1- معجم مقاييس اللغه ، ج 2، ص 279.
2- لسان العرب ، ج 14، ص 258.
3- مفردات راغب ، ص 171.
4- يونس ، 25 : و اللله يدعوا الى دار السلام و يهدى من يشاء الى صراط مستقيم .
5- بحار الانوار، ج 93، ص 288.
6- مؤ منون ، 14 - 12.
7- الميزان ، ج 2، ص 33.
8- ابراهيم ، 34 : و آتاكم من كل ما ساءلتموه و ان تعدوا نعمه الله لا تحصوها ان الانسان لظلوم كفار .
9- الرحمن ، 29 : يساءله من فى السموات و الارض كل يوم هو فى شاءن .
10- الميزان ، ج 2، ص 33.
11- يونس ، 25 : و الله يدعوا الى دار السلام و يهدى من يشاء الى صراط مستقيم و هم چنين سوره بقره ، آيه 221 : و الله يدعوا الى الجنه و المغفره باذنه و يبين آياته للناس لعلهم يتذكرون و در سوره انفال ، آيه 24 : يا ايها الذين آمنوا استجيوا لله و للرسول اذا دعاكم لما يحييكم ... .
12- فرقان ، 77.
13- غافر، 60.
14- زمر، 54.
15- شورى ، 13.
16- غافر، 13.
17- زمر، 17.
18- محجه البيضاء، ج 2، ص 283.
19- نهج البلاغه ، قصار الحكم ، شماره 146.
20- الميزان ، ج 1، ذيل سوره حمد.
21- رعد، 15 - نحل ، 49.
22- الميزان ، ج 11، ص 321.
23- حجر، 21.
24- ابراهيم ، 19 : الم تر ان الله خلق السموات و الارض بالحق ان يشاء يذهبكم و ياءت بخلق جديد و نيز فاطر، آيات 15 و 16 : يا ايها الناس اءنتم الفقراء الى الله و الله هو الغنى الحميدَ ان يشاء يذهبكم و ياءت بخلق جديد .
25- ابراهيم ، 34 : و آتاكم من كل ما ساءلتموه و ان تعدوا نعمه الله لا تحصوها، ان الانسان لظلوم كفار .
26- يوسف : 40.
27- نهج البلاغه ، نامه 31.
28- بحار الانوار، ج 93، ص 325.
29- بحار الانوار، ج 93، ص 322.
30- عده الداعى ، ص 27 - محجه البيضاء، ج 2، ص 309.
31- هده الداهى ، ص 23.
32- الرحمن ، 29.
33- ابراهيم ، 34.
34- مثنوى معنوى ، دفتر اول
35- تفسير الميزان ، ج 10، ص 39.
36- نهج البلاغه ، نامه 31.
37- الميزان ، ج 2، ص 37.
38- عده الداعى ، ص 138.
39- همان ، ص 97.
40- تفسير الميزان ، ج 2، ص 39.
41- بقره ، 186.
42- الكافى ، ج 2، ص 65.
43- همان ، ص 468 - و در فلاح السائل ص 28 : الدعاء سلاح المؤ منين و عمود الذين و نور السموات و الارض .
44- بحار الانوار، ج 93، ص 296.
45- الكافى ، ج 2، ص 470.
46- نهج البلاغه فيض الاسلام ، ص 924 نامه 31. در اين مورد روايت هاى بسيارى وجود دارد. از جمله : الدعاء مفتاح الرحمه و مصباح الظلمه بحار، ج 93، ص 300 - و امام رضا عليه السلام به اصحابشان فرمودند : عليكم بسلاح الانبياء. فقيل و ما سلاح الانبياء؟ قال : الدعاء . بحار، ج 93، ص 295 براى اطلاع بيشتر به ماءخذ ذكر شده رجوع شود.
47- دعاى سحر مشهور به دعاى ابو حمزه ثمالى - البلد الامين ، ص 205.
48- فلاح السائل ، ص 27 - عن على عليه السلام قال : احب الاعمال الى الله سبحانه فى الارض ‍ الدعاء و افضل العباده العفاف .
