229- اسد الغابة،ج 2،ص 13 - 14 همين خطبه در بحارا لانوار ج 44،ص 21 - 22 نيز اندك تفاوتى آمده است و نقل شده است كه مردم در پاسخ گفتند:البقية البقية يعنى ما بقاء و زندگى را مى خواهيم نه جنگ و شهادت
230- اسد الغابة ج 2،ص 13
231- در تاريخ آمده است فلما اءفردوه اءمضى الصلح هنگامى كه آن حضرت را تنها گذاشتند،صلح را پذيرفت اسد الغابة ج 2،ص 14 در تاريخ يعقوبى نيز آمده است فلما راءى الحسن أن لا قوة به أن اءصحابه قد افترقوا عنه فلم يقوموا له صالح معاوية هنگامى كه امام حسن (عليه السلام) مشاهده كرد نيرويى براى نمانده و يارانش از او فاصله گرفتند و همراهى نكردند،با معاويه صلح كرد تاريخ يعقوبى ت ج 2،ص 215
232- ارشاد شيخ مفيد،،ص 354
233- اسدالغابة ج 2،ص 13 تاريخ مدينة دمشق ابن عساكر،ج 13،ص 261
234- معاوية بن ابى سفيان بن حرب بن امية بن عبد شمس
235- ارشاد شيخ مفيد،ص 355 همچنين رجوع كنيد به:مناقب ابن شهر آشوب،ج 4،ص 38 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 16،ص 46 بخشى از اين خطبه در مختصر تاريخ دمشق،ج 25،ص 43 و سير اعلام النبلاء ذهبى ج 4،ص 304 نيز آمده است
236- نهج البلاغه،نامه 62
237- از شعبى نقل شده است ان دهاة العرب اءربعة معاوية و ابن العص و المغيره و زياد زير كان جهان عرب چهار تن بودند معاويه،عمر و عاص ،مغيره و زياد الذريعة،ج 1،ص 350 و مختصر تاريخ دمشق ج 9،ص 80
238- در ارتباط با معرفى مروان و فساد و گمراهى اش سابقا بحث شد
239- تجارت الامم،ج 2،ص 15
240- كوثر آيه 3 طبقات ابن سعد ج 1،ص 133 تاريخ ابن عساكر،ج 46،ص 118 و الغدير،ج 2،ص 120 به بعد
241- ربيع الابرار،زمخشرى به نقل از شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 6،ص 283 و الغدير،ج 2،ص 123
242- مراجعه شود به الغدير ج 2،ص 126
243- الغدير،ج 2،ص 126
244- مراجعه شود يه:الامامة و السياسة ج 1،ص 82 و الغدير،ج 2،ص 140 - 142
245- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 2،ص 65 و الغدير ت ج 2،ص 143 به نقل از عيون الاخبار ابن قتيبه ج 1،ص 181
246- نهج البلاغه خطبه 84 رجوع شود به پيام امام اميرالمؤمنين،ج 3،ص 461 به بعد
247- نهج البلاغه،نامه 39
248- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 222 مراجعه شود به پيام امام،ج 3،ص 461 - 476
249- چنانچه گذشت:زياد فرزند عبيد غلام رومى حرث شمرده مى شد. مراجعه شود به كامل ابن اثير ج 3،ص 44 حوادث سال 44
250- كامل ابن اثير،ج 3،ص 444،حوادث سال 44 م مراجعه شود به:نقش عايشه در تاريخ اسلام،قسمت سوم،ص 150 به بعد
251- شرح نهج البلاغه عبده ذيل نامه 44
252- براى آگاهى بيشتر از شرح حال زياد مراجعه شود به: مختصر تاريخ دمشق، ج 9، ص 75 به بعد. تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 218. كامل ابن اثير، ج 3، ص 441 به بعد. (حوادث سال 44 و 45 هجر). تاريخ طبرى، ج 4، ص 163 به بعد. تاريخ ابن عساكر، ج 19، ص 216 - 227. مروج الذهب، ج 3،ص 25 - 26 و الغدير ج 10، ص 216 - 227،
253- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 11، ص 44. مراجعه شود به: الغدير، ج 11، ص 38.
