دعاهاى قرآن

حسين واثقى

- ۳ -


تعليم دعا به مسلمانان 
در نبرد حنين ، غنيمت بسيارى به چنگ مسلمانان افتاد. حضرت محمد صلى الله عليه و آله به هنگام تقسيم غنايم ، به تازه مسلمانان مكه سهم بيشترى دادند، تا در مسلمانى دلگرم و به اسلام خوشبين شوند. اين كار پيامبر سبب گرديد تا براى بيشتر مهاجر و انصار كه از فلسفه كار حضرت بى خبر بودند سوال ايجاد شود و در اين ميان ، منافقان فرصت يافتند تا زبان اعتراض بگشايند، و به بدگويى از پيامبر پردازند.
پيامبر علت كار خود را شرح دادند و مؤ منان بدان راضى شدند.
خداوند مى فرمايد: شايسته بود به آنچه خدا و پيامبرش به آنان دادند راضى و خشنود باشند و بگويند:
حسبنا الله سيؤ تينا الله من فضله و رسوله انا الى الله راغبون (105)؛
خداوند ما را بس است به زودى خداوند از فضلش و پيامبرش به ما مى دهند. ما به سوى پروردگار رغبت و ميل داريم .
دعا هنگام سوار شدن بر مركب و در برابر هر نعمتى 
يكى از شيوه هاى قرآن براى آشنا كردن مردم با خدا، بر شمردن نعمت هاى الهى است . قرآن مى كوشد، وجدانهاى خفته ار بيدار كند و مردم گريز پاى را با خدايشان انس و آشتى دهد.
در سوره زخرف مى فرمايد: خداوند براى شما كشتى و چارپايان آفريد تا بر آن دشوار شويد و آنگاه كه بر آن قرار يافتيد به ياد نعمت پروردگارتان باشيد و بگوييد:
سبحان الذى سخرلنا هذا وما كنا له مقرنين # و انا الى ربنا لمنقلبون (106) .
منزه است خدايى كه اين مركب را براى ما مسخر ساختت وگرنه ما توان آن را نداشتيم و ما به سوى پروردگارمان باز مى گرديم
.
امام على عليه السلام فرمايد: هرگاه بر مركب سوار شديد ياد خدا كنيد و بگوييد: سبحان الذى سر لنا هذا و ما كنا له مقرنين # و انا الى ربنا لمنقلبون (107)؛
امام رضا عليه السلام فرمايد: شكر الهى آن است كه هر گاه خداوند بر بنده اش نعمت داد بگويد: سبحان الذى سخرلنا هذا وما كنا له مقرنين # و انا الى ربنا لمنقلبون و الحمدلله رب العالمين (108).
دعاى ملائكه مقرب براى مؤ منان 
حاملان عرش الهى و كروبيان كه فرشتگان عالى رتبه و مقرب الهى هستند، هميشه تسبيح و حمد و پروردگار كنند و بر ايمانشان افزوده شود و از براى مؤ منان طلب آمرزش كنند و گويند:
ربنا وسعت كل شى ء رحمة و علما فاغفر للذين تابوا و اتبعوا سبيلك وقهم عذاب الجحيم # ربنا و ادخلهم جنات عدن التى وعدتهم و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذرياتهم انك انت العزير الحكيم # وقهم السيئات و من تق السيئات يومئذ فقد رحمته ، و ذلك هو الفوز العظيم (109)؛
بارالها، رحمت و دانش تو همه چيز را فرا گرفته است پس بيامرز كسانى را كه توبه كردند، و راه تو را پيمودند، و همسران و فرزندانشان را به بهشت عدن كه به آنان وعده دادى داخل فرما، همانا تو عزيز و حكيمى . و آنان را از بدى ها و عذاب دور دار، چرا كه هر كه تو را از بدى در روز قيامت حفظ فرمايى به او رحم كرده اى ، و همين رستگارى بزرگ است .
شايسته است ما هم با ملائكه مقرب همنوا شويم و اين دعا را بخوانيم چرا كه هم دعا براى جميع مؤ منان است .
تقديس الهى از زبان ملائكه 
در روز قيامت خداوند نابكاران و مشركان را محشور فرمايد و سپس به فرشتگان گويد: آيا اينها (مشركان ) شما را بندگى مى كردند و شما را مى پرستيدند؟
فرشتگان در پاسخ گويند:
سبحانك انت ولينا من دونهم (110)؛
اى خدا تو منزهى از هر عيب ، تو ولى و همراه مايى نه آنان ، بلكه آنان جن را پرستش مى كردند و بيشترشان به آن ايمان داشتند.
پند دوست
دو مرد با يكديگر دوست بودند؛ يكى خدا پرست فقير و ديگرى ثروتمند بى ايمان . ثروتمند بى ايمان به ثروت خود مى باليد و به دوستش مى گفت : من ثروت و افرادم بيش از تو است . و هر گاه در دو باغ وسيع و پر محصولش وارد مى شد مى گفت : گمان ندارم اين همه نعمت تمام شود و قيامتى در كار باشد. دوست خداشناس به او پند دادو گفت : آيا به خدايى كه تو را آفريد كفر مى ورزى ؟ اما من معتقدم كه الله خداى من است و شريكى براى او قرار نمى دهم ، چرا نعمت دهنده را نمى شناسى و هرگاه به باغت داخل مى شوى ، ياد خدا نمى كنى و به نشانه شكرگزارى نمى گويى :
ما شاء الله لاقوة الا بالله (111)؛
آنچه خدا خواهد (همان مى شود) قوت و قدرتى نيست مگر از جانب خدا.
پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود: هرگاه خداوند به بنده اش نعمت مال و زن و فرزند عنايت فرمود و او گفت : ما شاء الله لا قوة الا بالله آفتى به جز مرگ نبيند (112)؛
امام صادق عليه السلام فرمود: عجب دارم از كسى كه نعمت هاى دنيايى مى خواهد و نمى گويد: ما شاء الله لا قوة الا بالله چرا كه پس ‍ از اين جمله خداوند از زبان آن مرد خداشناس مى گويد: اگر من از تو كمتر ثروت و فرزند دارم اميدوارم خداوند بهتر از باغ تو به من بدهد، و اين اميد حتما محقق مى شود (113).
دعاى عاقلان 
خداوند متعال در كتابش بارها از اولوالالباب مدح و تعريف مى كند. الباب جمع لب يعنى مغز و اولوالالباب يعنى صاحبان مغز.
