مطلوب كل طالب من كلام على بن ابى طالب (ع )

شرح رشيد الدين وطواط (573 ه - ق)
تصحيح و تعليقات: دكتر محمود عابدى‏

- پى‏نوشت‏ها -
- ۲ -


301-  اس : چون كسى
302-  ص : خوشخو و گشاده رو
303-  س : به وقت خوشخويى و گشاده رويى رود
304-  م : رفق
305-  اس م : + را
306-  س : - فرو
307-  م : + وپذير، ظ: و تدبير
308-  س : + من لم يكن صدق آغاز شرح كلمه بيست و چهارم به خطا در اينجا آمده است .
309-  م : مشورت ، ص : + بايد كردن
310-  ص : - بايد كردن
311-  س : نگه ، م : و خلل نگه
312-  ص : و از خطا برهاند
313-  ص اس : آيد

314-  ص م : نادرى
315-  م : دروغزن
316-  ص : حسن
317-  م : باشد و
318-  م : - و هر كه چنين باشد
319-  ع : خلاف
320-  اس : وفا نيست
321-  م : + را
322-  م : + او
323-  اس : - چون سلطان
324-  اس : سامت و (!)
325-  اس : شكند، م : همه عهدها را در هم شكند
326-  م : همه دوستيها
327-  ص هامش ، گر كند عهد چون ملول شود
328-  س : هيچ كرمى نيست عزيزتر
329-  م : + من الصفحة و ا...؟ در نسخه ما محو است .
330-  ص : پرهيزكارى كند، م : پرهيزكارتر
331-  م : گرامى تر
332-  ص : باشد
333-  و به نزديك ... را تنها ص دارد
334-  م : گرامى بود (و عبارتى را ندارد)
335-  اس : دو نه است (ظ: گو، ساقط است )، م : باشد
336-  ص م : يكى
337-  ص : دارى
338-  س : آن
339-  ص : و يكى
340-  م : پرهيزگارى است و ديگر آن
341-  س : خويشتن
342-  ص : دهى
343-  ص : - و پرهيزكارى ... ، م : + است
344-  ص : فايده آن كاملتر
345-  س : هيچ شرفى نيست بلندتر از اسلام
346-  م بدين صورت تغيير داده است : يكون اعلى و اعز من الاسلام و عزة المويدة بالدوام المخلدة بالاكرام عند الله
347-  اس م : رسد
348-  اس م : مخلد
349-  م : + است
350-  ص : گذرنده و ملك ناپايدار
351-  ص : احصن ، م : اصنع
352-  س : هيچ پناهى نيست نيكوتر از ترسكارى ، اس : از زهد و ورع ، م : از ورع
353-  ص : معاد
354-ك : مغنى ، ص ملاذ، م مآل
355-  ص م : خواهد كه
356-  س : - پناه ، م : قلعه
357-  م : + و در حصار تقوى جاى حصين طلبيد
358-  م : ورع دو جهانى ، ص : آفت در دين و دنيا به وى
359-  ص : در
360-  ص : خوبتر
361-  س م : هيچ شفيعى (م : شفيع ) نيست
362-  م : + كردن
363-  م : حاجته
364-  ص : اين فقره و شرح فارسى آن را ندارد، م : تنها شرح فارسى را، با تغييراتى ، آورده است .
365-  اس : بالشجاعة
366-  س : يهيج ،ك : يهيج
367-  اس : التذليل
368-  ص : كند آن گاه ، م : كند و آنگه
369-  ص : آن توبه ، م : توبه او
370-  ص اس : + را
371-  س : شفيع
372-  ص : در دنيا و آخرت
373-  س : و عقبى
374-  م : شفيعى در اولى و عقبى
375-  اس : آن
376-  اس : كهتر گناهى
377-  اس : - آن
378-  س : پوشش خوبتر، م : بهتر
379-  ص : مرد
380-  اس : نوشند، پوشند
381-  اس : نوشند، پوشند
382-  اس : بگرد
383-  ص : لباس
384-  م : ندهند
385-  اس : بهره بود، م : اگر از عقل مرد بابهره است
386-  اس : - هيچ
387-
 ك س اس : لظلمائه ، م : لظلامته (!)
