 |
|
زندگى و حيات پس از مرگ على محمد اسدى - ۱۰ - فصل نهم پاداشها و كيفرها پاداش نيكان
مؤمنان و نيكوكاران، پس از آزمون فرشتگان پرسش، زندگى بهشتىشان آغاز مىشود و
از نعمتهاى الهى بهرهمند مىشوند: 
مؤمنان و نيكان از هر گونه لذتى برخوردارند؛ از درختان بهشتى ميوه مىخورند، از نهرهاى حوض كوثر -كه در آن، آب، شير و شراب جارى است- مىآشامند، با حوريان ماهروى بهشتى، همبستر شده؛ لباسهايى از حرير و استبرق به تن پوشند؛ بر كرسىهاى مزين به طلا و جواهر، تكيه زده و بوى عطرآگين بهشت مشامشان را نوازش مىدهد. فرشتگان رحمت برآنان درود و سلام فرستند؛ با ديگر مؤمنان و نيكان ديدار نموده و از نعمت همسايگى در جوار محمّد(ص) وآلمحمّد(ع) بهرهمىبرند ... و بالاخره از تمام نعمتهاى بهشت اخروى، غير از نعمتهاى مختص آن سرا، تمتع مىبرند؛ زيرا -چنانكه در گفتارهاى پيش نيز گفته شد- جهان برزخ مثل جهان آخرت است؛ امّا در مقياسى كوچكتر. كيفر بدان
كافران و بدكاران، پس از اينكه به نيكى از عهده امتحان بازرسان قبر برنيامدند،
زندگى جهنمىشان آغاز مىشود و از عذابها و شكنجههاى آن جهان برخوردار
مىشوند.
كيفر بدكرداران بسى سخت است. قبر چنان فشارشان دهد كه استخوانهايشان درهم شكند؛ از درخت «زقّوم» -كه ميوه، برگ و خار آن از آتش است- خورانده شوند؛ از آب جوشان كه اندرون آنان را ريزهريزه كند، مىآشامند. جامههايى از آتش برآنها پوشند؛ فرشتگان با گرزهاى آتشين بر سرشان كوبند؛ همراه و همدمشان شيطان و مار و عقرب باشد و از بوى گندشان وادى برهوت، متعفن شود و... . امير المؤمنين حضرت على(ع) درباره شدت عذاب برزخيان چنين مىفرمايد: «عذاب قبر براى آنان به قدرى شديد است كه حوادث هراس انگيز، دگرگونىها، زلزلهها و اضطرابات اين دنيا براى آنان عادى است و وحشتى بر ايشان ايجاد نمىكند».(3) لذتها و رنجها(4) لذت و سرور بهشت و رنج و اندوه جهنم در مقايسه با دنيا همچون رابطه قطره با درياست. «نهر كوثر» كه يكى از مظاهر بهشت برزخى است، چشمههايش از زير عرش الهى روان مىشود، از شير، سفيدتر از كره نرمتر و از عسل شيرينتر است؛ سنگريزههايش زبرجد، ياقوت و مرجان، گياهش زعفران و خاكش از مشك خوشبوتر است. شهيد دستغيب(ره) در كتاب «معاد» مىنويسد: «اگر گوشهاى از صورت حورالعين باز شود، چشمها را خيره مىكند. نور چهره حور اگر بر اين عالم بتابد، بر نور آفتاب هم چيره مىشود».(5)
«درخت زقوم» يكى از مظاهر جهنم است. ميوههايش از قعر جهنم بيرون مىآيد؛ از سير تلختر، از مردار گنديدهتر و از آهن سختتر است. نويسنده شهيد در همان كتاب با استناد به رواياتى مىنويسد: «اگر قطرهاى از آب حميم را بر سر كوههاى دنيا ريزند، متلاشى گردند و اگر جامهاى از جامههاى آتشين را بين زمين و آسمان آويزان كنند، اهل زمين، از شدت گرما و بوى گندش بسيار آزرده شوند».(6) «شيخ شوشترى» در «مواعظ» مىفرمايد: «خدا فرموده است: (نارٌحامية)(آتش گرم) و از اين رو صفت گرما براى آتش برزخ و آخرت آورده شده است، زيرا آتش دنيا در مقايسه با آن، آتش سرد است». مقايسه آتش جهان برزخى با آتش دنيا، همانند مقايسه صاعقه با آتش برخاسته از هيزم است. آتش صاعقه كه از برخورد ابرها با هم به وجود مىآيد، چنان حقيقى و لطيف است كه گاهى در يك لحظه درختان را مىسوزاند و رودها را خشك مىگرداند. كفاره گناهان