گويا ديگران پوسته اى از زندگى و مقصود و مغز حيات و آفرينش اولوالالباب هستند. اولوالالباب يعنى كسانى كه اهل فكر و انديشه و عقل و بينش هستند و هدف از آفرينش و هستى را خواب و خوراك نمى دانند. چنين كسانى در هر شرايطى كه باشند به هنگام كار و فراغت و استراحت به ياد خدا هستند و ذكر او را به لب دارند و در آفرينش آسمانها و زمين مى انديشند و چنين با خدا مى گويند:
ربنا ما خلقت هذا با طلا سبحانك فقنا عذاب النار # ربنا انك من تدخل النار فقد اخزيته و ما للظالمين من انصار # ربنا اننا سمعنا مناديا ينادى للايمان ان آمنوا بربكم فآمنا فاغفرلنا ذنوبنا و كفر عنا سيئاتنا و توفنا مع الابرار # ربنا و آتنا و ما وعدتنا على رسلك و لاتخزنا يوم القيامة انك لا تخلف الميعاد (114).
بارالها، اين جهان را باطل و بيهوده نيافريدى ، منزهى از عيب ما را از آتش جهنم باز دار. بارالها، هر كه را تو داخل جهنم كنى او را رسوا ساخته اى و براى ستمگران در برابر تو ياورى نيست .
بارالها، ما شنيديم ، مناديى را كه نداى ايمان سر مى دهد، به پروردگارتان ايمان آوريد، پس ما ايمان آورديم . پروردگارا پس بيامرز گناهان ما را و بدى هاى ما را پاك فرما، و ما را با نيكان بميران .
بارالها، آنچه را به پيامبرانت وعده دادى به ما مرحمت فرما، و ما را در روز قيامت رسوا مساز، همانا تو خلف وعده نمى كنى .
همان طور كه ملاحظه مى شود اين دعا عمومى است و اختصاص به شخصى خاصى ندارد. وقتى از صميم دل اين دعا خوانده شود، استجابت آن حتمى است ، زيرا خداوند، در آيه بعد مى فرمايد: فاستجب لهم ربهم .
امام على عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله شبها آنگاه كه از خواب برمى خاست مسواك مى زد، سپس به آسمان نگاه مى كرد و اين آيات را مى خواند: ان فى خلق السموات و الارض ... فقنا عذاب النار (115).
دعاى بندگان با كمال الهى 
ما گمان مى كنيم طلب مغفرت و آمرزش از خداوند بزرگ ، مخصوص كسانى است كه كارهاى زشت و ناپسند انجام مى دهند و در پى گناه و فسق و فجور هستند، اما آنان كه سر در فرمان حق دارند، برايشان تقاضاى آمرزش و عفو معنا ندارد. اين پندار نادرست است زيرا استغفار و طلب آمرزش پيامبران را در جاى جاى قرآن كريم مشاهده مى كنيم و تقاضاى عفو و بخشايش ائمه اطهار علهيم السلام در احاديث و دعاها و مناجات ها بيش از موضوعات ديگر مى بينيم .
خداوند متعال در آيه 15 و 16 سوره آل عمران مى فرمايد: آنها كه اهل صبر و راستى و عبادت و انفاق و استغفار سحرى هستند اين گونه دعا مى كنند:
ربنا اننا آمنا فاغفرلنا ذنوبنا و قنا عذاب النار (116)؛
بارالها ما ايمان آورديم ، گناهان ما را بيامرز و از عذاب آتش ما را نگه دار.
دعاى هميشگى مؤ منان 
سوره حمد، خلاصه و چكيده قرآن كريم است در عظمت آن همين بس است كه كتاب خدا با آن سوره آغاز مى شود و روزانه دست كم ده نوبت آن را در نماز قرائت مى كنيم و هيچ نمازى بدون آن صحيح نيست . نيمى از سوره حمد، ثنا و سپاس و ستايش ‍ خداوند متعال است و نيمه ديگر آن خواسته بنده است از مولا و پروردگارش .
ما سوره حمده را در نماز به نيت آن كه قرآن است مى خوانيم نه به عنوان دعا، اما اين منافاتى ندارد با اين كه در بخشى از آن خداوند دعا را به ما تعليم كند. در اين سوره مى خوانيم :
اهدنا الصراط المستقيم # صراط الذين انعمت عليهم غير المغضوب عليهم ولا الضالين (117)؛
بارالها، ما را به راه راست هدايت فرما راه كسانى كه بر آنها نعمت داده اى راه كسانى كه گرفتار غضب و عذاب تو شدند و نه راه گمراهان .
دعا براى دنيا و آخرت 
خداوند متعال در قرآن كريم از دو گروه دعا كننده ياد مى كنند: يك گروه آنان كه چشم به دنيا دوختند و به جهان آخرت بى اعتنا هستند. آنها در مقام دعا هم از خداوند فقط دنيا را مى خواهند و مى گويند: خداوندا، آنچه مى خواهى به ما بدهى ، در دنيا بده . چنين كسانى در آخرت بى بهره اند.
گروه دوم كسانى هستند كه هم نظر به دنياى خود دارند و هم اعتقاد به آخرت اينان اين گونه دعا مى كنند:
ربنا اتنا فى الدنيا حسنة وفى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار (118)؛
بارالها، در دنيا به ما حسنه بده ، و در آخرت نيز حسنه بده و ما را از آتش جهنم دور دار.
چند روايت  
عبدالاعلى گويد: درباره اين آيه از حضرت صادق عليه السلام تفسير و توضيحى خواستم ، حضرت فرمود: مقصود رضوان الهى و بهشت در آخرت ، و وسعت در زندگى و معاش و خوش خلقى در دنياست (119).
حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: مقصود در اين آيه همسر شايسته در دنيا و بهشت در آخرت است (120).
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه دلى شكرگزار، و زبانى در كار ذكر خدا، و همسر مؤ منى را كه او را در امور دنيا وآخرتش يارى رساند داشته باشد، خداوند در دنيا و آخرت به او حسنه داده و از عذاب آتش او را نگه داشته است (121).
در حديث آمده است كه : حضرت رسول صلى الله عليه و آله به عيادت مرد مسلمانى رفتند كه از بيمارى رنج مى برد. حضرت به او فرمود: آيا دعا كردى و چيزى از او خواستى ؟ بيمار گفت : آرى : اين گونه با خدا سخن مى گويم : بارالها، اگر مرا در آخرت مى خواهى عذاب كنى ، آن را در اين دنيا برايم قرار ده .
