اهل بيت در آيه تطهير

علامه سيد جعفر مرتضى عاملى

- ۱ -


يادداشت مترجم بر چاپ اول

انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس‏اهل البيت و يطهركم تطهيرا(احزاب/33).

خداوند اراده فرموده كه هرگونه پليدى را ازشما خاندان نبوت ببرد و شما را از هرگونه‏آلايشى پاك و منزه گرداند.

پس از فرود آمدن آيه مباركه تطهير، پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله در قول و عمل، و در موارد ومنسبت‏هاى مختلف، مصاديثق حقيقى آيه شريفه را معين فرمود و به همگان نشان دادكه اهل بيت فقط اصحاب كساء هستند و بس. ماه‏هاى متمادى هرگاه كه پيامبرصلى الله عليه وآله‏براى نماز بيرون مى‏رفت، به در خانه فاطمه‏عليها السلام مى‏آمد و مى‏گفت: «الصلاة يا اهل‏البيت! انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت; مدت را از چهل روز تا نوزده ماه‏برشمرده‏اند هرچند روايات فراوانى اين امر را تاييد كرده گروهى از عالمان مدعى‏اجماع مفسران و نقل جمهور دانشمندان اهل سنت‏شده و آن را متواتر و افزون ازشمارش دانسته‏اند (چنان‏كه در همين كتاب خواهيد خواند)، برخى از شب‏پرستان‏خفاش‏صفت‏با چنگ‏زدن به پندارهاى واهى به مخالفت‏برخاسته تلاش بيهوده‏كرده‏اند تا مگر بتوانند اذهان مردمان را در اين‏باره دچار شك و ترديد نمايند. چنان‏كه‏از همان آغاز و آن‏گاه كه حق مسلم على‏عليه السلام و فرزندانش را در سقيفه ناميمون بنى‏ساعده‏از آنان در ربودند، دست‏به‏كار شده و هنوز چيزى از رحلت جانگذاز رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله‏نگذشته بود كه عكرمه خارجى در بازارهاى مدينه جار مى‏زد كه حاضر است در بيان‏مصداق اهل‏بيت، با هر كس بخواهد مباهله كند و بگويد كه: همسران پيامبر اهل‏بيت اوو مصاديق اين آيه‏اند. اين همه تلاش و كوشش در جهت دگوگون‏كردن حقيقت‏براى آن‏بود كه اهل‏بيت دنيايى از مفاهيم و معانى اصيل و ارزشمند را در خود داشت و از زبان‏رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله عدل و همتاى قرآن ناميده شده بود. آنان مى‏خواستند با گسترده‏كردن‏دايره شمول اهل‏بيت، مردم مسلمان را از مصاديق حقيقى اهل‏بيت دور سازند و درجهان به‏خواب‏رفته و فاصله‏گرفته از اين ستارگان درخشان آسمان اسلام به مقاصدزضت‏خود نايل آيند.

گروهى ديگر بنى‏هاشم را اهل‏بيت پيامبرصلى الله عليه وآله و مصداق آيه تطهير ناميدندوبرگفته خود پافشارى داشتند. برخى ديگر پا را از اين فراتر گذاشته و با دلايل بى‏پايه‏ادعا كردند كه اهل‏بيت، امت اسلام هستند و نه فقط اصحاب كساء، زنان پيامبرصلى الله عليه وآله وبنى‏هاشم.

دلايل اينان و رد عالمانه آن را در فصول پايانى كتاب ملاحظه خواهيد كرد.

علامه سيدجعفرمرتضى عاملى در تداون پژوهشها و مطالعات عالمانه ونقادانه‏خود در جهت زدودن زنگار تحريف از چهره حقايق تاريخى، اين‏بار با تتبع گسترده وعميق به بررسى دقيق روايات و ديدگاه‏ها و تفسير و تبيين انديشمندانه آيه تطهيرپرداخته، كتابى سودمند و خواندند به دوستداران و پژوهندگان حقيقت تقديم كرده‏است.

بدون ترديد خواننده گرامى به عمق كينه و عداوت دشمنان كينه‏توز اهل‏بيت‏عليهما السلام‏پى خواهد برد و درخواهد يافت كه چگونه در طول تاريخ كوشيده‏اند تا نور خدا راخاموش كنند و تشنگان معرفت را از چشمه‏سار زلال انديشه به‏دور دارند.

سپاس بى‏كران خداى يگانه را كه توفيق ترجمه اين اثر ارزشمند را به بنده ناچيزارزانى داشت و درود و سلام بى‏پايان بر خاندان عصمت و طهارت، مشعل‏داران جاده‏هدايت و سعادت.

