تعالى - وكل الله - عزوجل - به ملكا يقول : ازدد شرفا تكتب لك الحسنات و تمحى عنك السيئات و تبنى لك الدرجات حتى ينصرف
كسى كه درجايگاه نمازش بنشيند، و به ذكر خداى تعالى و به تعقيبات بپردازد خداوند فرشته اى را بر او ماءمور و موكل مى گرداند كه به وى مى گويد: اى نمازگزارى كه مشغول به دعا هستى ، به شرف و كرامت و فضيلت خود بيفزا (يعنى بيشتر و زيادتر دعا كن ) كه از براى تو حسنات ثبت مى گردد و سيئات و بديهايت محو و نابود مى شود و درجات براى تو افزون مى گردد و اين گفتگو ادامه دارد تا وقتى كه او از دعا و تعقيباتش فارغ شود (دعائم الاسلام ، ج 1 ص 165).

 863 - امام كاظم (ع ) مشغول تعقيب نماز
موسى بن جعفر - عليه السلام - انه يصلى الفجر فيعقب الى ان تطلع الشمس ثم يسجد سجدة ، فلايزال ساجدا حتى تزول الشمس و قد و كل من يترصد اوقات الصلاة فاذا اخبره و ثب يصيل من غير تجديد وضوء
امام موسى كاظم (ع ) وقتى نماز صبح را به جا مى آورد تا طلوع آفتاب مشغول تعقيب و ذكر خدا مى شد و سالهايى كه در زندان بود، غالبا پس از نماز سر به سجده مى گذاشت و تا نزديك ظهر به دعا و ذكر حمد مشغول بود و چون فرا مى رسد برمى خاست و بدون (نياز به ) تجديد وضو به نماز مى ايستاد.(بحارالانوار، ج 48 ص 107)

 864 - كمال نماز با صلوات
قال الصادق - عليه السلام -
ان من تما الصلوة اعطاء الزكوة (الفطرة ) كما ان الصلاة على النبى - صلى الله عليه و آله - من تمام الصلاة
همانا پرداخت زكات فطره (در آخر ماه رمضان ) مايه تماميت روزه است چنان كه صلوات بر محمد (و آل او) باعث تماميت نماز است (يعنى نماز با صلوات و روزه بازكات فطره كامل مى شود).(وسائل الشيعه ، ج 6 و ص 221)

 865 - دعا كليد رحمت و روشنايى
قال على - عليه السلام -
الدعاء مفتاح الرحمة و مصباح الظلمة
دعا كليد رحمت الهى و روشنايى بخش تاريكى هاست (ميزان الحكمه ، ج 3 ص 245).

 866 - استجابت دعا
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
ان الله يستجبى من عبده اذا صلى فى جماعة ثم ساءله حاجة ان ينصرف حتى يقضيها
وقتى بنده نمازش را به جماعت بخواند وحاجتى از خدا بخواهد، خداوند او را حاجت روا خواهد كرد، زيرا شرم دارد خواسته او را برنياورد.(بحارالانوار، ج 88 ص 4)

 867 - استجابت دعا
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
ادعوا الله و انتم موقنون بالاجابة و اعلموا ان الله تعالى لايستجب دعاء من قلب غافل لاه
بايقين به استجابت دعاى خويش ، خداوند را بخوانيد و بدانيد كه پروردگار - تبارك و تعالى - دعايى را كه از دل غافل و بى توجه برآيد، مستجاب نخواهد كرد(الاذكار، ص ‍ 356).

 868 - طلب حاجت بعد از نماز:
قال الصادق - عليه السلام -
ان الله - عزوجل - فرض عليكم الصلوات فى احب الاوقات اليه فاسئلوا الله حوائجكم عقيب فرائضكم
به درستى كه خداوند نمازهاى واجب را در محبوبترين اوقات واجب كرد، پس حاجات خود را بعد از نمازهايتان بخواهيد.(بحارالانوار، ج 85 ص 324)

 869 - دعا، نردبان ترقى :
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
كاءنه قداستغنى غنى خذوا صلاته فاضربوا بها وجهه
بنده مران بنگريد كه نماز به جاى آورد، ولى درخواست حاجت نكرد و گويا از من بى نياز است نمازش رابرگردانيد و برچهره اش بكوبيد(بحارالانوار، ج 82 ص 325)