254- مختصر تاريخ دمشق ج 25،ص 174
255- مراجعه شود به شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 20،ص 10 ذيل حكمت 413
256- همان مدرك ج 12،ص 239
257- مراجعه شود به مختصر تاريخ دمشق،ج 25،ص 157 - 158 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 20،ص 8 ،ذيل حكمت 413
258- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 20،ص 8،ذيل حكمت 413
259- بحارا لانوار ج 44،ص 83 و احتجاج طبرسى،ج 2،ص 40
260- مراجعه شود به مختصر تاريخ دمشق،ج 25،ص 165 - 169 متدرك حاكم،ج 3،ص 448 شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 12،ص 238،و ج 20،ص 8 به بعد
261- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 12،ص 238
262- بحارا لانوار،ج 44،ص 83 و احتجاج،ج 2،ص 40
263- لقد وضعت رجل معاوية فيى بعيد الغاية على امة محمد و فتقت عليهم فتقا لا يرتق ابدا كامل اين اثير ج 3،ص 504 حوادث سال 56
264- تاريخ ابن عساكر،ج 12،ص 108 به بعد
265- كاهى ج 5،ص 292 باب الضرار حديث 2،و تهذيب ج 7،ص 146 باب بيع الماء حديث 651 براى آگاهى بيشتر از مدارك و محتواى اين قاعده مراجعه شود به القواعد الفقيهية تاءليف آية الله العظمى ناصر مكارم شيرازى ج 1،ص 29 به بعد
266- شرح نهج البلاغه،ابن ابى الحديد ذيل خطبه 56 و الغدير،ج 11،ص 30
267- تاريخ طبرى،ج 4،ص 176،حوادث سال 53 مراجعه شود به كامل ابن اثير ج 3،ص 462 - 463 حوادث سال 50
268- همان مدرك
269- همان مدرك
270- احتجاج طبرسى،ج 2،ص 16 و بحارالانوار،ج 44،ص 124
271- حياة الصحابة ج 3،ص 529 به نقل از تاريخ سياسى اسلام، ج 2،ص 410
272- مختصر تاريخ دمشق،ج 9،ص 89 وى همچنين در برابر مخالفت عايشه با زمامدارى يزيد در سال 56 هجرى در مدينه،به وى گفت ان اءمر ييزييد قضاء و ليس للعباد الخييرة من امرهم ماجرايى زمامدارى يزيد قضاى حتمى است كه بندگان در اين ارتباط از خود اختيارى در مخالفت ندارد تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 60
273- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 11،ص 44 - 46 با اهتصار
274- همان مدرك ج 4،ص 73 توجه داريد كه كيينه معروف آن حضرت ابوالحسن است ولى جواختناق حكومت اموى چنان بر شيعيان سخت گرفته بود كه نه تنها از بردن نام و القاب آن حضرت مى ترسيدند،بلكه از كينه معروف آن حضرت نيز استفاده نمى كرد و از كينه غير معروف ابوزينب بهره ميى گرفتند
275- احتجاج طبرسيى،ج 2،ص 84 - 85 مرحوم علامه امينى در كتاب ارزشمند الغدير احاديث ساختگى در فضايل خلفا و همچنين معاويه را به طور مشروح مورد بحث و بررسى قرار داده است رجوع كنيد به الغدير،ج 7،8،9 و 10
276- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 11،ص 46
277- بقره آيات 204 - 2005
278- شرح نهج البلاغه ابن ابيى الحديد ج 4،ص 73
279- رجوع كنيد به تفسير فخر رازى،روح المانى،الدر المنثور،مجمع البيان و تفسير نمونه ذييل تفسيير آيات فوق