حضرت فرمود: سبحان الله !تو طاقت چنين عذابى ندارى ، چرا نگفتى : ربنا ءاتنافى الدنيا حسنة و فى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار .
آن بيمار اين گونه دعا كرد و خداوند شفايش داد (122).
دعاى مؤ منان راستين 
خداوند متعال گهگاه در قرآن كريم از وضعيت روحى و روانى مسلمانان در آغاز اسلام ياد مى فرمايد و در حقيقت به مسلمانان در تمام زمانها و مكان ها آموزش مى دهد كه اينگونه باشيد. يكى از آن موارد دو آيه سوره بقره است .
مى فرمايد: پيامبر به آنچه بر او نازل شده از جانب خداوند ايمان آورد و نيز مؤ منان همه ايمان آوردند به خدا و فرشتگان او و كتب آسمانى و پيامبران الهى و گويند:
ما بين هيچ يك از پيامبران الهى فرق نمى گذاريم ، و گفتند:
سمعنا و اطعنا غفرانك ربنا و اليك المصير # لايكلف الله نفسا الا وسعها لها ما كسبت و عليها ما اكتسبت ربنا لاتؤ اخذنا ان نسينا او اخطاءنا ربنا ولاتحمل علينا اصراكما حملته على الذين من قبلنا ربنا و لا تحملنا ما لا طاقة لنا به واعف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولانا فانصرنا على القوم الكافرين (123)؛
بارالها شنيديم ، و اطاعت كرديم و آمرزش تو را، و بازگشت به سوى تو است . خداوند به هر كس به اندازه توانش تكليف مى كند، آنچه از نيكى كسب كند براى اوست ، و هر آن چه از بدى به دست آورد بر ضد اوست . بارالها، اگر فراموش يا خطا كرديم ما را مواخذه مفرما، و بر دوش ما بار گران مگذار آن چنانكه بر امتهاى پيشين نهادى . بارالها، ما را بر كارى كه طاقت آن را نداريم وادار مفرما، و از ما درگذر و ما را بيامرز و به ما رحم كن ، تو مولاى مايى ، پس ما را بر قوم كافر پيروز فرما
.
چند روايت  
1. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله : پس از اين دعا، خداوند، فرموده است : انجام ميدهم ، و اجابت مى كنم ، به همين جهت مستحب است كه اين دو آيه زياده خوانده شود (124).
2. پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله : آيات آخر سوره بقره هم قرآن است و هم دعاست (بخوانيد كه ) موجب رضايت خداوند مى شود(125).
3. ابن عباس گويد: پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ناگهانى صدايى شنيد، سربلند كرد ديد درى از آسمان گشوده شده ، سپس ‍ فرشته اى بر آن حضرت نازل شد و گفت : خداوند بشارت به دو نور به تو مى دهد كه به هيچ پيامبرى پيش از تو داده نشده است آن دو، سوره حمد و آيات آخر سوره بقره ، است هيچ كس نخواند مگر آن كه حاجتش را روا كنم (126).
در رواياتى آمده است كه اين دو آيه گفت و گوى خدا و رسول در معراج بوده است .
4. رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: اين دو آيه از گنجهاى بهشتى است كه خداوند رحمان آن را به قدرت خود دو هزار سال پيش از آفرينش مخلوقات نگاشت . هر كس آنرا شب (به وقت خواب ) بخواند از عبادت شب او را كفايت كند(127).
دعاهاى دانشمندان بلند پايه 
ميزان سنجش اعمال در نزد خداوند معرفتى است كه بر پايه آن عمل انجام مى شود. اگر چند نفر يك عمل مشابه را انجام دهند مثلا دو ركعت نماز بگزارند يا كارهاى شايسته ديگر انجام دهند، پاداش آنان به ميزان معرفتشان به خداوند بزرگ بستگى دارد كه اساس و پايه هر عبادت است .
كسانى كه در معرفت الهى غور كرده ، و از درياى محبت الهى جرعه ها نوشيده و در دانش الهى به مقام مكين رسيده اند و خداوند از آنان به راسخون فى العلم تعبير مى كند اين گونه دعا مى كنند:
ربنا لاتزع قلوبنا بعد اذ هديتنا وهب لنا من لدنك رحمة انك انت الوهاب # ربنا انك جامع الناس ليوم لاريب فيه ان الله لايخلف الميعاد (128)؛
بارالها، پس از آن كه ما را هدايت كردى دل ما را از حق بر مگردان و از نزد خود به ما رحمت ده ، همانا همانا تو بخشنده اى ، پروردگارا تو مردم را در روز قيامت كه در آن ترديدى نيست گرد مى آورى ، همانا خداوند در وعدهگاهش تخلف نميكند.
چند روايت  
1. امام صادق عليه السلام فرمود: زياد بگوييد: ربنا لاتزع قلوبنا بعد اذ هديتنا... و از زير و رور شدن دلها خاطر جمع نباشيد (129).
2. پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله دعا مى كرد: يا مقلب القلوب ثبت قلبى على دينك (اى زير و رو كننده دلها، قلب مرا بر دينت ثابت دار) سپس اين آيه را مى خواند: ربنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هديتنا و هب لنا من لدنك رحمة انك انت الوهاب (130).
3. پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله فرمود: هر كسى كه آيه ربنا انك جامع الناس ليوم لاريب فيه ان الله لايخلف الميعاد را بخوانيد آنچه را گم كرده ، خداوند، به او برگرداند (131).
4. امام كاظم عليه السلام به هشام فرمود: اى هشام ، خداوند از مردمانى نيكوكار حكايت مى كند كه اين چنين گفتند: ربنا لاتزغ قلوبنا بعد اذ هديتنا وهب لنا من لدنك رحمة انك انت الوهاب ؛ چون دانستند كه دل ها و وسوسه شود و گمراهى و پستى برگردد (132).
دعاى مؤ منان براى خود و مؤ منان ديگر 
حق تعالى در آيات آغازين سوره حشر از مهاجران و انصار تمجيد مى كند و در آيه دهم مدح و تعريف مى كند از همه كسانى كه پس ‍ از رسول خدا صلى الله عليه و آله به دنيا مى آيند و به جمع اهل ايمان مى پيوندند و ذكر و دعاى هميشگى آنان اين است :
ربنا اغفرلنا ولاخواننا الذين سبقوا بالايمان ولاتجعل فى قلوبنا غلا للذين امنوا ربنا انك رؤ ف رحيم (133).