 870 - تسبيح تربت :
قال الصادق - عليه السلام -
السجود على طين قبر الحسين - عليه السلام - ينورالى الارض السابعة و من كان معه سبحه من طين قبر الحسين - عليه السلام - كتب مسبحا و ان لم يسبح بها
سجده بر تربت قبر حسين (ع ) تا زمين هفتم را نور باران مى كند، و كسى كه تسبيحى از خاك مرقد حسين عليه السلام با خود داشته باشد، تسبيح گوى حق محسوب مى شود، گرچه با آن تسبيح نگويد.(من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 268 و سائل الشيعه ج 3 ص 608)

 871 - دعا بعد ازنماز
قال الباقر - عليه السلام -
فاذا فرغت من الصلاة المكتوبة فانصب الى ربك فى الدعاء او ارعب اليه فى المساءلة
هرگاه از نماز واجب فارغ شدى ، به دعا به سوى پروردگارت بپرداز و رغبت كن به سوى پروردگارت به سوال و درخواست .(مجمع البيان ، ج 10 ص 509)

 872 - استجابت دعا در چهار موقع
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
تفتح ابواب السماء و يستجاب الدعاء فى اربعة مواطن : عندالتقاء الصفوف فى سبيل الله وعند نزول الغيث وعند اقامة الصلاة وعند رؤ ية الكعبة
چهار موقع درهاى آسمان را بگشايند و دعاها رامستجاب كنند:
1 - هنگام تلاقى صفوف مبارزان در راه خدا
2 - هنگام نزول باران
3 - هنگام نماز
4 - هنگام ديدار كعبه (نهج الفصاحه ، ص 1168)

 873 - بهترين ساعات براى استجابت دعا
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
و ارفعوا اليه ايديكم بالدعاء فى اوقات صلاتكم فانها افضل الساعات ينظرالله - عزوجل - فيها بالرحمة الى عباده و يجيبهم اذا ناجوه و يلبيهم اذا نادوه و يستجب لهم اذا دعوه
و در اوقات نمازهايتان دستهاى خود را به دعا به سوى خدا برداريد، زيرا آن اوقات بهترين ساعات است و خداوند به سوى بندگانش با نظر رحمت نگاه مى كند وهنگامى كه با او مناجات كنند جواب مى دهد زمانى كه او را بخوانند، لبيك مى گويد و وقتى كه به درگاه او دعا كنند، اجابت مى فرمايد.(بحارالانوار، ج 96، ص 356)

 874 - دعا بعد از نماز واجب :
قال الصادق - عليه السلام -
الدعاء بعد الفريضة افضل من الصلوة تنفلا
دعاى بعد از نماز واجب ، از به جا آوردن نماز نافله برتر است .(من لايحضره الفقيه ، ج 1 ص 962)

 875 - علت تاءخير اجابت دعا
قال على - عليه السلام -
لايقنطنك تاءخير اجابة الدعاء فان العطية على قدر النبية و ربما تاءخرت الاجابة ليكون ذلك الاعظم لاجر السائل ، و اجزل لعطاء النائل
نبايد به تاءخير افتادن اجابت دعا تو را نااميد كند، زيرا عطا وبخشش خداوند به قدر نيت بنده است و چه بسا كه اجابت دعا طول كشد تا پاداش دعاكننده بزرگتر و عطاى بخشنده نيز بيشتر گردد(غررالحكم ، ص 238).

