200- سوره جمعه ، آيه 6.
201- سوره فجر، آيات 27 و 28.
202- نهج البلاغه ، خطبه 5.
203- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 505.
204- همان ماءخذ.
205- همان ماءخذ، ج 7، ص 121
206- سوره روم ، آيه 7.
207- شعر از مرحوم سرگرد نگارنده (رحمة الله عليه ) است .
208- سوره عنكبوت ، آيه 64.
209- سوره انفال ، آيه 24.
210- سوره عنكبوت ، آيه 64.
211- سموالمعنى فى سموالذات ، عبدالله العلايلى ، ص 115 - لهوف ، سيدبن طاووس ، ص 26.
212- همان ماءخذ.
213- همان ماءخذ.
214- يكى از شاگردان سقراط.
215- مقدمه ، ابن خلدون ، ص 216.
216- سوره فجر، آيات 27 و 28.
217- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 483.
218- سوره اعراف آيه 85 - سوره هود، آيه 85 - سوره شعراء، آيه 183.
219- امام حسين (عليه السلام) و حماسه كربلا، ترجمه كتاب ((لواعج الاشجان ))، علاه سيدمحسن امين ، ص 260، چاپ سال 1366 - الحسين (عليه السلام)، ابن عساكر، صص 216 - 218.
220- زنبق دره ، اونوره ، بالزاك ، ص 69.
221- سير حكمت در اروپا، محمدعلى فروغى ، ص 157.
222- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 7، ص 513.
223- سوره فجر، آيات 27 و 28.
224- سوره بقره ، آيه 156.
225- سوره علق ، آيه 8.
226- سوره نازعات ، آيه 44.
227- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 6، صص 379 - 406.
228- مقتل خوارزمى ، ج 2، ص 5 - لهوف ، سيدبن طاووس ، ص 26.
229- نفس المهموم ، قمى ، صص 237 و 238 - الكامل فى التاريخ ، ابن اثير، چاپ 1387 ه - ق بيروت ، ج 3، ص 286.
230- همان ماءخذ.
231- الكامل فى التاريخ ، ابن اثير، ج 3، ص 388، چاپ دار صار، دار بيروت .
232- سوره يونس ، آيه 62.
233- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 2، ص 515.
234- ((اما بشريت من حيث المجموع به كجا بايد برود؟ هر بار كه به مقصد مى رسد، به او مشتبه مى شود و در وجود خويش يك نوع سرگردانى حس مى كند. تلاش به مقصد را دوست دارد، ولى خود نفس رسيدن را نمى خواهم كاملا نفى كنم ، خيلى مضحك است اگر چنين باشد. يعنى كه نفس وصول را نمى خواهد، ولى چه مى توان كرد كه خلاصه بگويم : بشر طبيعتا و از نظر خصيصه هايش ، مضحك و خنده دار است و از تمام جهات كه در نظرش بگيريم و توجهش كنيم ، سرگردان است .))
{يادداشت هاى زيرزمينى ، داستايوسكى ، ص 64.}
235- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 116.
236- همان ماءخذ، ج 6، ص 252. اشاره به آيه 124، سوره طه : و من اعرض عن ذكرى فان له معيشه ضنكا و نحشره يوم القيامه اعمى ((و هر كس از ياد من روى بگرداند، در حقيقت ، زندگى تنگ {و سختى } خواهد داشت و روز رستاخيز او را نابينا محشور مى كنيم .))
237- ر.ك : همين كتاب ، ص 389.
238- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 735.
239- همان ماءخذ، ج 7، ص 513.
240- يادداشت هاى زيرزمينى ، داستايوسكى ، ص 64.
241- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 3، ص 633.
242- همان ماءخذ، ج 5، ص 417.
243- تاريخ علوم ، پى ير روسو، ص 693 - 695.
244- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 3، ص 635.
245- همان ماءخذ، ج 7، ص 512.
246- شاعر تواناى عرب ، از همين مضمون درباره خود استفاده كرده است .
247- تولستوى .
248- ر.ك : تقسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 810.
249- همان ماءخذ، ج 14، ص 49.
250- سوره اعراف ، آيه 12.
251- همان سوره ، آيه 13.
252- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 343.
253- انما قتله الذين جاوابه . ((كسانى عمار را كشتند كه او را به اين جا آوردند.))
((الامامه و السياسه ، ص 106.))
254- فالنبى (صلى الله عليه وآله ) قتل حمزه حين ارسله الى قتال الكفار. ((بنابراين توجيه ، بايد گفت : رسول خدا (صلى الله عليه وآله ) حمزه را كشت ، آن هنگام كه او را به سوى نبرد با كافران فرستاد.))
((نور الابصار، شبلنجى ، ص 89.))
255- نهج البلاغه ، خطبه 130.
256- سوره سبا، آيه 46.
257- احياءالعلوم ، غزالى ، ج 3، ص 152.
شب هفتم محرم ، 6/4/1372.
258- نهج البلاغه ، خطبه 182.
259- همان ماءخذ.
260- همان ماءخذ.
261- نهج البلاغه ، خطبه 216.
262- سوره آل عمران ، آيه 159.
263- سوره شورى ، آيه 38.
264- سوره حجرات ، آيه 13.
265- سوره اسراء، آيه 70.
266- سوره ص ، آيه 26.
267- سوره اسراء، آيه 81.
268- سوره نساء، آيه 58.
269- سوره اعراف ، آيه 85 - سوره هود، آيه 85 - سوره شعرا، آيه 183.
270- وسق = تقريبا 40 كيلوگرم است .
271- وسائل الشيعه ، شيخ حر عاملى ، ج 2، ص 118.
272- سوره فاتحه ، آيه 6.
273- همان سوره ، آيه 5.
274- ر.ك . تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 3، ص 292.
275- سوره نوح ، آيات 13 و 14.
276- ر.ك تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 3، ص 633.
277- زنبق دره ، اونوره بالزاك ، ص 93.
278- نهج البلاغه ، نامه شماره 47.
279- سوره مريم ، آيه 41.
280- هيمه : هيزم .
281- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 3، ص 200.
282- ((من مبارزه را از شهيدان عاشورا آموختم .)) گاندى .
{قيام جاودانه ، محمدرضا حكيمى ، ص 87.}
283- آقا ميرزا مهدى حائرى .
284- يوهان كپلر، دانشمند آلمانى (1571 - 1630م )، اولين كسى بود كه علم به معناى امروزى را تاءسيس و به طور تجربى ثابت كرد. او با كشف قوانين حركات سيارات در منظومه شمسى ، نظريات جهان شناختى بطلميوسى را كه مبنى بر تقديس مدارات سيارات و افلاك آسمانى قرار داشت و خداوندان آن ها را به حركت درمى آوردند، مردود شناخت و قوانين حركات سيارات را با سه قانون زير توضيح داد: الف - مدار حركت سيارات ، بيضى بوده و خورشيد در يكى از كانون هاى آن قرار دارد. ب - شعاع واصل بين خورشيد و هر سياره در زمان هاى مساوى ، مساحت هاى مساوى را جاروب مى كند. ج - نسبت مربع زمانى با مدت زمان حركت انتقالى يك سياره ، نسبت مستقيم با مكعب فواصل آن ها از خورشيد دارد. {زندگانى دانشمندان بزرگ ، ايزاك آسيموف ،ت . محمود مصاحب ، ج 1،ص 260}.
285- ((او براى كسرىِ خرج خود، دست {احتياج } به اين و آن دراز مى كرد))
{علم به كجا مى رود؟ ماكس پلانك ، ص 294}
286- Weltharmonie، چاپ آلمان .
287- ر.ك : تكاپوى انديشه ها، مجموعه مصاحبه ها، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 85، چاپ دفتر نشر فرهنگ اسلامى .
288- همان ماءخذ، ص 153.
289- نهج البلاغه ، خطبه 221.
290- الاتحاف ، ص 25 - حليه الاولياء، ج 2، ص 39 - قمقام ، ص 353.
291- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 7، ص 121.
292- همان ماءخذ، ج 8، ص 360.
293- سوره رعد، آيه 24.
294- مفاتيح الجنان ، دعاى حضرت البوالفضل (عليه السلام).
295كش = نافذ، زيبا.