49- امام صادق عليه السلام مى فرمايد : عليك بالدعاء شفاء من كل داء - الكافى ، ج 2، ص 470 و هم چنين مى فرمايد : الدعاء انفذ من السنان الحديد - الكافى ، ج 2، ص 469.
50- الكافى ، ج 2، ص 471.
51- همان ، ص 471.
52- تفسير الميزان ، ج 2، ص 42، به نقل از الدر المنثور.
53- الكافى ، ج 2، ص 65.
54- ححيفه كامله سجاديه ، دعاى 20.
55- همان ، دعاى 45.
56- همان ، دعاى 47.
57- مناجات خمسه عشر، مناجات مطيعين .
58- بحار الانوار، ج 76، ص 174.
59- مثنوى معنوى ، دفتر دوم
60- مثنوى معنوى ، دفتر دوم ، ص 197.
61- دعاى عرفه امام حسين عليه السلام .
62- مثنوى معنوى نيكلسون ، دفتر سوم ، ص 347.
63- مثنوى معنوى ، دفتر پنجم .
64- فاطر، 15.
65- صحيفه كامله سجاديه ، دعاى 20.
66- ص ، آيات 82 و 83.
67- مصباح المتهجد، ص 100.
68- مناجات خمسه عشر - مناجات العارفين .
69- بحار الانوار، ج 93، ص 323.
70- همان .
71- همان ، ص 312.
72- مناجات خمسه عشر، مناجات المحبين .
73- البلد الامين ، ص 316، مناجات اميرالمؤ منين .
74- البلد الامين ، ص 331، دعاى قرش صيغه .
75- صحيفه كامله سجاديه ، ص 336.
76- بحار الانوار، ج 77، ص 402.
77- صحيفه كامله سجاديه ، دعاى 13.
78- البلد الامين ، ص 96.
79- صحيفه سجاديه ، ص 24.
80- همان ، دعاى 6.
81- الكافى ، ج 8، ص 127.
82- نهج البلاغه صبحى صالح ، حكمت 310.
83- بحث مفصل از مراتب قرب در صفحات آتى خواهد آمد.
84- بقره ، 186.
85- ق ، 16.
86- انفال ، 24.
87- البلد الامين ، ص 93.
88- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خ 178، و صبحى صالح ، خ 179.
89- نهج البلاغه فيض الاسلام و صبحى صالح ، خ 49.
90- غافر، 14.
91- صحيفه سجاديه ، دعاى 22.
92- همان ، دعاى 28.
93- دعاى سحر مشهور به دعاى ابو حمزه ثمالى .
94- كافى ، ج 2، ص 16.
95- امالى شيخ مفيد، مجلس هفتم ، حديث 1.
96- نهج البلاغه فيض الاسلام ، ص 167، خ 77.
97- ديوان حافظ.
98- عده الداعى ، ص 242.
99- مائده ، 116.
100- اعراف ، 22.
101- همان ، 23.
102- شعراء، 82 - 78. 103- شعراء، 87 - 83.
104- اسراء، 11.
105- بحار الانوار، ج 93، ص 322.
106- البلد الامين ، ص 313 - مناجات اميرالمؤ منين عليه السلام .
107- صحيفه كامله سجاديه ، دعاى 22.
108- بحار الانوار، ج 46، ص 64.
109- غافر، 60.
110- همان .
111- مناجات خمسه عشر، مناجاه الذاكرين .
112- البلد الامين ، ص 205.

113- البلد الامين ، ص 127 - صحيفه علويه (مترجم )، ص 634.
114- بحار الانوار، ج 71، ص 155.
115- مناجات شعبانيه .
116- همان .
117- دعاى ابو حمزه ثمالى .
118- دعاى عرفه سيد الشهداء عليه السلام .
119- صحيفه كامله سجاديه ، دعاى 33.
120- همان ، دعاى 35.
121- غرر و درر : راءس الطاعه الرضا.
122- دعاى صباح اميرالمؤ منين عليه السلام .
123- بحار الانوار، ج 71، ص 155.
124- اللهوف ، ص 53.
125- شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحديد، ج 3، ص 171 - واقعه صفين ، ص 142.
126- همان ، ص 169 - واقعه صفين ، ص 140.
127- مقتل الحسين عليه السلام ، ص 283.
128- دعاى عرفه امام حسين عليه السلام .
129- دعاى صباح اميرالمؤ منين عليه السلام .
130- مناجات خمسه عشر، امام سجاد عليه السلام مناجات المحبين .
131- همان ، مناجات المريدين .
132- دعاى عرفه .
133- دعاى كميل .
134- دعاى عرفه .
135- زيارت جامعه كبيره ، امام هادى عليه السلام .
136- صحيفه كامله سجاديه ، دعاى 20.
137- دعاى عرفه امام حسين عليه السلام .
138- مدعو يعنى كسى كه مورد درخواست واقع مى شود.
139- التوحيد للصدوق ، ص 288.
140- مجموعه ورام ، ج 2، ص 37.
141- الميزان ، ج 2، ص 43.
142- اسراء، 111.
143- غافر، 62.
144- ق ، 11 - 6.
145- تكوير، 29 - انسان ، 30.
146- بحار الانوار، ج 72، ص 304.
147- يوسف ، 106.
148- غافر، 65.
149- بحار، ج 3، ص 341.
150- انبياء، 87 و 88.
151- صافات ، 143 و 144.
152- عده الداعى ، ص 135.
153- عده الداعى ، ص 136.
154- نهج البلاغه ، وصيت به امام حسن عليه السلام ، نامه 31.
155- عده الداعى ، ص 144 و الميزان ، ج 2، ص 36.
156- عنكبوت ، 65.
157- انعام ، 40.
158- انعام ، 63.
159- نهج البلاغه ، صبحى صالح ، خ 149.
160- اسراء، 85.
161- اين روايت در توحيد مرحوم صدوق ، ص 288 و علم اليقين مرحوم فيض ، ج 1، ص 23 آمده است و در نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 242، ص 1196 آمده است كه عرفت الله سبحانه بفسخ العزائم و حل العقود و نقض الهمم .
162- النازعات ، 5 - 3.
163- براى توضيح بيشتر به الميزان ، ج 20، ص 182 رجوع شود.
164- اعراف ، 56.
165- بقره ، 186.
166- بقره ، 143.
167- الجواهر السنيه : ص 40.
168- واقعه ، 85 : (ترجمه ) و ما به او (فردى كه در حال جان دادن است ) از شما نزديك تريم ولكن شما نمى بينيد (و متوجه نيستيد) .
169- توحيد صدوق ، ص 184. مرحوم كلينى مرفوعا از محمد بن مسلم نقل مى كند كه دخل او حنيفه على ابى عبدالله عليه السلام فقال له : رايت ابنك موسى يصلى و الناس يمرون بين يديه فلاينهاهم و فيه مافيه ؟ فقال ابو عبدالله عليه السلام : ادعوا لى موسى فدعى فقال : يا بنى ان ابا حنيفه يذكر انك كنت تصلى و الناس يمرون بين يديك فلم تنهم ؟ فقال : نعم يا ابت ، ان الذى كنت اصلى له كان اقرب الى نفسه ثم قال : بابى انت و امى يا مودع الاسرار : روزى ابوحنيفه بر امام صادق عليه السلام وارد شد و گفت : فرزندت موسى عليه السلام را ديدم كه نماز مى خواند و مردم در پيش او رفت و آمد مى كردند و او در حالى كه در نماز بود آنان را از اين كار نهى نمى كرد؟ امام صادق عليه السلام فرمودند : فرزندم موسى عليه السلام را بخوانيد. آن حضرت را صدا زدند و حضرت وارد شد. امام صادق عليه السلام به ايشان فرمودند : فرزندم ! ابوحنيفه مى گويد كه شما در حال نماز بودى و مردم جلوى شما رفت و آمد مى كردند و شما آنان را نهى نمى كرديد؟ حضرت موسى بن جعفر عليه السلام فرمودند : بله اى پدر، آن كسى كه من براى او نماز مى خواندم از آنان به من نزديك تر بود. خداوند متعال مى فرمايد : و ما به او (انسان ) نزديك تر از رگ گردن (او) هستيم . پس امام صادق عليه السلام فرزندش موسى عليه السلام را به سينه چسبانيد و فرمود : پدر و مادرم فداى تو باد كه امانت دار اسرار (الهى ) هستى !. كافى ، ج 3، ص 297.