بارالها ما و برادران و خواهران ما را كه پيش از ما ايمان آوردند، امروز و در دلهاى ما نسبت به افرادى كه ايمان آوردند، كينه و دشمنى قرار نده ؛ بارالها،، مهربان و رحيمى .
چه زيباست كه ما هم خود را جزء اين جمع بدانيم و اين دعا را زمزمه كنيم چرا كه هم طلب آمرزش براى خود و مؤ منان است وهم طلب قلبى سالم از دشمنى و نظر سوء نسبت به مؤ منان است و در پايان هم تمجيد حق تعالى است .
دعاى انسان در چهل سالگى 
در قرآن كريم بارها خداوند متعال به اداى حق پدر و مادر سفارش مى كند. رنجهايى را كه مادر در دوران باردارى و زايمان و شير دادن و به سامان رساندن فرزند به جان خريده است گوشزد مى فرمايد، و تعلم مى دهد كه آنگاه كه به اوج توان و رشد رسيد و به مرز چهل سالگى كه دوران پختگى و كمال است قدم نهادن زبان حالش چه باشد؛ چرا كه در اين دوره ، نه خامى و بى تجربگى سالهاى جوانى را دارد و نه ضعف و سستى دوران پيرى را در چنين شرايطى شايسته است بگويد:
رب اورعنى اشكر نعمتك التى انعمت على و على والدى و ان اعمل صالحا ترضاه و اصلح لى فى ذريتى و انى تبت اليك و انى من المسلمين (134).
بارالها، به من الهام فرما كه شكر نعمت هاى تو را كه به من و به پدر و مادرم عطا فرمودى ادا كنم ، و كارهاى شايسته كه مورد پسند تو باشد، انجام دهم و فرزندان مرا از صالحان قرار ده ، من به درگاه تو توبه مى كنم ، و من از تسيلم شدگان در برابر توام .
عبادالرحمن چگونه دعا مى كنند؟ 
خداوند متعال در سوره فرقان ، نشانه ها، و اوصاف عبادالرحمن و بندگان شايسته را بيان مى كند و در ضمن بيان اوصاف و حالات آنان از دعاى آن حضرت آنان اين گونه ياد مى فرمايد مى گويند:
ربنا اصرف عنا عذاب جهنم ان عذابها كان غراما (135)؛
بارالها، عذاب جهنم را از ما بگردان ، چرا كه عذاب جهنم دائمى است .
و نيز مى گويند:
ربنا هب لنا من ازواجنا و ذرياتنا قرة اعين و اجعلنا للمتقين اماما (136).
بارالها، از همسران و فرزندان كسانى كه مايه آرامش خاطر و روشنايى چشم ما باشند به ما ببخش ، و ما را پيشواى متقين و تقوا پيشه گان قرار ده .
اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود: به خدا سوگند من از پروردگارم فرزند زيبا روى و نيكو قامت نخواستم ، بلكه فرزندى اهل اطاعت و خوف الهى خواستم كه هرگاه به او نظر كردم و او را در حال اطاعت خداوند يافتم ، چشمم روشن شود (137).
دعاى بندگان مخلص خدا 
قرآن كريم ، گفت و گوى خداوند بزرگ با اهل جهنم و پاسخ آنان را بازگو مى فرمايد خداوند به جهنميان خطاب مى كند و مى گويد: گروهى از بندگان من دعا مى كردند و مرا مى خواندند، اما شما آنها را مسخره مى كرديد، و به آنان پوزخند مى زديد، دعاى آنان اين بود:
ربنا آمنا فاغفرلنا و ارحمنا و انت خيرالراحمين (138)؛
پروردگارا ما ايمان آورديم پس بيامرز ما را و ما را مورد رحمت خود قرار ده ، تو بهترين رحم كنندگانى .
خداوند اين دعا را به عبادى (بندگان ويژه ) نسبت مى دهد و اين دعا و دعاكنندگان را تاءييد و تصديق مى كند و از آنان حمايت ميكند.
تقديس الهى به وسيله دارندگان علم لدنى 
آنان كه علم لدنى از خداوند متعال دريافت داشته اند آن گاه كه آيات الهى بر آنان خوانده مى شود به نشانه تواضع و تسليم در برابر حق تعالى به سجده در مى افتند و چنين مى گويند:
سبحان ربنا ان كان وعد ربنا لمفعولا (139)؛
منزه است پروردگار ما كه وعده اش محقق مى شود.
دعاى اصحاب اعراف 
اعراف جايگاهى است رفيع بين بهشت و جهنم ، و بر آن مردانى نشسته اند و همه را از پيشانى شان مى شناسند، كه كدام بهشتى و كدام جهنمى است . آنان بر نيكوكارانى كه در انتظار ورود به بهشت هستند سلام مى كنند و آن گاه كه به سوى اهل جهنم رو مى كنند و وضعيت آنان را مشاهده مى كنند مى گويند:
ربنا لاتجعلنا مع القوم الظالمين (140)؛
بارالها، ما را با ستمكاران قرار مده .
دعاى مؤ منان در روز قيامت 
خداوند متعال در بيان حال پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و مؤ منان در روز قيامت مى فرمايد: در روز قيامت ، خداوند، پيامبر و مؤ منين را رها و رسوا نمى كند و آبرو و موقعت آنان را محفوظ مى دارد. نور آنان كه بر اثر ايمان راسخ و اعمال صالح به دست آورده اند، به سان راهنمايى كامل پيشاپيش و همدوش آنان را به سوى بهشت پيش مى برد و آنان چنين گويند:
ربنا اتمم لنا نورنا و اغفرلنا انك على كل شى ء قدير (141)؛
بارالها، نور ما را تكميل فرما و بر آن بيفزا، و ما را بيامرز، همانا تو بر هر كارى توانايى .
حمد و سپاس بهشتيان 
در روز قيامت تقوا پيشگان را به سوى بهشت برند هنگامى كه به بهشت رسند درهاى بهشت گشوده شود، و ماءموران بهشت به آنان سلام و خوش آمد مى گويند. آنان به نشانه سپاس خداوند گويند:
الحمدلله الذى صدقنا وعده و اورثنا الارض نتبوء من الجنة حيث نشاء فنعم اجر العالمين (142)؛
سپاس خدايى راست كه وعده اش را بر ما راست گرداند، و زمين را به ما ارث داد، هر جاى بهشت خواهيم ماءوا كنيم ، چه خواب است پاداش نيكو كرداران .