296- ر.ك تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 14، ص 112.
297- سوره بقره ، آيه 186.
298- سوره مؤمن ، آيه 60.
299- سوره بقره ، آيات 155 تا 157.
300- معانى الاخبار، شيخ صدوق ، صص 288 و 289.
301- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 11، ص 356.
302- سوره زمر، آيه 10.
303- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 483.
304- همان ماءخذ، ج 1، ص 100.
305- ر.ك : رسول ترك ، آزادشده امام حسين (عليه السلام)، محمدحسن سيف اللهى ، انتشارات جمكران ، چاپ سال 1379.
306- تاريخ طبرى ، ج 5، ص 420 و 421- نفس المهموم ، قمى ، ص 232 و 233.
307- سوره فاتحه ، آيه 6.
308- همان سوره ، آيه 7.
309- همان سوره ، آيه 5.
310- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 14، ص 265.
311- سوره احزاب ، آيه 33.
312- سوره زمر، آيه 42.
313- Reflex
314- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 12، ص 392.
315- همان ماءخذ، ج 1، ص 669.
316- سوره نساء، آيه 40.
317- سوره ابراهيم ، آيه 4.
318- شب ششم محرم ، 25/3/1373. 1- ر.ك : همين كتاب ، ص 27.
319- سوره اسراء، آيه 82.
320- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 5، ص 275.
321- سوره هود، آيه 15.
322- سوره آل عمران ، آيه 152.
323- نفس المهموم ، محدث قمى ، صص 191 و 192 - الكامل ، ابن اثير، ج 3، صص 280 و 281 - ارشاد، شيخ مفيد، صص 82 و 83.
324- شب هفتم محرم ، 26/3/1373. 1- من كيستم ؟ از كجا آمده ام ؟ به كجا آمده ام ؟ با كيستم ؟ براى چه آمده ام ؟ به كجا خواهم رفت ؟
325- الاتحاف ، ص 25؛ حليه الاولياء، ج 2، ص 39؛ قمقام ، ص 353.
326- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1،ص 401.
327- سوره انعام ، آيه 162.
328- سوره رحمن ، آيه 29.
329- سوره نساء، آيه 93.
330- نفس المهموم ، محدث قمى ، ص 149 - شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحديد، ج 1، ص 302.
331- سوره نساء، آيه 97.
332- ر.ك : تكاپوى انديشه ها، مجموعه مصاحبه ها، ج 1، ص 85، چاپ دفتر نشر فرهنگ اسلامى .
333- مير عماد، خطاط معروف قزوينى .
334- سوره رعد، آيه 17.
335- كيا = شكوه .
336- ذرات بسيار كوچك در اتم ، كه عمر آن ها، يك ده ميلياردم ثانيه است .
337- شب هشتم محرم ، 27/3/1373.
1- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 7، ص 513.
338- نهج البلاغه ، خطبه 27.
339- اخلاق نيكوماخوس (نيكوماكوس )، ص 21 - ترجمه از يونانى به فرانسه ، توسط بارتلمى سانتهيلر.
340- republic
341- سوره مؤمنون ، آيه 71.
342- ر.ك : همين كتاب ، ص 49.
343- اديسون .
344- سوره روم ، آيه 7.
345- قدرت ، برتراند راسل ، به نقل از موسولينى ، ص 70 و 71 - ترجمه و تفسير نهج البلاغه ، محمدتقى جعفرى ، ج 6، صص 69 و 70.
346- ر.ك : نيايش امام حسين (عليه السلام) در صحراى عرفات (شرح دعاى عرفه )، محمدتقى جعفرى ، ص 119.
347- همان ماءخذ، ص 121.
348- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 12، ص 93.
349- سوره نجم ، آيه 42.
350- البته مغز آن انسانى كه بدن محدود و درون خود را به مديريت گرفته ، و دنيا را مثل بدن خود اداره مى كند و مى تواند اداره كند، همين يك شى ء خيلى كوچك است در مقابل فعاليت هاى بى نهايت بزرگ .
351- سوره نحل ، آيه 120.
352- سوره صافات ، آيه 102.
353- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 2، ص 440.