170- و لقد خلقنا الانسان و نعلم ما توسوس به نفسه و نحن اقرب اليه من حبل الوريد : و به تحقيق كه ما انسان را آفريديم و مى دانيم آنچه را كه نفس او بدان وسوسه مى كند و ما از رگ گردن به او نزديك تريم . ق ، 16.
171- ان فى خلق السموات و الارض و اختلاف اليل و النهار الآيات لاولى الالباب # الذين يذكرون الله قياما و قعودا و على جنوبهم و يتفكرون فى خلق السموات و الارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانك فقنا عذاب النار آل عمران ، آيات 191 - 190.
172- فلاح السائل ، سيد بن طاووس (ره )، ص 266. حبه عرنى مى گويد : در زمانى كه من و نوف در حياط دارالاماره خوابيده بوديم ، اميرالمؤ منين را مشاهده كرديم كه در باقيمانده شب دستش را همانند فردى حيران بر ديوار گذشته بود و اين گونه زمزمه مى كرد : به درستى كه در آفرينش آسمان ها و زمين و آمد و شد شب و روز، نشانه هايى براى صاحبان خرد است . آنانى كه خدا را ايستاده و نشسته و در زمانى كه بر پهلويشان آرميده اند ياد مى كنند و در خلقت آسمان ها و زمين انديشه مى نمايند (زبان حال ايشان چنين است ) پروردگارا، اين ها را بيهوده خلق نكرده اى تو منزهى (از كار بيهوده )، پس ما را از عذاب آتش حفظ فرما. حبه عرنى در ادامه مى گويد : امير اين آيات را تلاوت مى كرد و راه مى رفت ، همانند كسى كه عقل او از دست رفته است . پس به من گفت : حبه آيا خوابى با بيدار؟ گفتم : بيدارم اگر شما اين گونه باشى پس ما بايد چه كنيم ؟! پس امير چشم هايش را به زير انداخت و گريه كرد. سپس به من گفت : اى حبه براى خداوند ايستگاهى است و براى ما در نزد او نيز ايستگاهى است ، هيچ يك از اعمال ما بر او پوشيده نيست . اى حبه ، خداوند از رگ گردن به من و تو نزديك تر است . يا حبه ، هيچ چيز من و تو را از خداوند كه از رگ گردن به من و تو نزديكتر است دور نمى سازد. اى حبه ، هيچ چيز من و تو را از خداوند پنهان نمى سازد. بعد فرمود : اى نوف ، خوابى يا بيدار؟ گفتم : نه امير، من خواب نيستم . پس آن دو را نصيحت نمود و خدا را به ياد ايشان آورد، و در آخر كلام فرمود : از (خشم ) خدا بر حذر باشيد، من شما را انذار كردم ، سپس (امير عليه السلام ) راه مى رفت و مى فرمود : اى كاش ‍ مى دانستم در لحظات غفلت من ، تو از من غافلى يا بر من نظارت دارى ؟ اى كاش مى دانستم در خواب طولانى ام و ناسپاسى ام بر نعمت هاى تو، حال من چگونه خواهد بود؟ نوف مى گويد : امير بر اين حال بود تا آن كه فجر طلوع كرد.
173- يا ايها الذين آمنوا استجيبوا لله و للرسول اذا دعاكم لما يحييكم و اعلموا ان الله يحول بين المرء و قلبه و انه اليه يحشرون : اى كسانى كه ايمان آورده ايد، پاسخ دهيد دعوت خدا و رسول را زمانى كه شما را به سوى آنچه كه حيات بخش شماست دعوت مى كنند. و بدانيد كه خداوند متعال بين انسان و قلب او حائل مى شود و به سوى او محشور مى شويد. انفال ، 24.