و چون بهشت و نعمتهاى فراوانى را كه خداوند به آنان ارزانى داشته نظاره كنند گويند:
الحمد لله الذى هدينا لهذا و ما كنا لنهتدى لولا ان هدينا الله (143)؛
تمام سپاس ويژه خدايى است كه ما را به اين جا هدايت فرمود، و اگر خداوند هدايت نمى كرد ما به آن راه نمى يافتيم .
اهل بهشت كه ايمان راستين ، و عمل شايسته را در اين جهان فراهم آورده اند، و در بهشت از نعمت هاى الهى بهره مندند ورد زبانشان اين است :
سبحانك اللهم (144)؛
پروردگارا تو منزهى از هر عيب .
آنان به يكديگر تحيت و سلام گويند. باز هم آخرين سخنشان اين است :
الحمدلله رب العالمين (145).
تمام حمد مخصوص خدايى است كه پروردگار جهان ها و عوالم هستى است .
دعاى نيكوكاران در بهشت 
نيكوكاران در بهشت نيز حمد و ثناى خدا مى كنند و نعمت هاى الهى را برمى شمارند. بنا به گفته قرآن كريم آنان در بهشت چنين گويند
الحمدلله الذى اذهب عنا الحزن ان ربنا لغفور شكور # الذى احلنا دارالمقامة من فضله لايمسنا فيها نصب ولايمسنا فيها لغوب (146)
حمد براى خدايى است كه اندوه را از ما ببرد به درستى كه پروردگار ما آمرزنده و شكرگزار است او كه از كرمش ما را در سراى جاويد جا داد كه در آن نه رنج به ما رسد و نه خستگى و سختى .
فهرست موضوعى دعاهاى قرآن 
براى آن كه بدانيم چه موضوعاتى در دعاهاى قرآنى مطرح و هر يك چند نوبت تكرار شده ، اين فهرست فراهم آمده است در مقابل هر آيه ، شماره صفحه همين كتاب كه اين دعا در آن جا آمده ، نوشته شده است تا براى ترجمه و توضيح به آن جا مراجعه شود.
1 . آسان شدن كارهاى سخت  
يسرلى امرى طه (20) آيه 26 .... 52
2 . آرزوى بهتر از آنچه از دسته رفته  
عسى ربنا ان يبدلنا خيرا منها انا الى ربنا راغبون قلم (68) آيه 32 ..... 76
3 . امنيت مكه  
رب اجعل هذاالبلد امنا، ابراهيم (14) آيه 35 ..... 25
رب اجعل هذا بلدا آمنا بقره (2) آيه 126 ...... 26
4 . استعاذه  
رب اعوذ بك من همزات الشياطين # و اعوذ بك رب ان يحضرون مؤ منون (23) آيات 97 و 98 ..... 86
بسم الله الرحمن الرحيم # قل اعوذ برب الفلق # من شر ما خلق # و من شر غاسق اذا وقب # و من شر النفاثات فى العقد # و من شر حاسد اذا حسد فلق (113)...... 86
بسم الله الرحمن الرحيم # قل اعوذ برب الناس # ملك الناس # اله الناس # من شر الوسواس الخناس # الذى يوسوس فى صدور الناس # من الجنة و الناس الناس (114)...... 87
رب انى اعوذ بك ان اسئلك ما ليس لى به علم هود (11) آيه 47 ....... 19
5 . با نيكوكاران باشيم و با عاقبت خوش بميريم  
توفنى مسلما و الحقنى بالصاحلين يوسف (12) آيه 101 .... 40
ربنا افرغ علينا صبرا و توفنا مسلمين اعراف (7) آيه 126 .... 54
توفنا مع الابرار آل عمران (3) آيه 193 ....... 98.
و الحقنى بالصالحين شعراء (26) آيه 83 ...... 20
و ادخلنى برحمتك فى عبادك الصالحين نمل (27) آيه 19 .... 33
6 . براى آغاز كارها  
بسم الله مجريها و مرسيها ان ربى لغفور رحيم هود (11) آيه 41 ....18
رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنك سلطانا نصيرا اسراء (17) آيه 80 ..... 79
7 . پيروزى بر كافران  
انى مغلوب فانتصر قمر (54) آيه 10 ........ .16
رب انصرنى بما كذبون مؤ منون (23) آيه 26 ....... 17
رب انصرنى على القوم المفسدين عنكبوت (29) آيه 30 .... 29
و انصرنا على القوم الكافرين بقره (2) آيه 250؛ آل عمران (3) آيه 147 ...... 31
انت مولا فانصرنا على القوم الكافرين بقره (2) آيه 286 ..... 104
8 . پيشواى متقين شويم  
واجعلنا للمتقين اماما فرقان (259) آيه 74 ...... 111
رب اجعلنى مقيم الصلاة و من ذريتى ابراهيم (14) آيه 40 ..... 25
9 . تسبيح الهى  
سبحان الذى سخرلنا هذا و ما كنا له مقرنين # و انا لى ربنا لمنقلبون زخرف (43) آيات 13 و 14 ....... 92
سبحان ربنا انا كنا ظالمين قلم (68) آيه 29........ 76
لا اله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين انبياء (21) آيه 87 .....41
سبحانك تبت اليك و انا اول المؤ منين اعراف (7) آيه 143 .... 58
سبحانك انت ولينا من دونهم سباء (34) آيه 41 ..... 95
سبحانك اللهم يونس (10) آيه 10 ...... 117
سبحان ربنا ان كان وعد ربنا لمفعولا اسراء (17) آيه 108 .... 113
كى نسبحك كثيرا# و نذكرك كثيرا طه (20) آيات 33 و 34 ..... 52
10 . تقاضاى داورى و يارى از خداوند  
رب احكم بالحق و ربنا الرحمن المستعان على ما تصفون انبياء (21) آيه 112 ........ 78
رب ان قومى كذبون # فافتح بينى و بينهم فتحا و نجنى و من معى من المؤ منين شعراء (26) آيات 117 و 118 ..... 14