280- آرى، اين آيه در عظمت فداكارى امير مؤمنان (عليه السلام) نازل شده است مطابق نقل مفسران و مورخان شيعه و سنى اين آيه مربوط به ليلة المبيت يعنى آن شب است كه مشركان مكه قصد داشتند رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) را در منزلش به جاى پيامبر (صلي ‍ الله عليه و آله و سلم) خوابيد صبگاهان كه مشركان با شمشيرهاى آخته بر آن خانه هجوم آورند،على (عليه السلام) را در آن جا يافتند و با ايين فداكارى،رسول خدا از دست مشركان نجات يافت و از همان جا هجرت رسول خدا به سوى مدييينه آغاز شد،بنابراين آييه فوق درباره عظمت كار اميير مؤمنان (عليه السلام) كه با وجود خطر فراوان،شجاعانه و فداكارانه آن شب را در بستر رسول خدا (عليه السلام) به سر برد،نازل شده است براى آگاهى از مصادر ايين شأن نزول،رجوع كنيد به تفسير نمونه،ج 2،ص 47 تفسير آييه 207 سوره بقره
281- الغدير،ج 2،ص 101 - 102
282- اين كلمات را ابن ابى الحديد در شرح خود ج 4،ص 56 به نقل از جاحظ آورده است كه به علت زشتى اين كلمات از نقل آن خودارى مى كنيم
283- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج،4،ص 56 - 57
284- تاريخ طبرى،ج 4،ص 52 و بحارا لانوار،ج 23،ص 169
285- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 11،ص 44
286- تاريخ طبرى،ج 4، ص 188 حوادث سال 51 هجرى و كامل ابن اثير ت ج 3،ص 472
287- عقد الفريد،ج 4،ص 366
288- آن سه فضيلت عبارتند از:الف - در جريان تبوك كه على (عليه السلام) را در مدينه به جاى خود گذاشت،خطاب به وى فرمود:أما ترضى أن تكون منيى بمنزلة هارون من موسى الا انه لا نبوة بعديى آيا خشنود نيستى كه جايگاه تو در نزد من همانند هارون نسبت به موسى باشد با اين تفاوت جز آن كه بعد از من نبوتى نيست ب - در جنگ خيبر بعد از آن كه ديگران نتوانستند قلعه خيبر را بگشايند فرمود:لا عطين الراية رجلا يحب الله و رسوله و يحبه الله و رسوله پرچم را به دست مردى خواهم داد كه خدا و رسولش را دوست دارد و خداوند و رسولش نيز او را دوست مى دارند آنگاه پرچم را به دست على (عليه السلام) داد و فتح و پيروزى حاصل شد. ج - وقتى كه در ماجراى مباهله آيه 61 سوره اال عمران فقل تعالوا ندعاءبناء نا و ابناء كم... نازل شد،رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) على و فاطمه و حسن و حسين (عليه السلام) را فراخواند و فرمود:اللهم هولاء أهلى خداوند!!اينان خاندان من هستند كه مشمول اين آياتند. صحيح مسلم كتاب فضائل الصحابة باب،فضايل على بن ابى طالب حديث سوم با تلخيص
289- بحارا لانوار،ج 33،ص 256
290- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 4،ص 57 و الغدير،ج 2،ص 102
291- ربيع الابرار زمخشرى،ج 2،ص 186 مطابق نقل الغدير ج 10،ص 266
292- مامل ابن اثير،ج 5،ص 42 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 4،ص 58 براى آگاهى بيشتر از ماجراى سنت معاويه و پيروانش ‍ در سب و لعن مولا (عليه السلام) رجوع كنيد به الغدير،ج 2،ص 101 به بعد و جلد 10،ص 257 به بعد،شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 4، ص 56 به بعد پيام امام امير المؤمنين (عليه السلام) ج 2، ص 652 و دائرة المعارف الاسلامة الشيعة،ج 1،ص 59
293- رجوع كنيد به:انساب الاشراف بلاذرى،ج 2،ص 407 شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 13،ص 220 و الغدير ج 7،ص 147،ج 8،ص 264 و ج 9،ص 392
294- مناقب ابن شهر آشوب ج 4،ص 38 و بحارالانوار ج 44،ص 65 البته مطابق نقل ابن قتيبه در الامامة و السياسة جلد 1،ص 184 معاويه تعهد كرده بود كه پس از مرگش خلافت به امام حسن مجتبى (عليه السلام) منتقل شود در اين صورت انگيزه معاويه برايى به شهادت رساندن آن حضرت روشن تر است همين انگيزه را علامه امينى در الغدير ج 11،ص 9 از ابوالفرج اصفهانى نويسنده كتاب مقتال الطالبين نقل مى كند ابن عبدالبر نيز در استيعاب ج 1،ص 438 و 439 مى نويسد امام حسن (عليه السلام) با وى شرط كرده بود كه خلافت پس از معاويه در اختيار او قرار گيرد