مؤمنان و نيكان نيز به ميزان گناهانى كه از آنها سرزده است، كيفر مىشوند: الف - او اينك در فشار است:به پيامبر اكرم(ص) خبر رسيد كه سعدبن معاذ انصارى -رئيس طايفه انصار و يكى از ياران بسيار با ارزش پيامبر كه بىاندازه مورد احترام آن حضرت بود- از دنيا رفته است.پيامبر گرامى اسلام، بدون اينكه كفش و عبايش را بپوشد، سراسيمه براى شركت در مراسم بزرگداشت آن مرد بزرگ شتافت و يارانش نيز در پى او برخاستند و حضرت را همراهى كردند. پيامبر ناظر بر غسل و كفن سعد بود و با پاى برهنه در تشييع جنازه، در گرفتن تابوت و حمل آن نيز شركت داشت. هفتاد هزار فرشته، همراه جبرئيل امين به احترام اين صحابى بزرگوار در تشييع جنازه حضور يافته بودند. در هنگام خاكسپارى، پيامبر با دست مباركش او را در قبر گذارد و در خاك ريختن، سنگ گذاشتن و مسدود نمودن قبر نيز كمك كرد و در نتيجه سعد با تمام احترامات خاص به خاك سپرده شد. مادر سعد كه از اين همه بزرگداشت فرزندش به وجد آمده بود، با صدايى بلند گفت: «اى سعد! بهشت بر تو گوارا باد!» پيامبر فرمود: «اى مادر سعد! دست نگهدار؛ او اينك در فشار است!». حاضران از اين گفته پيامبر بسيار شگفتزده و افسرده گشتند. هنگام بازگشت، عدهاى از اصحاب عرض كردند: «يا رسول اللَّه! كسى مانند سعد هم عذاب مىشود؟». حضرت فرمود: «آرى. سعد به جهت بد اخلاقى با خانوادهاش، مدت كمى -به اندازهاى كه گناهش پاك گردد- عذاب مىشود».(9) ب - قبرش از آتش شعلهور شد:كسى را در قبرش نشاندند و به او گفتند: «ما مأموريم كه صد تازيانه از عذاب الهى به تو بزنيم!»گفت: «از عذابم درگذريد كه طاقت آن را ندارم». پس از گفتوگوى ميان او و فرشتگان، وى را گفتند: «چارهاى نيست مگر اينكه يك تازيانه بر شما زده شود». گفت: «به چه دليل بايد عذاب شوم!». گفتند: «به جهت اينكه روزى(نماز را سبك شمرده و) بىوضو، نماز خواندى؛ ديگر اينكه بر ضعيفى گذشتى، (و قادر بر يارى نمودنش بودى؛ اما) كمكش نكردى». پس او را تازيانهاى زدند كه در اثر آن، قبرش از آتش شعلهور شد.(10) ج - ضد ولايت نيز عذاب مىشود:«شخصى به نام علىبن حمزه، امامت حضرت علىبن موسىالرضا(ع) را انكار مىكرد و با آن حضرت دشمنى مىورزيد.پس از مرگش، حال او را از امام پرسيدند. امام فرمود: در مورد امامان از او پرسيده شد تا نوبت به من رسيد؛ وقتى مرا منكر شد؛ ضربهاى بر او زدند كه آتش از قبرش زبانه كشيد».(11) اسباب عذاب
از روايات فهميده مىشود كه برخى از گناهان سبب عذاب نيكان و مؤمنان در قبر
است. در خبرى طولانى، راجع به معراج پيامبر خدا(ص) آمده است:
پىنوشتها:
1 . «بحار الانوار»، ج6، ص222:
|