ربنا افتح بيننا و بين قومنا بالحق و انت خير الفاتحين اعراف (7) آيه 89 ..... 48
رب انى لااملك الا نفسى و اخى فافرق بيننا و بين القوم الفاسقين مائده (5) آيه 25 ........ 60
11 . توبه و طلب آمرزش  
سبحان ربنا انا كنا ظالمين قلم (68) آيه 29 .... 76
ربنا ظلمنا انفسنا و ان لم تغفرلنا و ترحمنا لنكون من الخاسرين اعراف (7) آيه 23 ...... 13
رب اغفرلى ولوالدى و لمن دخل بيتى مؤ منا و للمؤ منين و المؤ منات نوح (71) آيه 28 ... .16
و ان لاتغفرلى و ترحمنى اكن من الخاسرين هود (11) آيه 47 ...... 19
و اغفرلنا ربنا نك انت العزيز الحكيم ممتحنه (60) آيه 5 ..... 22
و تب علينا انك انت التواب الرحيم بقره (2) آيه 128 ....... 27
رب اغفرلى ص (38) آيه 35 ........... 32
رب انى ظلمت نفسى و اسلمت مع سليمان لله رب العالمين نمل (27) آيه 44 ...... 35
لااله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين انبياء (21) آيه 78 .....41
رب انى ظلمت نفسى فاغفرلى قصص (28) آيه 16 ........ 49
سبحانك تبت اليك و انا اول المؤ منين اعراف (7) آيه 143 .... 58
رب اغفرلى ولاخى و ادخلنا فى رحمتك اعراف (7) آيه 151 .... 58
رب لوشئت اهلكتهم من قبل و اياى اتهلكنات بما فعل السفهاء منا ان هى الا فتنتك تضل بها من تشاء و تهدى من تشاء انت ولينا فاغفرلنا و ارحمنا و انت خير الغافرين اعراف (7) آيه 155 ...... 59
لئن لم يرحمنا ربنا و يغفرلنا لنكون من الخاسرين اعراف (7) آيه 149 ...... 61
ربنا اغفرلنا ذنوبنا و اسرافنا فى امرنا آل عمران (3) آيه 147 .... 73
ربنا فاغفرلنا ذنوبنا و كفر عنا سيئاتنا آل عمران (3) آيه 193 ... 98
ربنا اننا فاغفرلنا ذنوبنا وقنا عذاب النار آل عمران (3) آيه 16 .... 100
ربنا لاتؤ اخذنا ان نسينا او اخطاءنا ربنا و لاتحمل علينا اصراكما حملته على الذين من قبلنا ربنا و لاتحملنا ما لا طاقة لنا به واعف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولانا فانصرنا على القوم الكافرين بقره (2) آيه 286 .....104
ربنا اغفرلنا و لاخواننا الذين سبقونا بالايمان حشر (59) آيه 10 ....109
انى تبت اليك و انى من المسلمين احقاف (46) آيه 15 ...... 110
رب اغفر و ارحم و انت خير الراحمين مؤ منون (23) آيه 118 .... 78
ربنا امنا فاغفرلنا و الرحمنا و انت خيرالراحمين تحريم (66) آيه 8 .....115
ربنا اغفرلى و لوالدى و للمؤ منين يوم يقوم الحساب ابراهيم (14) آيه 41 ..... 25
ربنا وسعت كل شى ء رحمة و علما فاغفر للذين تابوا و اتبعوا سبيلك وقهم عذاب الجحيم غافر (40) آيه 7 ......... 94
12 . توكل  
الله ربى عليه توكلت واليه انيب شورى (42) آيه 10 ..... 80
ربنا عليك توكلنا و اليك انبنا و اليك المصير ممتحنه (60) آيه 4 ...22
وسع ربنا كل شى ء علما على الله توكلنا اعراف (7) آيه 89 .... 48
و ما توفيقى الا بالله عليه توكلت و اليه انيب هود (11) آيه 88 .... 47
هو ربى لا اله الا هو عليه توكلت و اليه متاب رعد (13) آيه 30 .... 82
حسبنا الله سيؤ تينا الله من فضله ورسوله انا الى الله راغبون توبه (9) آيه 59......... 91
حسبى الله لا اله الا هو عليه توكلت و هو رب العرش العظيم توبه (9) آيه 129 ...... .83
ماشاء الله لاقوة الا بالله كهف (18) آيه 39 ........ 96
13 . تفويض  
افوض امرى الله ان الله بصير بالعباد غافر (40) آيه 44 ..... 57
14 . حمد الهى  
الحمدلله الذى اذهب عنا الحزن ان ربنا لغفور شكور # الذى احلنا دار المقامة من فضله لايمسنا فيها نصب ولايمسنا فيها لغوب فاطر (35) آيات 34 و 35 ........ 118
الحمدلله الذى نجينا من القوم الظالمين مؤ منون (23) آيه 28 ...... 17
الحمدلله الذى وهب لى على الكبر اسماعيل و اسحق ان ربى لسميع الدعاء ابراهيم (14) آيه 39 ....... 25
الحمدلله رب العالمين فاتحه (1) آيه 2، يونس (10) آيه 10 ... 117
الحمدلله الذى صدقنا وعده و اورثنا الارض نتبوء من الجنة حيث نشاء فنعم اجر العالمين زمر (39) آيه 74 ....... 116
الحمدلله الذى هدينا لهذا و ما كنا لنهتدى لولا ان هدينا الله اعراف (7) آيه 43 ........ 116
الحمدلله الذى فضلنا على كثير من عباده المؤ منين نمل (27) آيه 15 .... 34
الحمدلله و سلا على عباده الذين اصطفى نمل (27) آيه 59 .... 81
الحمدلله الذى لم يتخذ ولدا و لم يكن له شريك فى الملك و لم يكن له ولى من الذل و كبره تكبيرا اسراء (17) آيه 111 ..... 81
15 . دعاى براى همسر  
ربنا هب لنا من ازواجنا و ذريتانا قرة اعين و اجعلنا للمتقين اماما فرقان (25) آيه 74 ..... 111