354- احياءالعلوم ، غزالى ، ج 3، ص 152.
355- مومين = مثل موم در مقابل حرارت ذوب مى شود.
356- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 14، ص 112.
357- شب نهم محرم ، 28/3/1373. 1- سوره روم ، آيه 7.
358- سوره محمد (صلى الله عليه وآله )، آيه 36.
359- حيات : طبيعت و منشاء تكامل آن ، اپارين ، ترجمه هاشم بنى طرفى ، ص 347.
360- سوره عنكبوت ، آيه 64.
361- سوره لقمان ، آيه 33.
362- سوره حديد، آيه 20.
363- ر.ك : در محضر حكيم علامه جعفرى ، ص 110، مؤ سسه علامه جعفرى .
364- پسيكولوژى (علم الروح ) - اكمل تجليات روح ، تقى ارانى ، صص 201 و 202.
365- سوره روم ، آيه 7.
366- نهج البلاغه ، خطبه 29 - ترجمه و تفسير نهج البلاغه ، محمدتقى جعفرى ، ج 6، صص
211 - 214.
367- الاشارات و التنبيهات ، ابن سينا، ج 2، ص 254.
368- سوره نوح ، آيه 8.
369- اشارات ، ابن سينا، مقامات العارفين .
370- نفس المهموم ، ص 227 - تاريخ طبرى ، ج 5، ص 418 - الكامل ، ابن اثير، چاپ 1387 ه .ق بيروت ، ج 3، ص 285.
371- همان ماءخذ.
372- سوره مدثر، آيه 38.
373- سوره ضحى ، آيه 11.
374- سوره مدثر، آيه 38.
375- سوره نجم ، آيات 39 و 40.
376- سوره يوسف ، آيه 76.
377- سوره ضحى ، آيه 11.
378- سوره ذاريات ، آيه 18.
379- نهج البلاغه ، نامه شماره 53 (فرمان مبارك اميرالمؤمنين (عليه السلام) به مالك اشتر).
380- سوره بقره ، آيه 194.
381- نفس المهموم قمى ، ص 227 - بحارالانوار، مجلسى ، ج 44، صص 392 و 393.
382- نفس المهموم ، ص 227 - تاريخ طبرى ، ج 5، ص 418 - الكامل ، ابن اثير، چاپ 1387 هق ، چاپ بيروت ، ج 3، ص 285.
383- همان ماءخذ.
384- همان ماءخذ.
385- نفس المهموم ، قمى ، ص 227 و 228 - الكامل فى التاريخ ، ابن اثير، ج 3، ص 285، چاپ 1387 هق بيروت .
386- تاريخ طبرى ، ج 5، صص 419 و 420 - لهوف ، ص 40.
387- الكامل فى التاريخ ، ابن اثير، ص 285 - نفس المهموم ، قمى ، ص 228 - نهايه الارب ، النويرى ، ج 20، صص 434، 435.
388- نفس المهموم ، قمى ، صص 228 و 229 - الكامل فى التاريخ ، ابن اثير، چاپ 1387 هق ، بيروت ، ج 3، ص 285.
389- سوره صافات ، آيه 102.
390- در تاريخ طبرى ، نام هُوَى و در ارشاد شيخ مفيد، نام جون ، وابسته ابوذر غفارى ذكر شده است .
391- تاريخ طبرى ، ج 5، صص 420 و 421 - نفس المهموم ، قمى ، صص 232 و 233.
392- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 343.
393- همان ماءخذ. ج 10، ص 242.
394- ر.ك : همين كتاب ، ص 31.
395- امام حسين و ايران ، كورت فريشلر.
396- ر.ك : تفسير و نقد و تحليل مثنوى ، محمدتقى جعفرى ، ج 1، ص 483.
397- ((من مبارزه را از شهيدان عاشورا آموختم )). گاندى .
{قيام جاودانه ، محمدرضا حكيمى ، ص 87}
398- يادداشت هاى زيرزمينى ، داستايوسكى ، ص 64.
399- لهوف ، سيد بن طاووس ، ص 104.
400- نفس المهموم ، محدث قمى ، ص 149 - شرح نهج البلاغه ، ابن ابى الحديد، ج 1، ص 302.