هفدهم ربيع الاول يكهزار و چهارصد و چهارده.

سالروز ميلاد مسعود رسول اكرم‏صلى الله عليه وآله.

و امام صادق‏عليه السلام مطابق با چهاردهم شهريور.

يكهزار و سيصد و هفتاد و دو شمسى.

تهران - محمعد سپهرى.

پيشگفتار

بسم الله الرحمن الرحيم.

الحمد لله رب العالمين، الرحمن الرحيم، مالك يوم الدين، اياك نعبد واياك نستعين، اهدنا الصراط المستقيم، صراط الذين انعمت عليهم،غير المغضوب عليهم.

والصلاة والسلام على خير خلقه، و اشرف ربيته، محمد المصطفى و آله‏الطيبين، الذين اذهب الله عنهم الرجس و طهرهم تطهيرا.

اخيرا فرصتى دست داد تا موضوع «اهل‏بيت در قرآن‏» را از خلال بررسى آيه سى وسوم سوره احزاب (آيه تطهير) مورد بررسى و مطالعه قرار دهم، اين آيه تصريح داردخداوند سبحان هرگونه پليدى را از اهل‏بيت زدوده، آنان را پاكيزه گردانده است.

آن‏چه پيش روى خواننده گرامى است دستاورد همين پژوهش است. اميدوارم كه‏اين بررسى بتواند در پرده‏برداشتن از چهره حقايقى كه دست‏هاى تحريف و جعل آن رادگرگون كرده يا در پرده ابهام فرو نشانده‏اند، مفيد افتد و شما مى‏دانيد كه همواره اين‏دستان آلوده در خدمت اهداف سياسى خاص عمل كرده يا براساس كينه‏هاى ديرين ياگرايش‏هاى مذهبى يا عصبيت و حميت جاهلى حركت مى‏كنند. همين ايادى كثيف وپليد است كه تلاش كرده تا اين موضوع نيز به‏نحوى در پرده ابهام بماند يا به شكلى دچارتحريف و دگرگونى شود.

خواننده گرامى ملاحظه خواهد كرد كه پژوهش‏هاى عملى واقع‏گرا و پيراسته‏مى‏تواند به‏رغم شرايط و احوال و از توجه به نتايج و آثار، پاكيز را از پليد، سالم را ازتحريف شده و صحيح را از ناصحيح جدا سازد. او در اين راه از مظاهر خشم، غوغا وفريادى كه براى خاموش‏كردن نور و حقيقت و محو درخشش و فروزش آن از سوى‏باطل به‏پا مى‏شود و بدان متوسل مى‏شوند، بيمى به خود راه نخواهد داد.

بر خواننده گرامى پوشيده نيست كه طبيعت و شيوه اين بحث كه با آيه شريفه‏فراگير شد ما را تا حدودى مجبور ساخته كه از نظرافكندن و سركشى به اين‏سو و آن‏سوبازمانيم. به عقيده ما آگاهى خواننده از تمام مطالب در ترسيم سيمايى هرچه آشكارتر،كامل‏تر و منسجم‏تر مفيد خواهد بود. اگر مجاز باشم كه خواهشى از خواننده گرامى‏داشته باشم. از او خواهم خواست در محاسبات خود اين نكته را منظور كند كه مطالعه‏تمام اين فصل‏ها گشت و گذارى بى‏فايده و خسته‏كننده نيست. بلكه در بسيارى از مواردو در جاى‏جاى مباحث آن مطالبى سودمند و مفيد خواهد يافت و چه‏بسا كه از مطالعه‏تمام آن خشنودى بيش‏تر خواهد يافت تا اين‏كه به مطاله بعضى از فصل‏ها بسنده كند.

در همين‏جا ارادت صميمانه خود را پيشاپيش تقديم خواننده گرامى كرده، از اين‏كه‏مدتى را در مصاحبت‏با كتاب گذارده از وى سپاسگزارى مى‏كنم و پوزش مى‏خواهم.برخداوند متعال توكل مى‏نمايم و از او مسئلت دارم كه انجام اين كار را بر من آسان‏گرداند. در پايان از خداوند سبحان مسئلت دارم كه مرا در انجام اين پژوهش به شكل‏گسترده و كامل موفق بدارد تا بهتر و بيش‏تر سودمند افتد.

حمد و سپاس بى‏كران خداى را كه به ما نعمت‏هاى بى‏شمارى ارزانى داشت و راه‏هدايت و حقيقت‏جويى را به ما الهام كرد و درود و سلام بر بندگان برگزيده‏اش، محمدو خاندان پاك و پاكيزه‏اش.

قم، 13 رجب 1412 ه. ق.

جعفرمرتضى حسينى عاملى.