174- صحيفه علويه (مترجم )، ص 561.
175- و لله المشرق و المغرب فاينما تولوا فثم وجه الله ان الله واسع عليم : و فقط از آن خداست مشرق و مغرب ، پس به هر طرف كه روى آوريد آن جا وجه الله است . به درستى كه خداوند وسعت بخش و داناست . بقره ، 115.
176- و لا تدع مع الله الها آخر لا اله الا هو كل شى هالك الا وجهه له الحكم و اليه ترجعون : و با الله خداى ديگرى را مخوان (چرا كه ) هيچ معبودى جز او (الله ) نيست ، هر چيزى غير از وجه او هلاك (بطلان و پوچى ) است . حكومت از آن اوست و به سوى او باز مى گرديد. قصص ، 88.
177- اشاره به آيه 16 سوره غافر : لمن الملك اليوم ، لله الواحد القهار : امروز پادشاهى از آن كيست ، براى خداوند يگانه غالب . كه ظهور و استيلاى وحدت بر كثرت است . غافر، 16.
178- اشاره به آيه 29 سوره رعد.
179- اشاره به آيه 26 سوره مطففين .
180- هو الاول و الاخر و الباطن و هو بكل شى عليم : او، اول و آخر است و ظاهر و باطن ، و او به هر چيزى آگاه است . حديد، 3. 181- حشر، 22.
182- قال الصادق عليه السلام : القلب حرم الله فلا تسكن حرم الله غير الله : دل حرم خداست ، پس در حرم خدا، غير خدا را ساكن مكن . بحار الانوار، ج 70، ص 25.
183- امام حسين عليه السلام ، دعاى روز عرفه : تو آن چنان كسى هستى كه محبت اغيار را از دل دوستانت زايل كردى ، به گونه اى كه غير تو را دوست نمى دارند و به غير از تو پناه نمى برند.
184- انفال ، 22 : به درستى كه بدترين جنبندگان در نزد خدا، آن كر و لال هايى هستند كه هرگز فكر و تعقل نمى كنند.
185- ولله المشرق و المغرب فاينما تولوا فثم وجه الله ان الله واسع عليم بقره ، 115.
186- انفال ، 22.
187- و لا تكونوا كالذين نسوا الله فانساهم انفسهم اولئك هم الفاسقون : و شما همانند آن كسانى كه خدا را فراموش كردند و در نتيجه خود را فراموش كردند نباشيد، اينان به راستى كه فاسقانند. حشر، 19.
188- اشاره به آيه 56 سوره زمر : ان تقول نفس يا حسرتى على ما فرطت فى جنب الله و ان كنت لمن الساخرين : اين كه بگويد نفسى (انسانى ) : وا حسرتا بر آنچه كه از ستم ها به درگاه خدا روا داشتم اعتراف مى كنم كه به راستى از مسخره كنندگان بودم
189- رعد، 14.
190- اسراء، 67.
191- يونس ، 12.
192- فصلت ، 51.
193- قابل ذكر است كه بعضى از خواص و آثار دعا كه در اين جا آورده شده است ، مترتب بر هر دعايى مى باشد كه از بنده صورت مى گيرد، ولى بعضى از آن ها مترتب بر ادعيه ماثوره است كه از جانب معصومين عليهم السلام انشاء گرديده است .
194- رعد، 28.
195- امالى شيخ صدوق ، ص 241.
196- مجادله ، 22.
197- صافات ، آيات 172 و 173.
198- نساء، 10.
199- احزاب ، 41.
200- انفال ، 45.
201- بقره ، 15.
202- منافقون ،9
203- نور، 37.
204- سجده ، 22.
205- زخوف ، 36.
206- طه ، 124.
207- نساء، 142.
208- كهف ، 101.
209- رعد، 28.
210- انفال ، 45.
211- ق ، 35.
212- بروج ،9
213- نساء، 126.
214- بلد الامين ، ص 103.
215- همان .
216- حشر، 19.
217- طه ، آيات 125 و 126.
218- توبه ، 67.
219- يس ، 82.
220- ص ، آيات 71 و 72.