295- براى آگاهى از زندگى و سابقه اشعت رجوع كنيد به پيام امام امير المؤمنين (عليه السلام)،ج 1،ص 644 به بعد ذيل خطبهه نوزدهم
296- رجوع كنيد به:كتاب هاى معتبر تاريخى از شيعه و سنى مانند:ارشاد شيخ مفيد،ص 356 و 357 مناقب ابن شهر آشوب ج 4،ص ‍ 47 - 49 بحارا لانوار ج 44،ص 147 تاريخ الخلفاء سيوطى،ص 214 شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 16،ص 29 مختصر تاريخ دمشق ج 7،ص 39 تذكرة الخواص سبط جوزى ص 191 و 192 ابن عبدالر نيز در استيعاب ج 1،ص 440 در شرح حال امام حسن (عليه السلام) مى نويسد:گروهى گفته اند كه آن زن به دسيسه معاويه و پولى كه براى وى فرستاد آن حضرت را مسموم ساخت و قالت طايفة كان منها بتدسيس معاوية اليها و ما بذل لها فى ذالك
297- مقاتل الطالبيين ص 48
298- الامامة و السياسة ج 1،ص 196 عقد الفريد،ج 4،ص 361 و مناقب ابن شهر آشوب ج 4،ص 49
299- دريكى از بندهاى صلح نامه آمده بود:و ان يومن شيعته و لا بيتعرض لا حد منهم امنيت شيعيان على (عليه السلام) را تضمين كند و متعرض احدى از آنان نشود مناقب شهر آشوب ج 4،ص 38 و ارشاد شيخ مفيد،ص 355
300- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 11،ص 43
301- شرح نهج البلاغه ابن ابيالحديد ج 11،ص 43 و بحارا لانوار ج 44،ص 68
302- فقلتم تحت كل حجر و مدر،و أخافهم،و قطع الايديى و الارجل و سمل العيون و صليهم على جذوع النحل،و طردهم و شردهم عن العراق فلم يبق بها منهم همان مدرك ص 44 محقق ارجمند جناب شيخ باقر قرشى مى نويسد زياد قصد كرد كوفه را از شيعيان خالى كند و شوكت آنان را در هم بشكند،از اين رو،پنجاه هزار تن از شيعيان كوفه و عراق را آواره منطقه خراسان كرد و البته همين جمعيت موجب تشيع در آن منطقه و تشكيل گروه هاى مقاومت و مبارزه عليه امويان شد حياة الامام الحسين بن على ع ليه السلام ج 2،ص 178
303- الامامة و السياسة،ج 1،ص 203 و بحارا لانوار،ج 44،ص 213
304- حجر بن عدى از بزرگان صحابى رسول خدا بود دانشمندان شيعه و سنى تغييرات بلندى در عظمت او نقل كرده اند درباره او نوشته اند:وى هر چند از نظر سن و سال از ديگر صحابه رسول خدا كوچك تر بود،ولى از نظر عظمت از بزرگان صحابه بود حاكم نيشابورى در مستدرك از او با عنوان راهب اصحاب محمد ياد كرده است و ابن اثير در اسد الغابة و ابن حجر عسقلانى در الاصابه از او عنوان حجر الخير ياد كرده اند درباره او آمده است كه وى مردى عابد بود هميشه با وضو بود و هرگاه وضو مى گرفت،نماز مى خواند ابن عبدالبر در استعيعاب و ابن اثير در اسد الغابه وى را مستجاب الدعوة دانسته اند. براى آگاهى بيشتر رجوع كنيد به مختصر تاريخ فى معرفة الصحابة ج 1،ص 385 - 386 الاصابة فى تميز الصحابة ج 1،ص 314 مختصر تاريخ دمشق ج 6،ص 236 به بعد اعيان الشيعة ج 4،ص 569 به بعد و الغدير ج 11، ص 53 بع بعد
305- رجوع كنيد به:به تاريخ طبرى ج 4،ص 178 - 207 كامل ابن اثير،ج 3، ص 472 - 486 مختصر تاريخ دمشق ج،ج 6،ص 235 - 242 مروج الذهب مسعودى،ج 3،ص 3 - 4 الغدير ج 11،ص 37 به بعد و اعيان الشيعة ج 4،ص 569 - 586.