 876 - آثار تسبيح فاطمه زهرا (س )
قال الصادق - عليه السلام -
من سبح تسبيح فاطمة الزهراء - عليها السلام - قبل ان يثنى رجليه من صلاة الفريضة غفر الله له ، وليبداء بالتكبير
هركس بعد از نماز واجب و قبل از اينكه پاى راست را از بالاى پاى چپ بردارد، تسبيح فاطمه زهرا (س ) رابه جا آورد، تمام گناهان او آمرزيده مى شود، و دراين تسبيح از ((الله اكبر))آغاز كند. (تهذيب الاحكام ، ج 2، ص 106)

 877 - امتياز دعا بعد از نماز
قال الصادق - عليه السلام -
الدعا بعد الفريضة اياك ان تدعه ، فان فضله بعد الفريضة كفضل الفريضة على النافلة
مبادا دعاى بعد از فريضه را ترك كنى ، زيرا فضيلت و امتياز دعاى بعد از فريضه همچون برترى فريضه و نماز واجب برنافله است .(بحارالانوار، 85، ص 325)

 878 - مدام در خانه خدا زدن
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
ان المصلى ليقرع باب الملك و انه من يدم قرع الباب يوشك ان يفتح له
به درستى كه نمازگزار در خانه خداوند را ميزند و كسى كه پيوسته درى را بكوبد، عاقبت آن درب به روى او باز خواهد شد.(نهج الفصاحه ، ص 827)

 879 - تعليم تسبيح فاطمه زهرا (س )
قال الباقر - عليه السلام -
ما عبدالله بشى ء من التحميد افضل من تسبيح فاطمة و لوكان شى ء افضل من لنحله رسول الله - صلى الله عليه و آله - فاطمة عليها السلام
خداوند به چيزى برتر از تسبيح فاطمه (ع ) حمد و ستايش نشد واگر چيزى برتر از آن بود، هرآينه رسول خدا صلى الله عليه و آله آن را به فاطمه زهرا (س ) مى بخشيد (مى آموخت ). (وسائل الشيعه ، ج 4 ص 1024).

 880 - سپر مؤ من
قال على - عليه السلام -
الدعاء ترس المؤ من
دعا سپر مؤ من است . (ميزان الحكمه ، ج 3 ص 247)

 881 - مغز عبادت :
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
الدعاء مخ العبادة
دعا مغز عبادت است . (ميزان الحكمه ، ج 3، ص 247)

 882 - دعا و اجابت الهى
قال على - عليه السلام -
من دعا الله اجابه
هركه خدا را بخواند، خداوند او را پاسخ گويد.(غررالحكم ، ص 295)

 883 - دعا براى ديگران
قال الصادق - عليه السلام -
من قدم اربعين رجلا من اخوانه فدعا لهم ثم دعا لنفسه استجيب له فيهم و فى نفسه
هركس براى چهل تن از برادران (دينى ) خود دعاكند و سپس براى خود دعا كند، خدا، دعاى او را در حق آنان و او مستجاب كند.(المواعظ العدديه ، ص 274).

 884 - قساوت قلب مانع اجابت دعا
قال الصادق - عليه السلام -
ان الله - عزوجل - لايستجيب دعاء بظهر قلب قاس
همانا خداى تعالى دعايى را كه از دل سخت و با قساوت برخاسته شود، اجابت نمى كند. (بحارالانوار، ج 93، ص 305، ميزان الحكمه ، ج 3، ص 257).

 885 - دعا مخزن اجابت :
الدعاء كهف الاجابة كما ان السحاب كهف المطر
دعا خزانه و گنجينه اجابت است ، چنان كه ابر مخزن باران است . (بحارالانوار، ج 93، ص 295).

 886 - دفع بلا به وسيله دعا:
قال على - عليه السلام -:
و ادفعوا امواج البلاء بالدعاء
موج بلاها را به وسيله دعا از خود دفع كنيد. (بحارالانوار، ج 93، ص 301)

 887 - دعا و درمان :
قال الصادق - عليه السلام -
عليك بالدعاء فان فيه شفاء من كل داء
برتو باد به دعا، زيرا دعا درمان هر دردى است . (ميزان الحكمه ، ج 3 ص 248)

 888 - شروط استجابت دعا:
للدعاء شروط اربعة : الاول : احضار النية ، الثانى ، اخلاص السريرة الثالث : معرفة المسئول ، الرابع ،: الانصاف فى المساءلة
براى دعا چهار شرط است :
1 - حضور قلب
2 - اخلاق باطن
3 - شناخت و معرفت خدا
4 - رعايت انصاف در سوال (المواعظ العدديه ، ص 126)