388-  اس : پيوسته ، ص : او سرشته
389-  م : جهل در خلقت غريزى مكدود بود و نادانى در طينت و جبلت مسدود(!)
390-  س : به جاى هر دو از اين ص اس آن متن موافق ز ع م
391-  اس : وانگذارد، م : در نتواند كشيد لاتبديل لخلق الله
392-  س : رنجى
393-  چنين است در جميع نسخ
394-  اس : خرد
395-  م : الما...سقما
396-  ص : - قال لا
397-  س : - بل ...
398-  ص : باشند
399-  ص : ايشان
400-  اس : - قويم
401-  ص : اقوال مستقيم ، اس : + و اقوال قويم
402-  م : ظاهر شود
403-  س : - كم
404-  ص : نباشد (در هر دو مورد)
405-  ص : نباشد (در هر دو مورد)
406-  س اس : - ترا
407-  س : كردى
408-  اس : او
409-  ص : خويى عادت
410-  م : بنيك خو بايد كردن
411-  س : بر
412-  ص : - بر آن ، اس : بدان
413-  م : بر زبان رود
414-  اس : - كه
415-  س : خويشتن از بدى كنى ، اس : با خويش ار تو بدى كنى (!)، م : خوى خود را چو بد كنى ، متن موافق ، ص ز
416-  اس م : - چيزى
417-  س : ندانست آن را
418-  س : - را
419-  م : باشد
420-  اس : را بدى
421-  م : - و مذمت ...
422-  ص : منكرند
423-  م : تقصير
424-  س : مردى را، م : مرد را
425-  س : و نه .... ظاهرا در هامش بوده و در عكس محو است
426-  ص : مرد
427-  م : بدانند، نگذارند
428-  م : بدانند، نگذارند
429-  س : - خالق
430-  م : يابند
431-  ص : پاى
432-
 ك : بالذنب
433-  س : بازگردانيدن
434-  م : عنه ، س : - منه
435-  م : مذكرة للذنب
436-  اس : - بار ، م : باره
437-  اس : باز نبايد شد 438-  م : فضيحت
439-  م : سواته 440-  اس : در
441-  اس : عقل
442-  س ص اس م : حوم ، متن موافق ك
443-  ص : باشد
444-  س : زيان (!)
445-  م : جمله اخير را به كلى تغيير داده است .
446-  ص هامش : مايه ، م : مبلغ عمر
447-  س : خواهشگر
448-  اس : - الى
449-  س م : مرد
450-  ص : افتد و آن حاجت را
451-  ص : + واسطه
452-  م : عنايت او
453-  م : خود
454-  س م : ذله
455-  س : اوست ، م : است
456-  ص : - او
457-  م : و نزد
458-  ص : بنزديك (!)، م : ميان
459-  م : سبزه اى
460-  م : سرگين دان
461-  ص م : مرد
462-  ص : او را، م : بروى
463-  م : + ميان
464-  م : باشد
465-  ص : نزيبد و سزاوار نباشد
466-  س : دشوارتر است ازشكيبايى ، م : - است
467-  اس : - مصايب
468-  ص : - و قرار
469-  م : آنگه
470-  س : الخيار
471-  اس : كلمه آن است كه
472-  ص : - است
473-  س : داده باشد و زبان گرو كرده
474-  ص : - از روى مردمى
475-  اس : مردم او بيرون (!)، ص : شود
476-  ص : اين فقره را ندارد
477-  اس : كرد(!)
478-  اس : - خواند
479-  اس : در آزادى
480-  س : - و در آزادى ...