16 . دعاى براى پدر و مادر  
رب اغفرلى و لوالدى نوح (71) آيه 28 ..... 16
و اغفرلابى انه كان من الضالين شعرا (26) آيه 86 ....... 20
ربنا اغفرلنا و لوالدى و للمؤ منين يوم يقوم الحساب ابراهيم (14) آيه 41 ....... 25
رب ارحمهما كما ربيانى صغيرا اسراء (17) آيه 24 ...... 89
17 . دعا براى برادر  
رب اغفر لى و لاخى و ادخلنا فى رحمتك و انت ارحم الراحمين اعراف (7) آيه 151 ........ 58
18 . دعاى براى فرزندان و نوادگان  
رب هب لى من الصالحين صافات (37) آيه 100 ....... 24
رب ان ابنى من اهلى و ان وعدك الحق و انت احكم الحاكمين هود (11) آيه 45 ............ 19
رب اجعل هذا البلد آمنا و اجنبنى و بنى ان نعبد الاصنام ابراهيم (14) آيه 35 ......... 25
ربنا واجعلنا مسلمين لك و من ذريتنا امة مسلمة لك بقره (2) آيه 128 ....... 27
ربنا انى اسكنت من ذريتى بواد غيرذى زرع عند بيتك المحرم ربنا ليقيموا الصلاة فاجعل افئدة من الناس تهوى اليهم و ارزقهم من الثمرات لعلهم يشكرون ابراهيم (14) آيه 37 ..... 25
رب اجعلنى مقيم الصلاة و من ذريتى ربنا و تقبل دعاء ابراهيم (14) آيه 40 .... 25
ربنا و ابعث فيهم رسولا منهم يتلوا عليهم آياتك ويعلمهم الكتاب و الحكمة و يزكيهم انك انت العزيز الحكيم بقره (2) آيه 129 .........27
رب هب لى من لدنك ذرية طيبة انك سميع الدعاء آل عمران (3) آيه 38 ...... 67
ربنا هب لنا من ازواجنا و ذرياتنا قرة اعين و اجعلنا للمتقين اماما فرقان (25) آيه 74 ....... 108
رب انى وهن العظم منى و اشتعل الراءس شيبا و لم اكن بدعائك رب شقيا # و انى خفت الموالى من ورائى و كانت امراءتى عاقرا فهب لى من لدنك وليا # يرثنى و يرث من آل يعقوب و اجعله رب رضيا مريم (19) آيات 3 - 5 .......... 66
رب لاتدرنى فردا و انت خير الوارثين انبياء (21) آيه 89 ....... 67
و اصلح لى فى ذريتى احقاف (46) آيه 15....... 110
19 . دعا براى مؤ منان  
رب اغفر لى ولوالدى و لمن دخل بيتى مؤ منا و للمؤ منين نوح (71) آيه 28 16
ربنا اغفرلى و لوالدى و للمؤ منين يوم يقوم الحساب ابراهيم (14) آيه 41 ........ 25
ربنا وسعت كل شى ء رحمة و علما فاغفر للذين تابوا و اتبعوا سبيلك وقهم عذاب الجحيم # ربنا و ادخلنا جنات عدن التى وعدتهم و من صلح من آبائهم و ازواجهم و ذرياتهم انك انت العزيز الحكيم # وقهم السيئات و من تق السيئات يومئذ فد رحمته و ذلك هوالفوز العظيم غافر (40) آيات 7 -9 ....... 94
ربنا اغفرلنا و لاخواننا الذين سبقونا بالايمان و لاتجعل فى قلوبنا غلا للذين آمنوا ربنا انك رؤ وف رحيم حشر (59) آيه 10 ..... 109
20 . در بهشت متنعم بودن  
رب ابن لى عندك بيتا فى الجنة تحريم (66) آيه 11 ...... 62
واجعلنى من ورثة جنة النعيم شعراء (26) آيه 85 ..... 20
ربنا و ادخلهم جنات عدن التى وعدتهم و من صلح من آبائهم وازواجهم و ذرياتهم انك انت العزيز الحكيم غافر (40) آيه 8 .... 94
21 . روزى اهل مكه  
رب اجعل هذا بلدا ءامنا وارزق اهله من الثمرات من ءامن منهم بالله و اليوم الاخر بقره (2) آيه 126 ...... 26
و ارزقهم من الثمرات لعلهم يشكرون ابراهيم (14) آيه 37 ..... .25
22 . زياد شدن ثروت  
ما شاء الله لاقوة الا بالله كهف (18) آيه 39 ....... 96
23 . زياد شدن نورانيت
ربنا اتمم لنا نورنا تحريم (66) آيه 8 ....... 115
24 . زياد شدن علم و دانش  
رب زدنى علما طه (20) آيه 114 ......... 78
و ارنا مناسكنا بقره (2) آيه 128 ....... 27
25 . سربلندى و آبرومندى در روز قيامت  
ولاتخزنى يوم يبعثون شعرا (26) آيه 87 ........ 21
ربنا و آتنا ما وعدتنا على رسلك و لاتخزنا يوم القيامة انك لاتخلف الميعاد آل عمران (3) آيه 194 ....... 98
26 . شرح صدر  
رب اشرح لى صدرى طه (20) آيه 25 ...... 52
27 . صبر و ثبات قدم در مسير حق  
ربنا افرغ علينا صبرا وثبت اقدامنا و انصرنا على القوم الكافرين بقره (2) آيه 250 ...... 31
ربنا افرغ علينا صبرا و توفنا مسلمين اعراف (7) آيه 126 .... 54
ربنا لاتزغ قلوبنا بعد اذهديتنا آل عمران (3) آيه 8 ..... 107
ربنا و اجعلنا مسلمين لك و من ذريتنا امة مسلمة لك بقره (2) آيه 128 ..... 27
واجنبى و بنى ان نعبد الاصنام ابراهيم (14) آيه 35 ..... 25
28 . طلب صفاى باطن نسبت به ديگران  
ولاتجعل فى قلوبنا غلا للذين آمنوا ربنا انك رؤ وف رحيم حشر (59) آيه 10 ..... 109
29 . طلب رحمت الهى و رشد  
ربنا اتنا من لدنك رحمة و هيى ء لنا من امرنا رشدا كهف (18) آيه 10 46.