306- كنز العمال ج 11،ص 353 حديث شماره 31724،همچنين رجوع كنيد به:اسد الغابة فى معرفة الصحابة ج 1،ص 386 و الاصابة فى تمييز الصحابة ج 1،ص 315
307- الامامة و السياسة،ج 1،ص 203 همچنين رجوع كنيد به:بحارا لانوار ج 44،ص 213
308- مختصر تاريخ دمشق،ج 6،ص 241 و الاصابة،ج 1،ص 315
309- تاريخ طبرى،ج 4،ص 208 و كامل ابن اثير ج 3،ص 487
310- كامل ابن اثير ج 3،ص 487
311- كنز العمال ج 13،ص 495 تهذيب التهذيب ابن حجر،ج 8،ص 21 اسد الغابة ج 4،ص 100 و بحارا لانوار،ج 18،ص 12
312- بحارا لانوار،ج 22،ص 343
313- بحارالانوار ج 32،ص 399 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 3، ص 182
314- طبرى مى نويسد:او را در موصل دستگير كردند و به شهادت رساندند تاريخ طبرى ج 4،ص 197 ولى مطابق نقل ابن سعد در طبقات ج 6 ص 25 او را در منطقه جزيره كردند و به شهادت رساندند.
315- طبقات ج 6،ص 25 ابن حجر عسقلانى نيز مى نويسد:اءول راءس اهدى فى الاسلام راءس عمرو بن الحمق بعث به زياد الى معاوية الاصابة ج 2،ص 523
316- رجوع كنيد به:الغدير،ج 11،ص 41 - 44 تاريخ طبرى ج 4 ص 197 طبقات ابن سعد ج 6،ص 25 الاصابة ج 2،ص 533 كنز العمال ج 13 ص 497 مصف ابن ابى شيبه ج 8،ص 357 مختصر تاريخ دمشق ج 19،ص 202 و اعيان الشيعة ج 8،ص 376
317- الامامة و السياسة ج 1،ص 203 در بحارا لانوار ج 44،ص 213 نيز،اين جملات با تفاوتى نقل شده است
318- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 172 و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 3،ص 56
319- رجوع كنيد به عقد الفريد،ج 4،ص 259
320- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 248 و بحارا لانوار،ج 45،ص 324 همچنين رجوع كنيد به عقد الفريد ج 4،ص 358
321- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 218 مراجعه شود به نقش عايشه در تاريخ اسلام قسمت سوم،ص 157
322- الغدير،ج 8،ص 349 به نقل از مروج الذهب ج 2،ص 79
323- عقد الفريد،ج 4،ص براى آگاهى بيشتر مراجعه شود به نقش شود عايشه در تاريخ اسلام قسمت سوم.
324- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 305
325- مراجعه شود به عقد الفريد،ج 4،ص 358
326- مراجعه شود به عقد الفريد ج 4،ص 259
327- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 11،ص 45 و الغدير ج 11،ص 29
328- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 11،ص 43
329- مناقب ابن شهر آشوب،ج 3،ص 248
330- احتجاج طبرسى،ج 2،ص 87 الغدير ج 11،ص 28.
331- عقد الفريد،ج 4،ص 81 - 82
332- رسالة الجاحظ فى بنى اميه ص 124 به نقل از تاريخ سياسى اسلام،ج 2ت ص 396 مراجعه شود به پيام امام امير المؤمنين (عليه السلام) ج 3،ص 250 و الغدير،ج 10،ص 227
333- تاريخ يعقوبى ج 2،ص 232 مراجعه شود به تاريخ الخلفاء ص 223
334- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 232
335- خلافت و ملوكيت ص 188 - 207 به نقل از تاريخ سياسى اسلام،ج 2ت ص 407 - 408 رجوع شود به پيام امام امير المؤمنين (عليه السلام) ج 3، ص 250 - 251
336- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 5،ص 132
337- همان مدرك ج 20،ص 278 مراجعه شود به پيام امام،ج 3،ص 20 و 21
338- براى توضيح بيشتر به كتاب نفيس الغدير،ج 11،ص 71 به بعد مراجعه شود كه تمام مدارك مطالب فوق را از كتاب برادران اهل سنت با ذكر جلد و صفحه آورده است.