 889 - دعا در حال دل شكستن
قال الصادق - عليه السلام -
اذ رق احدكم فليدع فان القلب لايرق حتى يخلص
وقتى دل شما شكست دعا كنيد، زيرا دل تا خالص نگردد نمى شكند. (بحارالانوار، ج 93، ص 345)

 890 - بلند نمودن دستها هنگام دعا
روى ان رسول الله - صلى الله عليه و آله -
كان اذا مد يديه فى الدعاء لم يرد هما حتى يمسح بهما وجهه
روايت شده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله هنگام دعا دستهايش را بلند مى كرد وپس از دعا به صورت خود مى كشيد. (المواعظ العدديه ، باب 10، فصل 8)

 891 - لقمه حرام مانع استجابت دعا
قال رسول الله - صلى الله عليه و آله -
من اكل لمقة حرام لم تقبل له صلوة اربعين ليلة و لم يستجب له دعوة اربعين صباحا
كسيكه لقمه حرام بخورد، نماز چهل شب او قبول نمى شود، ودعاى چهل روز او به اجابت نمى رسد(دارالسلام ، نورى ، ج 4 ص 213)

 892 - نحوه گفتن تسبيح فاطمه زهرا (س )
قال الصادق - عليه السلام -
فى تسبيح فاطمة - عليها السلام - تبداء بالتكبير اربعا و ثلاثين ، ثم التحميد ثلاثا و ثلاثين ثم التسبيح ثلاثا و ثلاثين
در تسبيح فاطمه (س ) باتكبير (الله اكبر) شروع كرده و سى و چهار مرتبه بگوى ، پس از آن سى و سه بار تحميد (الحمدلله ) و سپس سى و سه مرتبه تسبيح (سبحان الله ). (وسائل الشيعه ، ج 4 ص 1025 ج 2، فروع كافى ، كتاب الصلاة ، ص 342).

 893 تعقيبات نماز صبح
قال الصادق - عليه السلام -
الجلوس بعد صلاة الغداة فى التعقيب و الدعاء حتى تطلع الشمس ابلغ فى طلب الرزق من الضرب فى الارض
هركس بعد از نماز صبح براى تعقيب و دعا تا طلوع خورشيد بنشيند، بهتر از در نورديدن زمين ، روزى راجلب مى كند.(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 10 35).

 894 - درخواست نامشروع در دعا
قال الصادق - عليه السلام -
يا صاحب الدعاء! لا تسئل ما لايكون و لايحل
اى دعاكننده ! چيزى را كه نشدنى و حرام است از خداوند درخواست مكن (چون به اجابت نمى رسد) (عدة الداعى ، ص 140)

 895 - دورى شيطان با گفتن تسبيح فاطمه (س )
قال الباقر - عليه السلام -
من سبح تسبيح فاطمة - عليهاالسلام - ثم استغفر غفر له ، و هى مائة باللسان و الف فى الميزان ، ويطرد الشيطان ، و يرضى الرحمان
هر كس كه تسبيح حضرت فاطمه (س ) را به جاى آورد و پس از آن استغفار كند مورد مغفرت قرار مى گيرد و آن تسبيح به زبان ، صد مرتبه است و در ميزان (اعمال ) هزار خواهد بود و شيطان را دور كرده و خداى رحمان را خشنود مى نمايد.(وسائل الشيعه ، ج 4، ص 1023، ح 3)

 76 - نماز، اولين فرمان به موسى (ع )
اننى اناالله لااله الا انا فاعبدنى و اقم الصلوة لذكرى
من الله هستم و معبودى جز من نيست ، مرا پرستش كن و نماز را براى ياد من به پادار. (سوره طه ، آيه 14).

 77 - اسحاق و يعقوب (ع ) و نماز
و وهبنا له اسحق و يعقوب نافلة وكلا جعلنا صالحين وجعلناهم ائمة يهدون بامرنا واوحينا اليهم فعل الخيرات و اقام الصلوة و ايتاء الزكوة و كانوا لنا عابدين
ما به ابراهيم اسحاق و فرزند زاده اش يعقوب را عطا كرديم و همه را صالح و شايسته و لايق مقام نبوت قرار داديم ، و آنان را به پيشوايى خلق برگزيديم تا مردم را هدايت كنند، و هر كار نيكو را از انواع عبادات و خيرات مخصوصا اقامه نماز و اداى زكات رابه آنان وحى كرديم و ايشان براى مابندگان سر به فرمان بودند. (سوره انبياء، آيات 72، و 73).