رب اغفرلى و لاخى و ادخلنا فى رحمتك و انت ارحم الراحمين اعراف (7) آيه 151 ...... 58
و هب لنا من لدنك رحمة انك انت الوهاب آل عمران (3) آيه 8 ..... 107
رب اغفر و ارحم و انت خيرالراحمين مؤ منون (23) آيه 118 .... 78
ربنا امنا فاغفرلنا و ارحمنا و انت خيرالراحمين مؤ منون (23) آيه 109 ..... 112
30 . طلب ياور و وزير  
واجعل لى وزيرا من اهلى # هرون اخى # اشدد به ازرى # و اشركه فى امرى # كى نسبحك كثيرا # و نذكرك كثيرا # انك كنت بنا بصيرا طه (20) آيات 29 - 35 ..... 52
31 . طلب توفيق بر شكر نعمتها و اعمال شايسته
رب اوزعنى ان اشكر نعمتك التى انعمت على و على والدى و ان اعمل صالحا ترضيه ، نمل (27) آيه 19 و احقاف (46) آيه 15 .... 33
رب بما انعمت على فلن اكون ظهيرا للمجرمين قصص (28) آيه 17 ...... 50
و ما توفيقى الا بالله عليه توكلتف و اليه انيب هود (11) آيه 88 .....47
32 .طلب سلطنت بى نظير  
رب اغفرلى و هب لى ملكا لاينبغى لاحد من بعدى انك انت الوهاب ص (38) آيه 35....... 32
33 . طلب ورزى  
رب انى لما انزلت الى من خير فقير قصص (28) آيه 24 .... 51
اللهم ربنا انزل علينا مائدة من السماء تكون لن عيدا لاولنا و آخرنا و آية منك و ارزقنا و انت خير الرازقين مائده (5) آيه 114 ..... 71
و ارزقهم من الثمرات لعلهم يكشرون ابراهيم (14) آيه 37 ...... 25
و ارزق اهل من المثرات من ءامن منهم بالله واليوم الاخر بقره (2) آيه 126 ..... 26
34 . طلاقت زبان و سخن آورى  
و احلل عقدة من لسانى # يفقهوا قولى طه (20) آيه 27 و 28 ..... 52
35 . طلب حكم  
رب هب لى حكما شعراء (26) آيه 83 ...... 20
36 . طلب هدايت از خداوند و بازنگشتن به گمراهى  
عسى ربى ان يهدينى سواء السبيل قصص (28) آيه 22 ...... 50
اهدنا الصراط المستقيم # صراط الذين انعمت علهيم غيرالمغضوب عليهم و لاالضالين حمد (19 آيه 6 و 7 ..... 101
ربنا لاتزغ قلوبنا بعد اذ هديتنا وهب لى من لدنك رحمة انك انت الوهاب آل عمران (3) آيه 8 ....... 107
37 . طلب نعمت الهى در دنيا و آخرت  
ربنا اتنا فى الدنيا حسنة و فى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار بقره (2) آيه 201 ...... 102
و اكتب لنا فى هذه الدنيا حسنة و فى الاخرة اعراف (7) آيه 156 ....59
38 . فراهم آمدن منزل و مسكن مناسب  
رب انزلنى منزلا مباركا و انت خيرالمنزلين مؤ منون (23) آيه 29 ...17
39 . گردان بلا، و شكوه از گرفتارى  
و ايوب اذ نادى ربه انى مسنى الضر و انت ارحم الراحمين انبياء (21) آيه 82 ....... 36
و اذكر عبدنا ايوب اذ نادى ربه انى مسنى الشيطان بنصب و عذاب ص (38) آيه 41 ........ 37
رب السجن احب الى مما يدعوننى اليه و الا تصرف عنى كيدهن اصب اليهن و اكن من الجاهلين يوسف (12) آيه 33 ..... 38
40 .قبولى دعا  
ربنا و تقبل دعاء ابراهيم (14) آيه 40 ...... 25
41 . قبولى اعمال  
ربنا تقبل منا انك انت السميع العليم بقره (2) آيه 127 .... 27
رب انى نذرت لك ما فى بطنى محررا فتقبل منى انك انت السميع العليم آل عمران (3) آيه 35 ...... 69
42 . مدح الهى  
اللهم فاطر السموات و الارض عالم الغيب و الشهادة تحكم بين عبادك فيما كانوا فيه يختلفون زمر (39) آيه 46 ...... 77
رب احكم بالحق و ربنا الرحمن السمتعان على ما تصفون انبياء (21) آيه 112 ...... 78
فتقبل منى انك انت السميع العليم آل عمران (3) آيه 35 69
ربنا انك تعلم ما نحفى و ما نعلن و مايخفى على الله من شى ء فى الارض و لافى السماء ابراهيم (14) آيه 38 ....... 25
رب قد آتيتنى من الملك و علمتنى من تاءويل الاحاديث فاطر السموات و الارض انت وليى فى الدنيا و الاخرة يوسف (12) آيه 101 ....... 40
وسع ربنا كل شى ء علما اعراف (7) آيه 89 ...... 48
و ادخلنا فى رحمتك و انت ارحم الراحمين اعراف (7) آيه 151 ....58
و هب لنا من لدنك رحمة الله انك انت الوهاب # ربنا انك جامع الناس ليوم لاريب فيه ان الله لايخلف الميعاد آل عمران (3) آيه 8 و 9 ....... 107
ربنا انك رؤ وف رحيم حشر (59) آيه 10 ...... 109
ربنا وسعت كل شى ء رحمة و علما غافر 40) آيه 7 ...... 94
ماشاء الله لاقوة الا بالله كهف (18) آيه 39..... 96
43. مناجات با حق تعالى 
الذين يذكرون الله قياما و قعودا و على جنوبهم و يتفكرون فى خلق السموات و الارض ربنا ما خلقت هذا باطلا سبحانك فقا عذاب النار # ربنا انك من تدخل النار فقد اخزيته و ما للظالمين من انصار # ربنا اننا سمعنا مناديا ينادى للايمان ان آمنوا بربكم فامنا ربنا فاغفرلنا ذنوبنا و كفر عنا سيئاتنا و توفنا مع الابرار # ربنا و آتنا ما وعدتنا على رسلك ولاتخزنا يوم القيامة انك لاتخلف الميعاد آل عمران (3) آيه 191 - 194.... 98.
قل اللهم مالك الملك يؤ تى الملك من تشاء و تنزع الملك ممن تشاء و تعز من تشاء و تذل من تشاء بيدك الخير انك على كل شى ء قدير # تولج الليل فى النهار و تولج النهار فى الليل و تخرج الحى من الميت و تخرج الميت من الحى و ترزق من تشاء بغير حساب آل عمران (3) آيه 26 و 27.... 84
ربنا انك جامع الناس ليوم لاريب فيه ان الله لايخلف الميعاد آل عمران (3) آيه 9........ 107
ان صلاتى و نسكى و محياى و مماتى لله رب العالمين انعام (6) آيه 162.... 82
امن الرسول بما انزل اليه من ربه و المؤ منون كل آمن بالله و ملائكته و كتبه و رسله لا نفرق بين احد من رسله و قالوا سمعنا و اطعنا غفرانك ربنا و اليك المصير # لا يكلف الله نفسا الا وسعها لها ما كسبت وعليها ما اكتسبت ربنا لاتواخذنا ان نسينا او اخطاءنا ربنا و لاتحمل علينا اصرا كما حملته على الذين من قبلنا ربنا ولاتحلنا ما لا طاقطد لنا به واعف عنا و اغفرلنا و ارحمنا انت مولانا فانصرنا على القوم الكافرين بقره (2) آيه 285 و 286...104