339- رجوع كنيد به پيام امام امير المؤمنين (عليه السلام) ج 4،ص 329 - 330
340- عقد الفريد،ج 4،ص 368 و مراجعه شود به كامل ابن اثير،ج 3،ص 46
341- مقاتل الطالبين،ص 7
342- مراجعه شود به الغدير،ج 10،ص 233 استيعاب،شرح حال عبدالرحمن و تاريخ طبرى،ج 4،ص 171
343- كامل ابن اثيير،ج 3،ص 503 حوادث سال 56
344- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 220 و تاريخ طبريى ج 6،ص 170 ابن اثير در كامل ج 3،ص 503 - 50 اين داستان را به نحو ديگرى نقل كرده است.
345- كامل ابن اثير،ج 3،ص 506
346- الامامة و السياسة ج 1،ص 149 - 155 الغدير،ج 10،ص 250 و تاريخ طبرى ج 4،ص 170
347- مراجعه شود به كامل ابن اثير،ج 3،ص 511 و عقد الفريد،ج 4،ص 371 - 372
348- مامل ابن اثير،ج 3،ص 487 و الغدير،ج 10،ص 225 معاويه خود بهتر از هر كس مى دانست كه يزيد شايسته اين جايگاه نيست ولى عشق به فرزند و بقاى خلافت در اين خاندان،او را از پيروى حف باز داشت از معاويه نقل شده كه مى گفت لولا هواى فيى يزيد لا بصرت رشديى اگر عشق و علاقه يزيد نبود مى توانستم راه صحيح را تشخيص دهم!تذكرة الخواص ،ص 257 و رجوع كنيد به مختصر تاريخ دمشق، ج 28،ص 18
349- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 220
350- العدالة الاجمتاعية ص 181
351- و سيره سيرة فرعون،بل كان فرعون اءعدل منه فيى رعيته مروج الذهب ج 3،ص 68
352- مختصر تاريخ دمشق،ج 28 ص 19
353- حياة الامام الحسين بن على (عليه السلام) ج 2،ص 180 اين سخن از استاد عبدالله علائى نقل شده است
354- تتمة المنتهى در تاريخ خلفا ء ص 66 البته ما معتقديم شراب در همه اديان الهى حرام بوده است و از جمله در دين حضرت مسيح (عليه السلام) هر چند به اين دين نسبت داده شده كه آن را جايز مى شمارند
355- كامل ابن اثيير ج 4،ص 23 و تاريخ طبرى،ج 4،ص 258 سرجون هم پياله يزيد در باده نوشى نيز بود انساب الاشراف ج 5،ص ‍ 301
356- الاغانى،ج 7،ص 170 مطابق نقل حياة الامام الحسين (عليه السلام) ج 2،ص 184
357- المناقب و المثالب ص 71 مطابق نقل حياة الامام الحسين (عليه السلام) ج 2،ص 180
358- اشعار و سخنان وى را پيش از اين در دومين ريشه از ريشه هاى قيام عاشورا آورديم.
359- تاريخ يعقوبى،ج 2،ص 229 و مختصر تاريخ دمشق،ج 28،ص 23 - 24
360- مروج الذهب ج 3،ص 67
361- قد منا من عند رجل ليس له دين يشرب الحمر و يضرب بالطنابير و يعزف عنده القيان و يلعب بالكلاب و يسمر عنده الحراب و هم اللصوص كامل ابن اثيير ج 4،ص 103
362- همان مدرك
363- المنتظم،ج 4،ص 179 حوادث سال 63 شبيه همين جملات را سيوطى در تاريخ الخلفاء ص 233 آورده است.
364-

مغشر الندمان قوموا		و اسمعوا صوت الاغانى
و اشربوا كاس مدام		و اتركوا ذكر المعانى
شغلتنى نغمة العيدان		عن صوت الاذان
و نعوضت عن الحور		خمورا فى الدنان