 78 - نماز حضرت زكريا (ع )
هو قائم يصلى فى المحراب :
حضرت زكريا (ع ) در محراب ايستاده مشغول نماز بود. (سوره آل عمران ، آيه 38).

 79 - حضرت شعيب (ع ) و نماز
قالو يا شعيب اصوتك تاءمرك ان نترك ما يعبد اباؤ نا او ان نفعل فى اموالنا مانشاء انك لانت الحليم الرشيد
گفتند: اى شعيب ! آيا نمازت تو را دستور مى دهد كه ما آنچه را پدرانمان مى پرستيدند، ترك گوييم و آنچه رامى خواهيم در اموالمان انجام ندهيم ؟ تو مرد بردبار و رشيدى هستى . (سوره هود، آيه 87)

 80 - نماز در آيين حضرت عيسى (ع )
واوصانى بالصلوة والزكوة ما دمت حيا
عيسى گفت : خداوند به من سفارش كرده تا زنده ام نماز و زكات را به پاى دارم . (سوره مريم ، آيه 31).

 81 - پيامبر اسلام (ص ) ونماز
فسبح بحمد ربك و كن من الساجدين ، و اعبد ربك حتى ياءتيك اليقين :
و به ستايش پروردگارت تسبيح كند (و از نمازگزاران باش ) و دايم به پرستش وعبادت خداى خود مشغول باش تا لحظه مرگ تو فرا رسد. (سوره حجر، آيات 98 - 99)

 82 - دعوت رسول الله صلى الله عليه و آله به نماز شب
و من الليل فتهجد به نافلة لك عسى ان يبعثك ربك مقاما محمودا
پاسى از شب را از خواب برخيز و قرآن (و نماز) بخوان . اين يك وظيفه اضافى براى توست تا پروردگارت تو رابه مقامى در خور ستايش برانگيزد. (سوره اسراء، آيه 79)

 83 - زكات دادن در حال نماز
انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنوا الذين يقيمون الصلوة و يؤ تون الزكوة و هم راكعون :
سرپرست و ولى شما خدا ورسول او است و مؤ منانى كه نماز به پاداشته و در حال ركوع به بى نوايان زكات مى دهند. (سوره مائده ، آيه 55).
احاديث :

 905 - نماز حضرت ابراهيم (ع )
فى عدة الداعى :
روى ان ابراهيم - عليه السلام - كان يسمع تاءوهه على حد ميل حتى مدحه الله بقوله : ان ابراهيم لحليم اواه منيب وكان فى صلوته يسمع له ازير كازير المرجل و كذلك يسمع من صدر سيدنا رسول الله - صلى الله عليه و آله - مثل ذلك و كانت فاطمة - عليهاالسلام - تنهج فى الصلوة من خيفة الله .
روايت شده كه صداى آه و زارى ابراهيم (ع ) از فاصله يك ميلى (چهارهزار ذراع ) شنيده مى شد، تا آن حد كه خداوند وى را به اين كلام ستود و فرمود: ((همانا ابراهيم ، بردبار، بسيار آه كشنده و انابه كننده به سوى خدا بود))در نماز صدايى مانند صداى ديگ شنيده مى شد و فاطمه (س ) در نماز از خوف خدا از حاى عدى خارج مى گرديد وفس وى به شماره مى افتاد. (مستدرك الوسائل ، كتاب الصلوة ، باب 2، حديث 15).

 906 - خشوع پيامبر خدا (ص ) در نماز
كان النبى -صلى الله عليه وآله - اذا قام الى الصلوة يغير وجهه خوفا من الله .
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - هرگاه كه به نماز مى ايستاد، صورت مباركش خوف از خداوند متعال دگرگون مى شد. (بحارالانوار، ج 84، ص 248).