481-  م : - كه
482-  م : بدترين دشمنان آن باشد كه پوشيده باشد مكر و كيد او
483-  اس : بترين
484-  ص : دشمنان است
485-  ص : - حذر
486-  اس : ظاهرى ، ص : + حذر
487-  ص : ناممكن
488-  س : آن چه نيايد او را از دست برود او را آن چه ....
489-  ص : جاوزه (!)
490-  اس : المهمات (!)
491-  ص : و فراخور حال
492-  اس : - از او...
493-  اس م : بايد
494-  س : او را به كار مى بايد
495-  س : + را
496-  اس م : + است
497-  اس : - است ، م : غيبت كنندگان
498-  س : در هر دو مورد: عيب
499-  س ص م : ننهد (!)
500-  م : + باشد
501-  م : باشد
502-  ص : - و
503-  ص : عقبى
504-  ص : باشد
505-  ص م : اختلاط
506-  ص : - دارد
507-  ص : حال او
508-  ص : - مردمان ، اس : و مردمان
509-  ص : + عزيز نشود و
510-  س م : - و
511-  س : مكن طمع
512-  ص : آن چه
513-  س اس : الناس
514-  ص : ببريد
515-  ص : زينت و تجمل نكرد
516-  م : - و در دنيا...
517-  ص : - و مولع تر
518-  اس ص : - و بى بهره تر
519-  م : - و
520- ك ع : هر كجا
521-  م : - و استخفاف به
522-  اس : شد
523-  س : - استخفافى بدو ، م : - بدو
524-  ص : بسيار مزاح
525-  س : بزرگان پيوسته
526-  ص : كنند
527-  م : - خردان
528-  ص : نباشد
529-  م : - خريده
530-  ص : - اشتراه ...
531-  ص : + خوارتر بود
532-  اس : - بند
533-  ص : - خوارتر بود
534-  م : - بنده
535-  س : و اما
536-  ص : هرگز به هيچ وقت هيچ كس را، اس م : + به هيچ وقت
537-  ص : - بر كسى
538-  م : نكنند
539-  م : طبعش خسيس و نفس
540-  س : - است
541-
 ك ص م : بدتر
542-  م : كسى
543-  س : كه گناه نباشد او را
544-  ص اس : + الله
545-  ص م : نعمتى
546-  ص : خشمناك
547-  م : كه ازو
548-  س : ظاهر شود، م : جرمى بيند
549-  م : از
550-  س : بسنده است پيروزى خواهشگر گناه را
551-  س م : سيرتك
552-  ص : پس چون
553-
 ك ص : شوى
554-  س : اى بسا
555-  س : سعى
556-  ص : كه
557-  ص : - از آن
558-  اس : بكوشند، بينند
559-  س : او، ص : از آن شود
560-  ص : او
561-  اس : + يعنى !
562-  س : - كل
563-  اس : بموجب
564-  ص : دانستن
565-  ص : كژانديشگان
566-  ص ز: اين فقره را ندارند
567-  س : بتوان
568-  م : اين
569-  اس : - و اين كلمه را...
570-  م : نتوان
571-  اس م : آزادى
572-  اس : آرزومندى بندگى ، م : اميد بندگى
573-  س : شود، آيد، باز رهد.
574-  س : شود، آيد، باز رهد.
575-  س : شود، آيد، باز رهد.
576-  س ص : است
577-  اس : اوميد
578-  س اس : گشت
579-  ص : است
580-  م : - تو
581-  اس م : - قد
582-  م : بسيار باشد كه
583-  م : + بسيار بود كه
584-  ص : راى
585-  م : + نيكو
586-  اس : زبان
587-  س : - بگريزد
588-  ص : بود، م : بگريزد و بسودمند
589-  ص : و آن چه
590-  ص ز: + شاغل
591-  ص : + كردن
592-  ص : يشتغل
593-  اس : - و
594-  م : - و منع كننده
595-  س : كى
596-  س : كى
597-  اس : - ما يفهم
598-  س : - را
599-  ص : - را، علم ، او
600-  ص : - را، علم ، او