 907 - نماز اول وقت پيامبر (ص )
عن عائشة قال : كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - يحدثنا ونحدثه فاذا حضرت الصلوة فكانه لم يعرفنا و لم نعرفه اشتغالا بعظمة الله .
پيامبر خدا (ص ) با ما سخن مى گفت و ما با وى سخن مى گفتيم ، چون هنگام نماز فرا مى رسيد، پيامبر خدا (ص ) به سبب توجه به عظمت حق تعالى ، چنان مى نمود كه گويى ما را نشناخته و ما او را مى شناسيم . (محجة البيضاء، ج 1 ص 350)

 908 - رسول خدا -صلى الله عليه وآله - و ذكر قنوت
قال الصادق - عليه السلام -
وكان رسول الله -صلى الله عليه وآله - يستغفر الله فى الوتر سبعين مرة و يقول : هذا مقام العائذ بك من النار سبع مرات
رسول خدا (ص ) در قنوت نماز وتر هفتاد بار ((استغفرالله ))وهفت بار هذا ماقم العائذ بك من النار))(يعنى اين جايگاه كسى است كه از آتش به تو پناه آورده است ) مى گفت . (وسائل الشيعه ، ج 4، ص 610).

 909 - خضوع رسول خدا (ص ) در نماز
روى ان النبى -صلى الله عليه وآله - كان اذا قام الى الصلاة كانه ثوب ملقى :
پيامبر اسلام (ص ) هروقت به نماز مى پرداخت (چنان بى حركت بود كه ) گويا جامه اى پهن شده بر روى زمين بود. (ميزان الحكمه ، ج 5، ص 381، بحار، ج 84 ص 248).

 910 - علاقه شديد پيامبر (ص ) به نماز
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
انا لااشبع من الصلاة
من هرگز از نماز سير نمى شوم . (ميزان الحكمه ج 5، ص 367، امالى صدوق ، ج 2 ص 141).

 911 - نماز، نور چشم پيامبر (ص )
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان الله جعل قرة عينى فى الصلاة وحببهاالى
همانا خداوند روشنى چشم مرا در نماز قرار داد و نماز را محبوب من نمود.
(ميزان الحكمه ، ج 5، ص 367، امالى شيخ صدوق ، ج 2، ص 141).

 912 - سجده پيامبر (ص ) بعد از خواب
قال الباقر - عليه السلام -
ما استيقظ رسول الله -صلى الله عليه وآله - من نوم الا خرالله ساجدا هرگاه پيامبر خدا (ص ) از خواب برمى خاست ، براى خدا سجده مى كرد. (مكارم الاخلاق ، ص ‍ 39).

 913 - جاذبه نماز
قال على - عليه السلام -
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - لايؤ ثر على الصلوة عشاة ولاغيره و كان اذا دخل وقتها كانه لايعرف اهلا ولا جميعا
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - نه شام و نه چيز ديگرى را بر نماز مقدم نمى داشت و چون وقت نماز فرا مى رسيد، ديگر نه خانواده مى شناخت ونه دوست . (سنن نبوى ، ص ‍ 14).

 914 - گريه پيامبر (ص ) در نماز
قال السجاد - عليه السلام -
كان يبكى حتى يبتل مصلاه خشية من الله - عزوجل - من غير جرم
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - با اين كه بى گناه بود اما از خوف خداوند چنان در نماز مى گريست كه جانمازش خيس مى شد. (سنن النبى ، ص 32)

 915 - شيوه نماز رسول خدا (ص )
انه كان يرفع بصره الى السماء فى صلاته ، فلما نزلت هذه الاية طاءطاء راءسه و رمى ببصره الى الارض
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - در نماز چشمانش را به آسمان مى دوخت و چون آيه : ((فى صلوتهم خاشعون ))نازل شد، سر خود را به زير افكند و سجده گاه خود را مى نگريست . (بحارالانوار، ج 84، ص 228).

 916 - رسول خدا (ص ) همراه با مؤ دن
قال الباقر - عليه السلام -
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - اذا سمع المؤ ذن يوذن قال مثل مايقوله فى كل شى ء
زمانى كه رسول خدا -صلى الله عليه وآله - صداى اذان مؤ ذن را مى شنيد، گفته هاى او را تكرار مى كرد. (وسائل الشيعه ، ج 5 ص 454)